Słońce - krótka instrukcja obsługi

kanarkusmaximus · 7 Czerwca 2007

(Ten przewodnik autostopowy to krótki opis dla wszystkich wrażych podniet słonecznych. Proszę o wysyłanie mi PW ze wszelkimi niedociągnięciami, pomyłkami, przekrętami i innymi niecnymi sugestiami - a ja szybko opis uzupełnię/poprawię/wykreślę!)

Podziękowania dla wszystkich userów AF za pomysł otwarcia nowego działu!

1. WSTĘP

Słońce - jak i czym bezpiecznie obserwować 'dzienną gwiazdę'.

Nasze Słońce jest niedaleką (150 mln km od nas) gwiazdą.

Co ciekawe, nasze Słońce jest gwiazdą zmienną - jej zmiana jasności jest rzędu 0,1 procenta. Przyczyny tych zmian można amatorsko zaobserwować, ponieważ nasza Dzienna Gwiazdeczka przeciętnie jest wielkości około 32 minut kątowych, czyli całkiem dużo.

Dzięki temu, nawet przez najmniejszy sprzęt optyczny (oczywiście odpowiednio zabezpieczony!) możemy obserwować różne ciekawe szczegóły i zjawiska na jej widocznej powierzchni, zwanej fotosferą.

Jak więc bezpiecznie napawać się widokiem Słońca??

2. BEZPIECZEŃSTWO I NIEBEZPIECZEŃSTWO

Nawet zwykłe patrzenie na Słońce w pogodny dzień może być niebezpieczne. Patrząc bezpośrednio na naszą dzienną gwiazdę możemy dostarczyć sobie okolo 4 miliwatów energii na siatkówkę, co już wystarcza do lekkiego podgrzania tej części oka. Zwykłe lornetki potrafią 'dostarczyć' kilkaset razy więcej energii do oka, zabijająć (lub lepiej - jarając) komórki siatkówki niemal natychmiast.

Dlatego NIE WOLNO obserwować Słońca bez odpowiednich filtrów lub metod przez jakikolwiek sprzęt optyczny! Kończy się to natychmiastowym wypaleniem siatkówki w oku - a co za tym idzie natychmiastową ślepotą.

W przypadku jeśli przypadkiem zdarzy się nam 'błysnąć' Słońcem po oku należy natychmiast przerwać obserwacje i zgłosić się do lekarza okulisty na badania (jeśli nie znamy żadnego, który 'jest pod ręką', to w wielu centrach handlowych jest optyk i tam często lekarz okulista do usług).Jeśli spojrzało się na Słońce tylko przez ułamek sekundy to jest duża szansa, że nic się nie stało - a wszelkie objawy (pieczenie, ból, problemy z widzeniem itp.) ustąpią.

3. BEZPIECZNE METODY OBSERWACJI SŁOŃCA (TELESKOPY, FILTRY itp.)

Na szczęście istnieje wiele bezpiecznych metod obserwacji Słońca, które nie są zbyt drogie a są bardzo łatwe do zastosowania.

Metoda projekcji

Jest to jedna z najstarszych metod bezpiecznych (prawie) obserwacji Słońca. Polega ona na obserwacji ekranu ustawionego za okularem teleskopu. Poniższy link przedstawia takie rozwiązanie:

(źródło - http://www.eaas.co.uk/astro_photos/Sun/sun...tion-normal.gif)

Metoda ta może nagrzać sprzęt optyczny - co w skrajnym przypadku może uszkodzić optykę teleskopu lub okularu. Dlatego zaleca się w przypadku stosowania tej metody robienie przerw na 'ochłodę' (odsuwając teleskop w cień).

Kamera Hegerberga

W skrócie i uproszczeniu to wariant metody projekcji.

Osobiście nie stosowałem, ale przez wielu ekspertów z tego forum uznawana jest za bardzo bezpieczną metodę.

Więcej można znaleźć pod tym linkiem z naszego forum:

http://astro4u.net/yabbse/index.php?topic=...41940#msg141940

Filtry słoneczne

Filtry słoneczne to zdecydowanie najbardziej polecana metoda obserwacji Słońca. Rozróżniamy zasadniczo dwa rodzaje filtrów słonecznych - aperturowe i okularowe.

Filtry aperturowe to rodzaj filtrów zakładanych na aperturę (czyli 'przód') teleskopu. Takie filtry przepuszczają jedynie drobny ułamek światła słonecznego - reszta jest odbijana. Jest to bezpieczny, tani i zalecany system obserwacji Słońca dla wszystkich początkujących i bardziej zaawansowanych.

Takie filtry mogą być wykonane ze specjalnej folii albo specjalnie przyciemnionego szkła (ostatnio również pojawiły się twarde filtry polimerowe, nie są one jeszcze dostępne u nas w kraju).

Cechą szczególną takich filtrów jest ich niska cena.

Najpopularniejsza u nas w kraju jest tzw. folia Baadera

Cena tej folii oscyluje w granicach 10 zł za kwadrat folii 10x10cm, jest więc to bardzo tani zakup. Przynajmniej dwa internetowe sklepy ze sprzętem astronomicznym prowadzą sprzedaż tej folii.

Folia Baadera na lornetce - tak, to to 'srebrne'!

Folia Baadera sprzedawana jest w dwóch wersjach - ND 5 (stopień przepuszczania światła to 0.00001) i ND 3,8 (transmisja transmisja 0.00016). Ta druga ma zastosowanie wyłącznie fotograficzne. Początkującym oraz do ogólnych zastosowań obserwacyjnych polecam zakup folii ND 5.

http://www.baader-planetarium.com/sofifolie/sofi_start_e.htm - link do producenta tej folii. Pamiętajmy, że otrzymujemy samą folię - trzeba do niej wykonać jeszcze odpowiednią i solidną oprawę (tak, aby folia nie uciekła przy byle podmuchu wiatru).

Pamiętajmy, że taka folia jest dość delikatną rzeczą, dlatego trzeba dbać o nią i przed każdym założeniem filtra na teleskop należy sprawdzić, czy nigdzie nie jest przedziurawiona. Tak czy inaczej, zaleca się wymianę folii po dwóch - trzech latach użytkowania na nową (koszt nie jest duży, więc to chyba żaden problem!). Ostatnio w sprzedaży w różnych miejscach pojawiły się również folie od razu w oprawie do konkretnej średnicy teleskopu - jest to propozycja dla leniwych.

Innym dość popularnym rozwiązaniem jest filtr szklany.Taki filtr to warstwa szkła, na którą napylono specjalną warstwę, przepuszczającą odpowiedni ułamek światła. Takie filtry są już droższe - rzędu kilkudziesięciu - kilkuset złotych (w zależności od wielkości filtra). Ich trwałość to około 5 - 15 lat (w zależności od tego jak producent podaje).

Takie filtry są nieco bardziej wytrzymałe od folii Baadera, ale też bardzo kruche, dlatego trzeba uważać by taki filtr szklany nie upadł przypadkiem (co mi się zdarzyło - filtr upadł z 1 metra i się rozbił!).

http://www.thousandoaksoptical.com - przykładowa strona producenta m.in. filtrów szklanych słonecznych.

A co z dyskietkami, okopconymi szkłami, płytami cd? Ponoć niektórzy ich używają - jednakże nie zalecam ich stosowania, bo nie dość, że nie zostały przystosowane do obserwacji słonecznych, to jeszcze mogą przepuszczać sporo promieniowania UV albo podczerwonego, a nawet mogą mięć drobne defekty (dziurki, przetarcia, osłabienia itp.) w swej strukturze, przez które mocne światło może się przedostawać. Dlatego odradzam stosowanie takich rozwiązań!

'Teleskop słoneczny' z prawie niczego ---> tak to możliwe i bezpieczniejsze od dyskietek i płytek CD!

Jeśli nie masz naprawdę niczego, a na Słońcu jest właśnie bardzo duża plama słoneczna, to możesz skonstruować teleskop z... prawie niczego. Zrobisz to w kilka minut. Przydatne również w trakcie zaćmienia. Doskonała alternatywa dla płytek CD, okopconych szkiełek i dyskietek. Jest to tzw. camera obscura.

Więcej na:

http://astro-forum.org/Forum/index.php?showtopic=22403

Filtry słoneczne okularowe nie są dziś prawie w ogóle stosowane i zaleca się je od razu wyrzucić do śmietnika. Możliwe, że drogi czytelniku zakupisz taki filtr z jakimś 'profesjonalnym' teleskopem z allegro - stąd ta przestroga.

Zakłada się je na okular teleskopu, co oznacza, że pada nań skupione (niczym w lupie) mocne światło słoneczne i bardzo je rozgrzewa. Wcześniej czy poźniej doprowadzi to do stopienia takiego okularu (ze skutkiem wiadomym).

Inną grupą filtrów okularowych są specjalne filtry, które działają z filtrem aperturowym, pozwalając na dostrzeżenie większej ilości szczegółów na powierzchni Słońca. Takim przykładem jest filtr Baader Solar Continuum, stosowany przez mighty słonecznika Tadzielopólozzza.

Ja sam stosuję dwa filtry okularowe (do spółki z filtrem aperturowym) - czerwony RG-610 i Fringe Killer. Podnoszą one nieco kontrast granulacji.

Istnieją jeszcze inne, bardziej zaawansowane i kosztowne zestawy filtrów, pozwalających na bardziej 'profesjonalne' obserwacje - jednak nie miałem z nimi nigdy do czynienia, więc nie będę się wypowiadać (zresztą kupowane są przez tych, co się nieźle znają na astronomii amatorskiej!).

Wybór teleskopu lub lornetki

Nasza dzienna gwiazda jest bardzo jasnym i dużym ciałkiem niebieskim.

Dlatego też Słońce nie jest wymagającym obiektem jeśli chodzi o jakość i wielkość teleskopu. Nawet najmniejsza i najbardziej licha luneta czy lornetka może pokazać całkiem dużo ciekawych obiektów na Słońcu.

Oczywiście, im większy (aperturowo) teleskop i im lepsze okulary, tym więcej będzie nam dane dostrzec (oczywiście w odpowiednich warunkach pogodowych).

Dlatego też obserwacje Słońca nie są tak bardzo wymagające jak obserwacje odległych mgławic i galaktyk.

Teleskopy słoneczne

Oddzielną grupą teleskopów do obserwacji Słońca są tzw. teleskopy słoneczne. Te specjalne teleskopy obserwują Słońce na specyficznych wąskich pasmach (najczęściej linia alfa wodoru na 656,3 nm, choć stosunkowo popularna jest jeszcze linia wapnia K na 393.4 nm), przez co widać znacznie więcej szczegółów widocznej powierzchni Słońca (jak i zjawisk zwanych protuberancjami).

Najbardziej znanym wytwórcą takich teleskopów jest firma Coronado, http://www.coronadofilters.com/, których teleskopy są również dostępne w Polsce.

(PST, który jest własnością Tadeo-Ra)

Niestety, takie teleskopy nie są już tak tanie. Najtańsze takie teleskopy to wydatek rzędu 2000 (serwisy aukcyjne) do 3000 zł (nówka ze sklepu).

Jednak widoki przez takie teleskopy są naprawde wspaniałe!

Sprzęt dedykowany do obserwacji Słońca

Warto tu wspomnieć, że istnieje pewna grupa specjalnych okularów, filtrów i innych akcesoriów przeznaczonych do obserwacji Słońca. Dla przykładu

- okulary do obserwacji metodą projekcji (mniejsze ryzyko przypalenia optyki): http://www.teleskop-service.de/AstroTS/Oku...htm#huigensJena

- wspomniany filtr Solar Continuum oraz inne filtry:

http://www.baader-planetarium.de/zubehoer/...protuberanz.htm

lub http://www.baader-planetarium.de/zubehoer/.../farbfilter.htm

- a nawet czapki, osłony i inne takie akcesoria! 8)

4. CO MOŻNA ZAOBSERWOWAĆ NA SŁOŃCU?

Na Słońcu istnieje mnogość obiektów, jakie można zaobserwować przez amatorskie przyrządy optyczne. Nie są one oczywiście zawsze widoczne w tym samym miejscu, w tej samej ilości i tak samo ukształtowane (co związane jest ze zmienną aktywnością Słońca), przez co obserwacje z dnia na dzień potrafią pokazać wiele ciekawych zmian.

Pamiętajmy o tym że Słońce obraca się wokół własnej osi (a Ziemia wokół Słońca) i każdy obiekt się przesuwa. Nawet obserwując ten sam szczegół na powierzchni Słońca, można dostrzec wyraźną zmianę położenia już po dniu.

Najbardziej rzucającymi się w oczy tworami na Słońcu to plamy słoneczne. Są to twory o niższej niż otaczająca, temperaturze (typowa plama słoneczna ma temperaturę około 4000 - 4500 K - czyli ponad 1000 stopni niższą od 'normalnej' temperatury powierzchni Słońca), przez co wydają się nam czarne.

Słońce z 26.03.2008 roku - autor Ansmann

Typowa duża plama słoneczna składa się z dwóch części - cienia i półcienia. Cień to ta ciemna, czarna część plamy słonecznej, a półcień to obszar 'pomiędzy' plamą a 'normalną' częścią fotosfery. Jest to doskonale widoczne przy teleskopach.

Plamy słoneczne ewoluują. Pojawiają się jako malutkie, twory i czasem rosną do monstrualnych rozmiarów, znacznie przewyższających wymiarami Ziemię! Z czasem mogą inne plamy dołączyć do tej plamy i powstaje grupa plam.

Największa zarejestrowana plama słoneczna (z 1947 roku) miała powierzchnię ponad 18.000 milionów kilometrów kwadratowych! Po osiągnięciu swej maksymalnej wielkości plamy słoneczne znikają. W zależności od rozmiarów plama słoneczna ma 'żywotność' rzędu kilkunastu godzin do kilkunastu tygodni.

Kształt plam słonecznych także może ulec zmianie - od mniej lub bardziej okrągłego do bardzo skomplikowanych kształtów. To może się stać w ciągu kilku dni.

To wszystko powoduje, że plamy słoneczne są bardzo atrakcyjnym obiektem obserwacji!

W okolicach plam słonecznych często obserwujemy pochodnie fotosferyczne. Są to jaśniejsze obszary Słońca (i też nieco gorętsze od fotosfery). Pochodnie szczególnie dobrze widać na krawędziach tarczy słonecznej (z uwagi na to, że względem nas świecenie fotosfery jest osłabione na brzegach tarczy). Czasem obecność pochodni może zwiastować pojawienie się nowej plamy w okolicy!

Na całym Słońcu widoczna jest natomiast granulacja. Są to drobne twory na widocznej powierzchni naszego świecidełka. Najlepiej oczywiście wyglądają na brzegu tarczy.

Przez teleskopy słoneczne można jeszcze dostrzec zjawiska w chromosferze, czyli warstwie słonecznej atmosfery znajdującej się nad fotosferą. Można zobaczyć wtedy np. protuberancje, na krawędzi tarczy słonecznej. Te protuberancje wyglądają niczym płomienie wychodzące ze Słońca. Pojawiają się wokół obszarów aktywnych (i je zwiastują).

Słońce przez PST - autor Pawlik. Widoczne zupełnie inne szczegóły niż w 'szerokim zakresie'

Obecnie (początek roku 2007) Słońce jest w okolicach minimum swej aktywności. Oznacza to, że już całkiem niebawem coraz więcej plam (i związanych z nimi ciekawostek, jak np mocne zorze polarne) będzie widocznych na tym żółtym 'cosiu'. Maksimum jest przewidywane na rok 2010 lub 2011!

Oprócz obserwacji obiektów na tarczy słonecznej zdarzają się zjawiska związane ze Słońcem, jak tranzyty planet, wahadłowca i ISS albo zaćmienie Słońca.

Tranzyt oznacza przejście.

W roku 2004 wiele osób obserwowało (w tym i autor tego przewodnika!) przejście planety Wenus na tle tarczy słonecznej. Piekne zjawisko! Polecam! Najbliższy tranzyt planety to rok 2012 (Wenus) i 2016 (Merkury). Jest więc czas, aby się przygotować!

O zaćmieniach nie będe się wypowiadać teraz. Jeśli pojawi się potrzeba to o nich napiszę!

5. PRZYDATNE LINKI

www.spaceweather.com - codziennie aktualizowana strona związana m.in. z NASA o naszym Słoneczku.

http://www.raben.com/maps/ - świetna strona z aktywnymi obecnie regionami na Słońcu.

http://solarscience.msfc.nasa.gov/images/ssn_predict_l.gif - wykres aktywności słonecznej wraz z prognozą i 'liniami' trendu.

http://sohowww.nascom.nasa.gov/ - sonda SOHO obserwująca Słońce - z reguły również codziennie uaktualniana. Jest to dobre miejsce do porównań obserwacji.

http://www.spacedaily.com/reports/Sol_Sister_999.html - artykuł o najbardziej podobnej do Słońca gwieździe 'nocnego nieba'.

http://sunearth.gsfc.nasa.gov/eclipse/eclipse.html - zaćmienia Słońca i Księżyca

http://pl.wikipedia.org/wiki/S%C5%82o%C5%84ce - świetny esej 'Wikipedia - Słońce a sprawa polska'

http://ulysses.jpl.nasa.gov/ - misja Ulysses, jedyna w swoim rodzaju!

http://astro4u.net/yabbse/index.php?topic=8162.0 - przykład ku przestrodze - czego NIE WOLNO robić w przypadku obserwacji Słońca!

http://astro-forum.org/Forum/index.php?showtopic=12368 - co robić gdy wiatr zerwie folie Baadera...

http://astro4u.net/yabbse/index.php?topic=10214.0 - przemyślenia na sąsiednim forum odnośnie nadchodzącego 24 cyklu. Z prognoz wynika, że wcale nie wiadomo, jak duże będzie maksimum i jaka będzie aktywność całego cyklu. Rok 2007 oraz 2008 powinny przynieść pewne wskazówki co do zachowania Słońca w 24 cyklu.

http://astro-forum.org/Forum/index.php?showtopic=16815 - przykład fotografii Słoneczka wykonanej przez PST.

http://astro4u.net/yabbse/index.php?topic=9276.0 - inny przykład fotografii Słońca wykonanej przez PST.

http://astro-forum.org/Forum/index.php?showtopic=16786 - i jeszcze jeden przykład fotografii Słońca

http://astro4u.net/yabbse/index.php?topic=...g52465#msg52465 - Jak zrobić dobrą oprawę dla folii Baadera? Oto najlepszy przykład, szanownego Limaxa! (z podziękowaniami dla Lejcyna za wyłowienie tego wątku!)

http://www.tadeoho.ovh.org/coronado_pst.pdf - recenzja teleskopu Coronado PST autorstwa Tadepulousa.

6. DODATKOWE INFORMACJE

Pora dnia do obserwacji Słońca?

Najlepszą porą do obserwacji Słońca są te chwile, kiedy nasza Dzienna Gwiazda jest najwyżej nad horyzontem.

Nisko nad horyzontem Słoneczko musi się przedzierać przez grube warstwy atmosfery, zatem wiele szczegółów na jego powierzchni zwyczajnie jest niewidocznych.

Z drugiej strony gorące dni (a czasem i w każdy zwykły dzień!) atmosfera może się pod wpływem temperatury bardzo rozedrgać, przez co obserwacje mogą być utrudnione, albo i nawet niemożliwe.

Zatem sądzę, że najlepsze obserwacje można przeprowadzić przed południem, gdy jeszcze za bardzo atmosfera nie drga i jest szansa na zastosowanie większego powiększenia.

Oczywiście, zawsze może się zdarzyć, że lepsze warunki obserwacyjne będą po południu albo i nawet wieczorem!

Powiększenia?

Tu proponowałbym eksperymentować. Z doświadczenia wiem, że małe powiększenia (takie, że całe Słoneczko mieści się w polu widzenia) jest przydatne do zaznaczania/umiejscowienia obszarów aktywnych na Słońcu.

(Tak na marginesie zachęcam do prowadzenia notatek z obserwacji!)

Większe powiększenia proponuje stosować w zależności od warunków pogodowych - im stabilniejsza atmosfera, tym większe powiększenie można uzyskać. Większe powiększenia (ponad 100 razy) warto stosować do studiowania 'z bliska' obszarów aktywnych - obserwować kształt plam, półcieni czy pochodni dookoła plam.

Pamiętajmy jednak, że w niektóre gorące dni atmosfera może być bardzo rozedrgana, co obniża możliwości obserwacyjne.

Typy okularów?

Hmm, tu znów pozwolę sobie zauważyć, że Słońce jest mniej wymagającym obiektem od DS względem sprzętu i w zasadzie każdy (pominąwszy allegrowe plastiki!) da jakiś ciekawy obraz. Oczywiście, im wyższa jakość okularów (zachęcam do czytania testów okularów, w szczególności mistrza Hansa!), tym lepiej!

Inne zjawiska związane ze Słońcem?

1.Zielony promień

Podczas wschodu lub zachodu Słońca można zaobserwować zielony promień - było o tym np tutaj: http://astro4u.net/yabbse/index.php?topic=7834.0. Jeszcze nie widziałem, ale kiedyś mi się uda!!

2.Halo i inne zjawiska atmosferyczne

Ze Słońcem (a czasem i Księżycem a w wyjątkowych sytuacjach nawet i Wenus!) są też dość często związane zjawiska atmosferyczne, zwane halo. Inny rodzaj zjawisk, powszechnie znany, zowie się tęcza .

Zainteresowanym polecam ten link - http://www.atoptics.co.uk/

Na tym forum znajduje się specjalny dział dla zjawisk atmosferycznych, który polecam!

http://astro-forum.org/Forum/index.php?showforum=37

3.Inne

Słońce + atmosfera lubią czasem dokonywać wiele psikusów z samym kształtem naszej Dziennej Gwiazdy, szczególnie podczas wschodów i zachodów Słońca. Przykładem niech będzie ten link:

http://www.pbase.com/laurent_laveder/image/34212946

Tak więc - jak widać - sporo zjawisk można zaobserwować na i wokół Słońca!

7. AKTYWNOŚĆ SŁONECZNA I TYPY PLAM SŁONECZNYCH

1.Liczba Wolfa.

Nasza Dzienna Gwiazda wykazuje się zmienna aktywnością, co można badać między innymi na podstawie ilości plam słonecznych. Służy do tego tzw liczba Wolfa, za pomocą której już od wielu wielu lat (liczba ta powstała w 1849 roku a z zapisków można jeszcze obliczyć ją łącznie z ostatnich 400 lat!) bada się i porównuje 'wyskoki' i momenty 'uśpienia' na Słońcu. (Inne nazwy tej liczby to międzynarodowa liczba plam słonecznych oraz liczba Zurich.)

Sam wzór jest bardzo prosty i łatwy do obliczenia na podstawie własnych obserwacji:

R = k(10g + s)

gdzie

R - liczba Wolfa, czyli właśnie ta liczba określająca aktywność Słońca,

k - tzw współczynnik obserwacyjny, pozwalający na porównanie wyników i obrazów uzyskanych przez różne teleskopy i różne warunki obserwacyjne. Jeśli dany delikwent obserwuje sam Słoneczko, to k = 1 i po kłopocie. (Oczywiście wynik wtedy będzie nieco inny od 'oficjalnego'),

g - liczba grup plam słonecznych, rozumianych jako pojedyńcza, samotna plamka oraz grupa plam,

s - liczba wszystkich plam.

Dla przykładu, jeśli na Słońcu mamy tylko dwie oddalone od siebie maciupcie plamy słoneczne (częsty widok ostatnimi czasy), to R = 22 (przy k=1). Jeśli zaś te dwie plamy są obok siebie, w jednej grupie, to R = 12 (dla k=1).

W okresach minimum słonecznego Liczba Wolfa oscyluje niedaleko zera. W okresach najwyższych maksimów Liczba Wolfa przekracza 350, albo i nawet 400!

( W przypadku moich własnych obserwacji z ostatniego maksimum, R maksymalnie wynosiło około 130 - 150 (a używałem juniniewersała namber fajf). )

Wykres aktywności słonecznej na przestrzeni ostatnich 400 lat. (jeśli ktoś zechce to napiszę komentarz do tego wykresu)

(źródło - http://www.globalwarmingart.com/wiki/Image...pot_Numbers_png)

2. Typy plam słonecznych.

Plamy słoneczne są klasyfikowane ze względu na swą wielkość, rozmiar i dystrybucję plam w grupie. Jest to trójliterowa (Zpc) klasyfikacja.

I tak, zaczynając od pierwszej litery, Z, zwanej zmodyfikowaną klasą Zurich określamy, w literkach od A do H, co następuje:

A - Pojedyncza mała plamka.

B - Bardzo mała grupka małych plamek.

C - Dwie lub więcej małych plamek, z których conajmniej jedna posiada widoczny półcień.

D - Przeciętnej wielkości grupa plam, w której kilka może mieć zauważalne półcienie.

E - Przeciętnej wielkości lub nawet duża grupa, która na dodatek jest całkiem złożonym systemem plam słonecznych. Kilka z tych plam posiada zauważalne i duże półcienie.

F - Duże lub bardzo duże i na dodatek bardzo złożone skupisko plam słonecznych. Takie regiony są zdolne do bardzo silnych błysków, nawet klasy X (z uwagi na niesamowicie pokręcone pole magnetyczne).

H - Pojedyncza duża lub bardzo duża plama słoneczna, zdolna wściekać się energetycznie nawet w klasie X. Dość często (w okresach maksimum) takie plamy to faza końcowa stadium życia grup plam słonecznych.

p - czyli półcień największej plamy w grupie, to następna literka. I tak mamy:

x - Brak półcienia.

r - Szczątkowy półcien.

s - Mały, symetryczny półcień.

a - Mały, asymetryczny półcień.

h - Duży, symetryczny półcień.

k - Duży, asymetryczny półcień.

c - Ostatnia literka to relatywna dystrybucja plam lub ich umiejscowienie względem siebie.

x - Pojedyncza plama.

o - Otwarta grupa, poszczególne plamy są całkiem oddalone od siebie.

i - 'Stadium przejściowe', czyli ni to blisko ni to daleko.

c - Grupa skondensowana.

Graficzne zobrazowanie tego, co napisane powyżej można znaleźć o tutaj:

http://magnetograph.msfc.nasa.gov/outreach...potclass_t.html

(z podziękowaniami dla Bartoliniego, który przysłał mi ten link!)

Zatem dla przykładu, grupa zdefiniowana jako DKO byłaby całkiem przeciętnej wielkości, z których głowna plama posiadałaby duży asymetryczny półcień - a wokół niej byłoby kilka plam w dość znacznej odległości.

Obecnie, oczywiście spotykamy najczęściej plamy rodzaju AXX, a jak się zdarzy CSO to osiągamy stan zbliżony do tego, jaki uzyskuje się po zażyciu substancji zakazanych.

(zachęcam do wysyłanie mi dalszych propozycji rozbudowy tego opisu!)

Edytowane 25 Sierpnia 2008 przez kanarkusmaximus

Hans · 7 Czerwca 2007

Przyda się jako uzupełnienie:

Bezpieczna (moim zdaniem) oprawa folii badera:

oprawa.pdf

Pozdrawiam.

Rysiek · 8 Czerwca 2007

Do obserwacji Słońca można również użyć Klina Herschela. Montuje się go w wyciągu teleskopu tak samo jak złączkę kątową. Klin odbija 95% światła słonecznego, ale pozostałe 5% to jeszcze zbyt dużo. Dlatego z klinem Herschela trzeba stosować jednocześnie 2 filtry - szary ND3,0 i filtr polaryzacyjny, które wkręcamy w okular. Podczas obserwacji Słońca należy pamiętać o zasłonięciu szukacza dekielkiem lub np. filtrem z folii Baadera.

Kuba J. · 13 Czerwca 2007

Dzięki za przydatne informacje . Teraz nareszcie wiem, jak zrobić oprawę do folii Baadera i cieszyc sie Słoneczkiem :D

kanarkusmaximus · 24 Sierpnia 2008

Instrukcja została zaktualizowana. Brakujące obrazki zostały wstawione. Brakuje jednego obrazka. Czy ma ktoś może? Proszę mi przesłać na maila - slij_tutaj(tu_wstaw_małpeczkę)epf.pl .

Zachęcam do dalszego poprawiania tej instrukcji - proszę o sugestie na PW.

Ori2711 · 8 Listopada 2008

OSTRZEŻENIE

Potęga Słońca, filmik który podlinkuję jest zarazem ostrzeżeniem przed obserwacjami Słońca przez jakiekolwiek instrumenty optyczne bez odpowiednich zabezpieczeń - http://www.joemonster.org/filmy/12023/Topienie_stali_sloncem

Temperatura topnienia stali = od 1600 do 2000 stopni Celsjusza w zależności od składu.

pozdrawiam

Ori