Maksymilian Heilpern - O Ziemi, Słońcu, Gwiazdach...

[Paether]

Jeśli ktoś pomyślał, że to jakaś nowa publikacja, jest w ogromnym błędzie. Tym razem będzie mocne retro. Pamiętałem, że mam takie coś w domu w Polsce ale za każdym razem jak tam jechałem, zapominałem kompletnie. Tym razem stwierdziłem, że muszę ją zabrać

Należała do mojego pradziadka, dobrych kilkanaście lat temu znalazłem ją u mojej babci w kredensie na strychu. Pierwsze wydanie tej książki ukazało się w 1896 roku, ale to jest wydanie poprawione, nieco obszerniejsze prawdopodobnie z 1906 roku (w samej książce nie ma daty).Tych wydań było później jeszcze kilka.

 

Autor - Maksymilian Heilpern to polski przyrodnik, nauczyciel, zesłaniec syberyjski, urodzony w 1856 roku, zmarł w 1924. Dorobił się sporej ilości publikacji, zarówno skierowanych do "profesjonalnistów", jak i popularnonaukowych skierowanych do zwykłych ludzi chcących poszerzyć swoje horyzonty jak ta właśnie książka (na zdjęciu widać tekst: "Wykład(...)dla samouków".

 

Jak rozpoczynałem zdobywanie wiedzy z zakresu astronomii, czasem do niej wracałem dla porównania z obecnymi informacjami. Świetna zabawa

 

 

[ekolog]

W tamtych czasach jeszcze pisano Księżyc z małej litery.

"Ludzie nigdy nie dojadą na Księżyc bo po drodze nie ma powietrza" ... nigdy nie mów nigdy

 

Piękne imię pierwszego właściciela książki - Piotr - jak mojego dziadka co mieszkał na uboczu wsi przy wale nad Wisłą w okolicach Tarnowa (niedaleko Szczucina).

Ja też tam, na strychu (z sieni po drabinie) znajdowałem liczne książki i czytałem bywając tam na wakacjach i mając 8-kilkanaście lat. "Gdy Słońce było Bogiem" i wiele innych.

 

Ciekawe ze spore błędy (rzędu 50%) a przecież Einstein niedługo potem tak precyzyjnie przewidział zjawiska podczas zaćmienia słońca cycuś takiego.

 

Pozdrawiam

Edytowane 26 Września 2016 przez ekolog

[szuu]

książka bezpłatnie udostępniona w internecie dzięki radomskiej bibliotece cyfrowej

"O ziemi, słońcu, księżycu, gwiazdach i innych ciałach niebieskich czyli o budowie świata, jego początku i końcu : wykład popularny zasad kosmogonji dla samouków"

 

[Paether]

O fajnie Mój egzemplarz ma nieco więcej stron (ponad 250).

[szuu]

O fajnie Mój egzemplarz ma nieco więcej stron (ponad 250).

 

więc i tutaj trafiła "chytra baba z radomia"

[szuu]

...a jednak to wersja radomska ma więcej treści mimo że ma mniej stron - to późniejsze wydanie i albo strony są większe albo czcionka mniejsza.

jest też więcej "rysunków i portretów"!

 

na przykład w rozdziale o księżycu autor dopisał informację o świetle popielatym, której nie ma we wcześniejszej wersji:

[ekolog]

Muszę odszczekać co napisałem. Błąd nie jest rzędu 50% tylko odległość do Łysego podana jest w jakichś dawnych milach - ponad 7-kilometrowych (Szokujące "50 tyś mil" doń wytłuszczone na skanie Pejcza).

 

Jest tu też pewna ciekawostka lub specyfika językowa. Autor pisze że Księżyc jest 50 razy mniejszy od Ziemi ale dalej (i wiadomo) okazuje się, że chodzi o objętość.

Dla nas (astro-amatorów) wielkość to jednak średnica obiektu.

Z grubsza Łysy jest zaledwie około 4 razy mniejszy (około 12.5 tyś km / około 3.5 tyś km).

Obiekt n razy mniejszy ma n³ czyli n*n*n mniejszą objętość, a zwykle i masę

(zwłaszcza, że tu materia jest bardzo podobna bo oba ciała pochodzą z pewnego dawnego zderzenia dwóch pra-planet ... autor raczej nie mógł wtedy o tym wiedzieć).

Dokładniej: 3.7 * 3.7 * 3.7 = 50 razy mniejszej objętości.

 

Pozdrawiam

p.s.

Może wątek (i tytuł [Maksymilian Heilpern i inni dawni autorzy?]) uogólnicie (coby łapał się na inne publikacje) i dacie jakiś inny skan - tak uroczo wyglądają te stare książki

Edytowane 26 Września 2016 przez ekolog

[Paether]

Muszę odszczekać co napisałem. Błąd nie jest rzędu 50% tylko odległość do Łysego podana jest w jakichś dawnych milach - ponad 7-kilometrowych (Szokujące "50 tyś mil" doń wytłuszczone na skanie Pejcza).

 

Mila polska = 7 wiorst, czyli 7,146 km, a od 1819 roku – 8,53431 km

Mila pruska = 7,53248 km

 

Książka powstawała w czasie zaborów więc może chodzić o milę pruską albo podobną milę rosyjską, które mniej więcej pasowałyby

[Piotrek L.]

I proszę bardzo! Przełom XIX i XX wieku, a jak ładnie wytłumaczone, że Ziemia jest kulista a nie płaska, a do tego nawet wyjaśnione dlaczego z tej kuli nie spadamy

Szkoda że nie mieliśmy tego podręcznika kilka dni temu, pewna pani pilot mogła by się nieco douczyć

Dzięki Szuu mam ją (książkę, nie panią pilot ) już na dysku i z przyjemnością poczytam od deski do deski.

 

Pozdrawiam