Skocz do zawartości

Amatorskie obserwacje supernowych


Paula

Rekomendowane odpowiedzi

AMATORSKIE OBSERWACJE SUPERNOWYCH

 

Ten „artykuł” napisałam specjalnie na prośbę Sumasa ;)

 

Na samym początku może zacznę od tego, skąd wziął się temat supernowych. Od 3 lat uczęszczam na zajęcia z astronomii do Młodzieżowego Obserwatorium Astronomicznego w Niepołomicach, i tak się złożyło, że od zeszłego roku uczestniczymy w programie EU-HOU (Hands on Universe), który umożliwia korzystanie z wielu bardzo przydatnych i profesjonalnych urządzeń i programów oraz udostępnia instrukcje do wykonywania różnych interesujących ćwiczeń opartych na wykonanych obserwacjach. Od października 2005 roku MOA korzysta z sieci teleskopów Faulkesa (www.faulkes-telescope.com). Podczas 30 min sesji można wykonać wiele zdjęć, które należy potem samodzielnie opracować. Przez jakiś czas mieliśmy trochę zaległości z opracowywaniem wyników zwłaszcza rozpoczętych obserwacji supernowych, wiec na początku tego roku tak jakoś się złożyło, że postanowiłam się tym zająć. I bardzo mi się spodobało :). Dlatego jako „ekspert” (a tak naprawdę to dopiero osoba początkująca) przyjęłam propozycję Sumasa, aby opisać, czym się od 2 miesięcy zajmuję :)

 

Supernowe są to gwiazdy, które pod koniec swojej ewolucji gwałtownie wybuchają i w związku z tym zwiększają swoją jasność o 20 lub więcej wielkości gwiazdowych. Przyczyną wybuchu może być albo zaprzestanie reakcji jądrowych w jądrze masywnej gwiazdy, która zaczyna zapadać się pod własnym ciężarem, albo gdy w układzie podwójnym biały karzeł pobrał tyle energii z drugiej gwiazdy układu że przekroczył masę krytyczną i w wyniku tego nastąpiła eksplozja. Po tak efektownej śmierci gwiazdy może pozostać pulsar, gwiazda neutronowa bądź cała materia gwiazdy zostanie z ogromną siłą wyrzucona w przestrzeń kosmiczną. Wyróżniamy dwa główne typy supernowych: I – który charakteryzuje się brakiem linii absorpcyjnych wodoru w widmie oraz II, w którym te linie są obecne. Wspomnę jeszcze o nazewnictwie supernowych, które jest dość istotne. Każdy, kto podejrzewa, że odkrył supernową zgłasza to do Centralnego Biura Telegramów Astronomicznych, które następnie nadaje obiektowi nazwę, składającą się z roku odkrycia oraz jedno lub dwuliterowego oznaczenia. 26 supernowych, które jako pierwsze zostały odkryte w danym roku otrzymuje litery od A do Z, a następne oznacza się aa, ab, itd. To tyle tytułem wstępu.

 

Moje opracowywanie supernowych polega na tym, że obliczam ich jasność w momencie wykonywania zdjęcia. Wbrew pozorom jest to dosyć proste. Kiedy już posiadam zdjęcie zapisane w formacie *.fits, kolejnym krokiem jest fotometria obserwowanej supernowej oraz wybranej dla niej gwiazdy porównania. W tym momencie musze zwrócić uwagę na pewien bardzo ważny fakt. Wskazane jest, aby gwiazda porównania była zbliżona jasnością do supernowej, ale najważniejsze jest, żeby posiadać dane dotyczące jasności gwiazdy porównania dla takiego filtra, w którym robiliśmy zdjęcie supernowej. Do fotometrii można użyć bardzo łatwego programu SalsaJ, całego po polsku, który jest wyposażony w narzędzie do fotometrii (jest on darmowy, a można go pobrać ze strony (www.pl.euhou.net). Po uruchomieniu narzędzia do fotometrii należy kliknąć na wybrany obiekt i w nowym oknie otworzą się już gotowe pomiary natężenia gwiazdy i inne dane. Należy tak kliknąć na supernową i potem drugi raz na wybraną gwiazdę porównania. Jasność gwiazdy porównania można wziąć ze strony www.supernovae.net/snimages/index.html. W tym celu należy wybrać z menu po lewej stronie „Photometry Reference images” ciało niebieskie, w którym (lub obok którego) wybuchła dana supernowa. Przy okazji należy jeszcze raz dokładnie sprawdzić czy posiadamy jasność gwiazdy porównania dla interesującego nas filtra. Posiadając te dane możemy obliczyć jasność supernowej korzystając ze wzoru: M1-M2=-2,5log(L2/L1), gdzie M1- jasność gwiazdy porównania [w magnitudo], M2 - jasność supernowej [w magnitudo], L1 – wartość natężenia gwiazdy porównania, L2 – wartość natężenia supernowej. Następnym krokiem może być opracowanie razem wszystkich danych (data i czas wykonania oraz jasności) i wysłanie wyników obserwacji :). Ja opracowuję wyniki moich obserwacji w formie „rysunku” potem spisuję wszystkie dane i wysyłamy je na stronę Portalu Supernowych (www.eu-hou.net/spbdadm/index.php).

 

Moje przykładowe obserwacje:

 

post-984-1162341167_thumb.jpg

 

SN2006hb

SN2006ef

SN2006dd

SN2006hb

SN2006ep

 

To by było chyba na tyle, jeśli ktoś się tym tematem zainteresuje, to mogę napisać coś więcej, a na razie proszę o komentarze i opinie :) Tak na marginesie dodam, że w związku z tym tematem czekają mnie jeszcze obserwacje radioteleskopem :)

 

P.S.

Oczywiście w tekście mogą być błędy, jestem dopiero początkująca w tych dziedzinach :)

 

Pozdrowienia :)

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Hej

Świetna robota, zarówno obserwacje jak i ich przedstawienie na forum. Co prawda mało fascynujące są te SN w fazie spadku jasności (chyba że się mylę ;) ), nie ma to jak gz, które potrafią sprawić miłe niespodzianki.

A tak przy okazji - jesteś pewna, że Supernową można nazwać gwiazdą? ;)

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

witaj Paula :)

powtórze to co koledzy pisali... swietny artykuł :D napisałaś ze jesli ktos sie tym zainteresuje to mozesz napisac wiecej.mysle ze by sie przydało wiecej bo ktos z pewnoscia sie inetersuje a jesli nie to po Twoich artykułach z pewnoscia sie zaintersuje :) mnie juz wciagneło :D:lol:

P.S. fajnie ze płec piekna sie tez intersuje astro :DB) pozdrawiam

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

FOTOMETRIA

 

Ponieważ parę osób prosiło mnie, abym napisała dokładniejszą instrukcję robienia fotometrii w SalsieJ, nie mogłam im odmówić ;)

 

Program SalsaJ został napisany przez zespół EU-HOU i służy głównie do obróbki zdjęć astronomicznych. Jest darmowy, został napisany w języku Java i można z niego korzystać posiadając system operacyjny Windows albo Linux. Aby go pobrać wystarczy wejść na stronę www.pl.euhou.net i kliknąć zakładkę „Oprogramowanie”.

 

Dzięki Salsie można przeprowadzić fotometrię obserwowanych obiektów. Krok po kroku opiszę, jak to należy zrobić.

 

1) Uruchamiamy Salsę.

2) Z menu „Pliki” wybieramy „Otwórz” i szukamy potrzebnego pliku. Ja przykładową fotometrię przeprowadzę na supernowej SN2006hb, otwieram pierwszy fits w filtrze czerwonym.

 

http://img296.imageshack.us/my.php?image=1lm8.jpg

post-984-1162596448_thumb.jpg

 

3) Po otworzeniu zdjęcia nie zobaczymy żadnych szczegółów, będzie praktycznie całe czarne, dlatego w menu „Obraz” klikamy na „Dostosuj” i potem na „Jasność/Kontrast”. Otwiera nam się okienko, gdzie klikamy na „Auto” lub jeśli ktoś chce, może sam się pobawić suwaczkami. Najlepiej jest najpierw kliknąć auto, a potem jeszcze delikatnie je poprzestawiać według uznania. Jak już uznamy, że obrazek jest ok. to klikamy na „Zastosuj”.

 

http://img523.imageshack.us/my.php?image=2nq1.jpg

post-984-1162596456_thumb.jpg

 

http://img296.imageshack.us/my.php?image=3ad8.jpg

post-984-1162596465_thumb.jpg

 

4) Teraz potrzebne jest odnalezienie na zdjęciu supernowej oraz gwiazdy porównania. W tym celu przydatna będzie strona www.supernovae.net/snimages/ na której znajdziemy zdjęcia z zaznaczoną supernową oraz z gwiazdami porównania i ich jasnościami w filtrze czerwonym i niebieskim (w tym celu należy wejść w menu „Photometry Reference image”).

 

http://img428.imageshack.us/my.php?image=6ms7.jpg

post-984-1162596500_thumb.jpg

 

 

http://img436.imageshack.us/my.php?image=7qz7.jpg

post-984-1162596511_thumb.jpg

 

http://img436.imageshack.us/my.php?image=8sr4.jpg

post-984-1162596520_thumb.jpg

 

5) Kiedy już zlokalizujemy potrzebne gwiazdy w menu Salsy włączamy „Analiza” i „Fotometria”. Otwiera nam się nowe okienko, a kursor po najechaniu na zdjęcie zamienia się w krzyżyk. Klikamy na środek supernowej, a wtedy w okienku pojawią się wyniki fotometrii. To samo robimy z gwiazdą porównania. Łatwo zauważyć, że w tym wypadku program automatycznie ustawia promień okręgu wokół gwiazdy. Jeśli jednak chcemy zrobić to ręcznie, musimy wejść w menu „Ustawienia fotometrii”.

 

http://img65.imageshack.us/my.php?image=4nq5.jpg

post-984-1162596473_thumb.jpg

 

http://img65.imageshack.us/my.php?image=5me1.jpg

post-984-1162596490_thumb.jpg

 

6) Kolejnym krokiem jest spisanie wszystkich posiadanych danych. Jako L1 – natężenie gwiazdy porównania (należy odczytać z Salsy z kolumny „Natężenie”), L2 – natężenie supernowej (j.w.), M1 – jasność gwiazdy porównania w magnitudo (należy na stronie www.supernovae.net/snimages/ w menu „Photometry Reference image” znaleźć galaktykę, w której wybuchła supernowa i odczytać z rysunku jasność wybranej gwiazdy porównania. Należy zwrócić uwagę, aby odczytać tą jasność dla filtra, w którym mieliśmy zdjęcie supernowej!).

7) Ostatnim krokiem w obliczaniu jasności takiej supernowej jest podstawienie wszystkich posiadanych danych do wzoru M2-M1=-2,5log(L2/L1).

8) Na sam koniec opracowane wyniki wysyłam na stronę Portalu supernowych (www.euhou.net/spbdadm/index.php).

 

To jest instrukcja robienia fotometrii supernowych moim sposobem (chyba nic nie pomyliłam:P), jak coś będzie dla kogoś niejasne to piszcie, postaram się pomóc :)

 

P.S.

Mam prośbę aby moich tekstów nikt nie używał do takich celów jak np. prace konkursowe itp. :szczerbaty:

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Świetna robota, a jaka satysfakcja... wolę nie myśleć :D

 

 

 

Przyznaje szczerze, że sama chciałabym sie pobawić takim programikiem, ale teraz czasu brak nawet na obserwacje wizualne :(.

 

 

 

pozdrawiam serdecznie

 

Ori2711

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

małe sprostowanie:

przez kilka dni przez przypadek zdjęcia były źle wstawione, ale teraz już są ok, dzięki Sumi :notworthy:

 

jeszcze jedno pytanie, czy ktoś wogóle korzysta albo ma zamiar skorzystać z tych moich instrukcji? :unsure:

 

I Ty się jeszcze pytasz?!?

Oczywiscie ze tak.

I dzięki za wszystkie instrukcje :notworthy:

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 4 tygodnie później...

Dołącz do dyskusji

Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.

Gość
Dodaj odpowiedź do tematu...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.