Gwiazda węglowa X CANCRI

[Gość Bellatrix]

GWIAZDA WĘGLOWA X CANCRI

 

X Cancri to gwiazda węglowa zaliczana do typu widmowego C5,4II. Jest tzw. jasnym olbrzymem, czyli formą pośrednią i zarazem przejściową pomiędzy olbrzymem, a nadolbrzymem. Gwiazda posiada rozdętą otoczkę złożoną z silnie rozrzedzonego gazu. Górne warstwy atmosfery X Cnc zawierają spory udział drobin węgla, będącego produktem syntezy termojądrowej helu w rdzeniu gwiazdy. Węgiel ten, drogą konwekcji przedostaje się ku zewnętrznym warstwom atmosfery, a tam tworzy proste związki chemiczne lub wolne rodniki (np. CO, CN), które są stabilne dzięki względnie niskiej temperaturze (ok. 2500 K). Substancje te wykazują szczególną zdolność do pochłaniania fal świetlnych o wysokich częstotliwościach i tym samym do emitowania promieniowania widzialnego o niskich częstotliwościach, czyli głównie czerwonych i pomarańczowych. Stąd obserwowana specyficzna barwa gwiazdy węglowej X Cancri.

 

 

 

Oprócz emitowanego promieniowania czerwonego, które jest widzialne, X Cnc wyzwala także promieniowanie z zakresu fal radiowych. Gwiazda jest bardzo odległym obiektem i dzieli ją od Ziemi aż 1100 l.ś. Średnica kątowa X Cnc została zbadana podczas okultacji i wynosi ona blisko 0,0079’’. Dla porównania średnice kątowe innych olbrzymów i nadolbrzymów to: Rigel: 0,0026’’, Mirzam: 0,0005’’, Bellatrix: 0,0007’’, Betelgeza: 0,044’’.

 

X Cancri jest gwiazdą zmienną półregularną. Jej jasność zmienia się w przedziale 5,69 – 6,94 magnitudo z okresem 180 dni. Zmienność gwiazdy należy do typu SRB. Amplituda zmian wynosi 1,25 magnitudo. X Cancri jako zmienna typu SRB należy do gwiazd pulsujących (z uwagi na czynniki wewnętrzne). Jej zmienność przypomina nieco mirydy. Główną różnicą pomiędzy obiema zmiennymi jest mniejsza amplituda zmian jasności gwiazdy X Cnc.

 

 

 

X Cancri jest idealnym obiektem lornetkowym. Mimo, że jest gwiazdą zmienną, przy przedziale jasności 5,69 – 6,94^m może być obserwowana w dowolnym momencie cyklu i jest dostępna nawet przez lornetkę o najmniejszej aperturze. W szczycie swej jasności, gwiazda ta może być dostrzeżona gołym okiem. Czerwień X Cnc jest głęboka, ciemna i sprawia wrażenie przydymionej. Jednak nie jest to taka chłodna czerwień jak u gwiazdy T Lyrae i da się dostrzec w jej zabarwieniu ciepły pomarańczowy odcień.

Obserwacja gołym okiem jest możliwa (przy ciemnym niebie i w szczycie jasności gwiazdy) ale wówczas głębokie czerwone zabarwienie jest słabo widoczne. X Cnc znajduje się w pobliżu słynnej gromady M44- Żłóbek, ok. 4,5^o.

 

………………………………………………………….

Źródło:

1. F. Baratta: „ X Cancri Outdobserver’s oes Mu Cephei”- artykuł z czasopisma wydanego przez Roanke Valley Astronomical Society, 2014.

2. M. Inglis: „Patrick Mores’s Year: 366 Nights of the Universe”, str. 81

3. Dane katalogowe ze strony aavso

4. P. Bartholdi, D. S. Evans, R. I. Mitchell, E. C. Silverberg, D. C. Wells, J. R. Wiant: “The Angular Diameter of X Cancri”, 1972.

[Loki]

 

(...) Gwiazda jest bardzo odległym obiektem i dzieli ją od Ziemi aż 1100 l.ś. (...)

 

W kosmicznych kategoriach to bliska sąsiadka.

Jak chcecie zażyć kosmicznych dystansów - pograjcie w Elite Dangerous. Nawet mając do dyspozycji skoki nadprzestrzenne o zasięgu 30 ly, wyprawa do centrum galaktyki zajmuje kilka dni, tymczasem wycieczka do X Cancri w tej gierce to jakieś dwie godzinki, więc to tuż za rogiem

 

A z ciekawości, jaka jest najbardziej odległa gwiazda widoczna na niebie? Ktoś wie? Pomijając spektakularne supernowe.

Wiem, że da się rozdzielić optycznie gwiazdy w M31. Czy to maksymalny dystans?

[McGoris]

Piękny ma kolorek. Tak samo jak RS Cygni w Łabędziu, która jest na wykresie

[Gość Bellatrix]

Loki, poruszyłeś bardzo ciekawy temat. To prawda, że nieco ponad tysiąc lat świetlnych to w skali kosmicznej bliski dystans. A napisałam w ten sposób, gdyż wertując Stellarium zauważyłam, że wiele z tych jaśniejszych i średniej jasności gwiazd jest odelgłych o kilkaset, czasem te bliższe o kilkadziesiąt l.ś. Te powyżej tysiąca widywałam rzadziej.

Bardzo dobre pytanie z tą najbardziej odległą widoczną z Ziemii gwiazdą.

[Gość Bellatrix]

Piękny ma kolorek. Tak samo jak RS Cygni w Łabędziu, która jest na wykresie

McGoris, a zrobiłbyś kiedyś, przy okazji szkic XCnc?

[bajastro]

W maju w zeszłym roku analizowałem widmo X Cnc, była to chyba pierwsza gwiazda, która nie pasuje do popularnonaukowego kanonu O-M.

W sumie były to też moje początki zabawy w amatorską spektroskopię gwiazdową.

 

Widmo X Cnc bezpośrednio z kamery bez żadnej obróbki:

 

 

Poniżej cały zakres jaki zarejestrowała kolorowa ASI 224 MC (uwzględniona charakterystyka spektralna kamerki):

 

 

Ograniczone spektrum do zakresu widzialnego:

 

 

W Raku jest jeszcze jedna w miarę jasna węglówka T Cnc - mam avik z jej widmem, analizą zajmę się na dniach.

Edytowane 24 Stycznia 2017 przez bajastro

[Gość Bellatrix]

Piękny wykres- widać przesunięcie ku czerwieni. A dlaczego widmo XCnc odbiega od widma innych gwiazd i na czym ta różnica polega?

[bajastro]

Odpowiedź jest w Twoim pierwszym poście:

 

Gwiazda posiada rozdętą otoczkę złożoną z silnie rozrzedzonego gazu. Górne warstwy atmosfery X Cnc zawierają spory udział drobin węgla, będącego produktem syntezy termojądrowej helu w rdzeniu gwiazdy. Węgiel ten, drogą konwekcji przedostaje się ku zewnętrznym warstwom atmosfery, a tam tworzy proste związki chemiczne lub wolne rodniki (np. CO, CN), które są stabilne dzięki względnie niskiej temperaturze (ok. 2500 K). Substancje te wykazują szczególną zdolność do pochłaniania fal świetlnych o wysokich częstotliwościach i tym samym do emitowania promieniowania widzialnego o niskich częstotliwościach, czyli głównie czerwonych i pomarańczowych.

 

Widma gwiazd węglowych od "normalnych" gwiazd odróżnia obecność rozległych pasm absorpcyjnych C₂ oraz bardzo niska temperatura, niższa niż w przypadku gwiazd typu M (gdzie dominują pasma absorpcyjne TiO).

[bajastro]

Gwiazdy węglowe znajdują się na tzw. asymptotycznej gałęzi olbrzymów (ang. AGB).

Jest to już ostatni etap życia gwiazd (węglowa czerwona starość), po którym powstanie mgławica planetarna z nowym białym karłem w środku.

[Gość Bellatrix]

Dzisiaj obserwowałam gwiazdę węglową X Cancri w okularze długoogniskowym, przy niewielkim powiększeniu: 36x. Celowo zdecydowałam się na takie parametry, gdyż zależało mi na uchwyceniu jej w towarzystwie pobliskich gwiazd- po to, aby uwidocznić głęboką czerwień X Cnc. Barwa jest zachwycająca. Nie da jej się nawet porównać do zabarwienia popularnej jasnej Y CVn (La Superby). Opisałabym ją jako brzoskwiniowo-różowawą, słodką, bez kapki żółtego. Ale nie jest to ten sam lodowato-czereśniowy odcień, jaki obserwujemy w przypadku gwiazdy T Lyrae.