Search the Community

W czwartek chwilę przed zachodem Słońca rozstawiłem sprzęt, skierowałem teleskop w okolice zenitu, ustawiłem spektrograf na podwójną linię sodu i co jakiś czas puszczałem serię zdjęć, regulując czas ekspozycji (30-120 s) i gain. Pod koniec było tak ciemno, że trzeba było gain zwiększyć prawie do poziomu "ile fabryka dała". Nie byłem pewien czy uda się coś zarejestrować przy rozdzielczości jaką daje holograficzna siatka dyfrakcyjna 1800 l/mm, wybrana szczelina o szerokości 40 μm. Śledziłem też wysokość (głębokość Słońca pod horyzontem). Czytałem w literaturze, że gdy Słońce znajduje się ok 8° pod horyzontem, zawarty w atmosferycznej warstwie mezosfery sód świeci w okolicy zenitu nad miejscem obserwacji. Udało się zarejestrować znikające dwie linie absorpcyjne i pojawiające się w ich miejsce linie emisyjne: Animacja z podaną pozycją Słońca względem horyzontu:

Od dawna chciałem zarejestrować profile spektralne P Cygni (34 Cyg). Jest to gwiazda zmienna typu widmowego B1Iapeq. Jej jasność zmienia się od 3 do 6 wielkości gwiazdowej. Dzisiejszej nocy miała jasność ok 5 mag, niezbyt dużo jak na mój spektrograf i APO o średnicy ledwie 107 mm (a przy f/6.5 efektywna apertura spada do ok 75 mm). Garść informacji o tej gwieździe dostępna w bazie VSX: https://www.aavso.org/vsx/index.php?view=detail.top&oid=13286 Widma z lepszego sprzętu (0.28 m teleskop + spektrograf eShel): http://www.astrosurf.com/buil/star/pcyg/pcyg.htm Poniżej co udało się wycisnąć z mojego zestawu. 1. Okolice H-alpha: 2. Rejon podwójnej linii sodu NaD, zadziwiająco ładnie wyszła jak na gwiazdę 5 mag: 3. Linia H-beta: 4. Bardziej w kierunku niebieskiego: 5. Linia H-gamma: 6. Granica zakresu widzialnego i UV: Identyfikacja słabszych linii spektralnych na podstawie Beals, C. S., 1953, The Spectra of the P Cygni Stars. Link: https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1953PDAO....9....1B/abstract P Cygni jest prototypem dla innych gwiazd, w których występują charakterystyczne linie spektralne z identycznym profilem, jaki można zaobserwować w widmie P Cyg. Profile te nazwane zostały profilami P Cygni: Absorpcja jest przesunięta w kierunku krótszych fal. Materia poruszająca się w kierunku obserwatora pochłania promieniowanie. Występowanie jednocześnie absorpcji i emisji spowodowane istnieniem silnych wiatrów gwiazdowych. Część absorpcyjna profilu powstaje w chłodniejszej materii, która znajduje się pomiędzy obserwatorem a tarczą gwiazdy. Materia ta jednocześnie przybliża się do obserwatora, stąd absorpcja jest przesunięta w stronę niebieskiej części widma wskutek efektu Dopplera, co wyjaśnia poniższy rysunek: Źródło: https://astrobites.org/2011/01/26/variability-of-massive-stars/ Na podstawie odległości pomiędzy minimum absorpcji i maksimum emisji wyznaczyłem prędkość rozszerzania się otoczki na 190 ± 10 km/s. J. Meaburn w The expansion of the outer circumstellar shell of P Cygni podaje wartość ekspansji równą 185 ± 10 km/s. Link do publikacji: https://academic.oup.com/mnras/article/283/3/L69/1013611 Edit: Ustawiona szczelina o szerokości 30 μm.