Polecamy Od Keplera do Naglera cz. 1 i 2 z 3

Paether · 25 Lipca 2015

Od Keplera do Naglera

Od momentu swych narodzin na początku XVII stulecia, teleskop astronomiczny przeszedł wiele fundamentalnych zmian i jeszcze więcej drobnych poprawek, będących wynikiem ogólnych przemyśleń, obliczeń czy wniosków z użytkowania. Pisząc o zmianach w konstrukcji teleskopu nie możemy myśleć wyłącznie o obiektywie – soczewce czy lustrze zbierającym fotony przemierzające Wszechświat. W dążeniu do uzyskania obrazu jak najbardziej zbliżonego do doskonałości, musimy pamiętać o wszystkich elementach, które w tym procesie biorą udział.

Rozwój nowoczesnego okularu jest historią postępu na trzech frontach: teorii optycznej, niezbędnej do osiągnięcia ostrego, szerokiego i płaskiego obrazu; materiałów optycznych i powłok wymaganych do optymalizacji optyki pod kątem transmisji oraz kontrastowości obrazu, a także technologii wytwarzania koniecznej do wyprodukowania okularu przy zachowaniu rozsądnych kosztów. Dość często zagadnienia wytwarzania, materiałów i kosztów wymagają zastosowania pewnego kompromisu w konstrukcji optycznej.

Mamy szczęście żyć w czasach, gdy to komputery wykonują za nas obliczenia i symulacje, które wykonywane w sposób tradycyjny wymagałyby poświęcenia ogromnej ilości czasu. W wielu dziedzinach rewolucja ta wyzwoliła "teorię" czy sposób, w jaki rzeczy powinny według założeń funkcjonować, tak bardzo, że symulacja komputerowa jest obecnie jednym z głównych "obserwacyjnych" instrumentów w astronomii.

W teorii optyki okularowej również coraz częściej posługujemy się symulacją, żeby przewidzieć parametry optyczne i nieprawidłowości danego projektu. Trudność polega na tym, że przewidywania nie zawsze mają przełożenie na osobiste doświadczenie użytkownika. Istnieje zasadnicza różnica pomiędzy postawą „testera”, skoncentrowaną na analizę obrazu jako oceny wartości układu optycznego i postawy użytkownika, dla którego obraz jest wizualnym doznaniem Wszechświata. Teoria optyczna nie jest w stanie przewidzieć, gdzie umieścić wizualną interpretację między tymi skrajnościami, więc nie można ocenić, czy i jak bardzo cechy optyczne użytkownik umieści w swojej percepcji. Doświadczenia te, są częścią tego, kim jesteś i nie ma symulacji komputerowej, która byłaby w stanie je określić. Prawie wszystkie komercyjnie dostępne dziś okulary produkowane są z wykorzystaniem metod i materiałów, które czynią je optycznie najbardziej zaawansowanymi narzędziami w swej kategorii w historii i tylko niewielkie niuanse odróżniają je od siebie, determinując subiektywny wybór użytkownika.

Najstarsze teleskopy to konstrukcje o podłożu empirycznym, budowanymi bez zastosowania teorii czy analitycznego podejścia do projektowania optyki. Soczewki były układane w różnych kombinacjach, aby znaleźć te, które pozwalały uzyskać najlepszy efekt. Galileusz sam przyznał, że spośród około 60 modeli jakie stworzył wielkim wysiłkiem i kosztem, zaledwie kilka posiadało zadowalające parametry. Zarówno jakość optyczna produkowanego szkła i dokładność soczewek były słabe, więc soczewka nie mogła być ani duża, ani gruba; teleskopy otrzymywały ogniskowe rzędu 100 stóp lub więcej, a obiektywy były przysłaniane, aby zminimalizować negatywne skutki aberracji chromatycznej i innych wad słabo skonfigurowanej optyki. Takie same wyzwania i przeszkody stawały na drodze twórcom okularów począwszy od pierwszej tego typu konstrukcji przez kolejne cztery stulecia.

Cały artykuł - http://astrofan.pl/od-keplera-do-naglera-cz-1/

ekolog · 26 Lipca 2015

Najprostszym okularem jest i była pojedyncza soczewka powiększająca. Zastosowana w teleskopie typu Keplera (nie mylić z okularem tego typu).

Jednosoczewkowy okular pozwala najprościej wytłumaczyć zasadę działania okularu w teleskopie. Pokazałem to na moim rysunku osiągalnym na polskiej wikipedii z pierwszego tam Linka:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Dyskusja:Powi%C4%99kszenie

Obrazek ten udowodnił (po doprowadzeniu kwantów aż do siatkówki na dnie oka), że prawidłowy wzór na powiększenie kątowe teleskopu to nie jest (jak w praktyce stosujemy) iloraz ogniskowej obiektywu i okularu tylko jeszcze trzeba zastosować arcustangens. Na szczęście dla małych kątów wychodzi praktycznie na to samo (bo to w radianach jest) ale dla Księżyca zajmującego cały widok w okularze sprawa przedstawia się jednak inaczej ("arcustangensowo") i autor hasła przyznał mi rację.

W obszarze tanich okularów o jakich jest ten artykuł mam sporo doświadczeń z autopsji.

Ciekawe jest w tej materii oznaczanie ich. Czasem nieoczywiste. Można lub trzeba trochę zgadywać.

W malutkim teleskopie Celestron Firstscope IYA 76 mamy H20mm oraz SR4mm. Jakiego typu jest H łatwo się domyślić. jakiego typ jest SR już nieco trudniej.

Ten H20mm okazał się wyjątkowo słaby. Nie żeby zamazywał obraz ale bardzo wąskie pole widzenia (jak ze studni) i gwiazdki jakieś takie mniej soczyste niż w pożyczonym,
a potem podarowanym mi przez Zbyszka (ZbyT) Plosslu. Natomiast ten SR4mm, też skromny okazał się jednak lepszy - na swój sposób dostateczny.

Dość tajemniczy jest częsty opis teleskopu w sklepach, że na wyposażeniu są okulary super 10 mm lub super 25 mm lub analogiczny.

Z rozmowy czy też wymiany zdań emailowych z kompetentną osobą dowiedziałem się, że czasem, wcale nie rzadko, pod taki opis dają Plossle, a czasem Kellnery.

Jak wiele lat temu nabyłem refraktor 90/900 na EQ3-2 to, zdaniem Wimmera, który miał okazję widzieć pudełka, w których je dostałem i nosiłem, były to Kellnery.

Co istotne, sądząc, że Plossle są znacznie lepsze dokupiłem solidnego Plossla 5mm i okazało się, że do Księżyca niepotrzebnie jakby bo obraz
przez 10 mm Kellnera plus achromatyczny Barlow (tam w zestawie kitowym był) okazał się praktycznie równie atrakcyjny co obraz przez SW Plossl 5mm (20mm ER).

Zły na ten wydatek po prostu go sprzedałem, oczywiście ze stratą (bodajże 150zł => 90zł)

To jak to jest z tymi super okularami dziś?

Gdzieś kiedyś czytałem opinie ale tylko amatora, że drobną zaletą tańszych (np. Kellnery, Plossle) konstrukcji jest przynajmniej to, że jak mniej soczewek to troszkę mniej światła ginie po drodze
(co może mieć znaczenie przy bladziutkich DS-ach).

Pozdrawiam

Edytowane 26 Lipca 2015 przez ekolog

Apex · 26 Lipca 2015

Ciekawy temat. Szczerze mówiąc to o niektórych opisanych okularach nawet nie słyszałem.

Paether · 26 Lipca 2015

Mogło by się wydawać, że im bliżej współczesności, tym więcej konstrukcji będzie znanych. Jak zobaczyłem na schemacie (to ta pierwsza grafika w artykule), jest sporo XX wiecznych zapomnianych szkieł

antwito · 26 Lipca 2015

Okular - bez niego nawet największe i najdokładniejsze lustro nie pokaże nam za wiele :icon_smile:

ekolog · 26 Lipca 2015

Gdzieś czytałem, że niektóre krótkoogniskowe okulary są realizowane (bo tak może być technologicznie lub "materiałowo" łatwiej) przez dodanie do zwykłego okularu wewnętrznego Barlowa.

Czyli (o ile to prawda) kupujemy okular danego typu o ogniskowej dajmy na to 6mm lub 4mm, a naprawdę jesteśmy trochę oszukiwani? (np. strata odrobiny światła na dodatkowych szkłach)

Czy wiadomo w jakich typach jest tego najwięcej i czy należy i da się takich konstrukcji uniknąć?

Pozdrawiam

Paether · 26 Lipca 2015

Soczewka Barlowa/Smythe'a to byłby temat na oddzielny tekst. Bardzo ciekawa historia

Pod tekstem umieściłem 5 linków, trzeci jest właśnie obszernym angielskim tekstem o tematyce, o której wspomniałeś

JSC · 5 Lipca 2016

A propos okulara ortoskopowego. Na CludyNights przeczytałem, że są okulary ortoskopowe o konstrukcji... Plossla!. Nie ma ponoć w tym nic z nieuczciwości... Bo ortoskopowy oznacza tylko "prawidłowy"... Podobnie dygresje przedstawiono tutaj http://www.cloudynights.com/page/articles/cat/user-reviews/the-tal-super-pl%C3%B6ssl-r2844

Generalnie każdy okular dający obraz bez zniekształceń można nazwac ortoskopowym.

Konkluzja jest taka (wydaje mi się, przypuszcam, proponuję, daje pod rozwagę ), że okular o takiej konstrukcji:

raczej nazywać okularem Abbego.

Edytowane 5 Lipca 2016 przez JSC

Paether · 5 Lipca 2016

To jest bardzo ciekawe

W 1880 roku Ernst Abbe opatentował swój okular. Muszę dokopać się do tego patentu ale obstawiam, że nazwa "Ortho" dotyczy konkretnej konstrukcji ale można stwierdzić, że jakiś okular jest "ortoskopowy". Obecnie mamy podobną sytuację z Pyrexem. Jest to znak handlowy więc ci co mogą to używają nazwy, a ci co nie mogą piszą "szkło pyrexowe", "szkło typu pyrex".

JSC · 6 Lipca 2016

Próbowałem przed chwilą znaleźć ten patent i wyskoczyło mi to (podpis Albert Konig :mr.green: ) - rozumiem jednak, że to chyba tylko takie lekkie ulepszenia :

http://www.google.com/patents/US2217281

Widzę, że są patenty układów ortoskopowych o zupełnie innej konstrukcji np.

http://www.google.com/patents/US2516724

Edytowane 6 Lipca 2016 przez JSC

JSC · 25 Marca 2017

Plossl czy nie Plossl

Dyskusja wynikła z działu kupię, gdzie zgłosiłem chęć zakupu okularu eudiaskopowego 35mm (10mm).

35mm

http://www.baader-planetarium.com/de/zubehoer/optisches-zubehoer/okulare/okular-eudiaskopisch-35-mm-ed-1%C2%BC%22.html

10mm

http://www.tringastro.co.uk/baader-eudiascopic-ed-10mm-eyepiece-7029-p.asp

Witam.

Jak można to Polecam Praktycznie takie same konstrukcje okularów pod względem budowy i dawanych obrazów jak Baader Eudiascopic , to: Celestron Ultima Japan , Parks USA Japan , Tuthill Plossl USA Japan , Antares Elite Plossl Japan , Starsza i jedna z pierwszych Wersja MEADE Plossl Smoothie Japan 5-elementów , jest jeszcze jedna marka , ale teraz mi "uciekła z głowy" w praktyce wszystkie wymienione marki to ta sama konstrukcja optyczna i różne ceny , sprawdziłem w praktyce wszystko , obrazy identyczne.

Pozdrawiam Krzysztof.:-)

Dzięki Edgens za info - jak zawsze profesjonalne

Co do tych eudiaskopów - czytałem, wszędzie, że są wyjątkowo dobre i warte (dość wysokiej) ceny. Chciałbym jednak to sprawdzić płacąc nieco niższą cenę za używany, ale jeśli nie będzie to zakupię w sklepie.

Na stronie Baadera zarzekają się, że to nie jest ani Plossl, ani Super Plossl, ani Erfel - a ich własna konstrukcja, którą kupował także (jak pisze Edgens) Celestron. Podejrzewam jednak, ze nie wszystkie Ultimy Celestrona to Eudiaskopy Baadera, bo np. Baader nie miał (chyba?) ogniskowej 42mm. Zresztą nawet Baader w swojej serii ediaskopowej miał różne konstrukcje (przy mniejszych ogniskowych wmontowywał zapewne Barlowa - stąd 7 elementów)...

Wracając jednak do 35mm eudiaskopa - ponoć ma największe pole przy tej ogniskowej z uwagi na mocno wysunięte ognisko do przodu i diafragmę o niespotykanej średnicy 29mm (dla oprawy 1,25").

Piszą, że daje niezwykle ostre obrazy pozbawione wszelakich aberracji, aż pod sam brzeg (co potwierdzają opisy na róznych foprach dyskusyjnych). Jego pole w okularze 35mm jest chyba naturalne dla tej konstrukcji, bo widzę, że dla 10mm ma też tylko 47stopni. Mi to absolutnie nie przeszkadza, a wręcz przeciwnie. Nawet przy polu Plossla 52 stopni oko juz mi omiata pole okularu czego nie lubię (na astrokraku jednak mają rację co do szerokich pól - opis przy okularach "Ultrawide i Super-Ultrawide" http://www.astrokrak...tent/13-okulary) .

Znowu się jednak rozgadałem;) - a więc do rzeczy:

Znalazłem taka grafikę eudiaskopa:

Ale widzę, ze np. na tej(świetnej skądinąd) stronie http://www.davidesigillo.eu/articolo_schemiottici.html jest inny schemat:

Generalnie typowy Polssl jest symetryczny. Na tej stronie Baadera piszą, że producenci uwielbiają plossle bo ich produkcja jest bardzo tania m.in. ze względu na symetryczność. Czy wiec Baader eudiascopic 35mm jest też symetryczny?

PS

Przy okazji - zauważcie tę grafikę :

Zawsze myślałem, ze Circle T to jest to samo co rasowy Abbe - a jednak nie! Możliwe, ze były różne Circle T, gdzieś na Cloudy Nights chyba o tym czytałem (mogę się mylić) - jak znajdę trochę czasu to odszukam temat, no chyba, że ktoś mnie w tym uprzedzi

Edytowane 25 Marca 2017 przez JSC