Skocz do zawartości

Gość Bellatrix

Rekomendowane odpowiedzi

JOWISZ

 

Jowisz to największa i piąta (licząc od Słońca) planeta Układu Słonecznego. Podobnie jak Neptun, Uran oraz Saturn, należy do tzw. gazowych olbrzymów. Planety te charakteryzują się niską gęstością i posiadają grubą warstwę atmosfery zamiast stałego gruntu (takiego jak w przypadku planet skalistych, w tym także Ziemi).

 

Skład chemiczny atmosfery:

Atmosfera Jowisza złożona jest w głównej mierze z wodoru: ok. 86% oraz helu: niecałe 13%. Resztę składników stanowi metan, amoniak woda, a w śladowej ilości m.in. siarkowodór orz fosforowodór. Szczegółowy skład chemiczny Jowisza przedstawia poniższa tabela.

 

post-29939-0-42394000-1475187019.png

Pasy na Jowiszu:

Z mapy radiowej planety wynika, że gazy obfite w amoniak wznoszą się ku górze i tworzą jasne pasma- górne warstwy obłoków. Gazy ubogie w amoniak zapadają się do wnętrza planety. Mapa radiowa ukazuje również tzw. gorące plamy. Nazwa pochodzi od ich jasnego odcienia. Zawierają one niewiele amoniaku i niczym pas otaczają planetę w miejscu nieco powyżej równika. Pomiędzy tymi plamami znajdują się obfite w amoniak wypukłości.

 

Wielka Czerwona Plama:

Duża czerwonawa owalna struktura widoczna na tarczy Jowisza, to potężny antycyklon odkryty w 1664r. i trwający nieprzerwanie od tamtej chwili. W.C.P. ma imponujące rozmiary: 24-40 tys. km na 12-12 tys. km. Wiejące w niej wiatry osiągają prędkość 650 km/h. Plama wiruje w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara- stąd określa się ją mianem antycyklonu. Jeden pełny ruch wirowy W.C.P. trwa sześć dni. Jej średnia temperatura jest nieco niższa od temperatury otaczających ją gazów.

Jedna z hipotez dotyczących koloru plamy głosi, że zawarty w atmosferze fosforowodór (PH3) na skutek specyficznych warunków fizyko-chemicznych, rozkłada się u powierzchni na wodór oraz czysty fosfor, który nadaje W.C.P. czerwone zabarwienie.

Struktura ta ulega stopniowemu zmniejszaniu. Przez ostatnie sto lat zmalała o połowę. Obecnie jest blisko dwa razy szersza od Ziemi.

post-29939-0-68862200-1475187148_thumb.jpg

 

Budowa wewnętrzna:

W centralnym, wewnętrznym punkcie planety znajduje się skaliste jądro, zbliżone rozmiarami do Ziemi. Jądro jest otoczone płaszczem z metalicznego wodoru. we wnętrzu Jowisza, przekształca się w strukturę o zdelokalizowanej chmurze elektronowej, która stanowWodór, który w warunkach ziemskich jest dwuatomowym gazem (H2), pod wpływem ogromnego ciśnienia panującego i integralną część materii. Taka budowa jest typowa dla metali, zwłaszcza tych należących do I grupy układu okresowego (metale aktywne). Dzięki swobodnie migrującym elektronom, wodór z płaszcza Jowisza przewodzi prąd elektryczny.

W zewnętrznym płaszczu planety znajduje się wodór w stanie ciekłym. Z kolei w atmosferze, jest on obecny (wraz z helem i domieszkami innych substancji) w postaci gazowej.

 

post-29939-0-24614300-1475187089_thumb.jpg

 

Pierścienie Jowisza:

Jowisz posiada system cienkich i wąskich pierścieni, które są raczej niedostępne dla amatorskiego sprzętu. W skład systemu wchodzą cztery pierścienie: pierścień Tebe, Amaltei, Halo oraz Główny.

Zostały one odkryte w 1979 roku dzięki sądzie Voyager 1. Są tak wątłe i cienkie, że mogą być widoczne tylko zza planety i oświetlone przez Słońce. Można je też zaobserwować w podczerwieni, gdzie słabiutko świecą. W przeciwieństwie do systemu masywnych pierścieni Saturna, zbudowanych z ogromnych lodowych lub skalnych brył, pierścienie Jowisza składają się z pyłu. Pył ten pochodzi m.in. z kolizji drobnych ciał niebieskich z księżycami Jowisza. Większe odłamki skalne powstałe w wyniku tych zderzeń, nie wzbiłyby się na orbity, tylko by wróciły na powierzchnię księżyców na skutek działania sił grawitacji.

 

post-29939-0-10140700-1475187131_thumb.jpg

 

Księżyce:

Jowisz posiada 67 odkrytych naturalnych satelitów, najwięcej spośród wszystkich ciał Układu Słonecznego. Są one niewielkie w proporcjach do rozmiarów planety macierzystej. Dokonano symbolicznego podziału księżyców na trzy podstawowe grupy:

a) Księżyce wewnętrzne- inaczej zwane grupą Amaltei. Znajdują się najbliżej Jowisza. Należą do nich: Metis, Adrastea, Amaltea oraz Tebe.

b ) Księżyce galileuszowe- odkryte przy pomocy lunety przez astronoma Galileusza w 1610r. Są największymi satelitami swojej planety. Do tej grupy należą cztery księżyce: Ganimedes, Kallisto, Io, Europa. Warto przypomnieć, iż Ganimedes jest większy od najmniejszej z planet Układu Słonecznego- od Merkurego.

c) Pozostałe księżyce- znacznie mniejsze od reszty i bardziej odległe od Jowisza. Zwykle mają nieregularne i dość ekscentryczne orbity. Niektóre z nich są asteroidami przechwyconymi przez pole grawitacyjne planety.

 

O parametrach fizycznych słów kilka:

Jowisz ma wyjątkowo silne pole magnetyczne, aż czternaście razy silniejsze od ziemskiego. Astronomowie przypuszczają, że jest ono generowane przez prądy wirowe występujące w płynnym płaszczu planety. Powstają one w warstwie ciekłego wodoru o metalicznych właściwościach, który przemieszcza się i zachowuje w sposób dynamiczny.

Na Jowiszu nie występuje zjawisko zmienności pór roku (lub, mówiąc ściślej: jest zredukowane do minimum). Dzieję się tak dlatego, że jego oś rotacji jest nieznacznie nachylona do płaszczyzny ekliptyki, zaledwie o 3,13o. Dla porównania: oś ziem ska jest nachylona o blisko 23o, a Marsa 25o.

Jowisz jest najmasywniejszą planetą Układu Słonecznego. Jest dwa i pół razy cięższy od wszystkich pozostałych planet razem wziętych. Jego masa jest blisko 317 razy większa od ziemskiej. Ponadto charakteryzuje się niezwykle szybką rotacją- dlatego też dzień jowiszowy trwa najkrócej- zaledwie 9h i 55’. Szybki ruch wirowy przyczynia się do znacznego spłaszczenia planety. Z kolei ruch obiegowy Jowisza wokół Słońca jest bardzo powolny: jeden rok na gazowym olbrzymie trwa 11,8 lat ziemskich.

Niekiedy Jowisz bywa określany jako „nieudana gwiazda”. Stwierdzenie to jest jednak dalekie od prawdy, gdyż aby zaistniała szansa zainicjowania reakcji termojądrowych w jego wnętrzu, planeta musiałaby posiadać masę blisko siedemdziesiąt razy większą od obecnej. Zatem Jowisz jest tylko i wyłącznie masywnym gazowym olbrzymem.

 

post-29939-0-14112900-1475187091.jpg

 

Obserwacje astronomiczne Jowisza:

Jowisz jest istotnym obiektem obserwacyjnym, m.in. z uwagi na swoją jasność wizualną, która waha się w zakresie -1,3m do -2,7m. Znaczne są również rozmiary kątowe planety: 31’’ do 48’’, dzięki czemu bardzo dobrze widać tarczę oraz szczegóły na jej powierzchni. Do obserwacji tarczy planety wystarczy sprzęt o średnicy 50mm. Widać wtedy także cztery księżyce galileuszowe.

Obserwując Jowisza, szybko dostrzeżemy, że położenie jego księżyców jest zmienne i każdej kolejnej nocy ujrzymy je w innych pozycjach niż poprzednio. Zmienna jest również odległość satelitów od planety. Zdarza się również (dość często), że widoczna jest tylko część satelitów, jako że reszta jest akurat ukryta za tarczą Jowisza, albo przechodzi na jej tle.

Chcąc zaobserwować cień księżyca na tarczy planety, musimy dysponować teleskopem o średnicy zwierciadła co najmniej 8’’. Powiększenie 50-100 krotne umożliwi dostrzeżenie charakterystycznych pasów równikowych oraz nawet Wielkiej Czerwonej Plamy.

Poniżej dołączam zestawienie parametrów obserwacyjnych dla księżyców Galileuszowych Jowisza:

 

post-29939-0-93109300-1475187107.png

Poniżej załączam też kilka linków do zdjęć powierzchni Jowisza wraz z detalami. Fotografie te są autorstwa naszego forumowego Kolegi Riklaunim.

 

 

http://www.rkastrofo...yellow-LRGB.png- na dole Owal BA
http://www.rkastrofo...-v1-ir-LRGB.png- nudna strona Jowisza
http://www.rkastrofo...v4-lum-LRGB.png- WCP
http://www.rkastrofo...-v3-ir-LRGB.png- WCP
http://www.rkastrofo...ow-rgb-2039.jpg- ciemne pasy to dziury w chmurach przez które wypromieniowane jest więcej ciepła

 

post-29939-0-84285800-1475187095.jpg

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Artykuł super, ale oś obrotu Marsa ma nachylenie do płaszczyzny orbity 25o, przy nachyleniu 5o trudno by się obserwowało czapy polarne ;)

 

W refraktorze w dużym powiększeniu widać różnice w rozmiarze dysku centralnego Airy'ego w obrazie dyfrakcyjnym poszczególnych księżyców.

Po tym można rozpoznać, jaki to księżyc. Kilku osobom tutaj na forum udało się sfotografować pewne szczegóły na malutkiej tarczy Ganimedesa.

Edytowane przez bajastro
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.