Tutorial ekspresowej astrofotografii kolorowej

[Tiamat]

Witam,

Coraz więcej osób zainwestowało w profesjonalne lub półprofesjonalne czarno- białe kamery astrofotograficzne. Naturalną koleją rzeczy jest robienie zdjęć B-W, a następnie kolorowych. Z myślą o wszystkich samurajach podążających tą drogą przygotowałem coś w rodzaju małego tutorialu jak zabrać się za fotografię kolorową. Mam nadzieję, że napisałem poniższy tekst w miarę klarownie. Niedługo umieszczę go też na Starrysite.com, może z jakimiś rysunkami. Jako bonus opisałem pokrótce stosowaną przeze mnie metodę, dosyć eleganckiego łączenia sygnału LRGB z H-alfa.

To tyle.

Miłej lektury.

Michał Żołnowski - Tiamat

 

 

 

Tutorial ekspresowej astrofotografii kolorowej,

czyli jak w 20 minut obrobić na maszynie liczącej zwanej przez co bardziej z nią zaznajomionych komputerem przyzwoite kolorowe zdjęcie obiektu Deep Sky.

 

Ważny wstęp.

Koniecznie przeczytaj, choćby Ci się bardzo nie chciało!

To jest najprościej jak tylko potrafiłem napisany przewodnik jak zrobić kolorowe zdjęcie, bez jakiegokolwiek wgłębiania się w akademickie niuanse dlaczego tak a nie inaczej. Czy nie lepiej zrobić to tak? Albo: a przecież ja to robię tak i też mi wychodzi. Być może. Bardzo możliwe. W zabawie w astrofoto jest często kilka dróg aby uzyskać taki sam lub podobny rezultat. Nie da się zwięźle napisać o rozterkach astrofotografa w czymś co z założenia ma mieć tylko kilka stron. Do tych rozterek dojdziesz Czytelniku zapewne sam i to już wkrótce po tym jak wykonasz kilka pierwszych własnych kolorowych zdjęć! W takiej formie pisania co krok są kompromisy. Dlatego celowo ani razu nie użyję słowa "lub". To jest anty-demokratyczny opis najkrótszego działania jak uzyskać przyzwoitą kolorową fotkę. Oczywiście wg. mnie. Napiszę trochę z przekorą: jeśli masz już własne zdanie na temat tego jak dojść do jakiegoś z etapów opisanych poniżej to znaczy, że się już na tym znasz, czyli ten tutorial nie jest dla Ciebie!

 

 

Aby zrobić kolorowe zdjęcie z użyciem czarno-białej astrokamery potrzebujemy zestaw filtrów RGB i L. Niektóre obiekty ciekawie wyglądają, gdy do obrazu powstałego przy złożeniu RGB i L dołożymy sygnał z H-alfa. Najpierw skupimy się na obróbce RGB i L. Małym bonusem na końcu będzie: jak dołączyć efektywnie sygnał z H-alfa. Choć na złożeniu LRGB możemy poprzestać. To też będzie piękne zdjęcie.

 

 

1. Potrzebujemy gotowe zdjęcie FITS w Luminancji (L). Najlepiej w BINx1

2. Potrzebujemy trzy oddzielne zdjęcia RGB w FITS. Może być w BINx2

3. Potrzebujemy zdjęcie w H-alfa w FITS. Najlepiej w BINx1

4. Im więcej materiału tym lepiej. Ale bez przesady. Zakładam, że robimy zdjęcie którejś z jasnych galaktyk katalogu Messiera. Po 10 klatek na każdy kanał (LRGB i H) wystarczy.

5. L naświetlamy 600 sek. w BINx1,

6. RGB po 300 sek. w BINx2,

7. H-alfa po 1800 sek. w BINx1

8. Te czasy nie są święte. Możemy je zmieniać. Ale czasy poszczególnych kanałów RGB robimy takie same względem siebie. Ułatwi nam to zachowanie proporcji kolorów podczas dalszej obróbki. Jeśli zajdą nam chmury i R i G zrobimy po 10 klatek ale już B tylko 7. Nie ma tragedii. Po prostu kanał B będzie miał trochę więcej szumu. Ale dzięki temu że te 7 klatek było naświetlanych po 300 sek. tak samo jak R i G to zachowamy relację pomiędzy trzema kanałami.

9. Otwieramy MaximDL. Mamy zestakowane klatki dla poszczególnych kanałów LRGB i H. Pamiętajmy, że H nie jest obowiązkowa!

10. Wcześniej odjęliśmy darki i flaty przed zestakowaniem. Zakładam, że wiesz jak się to robi. Czyli na ekranie Maxima jest 5 otwartych zdjęć: L, R, G, B i H.

11. Funkcja Align. Dodajemy wszystkie 5 klatek. Alignujemy funkcją star matching. Jako referencyjna niech będzie fotka L. Ona jest w BINx1 i do niej Maxim powiększy fotki RGB zrobione w BINx2 czyli o połowę mniejsze. Dodaliśmy do alignowania również kanał H-alfa. Kiedyś nam się przyda.

12. Tak zalignowane 5 fotek zapisujemy na dysku. Klatki L i H zapisujemy przy okazji od razu jako TIFF koniecznie 16 bitowy i zamykamy. Zostawiamy tylko RGB.

13. Zakładka Color => Combie color.

14. Na górze okienka zaznaczamy składanie RGB. Nie LRGB! L dołożymy do RGB w Photoshopie.

15. Do każdego z kanałów RGB przyporządkujmy nasze trzy klatki RGB.

16. Dobieramy współczynniki dla każdego z filtrów, tak aby klatka która zaraz powstanie miała jak najbardziej naturalne (cokolwiek to znaczy w astrofotografii) odwzorowanie rzeczywistości. Zanim to zrobimy nie bójmy się wpisać w Google nazwy naszego obiektu i zaznajomić się czego mamy się spodziewać. Gdzie nasz obiekt jest np. żółtawy, a gdzie niebieskawy itd. Teraz pobawmy się w taki dobór współczynników dla trzech filtrów aby po naciśnięciu na guzik Full screen zobaczyć w miarę wierny obraz tego co widzieliśmy w sieci. Pamiętajmy, że kolory mogą być przejaskrawione w wyniku zdynamizowania histogramu poprzez Screen strech. Nie szkodzi. Możemy go rozsunąć dostając mniej kontrastowe barwy. Pobawmy się tymi współczynnikami filtrów przez chwilę. To nie boli a ułatwi znacznie dalszą obróbkę w PS. Poświęcone na tym etapie 5 minut zaoszczędzi 50 minut później. Wartości wpisywane tutaj mogą być ułamkowe np. 1.3! Taka dokładność z jednym miejscem po przecinku zazwyczaj wystarczy. Producent kamery i filtrów deklaruje jakie to powinny być współczynniki. Nie przejmujmy się tym zbytnio. Sami sobie sprawdźmy tak, żeby było ładnie. Na koniec dodam, że jeśli złożyliśmy kanały RGB o różnych czasach, choć nie powinniśmy tego robić to w tym momencie możemy to skorygować właśnie doborem tych współczynników.

17. Gdy obraz po kolejnym naciśnięciu na Full screen nas satysfakcjonuje naciskamy OK i uzyskaną fotkę RGB zapisujemy na dysku jako TIFF 16 bitów.

18. Zamykamy Maxima

19. Robimy sobie herbatę.

20. Otwieramy Photoshopa

21. Otwieramy sobie kanał L. Za pomocą tylko krzywych oraz poziomów wyciągamy obraz tak, aby uzyskać akceptowany przez nas kompromis pomiędzy ilością sygnału a szumem. Zakładam, że Czytelnik potrafi to zrobić. Zazwyczaj kolorowa fotografia jest następnym etapem po fotografii B-W robionej w kanale L lub H, do której znajomość pracy na krzywych i poziomach jest niezbędna. Jeśli tak nie jest to niestety proponuję najpierw pobawić się w fotografię czarno-białą i nabrać wprawy w obróbce na tym etapie.

22. Zapisujemy na dysku.

23. Otwieramy plik RGB i ponownie za pomocą krzywych oraz poziomów wyciągam obraz. Nie martwmy się tym co zobaczymy. Wielu z Was będzie zawiedzionych. Bardzo ważne! Sygnał RGB ma dać nam tylko kolor i absolutnie nic. Im mniej udziału klatki RGB w końcowym zdjęciu tym lepiej! Brzmi bez sensu? Niedługo się wyjaśni. Saturację mocno podciągamy, tak że zdjęcie wygląda aż nienaturalnie.

24. Na tym etapie zabawy z poziomami zauważmy, że poziomy RGB poprzez otwarcie zakładeczki nad samymi poziomami pozwalają na ustawianie poziomów dla poszczególnych kanałów. To ważne, żeby ładnie skalibrować kolory. Najprościej to przy każdym z trzech kanałów RGB tak przesunąć pierwszy z lewej suwak aby dojechał na początek górki z sygnałem. Tak jak się robi w obróbce BW, tylko trzeba to powtórzyć dla każdego z kanałów osobno. Balans kolorów również nam się może przydać. Pobawmy się nim.

25. Gdy uznamy, że fota nas satysfakcjonuje to zapisujemy na dysku. Mówię tu tylko o kolorach. Szczegół nie jest ważny.

26. Otwieramy kanał H-alfa i za pomocą krzywych i poziomów wydobywamy to co nas interesuje. Tu zalecam szczególną ostrożność, gdyż dobrze przygotowana fota w H-alfa zaoszczędzi nam nerwów w późniejszym procesie dołączania jej do zdjęcia LRGB. W szczególności chodzi o to, żeby zbyt jasne tło nie zepsuło nam fotografii. Niedługo tę jeszcze teraz czarno-biała składową zamienimy na intensywną czerwień, która łatwo może nam przebić przez zespół LRGB dając brzydki pomidorowy odcień.

27. Zapisujemy na dysku.

 

28. Teraz we wszystkich trzech zdjęciach możemy delikatnie pobawić się w odszumianie i usuwanie artefaktów. Na tym etapie proponuję nie wyostrzać.

29. Nalewamy sobie koniaczek i wreszcie robimy kolorową fotę!

30. Przechodzimy ponownie na fotę L. Oczywiście ma ona jedną tylko warstwę - L.

31. Za pomocą myszki przeciągamy tę warstwę L na powierzchnię foty RGB. Po prostu łapiemy za dowolną część foty L i przesuwamy ją nad powierzchnię foty RGB- tak aby było elegancko wykadrowane.

32. W ten właśnie sposób zrobiliśmy obrazek składający się z dwóch warstw: L i RGB.

33. Zapominamy o pliku L. Możemy go zamknąć.

34. Otwieramy okienko "Warstwy- Layers"

35. Przechodzimy do okienka z warstwami na focie RGB i sposób wzajemnego przenikania warstw przestawiamy z Normal na Luminance. Od teraz będziemy pracować na warstwach. No i co - lepiej? Nie bardzo? Jeśli uważamy, że dodanie sygnału L nie poprawiło specjalnie wyglądu foty to zapewne sygnał z warstwy RGB jest zbyt mocny i tłumi niosącą dla nas niesłychanie ważną informację o detalu w warstwie L. Zakładam, że ciągle mamy na ekranie okienko do sterowania warstwami. Klikając po nich przełączamy się pomiędzy poszczególnymi warstwami. Po lewej stronie każdej warstwy jest narysowane małe oczko. Po kliknięciu na nie możemy daną warstwę uczynić niewidzialną. Ona ciągle jest, ale jej ?wycięcie? chwilowe umożliwi nam przyjrzenie się pozostałym warstwom.

36. Przy obydwu włączonych warstwach zaznaczamy w panelu sterowania warstwami warstwę RGB. Niebieski kolor ikonki z warstwą oznacza, że jest zaznaczona.

37. Przy pomocy Krzywej eksperymentujemy z ?siłą przebicia? warstwy RGB przez warstwę L. Pobawmy się tym. Postarajmy się aby jej udział był jak najmniejszy. Ale nie możemy oczywiście stracić koloru. Na tym etapie oczywiście możemy pobawić się saturacją oraz balansem kolorów. Czyli możemy spróbować zjechać w dół z krzywą dla RGB ale równocześnie podnieść saturację.

38. Na tym etapie możemy dołożyć sygnał z H-alfa. Możemy, ale nie musimy. Jeśli nie to spokojnie przejdźmy do punktu 52. Zwłaszcza, że na początku może nam to sprawić trochę kłopotu.

39. Jak dołączyć sygnał z H-alfa?

40. Przechodzimy do pliku H-alfa.

41. W ustawieniach pliku zamieniamy je z poziomów szarości Gray scale na RGB.

42. W okienku z tymi różnymi narzędziami jak pędzle, spraye itd. na jego dole jest okienko, gdzie ustawiamy kolory pędzli, czcionki itd. Zazwyczaj tam są dwa założone na siebie kwadraciki: czarny i biały. Kliknijmy na nie. Zmieniają się . Zróbmy tak aby ten spodni był czarny. Oznacza to, że background- tło zdjęcia jest czarne.

43. Każde zdjęcie obok zakładki Warstwy- Layers ma zakładkę Channels- kanały. Otwórzmy ją. Są tam trzy: RGB

44. Klikamy na kanał niebieski a następnie zielony z równocześnie wciśniętym klawiszem Shift.

45. Zaznaczone mamy dwa kanały: B i G

46. Następnie klikamy na fotkę H i za pomocą Ctr+A zaznaczamy cały jej obszar. Następnie prawym klawiszem myszki wybieramy Delete- usuń.

47. Właśnie usuneliśmy kanał G i B z całej fotki.

48. Powinniśmy zobaczyć zabarwione na czerwono zdjęcie naszej galaktyki.

49. Jeśli nam to wyszło to możemy być zadowoleni z siebie i nalewamy sobie drugi koniaczek lub dopijamy stary.

50. Zakładam, że w tle mamy otwartą fotę z dwoma warstwami L i RGB.

51. Za pomocą myszki przerzucamy czerwoną fotkę H-alfa na fotkę LRGB.

52. I tu powtarzamy zabawę z krzywymi tak aby dobrać wzajemne proporcje wszystkich trzech warstw. Sposób przechodzenia warstw z "Normal" zmieniamy na "Lighten- Jasniej".

53. To może być trudne, więc zanim cokolwiek zrobimy zapiszmy sobie materiał na dysku.

54. Możemy albo bawić się trzema kanałami osobno krzywymi dobierając ich stosunek lub np. połączyć dwie warstwy np. L i RGB w jedną ? nazwijmy ją LRGB i nią dopiero manewrować w stosunku do H.

55. Jak połączyć dwie z trzech warstw?

56. Przechodzimy do okienka z warstwami.

57. Podobnie jak przy zaznaczaniu kanałów również warstwy możemy zaznaczać równoczesnym Shift i wybranymi warstwami. W tym wypadku podświetlamy na niebiesko warstwę L i RGB i z zakładki Warstwa- Layer na górze Photoshopa wybieramy Złącz warstwy lub szybciej Ctr+E.

58. Przyznam, że nie mam tu złotego środka. Można pobawić się złączając np. warstwę RGB i H-alfa. A może uda Ci się Czytelniku pominąć ten etap i uzyskać dobry efekt bez łączenia warstw manewrując krzywymi w obrębie pojedynczych- nie złączonych warstw.

59. Łączymy wszystkie warstwy. U góry PS z zakładak Warstwa => Spłaszcz obrazek ? Flatten image.

60. Przechodzimy do podpicowania foty czyli Creme de laCreme: wyostrzenia. Zakładam, że wiesz Czytelniku jak to robić. Jedynie podpowiem, choć sam czasem jestem nie bez grzechu- nie przesadzaj. Unsharp mask kusi łatwo przesuwającym się w prawo suwakiem i o ile u cioci na imieninach spowoduje opad szczeny, o tyle u kogoś kto interesuje się astrofotografią może spowodować inny zgoła efekt.

61. Jak uniknąć wyostrzania nadmiernego gwiazd?

62. Za pomocą różdżki lub po prostu obrysowując myszką odcinamy nasz obiekt.

63. Żeby nie było to zbyt ostre odcięcie dajemy Select Zaznacz =>Fade- Wtapiane. Wpisujemy wartość 20.

64. Klikamy gdziekolwiek, ale poza zaznaczona galaktyką i prawym klawiszem myszki tworzymy nową warstwę: Layer via copy- Warstwa przez kopiowanie. Uwaga opis tej funkci może się różnić.

65. Czyli stworzyliśmy sobie warstwę, która jest wszystkim innymi niż galaktyką.

66. Z niej możemy zrobić sobie kolejną warstwę z samymi gwiazdami.

67. Selekt- Zaznacz =>Zakresz koloru- Color range i klikamy na jedną z jasnych gwiazd i następnie suwakiem przesuwamy w prawo tak, aby zaznaczyć żądaną ilość gwiazd. Nie starajmy się zaznaczać wszystkich gwiazd na zdjęciu. O efekcie czy gwiazdy są przeostrzone, zbyt blade czy mają za dużą średnicę świadczą przede wszystkim jasne, największe gwiazdy.

68. Select- Zaznacz => Fade-Wtapiane. Wartość ustawiamy w zależności od charakterystyki gwiazd z naszego sprzętu. Duża ogniskowa to wartość 5,6 pikseli. Mniejsza- 3, 4 piksele.

69. Select- Zaznacz => Zmień=>Expande- Rozszesz. Wartość 3 piksele.

70. Nakierowujemy myszkę na jedną z zaznaczonych gwiazd i prawym klawiszem myszy tworzymy nowa warstwę.

71. Właśnie otrzymaliśmy warstwę, w skład której wchodzą najjaśniejsze gwiazdy. A z nimi teraz jak w "Piłkarskim pokerze" możemy zrobić wszystko.

72. Bawiąc się krzywymi możemy je przygasić zmniejszając ich srednicę.

73. Podkręcając saturację możemy zrobić je bardziej kolorowe. Choć tu mała uwaga: łatwiej byłoby to zrobić gdybyśmy nie spłaszczyli wcześniej obrazka tylko zrobili podciągnięcie saturacji na samej warstwie RGB.

74. Możemy też je przyzwoicie wyostrzyć niezależnie od wyostrzania głównego obiektu.

75. Pamiętajmy, że powyższe zabiegi nie są takie proste - bezkarne. Pamiętajmy, że w celu gładkiego przejścia gwiazd w kosmos dokonaliśmy łagodnego przejścia funkcją Fade- Wtapianie. Zmieniając krzywe jasności niestety ingerujemy też w te maleńką otoczkę gwiazdy. W celu korekcji polecam po zabawie z krzywymi użycie funkcji Levels- Poziomy i przesunięcie środkowego suwaka w lewo.

76. Fotkę spłaszczamy i zapisujemy na dysku.

 

To w dużym skrócie chyba tyle.

 

 

Michał Żołnowski - Tiamat

Edytowane 5 Stycznia 2009 przez sumas

[JaLe]

To jest tak, że Michał pokazał Grala dotąd pieczołowicie przez niektórych skrywanego. Przyznam się, że moja wiedza sięgała tak 75% tego co opisałeś.

Dziękuje Michał

[Kamil K.]

Dzięki Michał, proponuje przykleić ten post albo go jakoś wyróżnić

[Hans]

Dziękuje

 

Wiele z tej wiedzy powinno dać się zaadaptować do walk z softem dostepnym dla kazdego. Ten tutorial bedzie bardzo pomocny równiez dla tych co wojują przez Irisa czy Gimpa.

 

Pozdrawiam.

[Iluvatar]

Witam wszystkich. Na samym początku chciałbym podziękować Tiamatowi za świetny poradnik. Chciałbym tutaj przedstawić wynik obróbki zdjęcia, który został wykonany przed przeczytaniem tego poradnika i kolejne zdjęcie tego samego obiektu z tego samego materiału obrobione z pomocą poradnika. Na samym początku garść informacji technicznych:

 

Obiekt: M 42

Ekspozycje: RGB: 1x30 sek. (dla każdego kanał), L: 1x50 sek. Wszystkie zdjęcia niestety były w rozdzielczości 512x512 px, więc troszkę malutkie.

Sprzęt: Zdjęcie wykonane teleskopem znajdującym się w obserwatorium INO dzięki projektowi EU-HOU.

 

Materiału jest strasznie mało, ale do nauki obróbki to jest to dobre, dopóki nie sprawię sobie czegoś konkretniejszego.

To zdjęcie jest po pierwszej obróbce:

 

Zaś to jest wykonane przy pomocy poradnika:

 

Nie jest to mistrzostwo świata, ale jestem zadowolony z drugiej wersji. Jeśli macie jakieś ważne uwagi co do obróbki, to chętnie je wysłucham. Jeszcze raz Ci dziękuję Tiamacie i życzę sukcesów w dalszym wykonywaniu zdjęć.

 

Pozdrawiam

[sumas]

nie chcę się wymądrzać, ale chyba jednak zbyt agresywnie potraktowałeś to zdjęcie

a może zamieścił byś surowe fity czy tiffy? choć trapeza rozdzielić to się pewnie nie da

[Iluvatar]

Surowe fitsy można pobrać tutaj:

Część 1

Część 2

 

Pozdrawiam

[piotrs]

Witam,

Oto moje stare zdjecie (NGC6946), pochodzące z epoki przedtutorialowej:

 

a to zdjecie współczesne (ten sam materiał):

 

Tiamat - DZIĘKI !

[eReS]

Pięknie, tylko przydałoby się coś podobnego do focenia z lustrzanką

[mpwt]

Pięknie, tylko przydałoby się coś podobnego do focenia z lustrzanką

 

Oj, zgadzam się. Jestem za. Pomału przymierzam się do tego tematu ale dość mało materiałów jest na ten temat.

[Hans]

Materiałów?

 

Pisz z doświadczenia.

 

Pozdrawiam.

[tkl]

Ktoś walczył w paint.net w ostatecznej obróbce?

Przekonał mnie w zastosowaniach, które interesowały mnie do tej pory (nie taka do końca amatorska grafika reklamowa, którą musiałem opanować ze względu na oszczędności w firmie, ale głównie składałem pack shoty, tekst i takie tam, ze zdjęciami robionymi pod wodą...)

Pytam przez ciekawość, bo gimpa zauważyłem później, gdy już obcykałem to, więc go nie zgłębiałem, a w photoshopa chwilowo nie planuję inwestować, wolę naskładać zaskórniaków na fajny sprzęcik - pewnie to źle, że chodzę na skróty .

Pozdrawiam

[Astronom1]

Bardzo ciekawy tutorial, wielu na pewno się przyda

[Rainforestimi]

Rewelacyjny poradnik - dzięki!:)

[Gość wessel]

My God, ale wykopaliska niektóre techniki się jednak znacznie zmieniły, a wiele procedur uprościło.