10 lat ISS na orbicie

kuba_mar · 17 Listopada 2008

Pewnie niewielu z Was pamięta (a może się mylę?), że w tym tygodniu nasza szacowna stacja kosmiczna ISS obchodzi 10 lat pobytu na orbicie. Oczywiście nie w tym kształcie co teraz :Boink: bo wszystko zaczęło się od umieszczenia na orbicie pierwszego jej elementu, jakim był moduł Zarja. I o nim chciałbym Wam coś opowiedzieć.

Wszystko zaczęło się więc 20 listopada 1998 r. o godzinie 06:40:00, kiedy to z wyrzutni 81 L kosmodromu Bajkonur wystartowała rakieta Proton-K niosąca na pokładzie pierwszy moduł nowej stacji kosmicznej nazwany Zarja (ros. wschód słońca) na pamiątkę rozpoczęcia nowej ery współpracy międzynarodowej w kosmosie. Trójstopniowa rakieta wyniosła moduł na orbitę o parametrach 220,4 km na 339,6 km. Po jej osiągnięciu i ostatecznym oddzieleniu od trzeciego stopnia Protona-K nastąpiła automatyczna aktywacja systemów modułu, a następnie rozłożenie paneli słonecznych i anten komunikacyjnych. 4 grudnia 1998 r. podczas misji STS-88 promu Endeavour nastąpiło przyłączenie do Zarji modułu Unity. 26 lipca 2000 r. do Zarji przyłączył się moduł Zwiezda.

Moduł ten został w całości sfinansowany z funduszy amerykańskich, a zbudowany przez Rosjan w Kosmicznym Centrum Badawczo-Produkcyjnym im. Michaiła Chruniczewa (ang. KhSC) jako podwykonawcy Boeing Company. Trwała ona trochę ponad trzy lata od grudnia 1994 r. do stycznia 1998 r. Koszt przedsięwzięcia wyniósł 220 milionów dolarów. Moduł został zaprojektowany na 15 lat pracy na orbicie.

Zarja jest modułem funkcjonalno-ładunkowym i stąd wywodzi się inna nazwa tego modułu - FGB (z rosyjskiego). Początkowo zapewniał on energię elektryczną, a także odpowiadał za stabilizację, manewry i komunikację, dopóki zadań tych nie przejął moduł Zwiezda. Teraz służy jako magazyn i zbiornik paliwa. Moduł posiada 16 zbiorników, które mogą przechowywać około 6 ton paliwa. Ponadto ma 24 duże silniki sterujące i 12 mniejszych. Zarja posiada trzy węzły cumownicze. Osiowy przedni służy do trwałego połączenia z modułem Unity, osiowy tylny do trwałego połączenia z modułem Zwiezda oraz węzeł dolny, do czasowego przyłączania statków Sojuz-TM, Sojuz-TMA oraz Progress-M i Progress-M1 (w przyszłości będzie tu dołączony moduł SGM).

Zarja ma 12,56 m długości i 4,11 m szerokości w najszerszym miejscu. Dwa panele słoneczne mają wymiary 10,67 m na 3,35 m każdy. Moduł waży 19300 kg.

Montaż modułu: KLIK

Start rakiety Proton-K z modułem Zarja na pokładzie: KLIK

Moduł na orbicie: KLIK1 KLIK2 KLIK3

Wnętrze: KLIK

Filmik ze startu rakiety Proton-K: KLIK

A tu torcik dla ISS z okazji 5 urodzin: TORCIK

Podsumowując, chciałem złożyć szanownej jubilatce Międzynarodowej Stacji Kosmicznej serdeczne życzenia długiej pracy na orbicie :Kwiatek:

Edytowane 17 Listopada 2008 przez kuba_mar

warpal · 17 Listopada 2008

Przyłączam się do życzeń!

kanarkusmaximus · 17 Listopada 2008

Brawa dla ISS! Mam nadzieję, że za 10 lat ISS nie będzie jedyną stacją na orbicie - może Bigelow?

Moja opowieść o ISS, z poszczególnymi elementami układanki jest o tutaj:

http://astro4u.net/yabbse/index.php?topic=10957.0

(fotki niebawem poprawię - jak tylko CD znajdę ze zdjęciami).

Tak czy inaczej - przez ostatnie 10 lat ISS była w stadium budowy. W tej chwili obserwujemy przejście ze stanu 'budowlanego' w 'naukowy'.

kuba_mar · 20 Listopada 2008

Przypominam, że dziś ISS świętuje 10 lat swojego pobytu na orbicie!

Z tej okazji przygotowałem garść ciekawych liczb i statystyk dotyczących ISS.

___________________________________________________

Jak zmieniły się rozmiary ISS (od Zarji do dzisiejszej postaci):

*Długość: 12,56 m -> 58,2 m

*Szerokość: 14,8 m -> 73,1 m (wzdłuż paneli słonecznych)

*Wysokość: 4,1 m -> 27,4 m

*Masa: 19,3 t -> 300,2 t

*Powierzchnia paneli słonecznych: 71,5 m2 -> 2500 m2

*Przestrzeń użytkowa: 15 m3 -> 358 m3

Parametry orbity:

*Perygeum - 351,9 km

*Apogeum - 364,9 km

*Inklinacja - 51,65*

*Dzienna utrata wysokości - ~100 m

*Czas okrążenia Ziemi - 91,24 min.

*Okrążeń na dzień - 15,72397664

*Średnia prędkość - 27743,8 km/h (7706,6 m/s)

Dane dotyczące pracy:

*Liczba orbit - 57652

*Dni na orbicie - 3653

*Dni z załogą - 2942

*Łączny przebyty dystans - ok. 2305750000 km

*Ilość ekspedycji - 18

*Ilość spożytych posiłków na stacji - około 19000

Spacery kosmiczne związane z ISS:

*Łączny czas trwania - ponad 718 h

*z wyjściem z promów kosmicznych - 28

*z wyjściem z ISS - 86

*Razem - 115

-1998 - 3

-1999 - 1

-2000 - 9

-2001 - 18

-2002 - 18

-2003 - 2

-2004 - 5

-2005 - 7

-2006 - 14

-2007 - 23

-2008 - 15

Zaangażowani:

*Bezpośrednio:

-NASA - USA

-Roskosmos - Rosja

-JAXA - Japonia

-CSA - Kanada

-ESA - Francja, Niemcy, Włochy, Wielka Brytania, Hiszpania, Belgia, Szwajcaria, Holandia, Szwecja, Austria, Norwegia, Dania, Finlandia, Irlandia, Portugalia, Grecja, Luksemburg, Czechy

*Pośrednio (kontrakty NASA):

-AEB - Brazylia

-ASI - Włochy

Loty na ISS:

* 27 misji promów kosmicznych:

-1998 - 1

-1999 - 1

-2000 - 4

-2001 - 6

-2002 - 4

-2003 - 0

-2004 - 0

-2005 - 1

-2006 - 3

-2007 - 3

-2008 - 4

- Atlantis - 9

- Discovery - 9

- Endeavour - 9

* 2 misje montażowe rakiet Proton-K

-1998 - 1

-1999 - 0

-2000 - 1

-2001-2008 - 0

* 17 misji załogowych statków Sojuz-TMA

-1998 - 0

-1999 - 0

-2000 - 1

-2001 - 2

-2002 - 2

-2003 - 2

-2004 - 2

-2005 - 2

-2006 - 2

-2007 - 2

-2008 - 2

* 1 misja montażowa statku Sojuz-U

-1998-2000 - 0

-2001 - 1

-2002-2008 - 0

* 30 misji zaopatrzeniowych statków Progress

-1998 - 0

-1999 - 0

-2000 - 2

-2001 - 4

-2002 - 3

-2003 - 3

-2004 - 4

-2005 - 4

-2006 - 3

-2007 - 4

-2008 - 3

* 1 misja zaopatrzeniowa ATV

-1998-2007 - 0

-2008 - 1

Odwiedzający ISS:

*wg narodowości:

-USA - 115

-Rosja - 27

-Kanada - 5

-Japonia - 4

-Włochy - 3

-Francja - 3

-Niemcy - 2

-Belgia - 1

-Brazylia - 1

-Malezja - 1

-Holandia - 1

-RPA - 1

-Korea Pd. - 1

-Hiszpania - 1

-Szwecja - 1

*wg statusu:

-NASA - 110

-Roskosmos - 27

-ESA - 12

-CSA - 5

-JAXA - 4

-AEB - 1

-ANGKASA - 1 (Malezja)

-KARI - 1 (Korea Pd.)

-turyści - 6

*Różne informacje

-razem osób - 167

-kobiet - 25

-status członka załogi - 45

-kosmicznych turystów - 6

-podwójne loty jednej osoby - 49

-potrójne loty jednej osoby - 7

-razem lotów wszystkich osób - 230

Etapy budowy (najważniejsze elementy):

-Zarya - wystrzelenie - 20.11.1998

-Unity - dołączenie - 08.12.1998

-Zvezda - dołączenie - 25.07.200

-Z1 Truss - dołączenie - 14.10.2000

-P6 Integrated Truss - dołączenie - 03.10.2000

-Destiny - dołączenie - 10.02.2001

-Canadarm2 - dołączenie - 22.04.2001

-Joint Airlock - dołączenie - 12.07.2001

-Pirs - dołączenie - 16.09.2007

-S0 Trus s- dołączenie - 11.04.2002

-S1 Truss - dołączenie - 10.10.2002

-P1 Truss - dołączenie - 26.11.2002

-P3/P4 Truss - dołączenie - 12.09.2006

-P5 Truss - dołączenie - 12.12.2006

-Harmony - dołączenie - 26.10.2007

-Columbus - dołączenie - 11.02.2008

-Kibo (ELM-PS - dołączenie - 14.03.2008

-Kibo (JPM) - dołączenie - 03.06.2008

Ostateczny wygląd stacji:

Ciekawe porównanie:

______________________________________

Uf, ale się napracowałem ... Mam nadzieję, że Wam się spodobało.

Starałem się znaleźć jak najaktualniejsze dane. Np. te dotyczące ilości orbit są z dzisiaj (ale wiadomo, że się zaraz zmienią). Część rzeczy np. ilości lotów kosmicznych liczyłem sam :Boink: Korzystałem też z różnych stron internetowych, dlatego zebrałem tak wiele różnorodnych i ciekawych informacji. Aha i odnośnie misji STS-126 to jest ona wliczona (razem z 1 EVA).

Z góry przepraszam za ewentualne błędy i nieścisłości, które mogły się pojawić przy korzystaniu z tylu źródeł.

Pozdrawiam

Edytowane 20 Listopada 2008 przez kuba_mar

kuba_mar · 20 Listopada 2008

Kilka interesujących artykułów o dzisiejszym jubileuszu i garść świetnych prezentacji dotyczących ISS:

O jubileuszu ze strony NASA:

http://www.nasa.gov/mission_pages/station/...nniversary.html

Krótko o historii ISS:

http://www.universetoday.com/2008/11/20/10...ss-in-pictures/

Przegląd kształtu ISS przez ostatnie lata:

http://www.nasa.gov/externalflash/iss10th/index.html

Genialna animacja powstawania ISS:

http://www.usatoday.com/tech/science/space...sassembly_N.htm

Świetne animacje i interaktywny przewodnik po ISS:

http://www.nasa.gov/externalflash/ISSRG/

Przegląd modułów ISS:

http://spaceflight.nasa.gov/station/flash/modules.html

Ekspedycje i liczniki dotyczące czasu pracy ISS:

http://www.nasa.gov/mission_pages/station/...ions/index.html

Animacja pracy ISS na orbicie:

http://spaceflight.nasa.gov/station/flash/iss_attitude.html

Centrum kontroli ISS:

http://www.nasa.gov/externalflash/station_mcc/bfcr.html

Kilka filmików z youtube'a:

http://pl.youtube.com/watch?v=Bsg4EFJuyEQ

http://pl.youtube.com/watch?v=j5BrGi5vq1c

Edytowane 20 Listopada 2008 przez kuba_mar

kuba_mar · 22 Listopada 2008

Astronauci na ISS również pamiętali o rocznicy i przygotowali dla nas wiadomość.

Przemawiają - Christopher Ferguson - dowódca misji STS-126 oraz Edward Fincke - dowódca Ekspedycji 18 na ISS.

Filmik z krótkim opisem na stronach NASA:

http://www.nasa.gov/mission_pages/station/.../10th_main.html

A tu ten sam filmik na youtube:

http://pl.youtube.com/watch?v=rkRxVFQlVOo

Edytowane 22 Listopada 2008 przez kuba_mar

DawidS28 · 4 Stycznia 2009

W sprawie budowy ISS przytoczę terminarz budowy statcji przyjęty na konferencji 30 IX 1997 r.

VI 1998 - Moduł FGB

VII - Węzeł cumowniczy 1, Adapter Ciśnieniowy 1 i 2

XII - Moduł Służbowy

XII - Moduł Spacehab

I 1999 - Struktury "podtrzymujące" (ITS)Z1, PMA-3, urządzenia łącznościawe pasma K, żyrodyny stabilizujące

I - statek Sojuz z pierwszą załogą

IV - ITS P6

V - US Lab

VI - MPLM (podsystemy dla US Lab) manipulator SSRMS, antena UHF

VIII - śluza powietrzna, zbiorniki ciśnieniowe gazów

XI - MPLM

XII - moduł cumowniczy

I 2000 - MPLM (ISPR)

II - ITS SO, Ruchomy Transporter

III - MPLM (ISPR)

VI - ITS S1, CETA A

VII - 4 płyty z fotoogniwami słonecznymi

X - ITS P1, CETA B

XI - ITS P3/P4

XII - Uniwersalny Moduł Cumowniczy

XII - DC2

III 2001 - ITS S3/S4

IV - Węzeł 2

V - Japoński Moduł Eksperymentalny ELM PS, ITS P5, zbiorniki ciśnieniowe materiałów pędnych

VIII - Japoński Moduł Laboratoryjny

IX - MPLM (ISPR)

I 2002 - SLP, Kanadyjski Manipulator, zbiorniki z materiałami pędnymi

II - Japońska Platforma

II - Moduł Cumowniczy 1

V - Moduł Cumowniczy 2

V - fotoogniwa słooneczne

VI - MPLM (ISPR)

VII - Węzeł 3

VIII - Rosyjskie Laboratorium 1

X - Columbus

XI - Rosyjskie Laboratorium 2

XI - MPLM, węzły

I 2003 - LSM1

III - LMS2

III - CVR1

IV - MPLM

VII - Pozostałe elementy wyposażenia energetycznego

VIII - MPLM

X - Wirówka

XII - Moduł Mieszkalny

Cóż, nie trzeba chyba mówić, że jesteśmy obecnie jakieś 7 lat do tyłu, biorąc pod uwagę ten terminarz

Grzegorz82 · 5 Stycznia 2009

Czy jest jakaś strona gdzie są wyliczone godziny przelotów ISS nad polską, wiem że jest program orbitron ale nie potrafię odświeżyć plików i są bardzo nie dokładne. Ewentualnie jak mogę poprawić ten program ?

pops · 6 Stycznia 2009

www.heavens-above.com

kuba_mar · 6 Stycznia 2009

Jak napisał Pops - http://www.heavens-above.com

Przy Configuration wybierasz from database, wyszukujesz Poland, wpisujesz nazwę swojej miejscowości (są nawet wsie). No i przy Sattelites wyszukujesz ISS lub inne satelity. Po kliknieciu masz tabelkę przelotów - kolejno data, jasność w maksimum zjawiska no i kolejno dokładną godzinę, wysokość i azymut na początku, w maksimum i na końcu przelotu. Dodatkowo po kliknięciu na datę masz mapy nieba z zaznaczonym przelotem (przydatna rzecz zwłaszcza jak nie ma się wyczucia azymutów i odległości kątowych na niebie).

Edytowane 6 Stycznia 2009 przez kuba_mar