Stardust

@Paether Zapraszam na mojego bloga. Jest tam prawie 200 szkiców, mniej lub bardziej udanych. Ciągle się uczę... Pozdrawiam Wojtek P.S. Ostatnio popełniłem też taki tekst: http://stardust-astroszkice.blogspot.com/2015/12/trzy-grudniowe-noce.html

Akurat ostatnio oglądąlem te obiekty (M44 i M67) i opisałem je w swoim blogu: http://stardust-astroszkice.blogspot.com/2015/02/m44-m67.html A tutaj szkic M67: Pozdrawiam Wojtek

Uff, strasznie długo trzeba było czekać na kolejną sesje obserwacyjną - prawie miesiąc. Co się działo u mnie w przeciągu tego czasu? ano, niewiele... Jak pamiętam w okolicach 22 stycznia wieczorem pojawiła się dziura w chmurach, wystawiłem teleskop, poszedłem na herbatę, wracam - a tu niebo już prawie całkowicie zachmurzone. Podobna sytuacja powtórzyła się kilka dni później, bodajże 26 stycznia. 31 stycznia niebo było bezchmurne - ale - no właśnie, pełnia księżyca ha ha. Można było zauważyć halo wokół łysego, piękne, ogromne prawie na ćwierć nieba. O obserwacjach można było zapomnieć. W zasadzie obserwować można od III kwadry poprzez nów do I kwadry, później światło księżyca przeszkadza na tyle, że obserwacje obiektów głębokiego nieba stają sie utrudnione. Ale w końcu nastała piękna pogoda od 12 lutego przez kilka dni (i nocy) ma być bezchmurnie, więc trzeba będzie wykorzystać sytuację. Sesje zacząłem ok godz. 19. Temperatura +2st., lekkie podmuchy zimnego wiatru. Mam "górskie" ubranie, ale przy obserwacjach ciężko o stałe ogrzewanie organizmu, jak choćby przy wędrówkach górskich, więc co jakiś czas trzeba pójść do domu, napić się herbaty. Niebo niestety takie sobie, niby jest bezchmurnie, ale nie ma takiej klarownej widoczności, np. widać gwiazdę Polarną, ale z dyszlem mam kłopoty. Niebo jest jasne, nie ma granatu, nie mówiąc o czerni. Do Dębicy mam 10km w linii prostej, zasłoniętą lasem, tak że tutaj łuna jest niewidoczna, teleskop mam ustawiony tak, żeby żadne lampy nie świeciły w polu widzenia, jedynym źródłem światła jest mój dom. W sumie sam nie wiem, dlaczego mimo takiej bezchmurnej pogody mam takie kiepskie niebo. Jedynym wytłumaczeniem są pewnie cieniutkie chmury gdzieś wysoko, które rozpraszają światło. Pierwszym celem na dzisiejszy wieczór ustaliłem Galaktyki Bodiego, M81 i M82. Trochę poczytałem o nich i postanowiłem, że rzucę na nie okiem. Niestety, z powodu opisanych uprzednio problemów, zauważenie galaktyk było niemożliwe, ustawiłem jeszcze teleskop na galaktyke M101, chwile wpatrywałem się w miejsce, gdzie powinna się ona znajdować - ale nic nie dostrzegłem. Przypomniałem sobie o komecie Lovejoy, jak dzisiaj się będzie prezentować. Odnalazłem ją pomiędzy gwiazdami Almaak i Nembus w gwiazdozbiorze Andromedy. Ani przez lornetkę, ani w okularze teleskopu nie zauważyłem ogona komety. Jawiła się ona jako mglista chmura, podobna do gromady kulistej. A oto szkic jaki zrobiłem: Skoro mam takie, a nie inne niebo, postanowiłem kontynuować przegląd grup otwartych i asteryzmów, jaki rozpocząłem na poprzedniej sesji. Myślę, że trzeba będzie jeździć w Bieszczady pod ciemne niebo, ale to później jak już całkiem pochłonie mnie to hobby . Asteryzm Żaglówka W roku 1988, amator Dan Hudak z Ohio, napisał list który pojawił się w letnim wydaniu magazynu Deep Sky, opisujący asteryzm który wyglądał jak niebieska żaglówka. W lornetce, żaglówka zdaje się być przewrócona, a jej maszt celuje w kierunku południa. Dziób jachtu wyznaczony jest przez 22 Leo o jasności 7mag, najjaśniejszą gwiazdę grupy. Osiem dodatkowych gwiazd uzupełnia obraz. W teleskopie wszystko jest już na swoim miejscu. Jest to asteryzm położony na granicy Małego Lwa i Lwa. Można łatwo odnaleźć go, ponieważ rzucają się w oczy cztery gwiazdy usytuowane idealnie w linii prostej. M40 Przypomnialem sobie o łatwym Messierze leżącym w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedzwiedzicy, tj. Messier 40(w skrócie M40, również Winnecke 4, WNC4). Piszą łatwym, ponieważ jest to jedyny układ dwóch gwiazd w calym katalogu. Pierwszym udokumentowanym odkrywcą obiektu jest Charles Messier, który dokonał tego w roku 1764. Przeszukiwanie tego fragmentu nieba Messier rozpoczął sugerując się notatkami Jana Heweliusza. Nie znajdując tam jednak żadnej mgławicy, skatalogował zamiast niej, dla porządku, tę gwiazdę podwójną. Nieporozumienie dwóch astronomów zauważył i skomentował w 1966 roku John Mallas.Obiekt został ponownie niezależnie odkryty w 1863 roku przez Friedricha Winnecke, poszukującego układów wielokrotnych. Winnecke zmierzył odległość między składnikami na 49,2". W 1966 wyznaczona ponownie wynosiła 51,7", a w 1991 już 52,8". Obecnie sugeruje się, że tak naprawdę M40 jest obiektem jedynie optycznie podwójnym, a nie, jak sądzono dawniej, układem blisko związanym grawitacją. NGC1502, kaskada Kemble`a NGC 1502 (również OCL 383) – stosunkowo zwarta gromada otwarta zawierająca około 45 gwiazd, znajdująca się w gwiazdozbiorze Żyrafy. Jej jasność oscyluje wokół wartości 6,9m. Została odkryta 3 listopada 1787 roku przez Williama Herschela. Jest położona w odległości ok. 3,3 tys. lat świetlnych . W pobliżu NGC 1502 znajduje się asteryzm znany jako Kaskada Kemble’a. Ojciec Kemble (franciszkanin) pasjonował się obserwacjami głębokiego nieba zarówno przez teleskopy jak i lornetki. Jego najtrwalszym dziedzictwem astronomicznym jest ciekawy asteryzm na który natknął się on podczas przeglądu niewyraźnego gwiazdozbioru Żyrafy (Camelopardalis) w lornetce 7x35. Żyrafa obejmuje pozornie bezgwiezdną pustkę pomiędzy Woźnicą a Małą Niedźwiedzicą. Wypatrujemy strumienia słabych gwiazd o jasnościach pomiędzy 7 a 9 magnitudo, płynącego na południowy wschód i zaakcentowanego samotnym słońcem 5mag w około połowie jego długości. To Kaskada Kemble'a. W sumie, kaskadę tworzy 20 gwiazd ułożonych w ładnym rządku o jasnościach z zakresu od 5 do 10 magnitudo. Chociaż gwiazdy tego łańcucha o długości 2,5o nie są ze sobą powiązane fizycznie, zdają się być ustawione w jednej linii z niemal wojskową precyzją. M41 Przechodzimy teraz do gwiazdozbioru Wielkiego Psa i Rufy, gzie znajduje sie wiele wspanialych gromad otwartych. Pierwszą na celownik wziąłem M41. Messier 41 (również M41 lub NGC 2287) – gromada otwarta w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa. Odkrył ją przed 1654 rokiem Giovanni Batista Hodierna. Niezależnie od Hodierny 16 lutego 1702 roku skatalogował ją John Flamsteed. W 1749 roku odkrył ją ponownie Guillaume Le Gentil. Według J. E. Gore’a była znana już Arystotelesowi około 325 p.n.e. W katalogu Messiera znajduje się od 16 stycznia 1765 roku.Gromada M41 jest oddalona od Ziemi o około 2,3 tys. lat świetlnych (ok. 710 parseków) i oddala się z prędkością 34 km/s. Średnica wynosi około 25-26 lat świetlnych (obserwowany rozmiar – 38'). Wiek gromady według różnych szacunków wynosi od 190 do 240 mln lat.M41 zawiera około 100 gwiazd. Kilka z nich to czerwone (i pomarańczowe) olbrzymy o składzie chemicznym zbliżonym do Słońca. Najjaśniejszy znajduje się w okolicach centrum gromady, ma jasność obserwowaną 6,9m i należy do typu widmowego K3. Najgorętszą gwiazdę M41 zalicza się do typu A0. Messier 41 znajduje się ok. 4 stopni na południe od Syriusza. M46, M47, NGC2539 Messier 46 (M46, NGC 2437) – gromada otwarta w gwiazdozbiorze Rufy. Odkrył ją w 1771 roku Charles Messier. W katalogu Messiera od 19 stycznia 1771 roku.M46 jest oddalona od Ziemi o około 5400 lat świetlnych i oddala się z prędkością 41,4 km/s. Średnica gromady wynosi ok. 30 lat świetlnych. Wiek szacuje się na ok. 300 mln lat.M46 zawiera około 500 gwiazd, z czego ok. 150 ma jasność obserwowaną od 10 do 13m. Najjaśniejsze z nich należą do typu widmowego A0 i są ok. 100 razy jaśniejsze od Słońca (jasność obserwowana najjaśniejszej – 8,7m). W obrębie gromady znajduje się mgławica planetarna NGC 2438. Jednak pomiar prędkości, jak również wiek mgławicy i gromady wskazują, że nie powstała ona w Messier 46. Probowałem coś dostrzec w jej obrębie, ale przy dzisiejszych warunkach musialem dać za wygraną, moze innym razem. Nieopodal M46 leży gromada Messier 47 (M47, NGC 2422, NGC 2478). Odkryta przed 1654 przez Hodiernę. 19 lutego 1771 roku niezależnie odkryta i skatalogowana przez Messiera, jednak z powodu błędu w zapisie pozycji gromady do 1959 roku była uważana za „zaginioną”. Kolejnymi niezależnymi odkrywcami tej gromady byli Caroline Herschel (obserwowała gromadę na początku 1783 roku) oraz jej brat William (4 lutego 1785). John Dreyer w swoim New General Catalogue skatalogował błędnie zapisaną obserwację Messiera jako NGC 2478, a obserwację Herschela jako NGC 2422.M47 znajduje się w odległości około 1,56-1,75 tys. lat świetlnych od Ziemi i oddala się z prędkością 9 km/s. Średnica gromady wynosi około 12 lat świetlnych. Wiek szacuje się na ok. 78 mln lat.Gromada zawiera ok. 50 gwiazd. Najjaśniejsza z nich ma jasność obserwowaną 5,7m i należy do typu widmowego B2. Zaobserwowano także 2 olbrzymy o jasności ponad 200 Słońc. NGC 2539 (również OCL 611) – gromada otwarta znajdująca się w gwiazdozbiorze Rufy. Odkrył ją William Herschel 31 stycznia 1785 roku. Jest położona w odległości ok. 4,4 tys. lat świetlnych od Słońca M93,NGC2362, NGC2354 Messier 93 (również M93 lub NGC 2447) – gromada otwarta, położona w gwiazdozbiorze Rufy w odległości 3600 lat świetlnych od Ziemi. Została odkryta w 1781 roku przez Charlesa Messiera.Messier 93 ma średnicę kątową 22', rzeczywistą – ok. 20-25 lat świetlnych. Obserwowana wielkość gwiazdowa M93 to 6m. NGC 2362 (również OCL 633 lub ESO 492-SC9) – gromada otwarta znajdująca się w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa. Odkrył ją Giovanni Hodierna przed 1654 rokiem, niezależnie odkrył ją William Herschel 4 marca 1783 roku. Jest położona w odległości ok. 4,8 tys. lat świetlnych .Gromada ta zawiera ok. 60 gwiazd, a jej wiek szacowany jest na 25 milionów lat. Nadal jednak związana jest z mgławicą. Najjaśniejszym składnikiem tej ładnej gromady gwiazd jest leżący prawie w środku, błękitny nadolbrzym czwartej wielkości – tau Canis Majoris. Gromada otwarta NGC 2354 (również OCL 639 lub ESO 492-SC6) . Odkrył ją 6 marca 1785 roku William Herschel. Jest położona w odległości ok. 13,3 tys. lat świetlnych. M44, M67 Ostatnim Gwiazdozbiorem, jaki dziś mam na tapecie jest Rak. Znajdują sie tu dw obiekty z katalalogu Messiera - M44 i M67. Messier 44 (M44, NGC 2632, Żłóbek, gromada Ul, Praesepe) – gromada otwarta w gwiazdozbiorze Raka. Najprawdopodobniej znana już Aratosowi z Soloi w 260 p.n.e. W katalogu Messiera znalazła się 4 marca 1769 roku. Jeden z obiektów Messiera widzialnych gołym okiem. Gromada M44 jest oddalona od Ziemi o 577 lat świetlnych (177 parseków). Średnica wynosi ok. 16 lat świetlnych. Wiek szacuje się na ok. 730 mln lat.Gromada składa się z około 200-350 gwiazd. Zawiera co najmniej 5 czerwonych olbrzymów i kilkadziesiąt białych karłów. Zaobserwowano m.in. kilka gwiazd zmiennych typu delta Scuti o jasności obserwowanej 7-8m i jedną gwiazdę podwójną zaćmieniową – TX Cancri. W gromadzie zaobserwowano także pierwsze dwie planety krążące wokół gwiazd podobnych do Słońca, należących do gromady otwartej.Prawdopodobnie M44 i Hiady, choć oddalone od siebie o setki lat świetlnych mają wspólne pochodzenie. Wskazują na to podobne populacje gwiazd występujące w obu gromadach. M44 był znany już w starożytności. Starożytni Grecy i Rzymianie nazywali go „żłóbkiem” (łac. praesepe, gr. phatne). Gwiazdy γ Cnc i δ Cnc miały symbolizować kolejno osła północnego (Asellus Borealis) i południowego (Asellus Australis). Według Eratostenesa miały to być osły, na których Dionizos i Sylen jechali na bitwę przeciw tytanom. Tytani mieli przestraszyć się osłów, które za zasługi zostały umieszczone na niebie przy żłóbku. Aratos wspomina obiekt M44 jako mgiełkę, Hipparchos z Nikei (130 p.n.e.) jako małą chmurkę. Klaudiusz Ptolemeusz zapisał M44 jako jedną z siedmiu „mgławic”.Galileusz jako pierwszy stwierdził, że M44 jest grupą co najmniej 40 gwiazd. Messier 67 (również M67 lub NGC 2682) – gromada otwarta, odkryta w 1779 roku przez Johanna Gottfrieda Koehlera.M67 znajduje się w odległości 2,7 tysięcy lat świetlnych (0,83 kpc) od Ziemi. Ma średnicę kątową 30'. Jasność M67 to 6,1m.M67 jest jedną z najstarszych znanych gromad otwartych, i zdecydowanie najstarszym obiektem tego typu włączonym do katalogu Messiera. Wiek M67 został oszacowany na od 3,2 do 4 miliardów lat. Minęła godzina 22.15, pora się zbierać. Jest dosyć zimno, szukacz już dawno zaparowal, pora się zbierać. Pogoda jest stabilna więc jutro będę kontynuowal eksploracje nieba. Mgławice i galaktyki zostawię sobie na lepsze warunki. Zapraszam na mojego bloga (pelna wersjaz obrazkami) http://stardust-astr...e.blogspot.com/ Pozdrawian Wojtek

Witam, Jest to mój pierwszy post na tym forum. Mam na imię Wojtek, lat 46, żonaty, jedno dziecko. Astronomią zainteresowałem się jakieś pół roku temu, no może trochę dłużej. Przez ostatnie trzy miesiące nie miałem okazji na większe obserwacje, aż do 16 stycznia. A oto moja relacja z tych obserwacji: Sesję zacząłem o godz 18.00. Cały dzień była piękna pogoda, gdzie nigdzie występowały chmury, ale były one stosunkowo nieduże przez co niegroźne. Rozstawiłem sprzęt i poszedłem na herbatę, aby lustro się ochłodziło a poza tym było dość chłodno, ok. 3 st.C i od czasu do czasu podmuchy wiatru. Plan na dziś przedstawia się następująco: obiekty Andromedy, Byka, a później się zobaczy. Muszę od razu zaznaczyć, że niebo niestety nie było tak klarowne, jakbym sobie tego życzył Najprawdopodobniej nadeszły cienkie chmury, których po ciemku nie było widać. Oceniam niebo na ok.5mag. Pierwszym obiektem jest perła naszego nieba północnego - Wielka Galaktyka w Andromedzie. Galaktyka Andromedy, (M31), (NGC 224), która jest najbliższą Drodze Mlecznej większą galaktyką spiralną znajdującą się w odległości 2,5 mln lat świetlnych. Ostatnie pomiary wskazują, że zawiera około biliona gwiazd i zbliża się do naszej Galaktyki z prędkością 100 km/s, co za około 3 mld lat doprowadzi do ich zderzenia. Jest to najdalszy obiekt dostrzegalny nieuzbrojonym okiem (w sprzyjających warunkach), a już znacznie lepiej widać jej zarys przy pomocy lornetki 10x50. W sąsiedztwie tej galaktyki znajdują się jej towarzysze: M32(NGC 221) i M110(NGC 205) (obie są karłowatymi galaktykami eliptycznymi). W pobliżu gwiazdy Alamak bardzo łatwo można dostrzec gromadę otwartą NGC 752 Odnalezienie Galaktyki na niebie jest sprawą dość banalną, ale dla początkujących, dwa słowa jak do niej trafić. Przede wszyskim odnajdujemy na niebie duży kwadrat złożony z czterech gwiazd będących "korpusem"gwiazdozbioru Pegaza. Górna lewa gwiazda jest gwiazdą wspólną z gwiazdozbiorem Andromedy. Zasadniczo gwiazdozbiór ten przypomina leżącą literę A. Należy odnaleźć belkę poprzeczną przy gwieździe Mirach i kierować się "prawo" wzdłuż tej belki. W pewnym momencie bądzie widać "chmurkę", i to jest to! W tamtym roku widziałem Galaktykę kilka razy, w dużo lepszych warunkach. Następnie kierowałem teleskop w stronę gromady otwartej NGC 7686. Została odkryta 3 grudnia 1787 roku przez Williama Herschela. Jest położona w odległości ok. 5 tys. lat świetlnych od Ziemi. znajduje się ona na przedłożeniu belki w literze A, jeszcze dalej za Galaktyką M31, już na granicy z gwiazdozbiorem Jaszczurki. Ułatwieniem jest odnalezienie asteryzmu "Wózek", bardzo podobnego do Wielkiego Wozu w Wielkiej Niedźwiedzicy. Miałem go narysować ale nie bardzo mieścił się w okularze 30mm, a jeszcze o szkicowaniu z lornetki nie myślałem. Następnym celem jest dość znany asteryzm "Kij Golfowy" lu też Hokejowy. Znajduje się on w okolicach gwiazdy Almak. Po jego południowo-wschodniej stronie. Jest dość charakterystycznym ciągiem jasnych gwiazd i dość łatwo go zauważyć. Zwieńczeniem, a właściwie "piłeczką" jest gromada otwarta NGC 752 (również OCL 363). Została odkryta przed 1654 rokiem przez Giovanniego Hodiernę, wraz z M33. Kolejne obserwacje zostały wykonane przez Caroline Herschel 29 września 1783 roku. Gromada zawiera ponad 60 gwiazd dziewiątej wielkości i słabszych, zajmujących obszar większy od Księżyca w pełni. Szacunkowy wiek gwiazd w tej gromadzie wynosi 1,1 miliarda lat, a odległość około 1300 lat świetlnych. Skoro już mowa o tej galaktyce, to będąc w tej okolicy pozwoliłem sobie zerknąć na M33. Z racji bardzo słabych warunków, w miejscu, gdzie powinna znajdować się galaktyka, zauważyłem tylko pociemnienie na niebie. Po założeniu Filtra UHC, który uwydatnił tylko trochę kontrast - niewiele polepszyło to sytuację. Przeszedłem do następnego gwiazdozbioru - Byka. Zanim zacznę o kolejnych obiektach, parę słów o komecie C/2014 Q2 Lovejoy. Przeczesując lornetką obszar Plejad, natknąłem się na kometę, spodziewając się jej trochę niżej, gdzieś w okolicach Oriona. Skoczyłem do domu na herbatkę (bo było zimno),jednocześnie szukając w Internecie informacji o jej aktualnym położeniu. Powiem, że wtedy kometa wyglądała jak jakaś gromada kulista bez oznak jakiegokolwiek ogona, czy czegoś w tym rodzaju. Poświeciłem jej trochę czasu, zastanawiając się, czy jej nie narysować. W gruncie rzeczy nie wyglądała jakoś bardzo efektownie i porzuciłem ten zamiar. Odkąd zainteresowałem się astronomią, zawsze lubiłem popatrzeć sobie na Plejady, mają w sobie moc przyciągania uwagi, nawet z racji swego niecodziennego wyglądu. Nawet laik spoglądający w niebo, zapyta - a tam wysoko, to co to za chmurka? To Plejady. Plejady (w katalogu Messiera M45 lub Messier 45; inne nazwy: Baby, Kurczęta, Kokoszki, Siedem Sióstr, Kościół Masoński) – najbardziej znana gromada otwarta na niebie. Swoją popularność zawdzięczają głównie temu, że można je swobodnie podziwiać nawet nieuzbrojonym okiem. Gromada ta znajduje się w gwiazdozbiorze Byka i jest odległa od nas o około 444 lata świetlne (136 parseków). Ta młoda gromada – mająca około 100 mln lat – jest otoczona piękną, niebieską mgławicą, która widoczna jest na zdjęciach wykonanych odpowiednią techniką. Hiady (inne oznaczenia: Melotte 25, Collinder 50)– gromada otwarta w gwiazdozbiorze Byka, położona 151 lat świetlnych od Ziemi. Zawiera około 300 młodych gwiazd, z których większości nie można dostrzec gołym okiem. Podobnie jak inne gromady otwarte, Hiady zajmują w przestrzeni dość duży obszar o średnicy 80 lat świetlnych. O wspólnej przynależności gwiazd świadczy jednakowy ruch w przestrzeni (ok. 43 km/s, w kierunku punktu położonego na wschód od Betelgezy), wskazujący, że wszystkie powstały z jednej mgławicy 600 do 800 milionów lat temu. Z tego samego miejsca pochodzi też prawdopodobnie gromada Messier 44.Hiady, wraz z Aldebaranem (który nie należy do gromady), tworzą na niebie charakterystyczną literę V. Następnie przeszedłem do grup otwartych w tym gwiazdozbiorze : NGC1647 i NGC1746. NGC 1647 (również OCL 457) – gromada otwarta znajdująca się w gwiazdozbiorze Byka. Odkrył ją William Herschel 15 lutego 1784 roku. Jest położona w odległości ok. 1,8 tys. lat świetlnych od Ziemi. Bardzo ładna gromada otwarta położona na północny zachód od Aldebarana na linii z górnym rogiem Byka, nota bene wspólna gwiazda z gwiazdozbiorem Woźnicy - Alnath. Kolejnym obiektem jest NGC1746 - grupa gwiazd znajdująca się w gwiazdozbiorze Byka, prawdopodobnie gromada otwarta. Odkrył ją Heinrich Louis d’Arrest 9 listopada 1863 roku. Znajduje się w odległości ok. 2600 lat świetlnych od Ziemi. Również położona na uprzednio opisanej linii Aldebaran - Alnath. I zacząłem polowanie na M1, którego chciałem upolować jeszcze na jesieni ubiegłego roku, ale wtedy jeszcze był za nisko. Mgławica Kraba (krócej Krab, znana także jako M1, Messier 1 czy NGC 1952) – mgławica pulsarowa w gwiazdozbiorze Byka. Mgławica została zaobserwowana po raz pierwszy w 1731 przez Johna Bevisa. Jest skojarzona z supernową zauważoną przez chińskich oraz arabskich astronomów w 1054. Znajduje się w odległości około 6,3 tysiąca lat świetlnych (1930 pc) od Ziemi. Jej średnica to około 11 lat świetlnych (3,4 pc) i co sekundę zwiększa się o kolejne 1500 kilometrów. W centrum mgławicy znajduje się pulsar obracający się wokół własnej osi 30 razy na sekundę, emitujący promieniowanie w zakresie od fal gamma do radiowych. Nazwę dla Mgławicy Kraba wymyślił William Parsons. Kształt M1 na szkicach, które wykonał na podstawie obserwacji mgławicy około 1844, przypominał mu kraba. Mnie ona kraba raczej nie przypomina, w moim teleskopie jest to po prostu plamka, chmurka położona "nad" dolnym rogiem Byka patrząc w kierunku rogu górnego. Tu nasuwa się porównanie do komety, którą opisywałem poprzednio. Na szkicu wyglądało by to pewnie tak samo, malenka plamka zagubiona wśród gwiazd. Obok gwiazdy będącej dolnym rogiem Byka jest asteryzm zwany potocznie "Plemnikiem". Znajdyje się on na lewo i lekko w dół w bezpośredniej bliskości gwiazdy Zet Tau. No dobra, plan na dzisiaj wykonany, ale głód obserwacji jeszcze jest. Trzy miesiące postu zrobiły swoje . Jest trochę zimno, szczególnie w ręce, na początku nie miałem rękawiczek, ale teraz ubieram popularne "wampirki", bo jednak kontakt z tubą teleskopu i rysowanie szkiców robią swoje. Postanawiam przejść do gwiazdozbioru Bliźniąt. W gwiazdozbiorze bliźniąt skierowałem swój teleskop na dwa obiekty, położone zresztą blisko siebie - M35 oraz NGC2129. Gromada otwarta Messier 35 (M35, NGC 2168) – gromada otwarta położona w gwiazdozbiorze Bliźniąt. Zawiera 120 gwiazd jaśniejszych niż 13m, zaś liczba wszystkich gwiazd należących do gromady zapewne przekracza 500. Jej średnica wynosi ok. 24 lat świetlnych, a znajduje się w odległości ok. 2770 lat świetlnych od Ziemi. Jest widoczna jako plamka o jasności 5,3m i średnicy 28'. Łatwo ją znaleźć, jest przy nodze Kastora. Bardzo ładna grupa otwarta, taka "perlista". Naszkicowałem ją w dużym powiększeniu, tj.134x, przez co raz po raz uciekała mi z pola widzenia. Natomiast tuż przy gwieździe końcowej stopy znajduje się NGC 2129 (również OCL 467) – gromada otwarta znajdująca się w gwiazdozbiorze Bliźniąt. Odkrył ją William Herschel 16 listopada 1784 roku. Znajduje się w odległości ok. 7176 lat świetlnych od Ziemi. Kolejny obiekt co prawda nie leży w gwiazdozbiorze Bliźniąt lecz Woźnicy, ale dopiszę go tu, ponieważ w Woźnicy skoncentruję się na trójce M36,M37,M38. Kolejna gromada otwarta to NGC 2281 (również OCL 446). Odkrył ją William Herschel 4 marca 1788 roku. Jest położona w odległości ok. 1,8 tys. lat świetlnych od Ziemi. Znajduje się ona na linii Kastor-Polluks(Bliźnięta)-Menkalinan w Woźnicy. A teraz przechodzimy już do gwiazdozbioru Woźnicy. Nadszedł czas na kolejne... grupy otwarte . Słynie z nich ten gwiazdozbiór. Ale po kolei, lecąc od dołu (od Bliźniąt), mamy: Messier 37 (M37, NGC 2099) – najjaśniejsza gromada otwarta w gwiazdozbiorze Woźnicy. Odkrył ją Giovanni Batista Hodierna przed rokiem 1654. Od 2 września 1764 r. znajduje się w katalogu Messiera.Według różnych obliczeń M37 jest oddalona od Ziemi o 3,6-4,7 tys. lat świetlnych. Jej średnica (w zależności od przyjętej odległości) waha się od 20 do 25 lat świetlnych. Wiek gromady szacuje się na ok. 300 mln lat. M37 jest największą spośród trzech gromad w południowym Woźnicy (M36, M37 i M38). Zawiera ponad 150 gwiazd o jasności obserwowanej powyżej 12,5m (wszystkich prawdopodobnie ok. 1800). Przynajmniej 12 z nich to czerwone olbrzymy. Messier 36 (również M36 lub NGC 1960) . Odkrył ją Giovanni Batista Hodierna przed rokiem 1654. Została włączona do katalogu przez Messiera 2 września 1764 roku.Gromada M36 znajduje się w odległości ok. 4,1 tys. lat świetlnych (ok. 1260 parseków) od Ziemi. Średnica wynosi ok. 14 lat świetlnych (według innych badań 20). Jej wiek szacuje się na ok. 25 mln lat.W jej skład wchodzi co najmniej 60 gwiazd. Jasność obserwowana najjaśniejszej z nich wynosi 9m (typ widmowy B2). Jako młoda gromada nie zawiera czerwonych olbrzymów, co odróżnia ją od sąsiednich M37 i M38.Gromada M36 jest bardzo podobna do gromady otwartej Plejady (M45), jednak znajduje się ok. 10 razy dalej od Ziemi. Messier 38 (również M38 lub NGC 1912) . Odkrył ją również znany nam Giovanni Batista Hodierna przed 1654. Od 25 września 1764 znajduje się w katalogu Messiera. M38 znajduje się w odległości ok. 4,2 tys. lat świetlnych od Ziemi. Średnica gromady wynosi ok. 25 lat świetlnych. Wiek szacuje się na 220 mln lat. Czy kiedykolwiek czułeś, że jesteś obserwowany? Powinieneś podczas obserwacji M38. Nieco na południe od gromady znajduje się zabawna grupka gwiazd, które razem wyglądają jak uśmiechnięta twarz Kota z Cheshire z Alicji w Krainie Czarów. Tak członek Cloudy Nights, Ben Cacace z Nowego Jorku przedstawił go po raz pierwszy, gdy natknął się na ten wzór w roku 2002. Opisał go jako "złożonego z 8 gwiazd o jasnościach 5-7 mag, z dwoma gwiazdami jako oczami i kolejnymi 6 w łuku jako ustami". W zależności od tego kiedy patrzysz na Woźnicę, Kot może leżeć na boku lub stać na głowie, więc użyj wyobraźni.Zauważyłeś, że Kot zdaje się mieć rumieniec, stworzony przez słabą smużkę tam, gdzie miałby prawy (północny) policzek? To NGC1907, osobna gromada otwarta sąsiadująca bezpośrednio z M38. Bardzo fajny asteryzm, mój ulubiony . Chciałem przejść do następnego gwiazdozbioru, tym razem Cefeusza, zauważyłem, że ten obszar nieba jest całkowicie niewidoczny - przykryty chmurami. Patrzę na zegarek: 21.30. O kurcze, tyle czasu minęło, a ja wcale jeszcze nie mam dość! Postanowiłem więc zaglądnąć i pobawić się okularami i filtrami na legendarnym obiekcie Koński Łeb. Złożyłem filtr H-beta i co się okazało: po wycelowaniu w gwiazdę Alnitak i zjechaniu lekko na dół nie widziałem absolutnie nic! jakiś słaby odblask gwiazdy był widoczny, ale generalnie w okularze było czarno... Podejrzewam, że 8 cali to stanowczo za mało do tego rodzaju filtra, a po za tym trzeba pamiętać, ze warunki tego dnia były kiepskie. Przeszedłem więc do M42, i tu znowu pobawiłem się filtrami. I ponownie muszą stwierdzić, że w okularach 30 i 18mm mgławica wygląda jak ptak, natomiast w okularze 9mm ponownie było widać bogatszy pióropusz gazu i mgławica przypominała bardziej trzepoczące skrzydła kolibra. Obserwacje skończyłem tak gdzieś koło 21.50. Spędziłem prawie 4 godziny na naprawdę udanych obserwacjach. Narysowałem mnóstwo szkiców (18 o ile się nie mylę) oraz nabrałem pewnych przemyśleń dotyczących techniki szkicowania. Do domu wróciłem z głową pełna gwiazd... Pełna wersja - ze szkicami znajduje się na moim blogu: http://stardust-astroszkice.blogspot.com/ Zapraszam, proszę o komentarze i konstruktywne uwagi. Czystego nieba!