Wczorajszej nocy (1/2 września) spędziłem kilka bardzo przyjemnych godzin pod niebem Bortle 5 w podkieleckiej miejscowości Mójcza, gdzie mam nadzieję w niedalekiej przyszłości się przeprowadzić. To był taki przedsmak obserwacji na własnym podwórku ? Niebo jest tam całkiem przyzwoite, jak na miejsce oddalone o niecałe 15 minut samochodem od centrum Kielc. SQM pokazał w najlepszym miejscu 20.43 mag/s2, widoczna delikatnie Droga Mleczna, gołym okiem bez problemu M31 (ale nie udało się wyzerkać M33). Łuna od Kielc rozświetla północno-zachodni horyzont, za to kierunki od NE do SW są całkiem spoko, zwłaszcza wyżej nad horyzontem.
Poniżej zapiski z mojego dziennika obserwacyjnego, uzupełnione dodatkowymi informacjami na temat sprzętu oraz grafikami z nieaktywnej od dawna strony NGC-IC Project, które można znaleźć na stronie Steve'a Gottlieba: https://www.astronomy-mall.com/Adventures.In.Deep.Space/steve.ngc.htm konkretnie tutaj: http://ngcicproject.observers.org/NGC/ Nie wszystkie grafiki zostały tam zapisane, więc kilka załączników jest z innych źródeł.
Sesja 594. 01/02.09.2022 21:15-00:35 Mójcza. Niebo na początku częściowo zachmurzone, ale w ciągu godziny chmury rozproszyły się. SQM 20.37 --> 20.43 mag/s2. +11 stopni, rześka noc bez dużej wilgoci i bez wiatru. Bardzo dobra przejrzystość po ustąpieniu chmur, seeing też przyzwoity. Teleskop FS128 (128/1040, f/8.1) na montażu z napędem. Używane okulary: Meade SPL26 (40x), Pentax XW10 (104x) , Pentax XW7 (149x), Pentax XW5 (208x), Pentax XW3.5 (298x), Vixen HR2.4 (433x), do tego SkyAtlas 2000.0
Po rozstawieniu sprzętu i ustawieniu/skalibrowaniu montażu na rozgrzewkę spojrzałem na M34 (104x, luźna grupa gwiazd), M76 (208x, wyraźny kształt z ciemnym przewężeniem w środku), a także M57 (208x, obwarzanek z bledszym środkiem, w bogatym polu gwiazd, zawsze zachwyca!) oraz M56 (208x, duża, blada, na obrzeżach rozbita na pojedyncze gwiazdki).
Czekając, aż chmury się rozproszą, namierzyłem i rozdzieliłem 3 gwiazdy podwójne (dane za www.stelledoppie.it )
STF 3007 (Pegaz, 6.6m + 9.6m; separacja 5.9") 208x, ładna szeroka para o dużej różnicy jasności
Iota Tri (6 Tri, STF 227, 5.3m + 6.7m; separacja 3.9") śliczna przy 208x, jaśniejszy składnik wyraźnie żółty
36 And (STF 73, 6.1m + 6.5m; separacja 1.2") trudna, chwilami osobno przy 208x, najładniejszy widok przy 298x - wyraźnie osobno z ciemną przerwą, seeing pozwolił na chwile z dobrą ostrością nawet przy 433x, wtedy gwiazdki bardzo pięknie się rozsunęły.
Przyszła w końcu pora na obiekty mgławicowe, oglądałem ich w sumie kilkanaście, po kilka w różnych gwiazdozbiorach.
PEGAZ
NGC 7331 (gal., 9.5m, SB [jasność powierzchniowa] 13.3m; 10.2'x4.2') 149x, owalna, jaśniejsza w centrum, delikatne halo, w ładnym otoczeniu gwiazd
źródło: http://weglowka.pl/obserwatorium/index.php/galeria/galeria-2/57-ngc-7331
NGC 7332 (gal., 11.1m, SB 12.6m; 4.1'x1.1') + NGC 7339 (gal., 12.2m, SB 13.0m; 2.8'x0.7') piękna para przy 149x, obie wydłużone, ustawione względem siebie niemal prostopadle. 7332 jaśniejsza, z jasnym i zgrubiałym centrum. 7339 wydawała się nieco większa, o jednorodnej jasności, jak maźnięcie pędzlem po niebie. Super widok! Zaskoczyło mnie to, że refraktor o średnicy niecałe 130mm może tak pięknie pokazać galaktykę słabszą niż 12m na przeciętnym niebie. A gdy dodać do tego gwiazdki wyostrzone w punkt, przestaje się myśleć o spojrzeniu na tę parkę w dużym Newtonie. No, prawie przestaje się myśleć... ?
ANDROMEDA
NGC 891 (gal., 9.9m, SB 13.6m; 11.7'x1.6') to niełatwy obiekt na podmiejskim niebie. Przy 104x widoczny ledwo ledwo, jako blada i dość duża smuga bez szczegółów. Lepszy widok przy 40x, aczkolwiek jaśniejsze tło nieba drażni. Tak, czy owak - galaktyka widoczna na wprost, bez większego problemu.
NGC 7662 (m.pl. 8.3m) "Błękitna Śnieżka" super przy 149x, ładne niebieskie kółeczko. Przy 208x widoczne niejednorodności, (ciemniejsze centrum) oraz 2 słabe gwiazdki po bokach, wg katalogu 2MASS (na stronie Aladin Lite) ich jasności to ok. 12.1-12.2 mag.
żródło: https://astrofotografiaszymon.blogspot.com/2013/06/ngc-7662.html
NGC7640 (gal., 11.3m, SB 14.5m; 10.5'x1.8') 149x, duży i blady owal wewnątrz trójkąta gwiazd
TRÓJKĄT
NGC 890 (gal., 11.2m, SB 12.7m; 2.5'x1.7') 104x, mała, okrągła, dość blada
NGC 925 (gal., 10.1m, SB 14.4m; 10.5'x5.9') 104x, duży i blady owal lekko jaśniejszy w centrum, sporo gwiazd w otoczeniu
PERSEUSZ
NGC 1220 (gr.ot., 11.8m, 2') 149x, mała i ciasna mgiełka, z której wyskakuje kilka pojedynczych gwiazd, bardzo niepozorna gromada otwarta
NGC 1513 (gr.ot., 8.4m, 12') 149x, ta z kolei duża i dość luźna, wyróżnia się 5 jaśniejszych gwiazd układających się w półokrąg, podobny do gwiazdozbioru CrB, dużo słabszych gwiazd wokół
NGC 1003 (gal., 11.5m, SB 13.8m; 4.3'x1.3') 149x, zerkaniem wewnątrz pary jasnych gwiazd, bardzo trudna i ulotna
NGC 1023 (gal., 9.4m, SB 12.8m; 7.4'x2.5') 149x, jasna, wydłużona, jasne jądro i spore halo, bardzo ładna
NGC 1058 (gal., 11.2m, SB 13.4m; 2.5'x2.5') 149x, blade, dość duże kółko o jednorodnej jasności
CEFEUSZ
NGC 6939 (gr.ot., 7.8m, 10') 104x, duża gromada, bogata w gwiazdy
NGC 6946 (gal., 8.8m, SB 13.8m; 11.5'x9.8') 104x, duża, okrągła, bardzo blada, lekko jaśniejsza w centrum, bardzo delikatne halo, nie widać ramion spiralnych, obok ładny trójkąt z gwiazd o zbliżonej jasności
źródło: http://www.jwinman.com/starcharts/NGC 6946 chart.htm
NGC 188 (gr.ot., 8.1m, 15') delikatny "proszek" na niebie ładnie widoczny przy 40x, ale trzeba wiedzieć, gdzie patrzeć
Brakowało mi takich obserwacji, więc podładowałem akumulatory. Okazuje się, że refraktor o dobrej optyce w połączeniu z porządnymi okularami nawet na przeciętnym niebie może sporo pokazać.
Czystego nieba!
Paweł