Search the Community
Showing results for tags 'M103'.
Found 3 results
-
Miasto nie daje zbyt wielu możliwości, ale niebawem powalczę pod ciemniejszym niebem. WO Zenithstar 70, TV 0.8x, SW EQ 3-2 z napędem w jednej osi, Canon 400D mod., 64x60s., ISO 800.
-
Autorem niniejszego odcinka Obiektu Tygodnia jest Paweł Trybus. Miłej lektury! Wiosną 1781 roku francuski astronom Pierre Mechain zanotował odkrycie nowej gromady gwiazd, którą opisał "grupa gwiazd pomiędzy Epsilon i Delta w nodze Kasjopei". Zaproponował Charlesowi Messierowi dodanie tego obiektu do mającego się wkrótce ukazać „Catalogue des nebuleuses et des amas d’etoiles”. Co ciekawe, Messier nie miał okazji samemu zweryfikować odkrycia Mechaina i zaobserwować M103 (podobna sytuacja miała miejsce w przypadku M101 i M102) przed publikacją Katalogu. Przyjaciołom wierzy się na słowo, prawda? Pierwsze wydanie Katalogu zawierało właśnie 103 obiekty (M104 - M110 dodano znacznie później), więc dzisiejszy Obiekt Tygodnia jest ostatnim "oryginalnym", który za życia obserwował Charles Messier. M103 bardzo łatwo znaleźć, znajduje się ok. 1 stopnia na wschód od gwiazdy Ruchbah (delta Cas), prawie dokładnie na linii łączącej delta i epsilon Cas. Mapka z Pocket Sky Atlasu (źródło:IAU and Sky & Telescope magazine (Roger Sinnott & Rick Fienberg) wyjaśnia wszystko: To jedna z najmniejszych gromad otwartych ujętych w Katalogu Messiera, na niebie zajmuje zaledwie 6 minut kątowych (6'). W rzeczywistości gwiazdy ją tworzące zajmują obszar o średnicy 9-15 lat świetlnych (zależnie od źródeł). Jasność wizualna gromady to 7.4 mag, a klasa Trumplera III2p (czyli "oderwana gromada bez wyraźnej koncentracji, średnio jasna, uboga w gwiazdy (<50)). Tak naprawdę jednak w gromadzie wyodrębniono na pewno 172 składniki, przypuszczalnie jest ich sporo więcej. To "przypuszczalnie" sprawia, że różnie określana jest odległość gromady od Ziemi, w przedziale 8000 - 9500 lat świetlnych (zależnie od źródeł). Spójrzmy na kilka zdjęć: źródło: Fort Lewis College Observatory – Department of Physics & Engineering źródło: Lynn Easley, www.astrobin.com M103 nazywana jest niekiedy "Christmas Tree Cluster" i rzeczywiście przypomina choinkę. Interesująca rzecz - najjaśniejsza gwiazda na czubku "choinki" wcale nie należy do gromady! To gwiazda podwójna Struve 131, zgodnie z tą stroną jej składniki o jasnościach 7.3 i 9.9 mag dzieli 13.9 sekund kątowych (13.9") i bardzo ładnie rozbija je już duża lorneta. Towarzystwo odległe jest od Ziemi zaledwie o kilkaset lat świetlnych (wg http://scienceblogs.com/startswithabang/2013/09/16/messier-monday-the-last-original-object-m103/)i przypadkowo wpakowało się w kadr. Ale przyznacie, do "choinki" pasuje w sam raz! Większość gwiazd w obrębie M103 to młode, niebieskie kule rozżarzonego gazu, o jasności wizualnej 10-11 mag. Wyjątkiem jest spektakularna żółto-czerwona gwiazda w środku, najdroższa bombka na choince :-) Ocenia się, że wiek M103 to zaledwie ok. 25 mln lat, czyli jakieś 30% wieku Plejad! A wspomniana już odległość ok. 9000 lat świetlnych czyni z M103 prawdopodobnie najbardziej oddaloną od Ziemi gromadę otwartą z Katalogu Messiera. Co prawda M103 "leci" w naszym kierunku z prędkością 37 km/s, ale bez obawy, jest jeszcze daleko! Bardzo lubię spoglądać na M103, zwłaszcza jesienią, gdy niedługo Święta. Nie odmówiłem sobie tej przyjemności również kilka dni temu i skierowałem ku Kasjopei lornetę 37x100. W gromadzie udało mi się wyodrębnić ok 12 gwiazd, a czerwona w środku to rzeczywiście "najdroższa bombka", wygląda przepięknie. Co prawda gromadka jest mała, ale w bardzo bogatym w gwiazdy otoczeniu (wszak leży praktycznie na tle Drogi Mlecznej) robi wrażenie. Refraktor FS102 w powiększeniu 66x pozwolił dostrzec około 20 gwiazd, ostrych jak szpileczki. Przy 117x było ich jeszcze więcej, ale widok nie przypadł mi do gustu, za duże powiększenie do tej apertury. Co innego w dużych Newtonach. Odnotowałem w dzienniku obserwacyjnym widok M103 w Taurusie 330 przy 158x oraz w Newtonie 18" przy 150x, coś pięknego! Można śmiało użyć większych powerów, gdy lustro zbiera mnóstwo światła. W handlu i reklamach już Święta na całego, w radiu lada chwila zaczną puszczać "Last Christmas", a wysoko na niebie w Kasjopei świeci malutka "choinka". Spróbuj na nią zerknąć przy najbliższej okazji i daj znać, jak poszło! źródła: Wikipedia, http://www.astrophoton.com/trumpler_class.htm, http://messier.seds.org/m/m103.html, http://www.messier-objects.com/messier-103/, http://stelledoppie.goaction.it/index2.php?iddoppia=5808
