ASTRO-KALENDARZ 10-16.11.2003

[Robert Bodzoń]

Wszystkie czasy podane są w cse - jest to czas zimowy obecnie obowiązujący w Polsce.

 

Momenty zjawisk obliczone są dla centralnej Polski.

 

 

10.11.2003 0h00m = JD 2 452

16.11.2003 24h00m = JD 2 452

 

 

SŁOŃCE

 

Nasza dzienna gwiazda przemieszcza się na tle gwiazdozbioru Wagi, a jej deklinacja systematycznie maleje (od -17 stopni 10 listopada do -19 stopni 16 listopada). W związku z tym dni stają się coraz krótsze , a noce coraz dłuższe .

W omawianym okresie czas trwania dnia skraca się o 19 minut.

10 listopada dzień trwa 9h07m.

16 listopada dzień trwa 8h48m.

 

10.11 - wschód 6h54m - zachód 16h01m - Waga

16.11 - wschód 7h04m - zachód 15h52m - Waga

 

Strona Sekcji Obserwacji Słońca - tu znajdziesz bieżące wiadomości o Słońcu:

http://sosptma.astrowww.pl/spis.htm

 

 

KSIĘŻYC

 

Początkowo satelita Ziemi widoczny jest przez całą noc, a pod koniec tygodnia po godzinie 21. W omawianym okresie jego faza maleje z 99% do 52%. Tarcza Księżyca przemieszcza się od gwiazdozbioru Byka do gwiazdozbioru Lwa.

 

10 listopada o godzinie 13h07m Księżyc znajdzie się w apogeum w odległości 406 299 km od Ziemi.

16 listopada o godzinie 21h53m Księżyc osiągnie maksymalną szerokość ekliptyczną północną 5*18"N

 

10.11 - wschód 16h30m - faza 98% - Byk

11.11 - wschód 16h57m - faza 94% - Byk

12.11 - wschód 17h34m - faza 88% - Byk

13.11 - wschód 18h23m - faza 81% - Bliźnięta

14.11 - wschód 19h24m - faza 73% - Bliźnięta

15.11 - wschód 20h35m - faza 63% - Rak

16.11 - wschód 21h52m - faza 53% - Lew

 

Zdjęcie Księżyca (mapka): http://www.penpal.ru/astro/

 

 

PLANETY

 

Merkury - przebywa na niebie w pobliżu Słońca. Jego elongacja wzrasta do 13 stopni, jednak niekorzystne położenie powoduje, że jest praktycznie niewidoczny.

10.11 - zachód 16h14m (13 minut po Słońcu)

16.11 - zachód 16h12m (20 minut po Słońcu)

 

Wenus - można ją odnaleźć około 40 minut po zachodzie Słońca nisko nad południowo-zachodnim horyzontem. Warunki jej widoczności powoli, ale systematycznie ulegają poprawie. Pod koniec omawianego okresu planeta zachodzi 1h02m po Słońcu. Tarcza Wenus ma średnicę 11" i fazę 92%. Jasność planety pozostaje bez zmian i wynosi -3,9 mag.

10.11 - zachód 16h54m (53 minuty po Słońcu)

16.11 - zachód 16h54m (62 minuty po Słońcu)

 

Mars - warunki widoczności planety są wciąż dobre. Niestety z upływem czasu maleje jej jasność (w omawianym okresie z -0,9 mag. do -0,8 mag.) oraz jej średnica, która obecnie wynosi około 13".

Mars przebywa w gwiazdozbiorze Wodnika. W obserwacjach może przeszkadzać niskie położenie planety nad horyzontem i związane z tym ruchy powietrza. Tarcza planety ma fazę około 88%, co powinno być zauważalne przez większe instrumenty.

10.11 - zachód 0h37m

16.11 - zachód 0h31m

 

Jowisz - planeta olbrzym przebywa w gwiazdozbiorze Lwa. Widoczna jest w drugiej połowie nocy, a warunki jej widoczności systematycznie się poprawiają. Jasność planety wynosi -1,9 mag., a średnica tarczy wzrasta do 35". Już przez małe instrumenty można obserwować cztery najjaśniejsze księżyce Jowisza, a przez większe teleskopy przejścia satelitów oraz ich cieni na tle tarczy planety.

10.11 - wschód 0h53m

16.11 - wschód 0h34m

 

Saturn - widoczny jest niemal przez całą noc, a po północy warunki do jego podziwiania są bardzo dobre. Planeta przebywa w gwiazdozbiorze Bliźniąt, ma jasność -0,1 mag. i średnicę tarczy 20".

10.11 - wschód 19h12m

16.11 - wschód 18h47m

 

Uran - widoczny jest w pierwszej części nocy i ma jasność 5,8 mag. przy średnicy tarczy 4". Planeta przebywa w gwiazdozbiorze Wodnika.

10.11 - zachód 23h28m

16.11 - zachód 23h04m

 

Neptun - planeta zachodzi prawie dwie godziny wcześniej od Urana i dobre warunki do jej obserwacji są tylko wieczorem. Jasność 7,9 mag. Średnica tarczy 2". Przebywa w gwiazdozbiorze Koziorożca.

10.11 - zachód 21h45m

16.11 - zachód 21h22m

 

Pluton - jest praktycznie niewidoczny, gdyż zachodzi bezpośrednio po zakończeniu zmierzchu. Jasność 13,9 mag. Przebywa w gwiazdozbiorze Wężownika.

10.11 - zachód 18h27m

16.11 - zachód 18h04m

 

 

PLANETOIDY

 

Dane dla nocy 15/16 listopada

 

Westa - 7,8 mag. - Wężownik - zachód 17h00m - praktycznie niemożliwa do obserwacji

Ceres - 8,0 mag. - Bliźnięta - wschód 19h28m - bardzo dobre warunki obserwacji w drugiej części nocy

Pallas - 8,6 mag. - Wieloryb - zachód 1h27m - bardzo dobre warunki do obserwacji

Amphitrite - 9,0 mag. - Perseusz - wschód 15h03m - bardzo dobre warunki obserwacji

Hebe - 9,5 mag. - Mały Pies - wschód 21h26m - dobre warunki do obserwacji w drugiej połowie nocy

Eunomia - 10,2 mag. - Lew - wschód 22h51m - dobre warunki obserwacji nad ranem

Egeria - 10,4 mag. - Ryby - zachód 4h40m - dobre warunki do obserwacji

Iris - 10,5 mag. - Lew - wschód 0h56m - widoczna nad ranem

Herculina - 10,7 mag. - Wieloryb - zachód 3h13m - dobre warunki obserwacji

Europa - 10,8 mag. - Wieloryb - zachód 4h29m - dobre warunki obserwacji

1992 WR4- 10,8 mag. - Byk - wschód 17h01m - dobre warunki obserwacji

 

 

KOMETY

 

Przez większe instrumenty można poszukiwać trzech komet.

Pierwsza C/2002 T7 o jasności około 10 mag. przemieszcza się przez południową część gwiazdozbioru Perseusza:

http://cfa-www.harvard.edu/iau/Ephemerides...ets/2002T7.html

Druga, najbardziej znana 2P/Encke o jasności około 10 mag. przemieszcza się przez gwiazdozbiór Łabędzia:

http://cfa-www.harvard.edu/iau/Ephemerides...ts/0002P_1.html

Trzecia C/2001 HT50 o jasności około 12 mag. widoczna jest w gwiazdozbiorze Barana:

http://cfa-www.harvard.edu/iau/Ephemerides...2001HT50_1.html

 

Strona Sekcji Obserwatorów Komet - tu znajdziesz bieżące wiadomości ze świata komet:

http://vistula.wis.pk.edu.pl/~ptma/SOK/index.html

 

 

METEORY

 

Od 1 października do 25 listopada promieniują meteory z kompleksu Taurydów, związane z kometą 2P/Encke.

Maksimum Południowych Taurydów przypada 5 listopada, natomiast Północnych Taurydów 12 listopada. Meteory z obu rojów są jasne i powolne. Stosunkowo często pojawiają się jasne bolidy.

Niestety w maksimum obserwacje będzie praktycznie uniemożliwiał Księżyc w pobliżu pełni.

Możliwy jest wzrost aktywności związany z bliskością macierzystej komety.

 

Od 14 do 21 listopada promieniują meteory z roju Leonidów, związanego z kometą 55P/Tempel-Tuttle. Maksimum roju przypada 18 listopada około 3h30m cse. W ostatnich latach aktywność roju była podwyższona w związku z powrotem macierzystej komety w 1998 r. Obliczenia wykonane na podstawie obserwacji wykazują, że okres ten zakończył się, ale roje meteorów potrafią zrobić niespodziankę.

 

Od 15 do 25 listopada promieniują meteory z roju alfa-Monocerotydów. Maksimum aktywności przypada 22 listopada około 3h45m cse. Jest to rój o małej aktywności, ale okresowo co około 10 lat występuje wzmożenie aktywności. Kolejnego rozbłysku można spodziewać się za dwa lata.

 

 

GWIAZDY ZMIENNE

 

Zaćmieniowe

 

10.11 - 00h18m-5h06m - zaćmienie RZ Cas (6,2 - 7,7 mag.)

10.11 - 2h21m-12h54m - zaćmienie Z Vul (7,3 - 8,9 mag.)

11.11 - 3h01m-14h32m - zaćmienie U Sge (6,5 - 9,3 mag.)

12.11 - 2h11m-11h47m - zaćmienie U Cep (6,8 - 9,2 mag.)

12.11 - 3h28m-12h50m - zaćmienie RW Tau (8,0 - 11,6 mag.)

12.11 - 13h16m-23h49m - zaćmienie Z Vul (7,3 - 8,9 mag.)

12.11 - 23h38m-9h00m* - zaćmienie TX UMa (7,1 - 8,8 mag.)

13.11 - 14h21m-19h09m - zaćmienie RZ Cas (6,2 - 7,7 mag.)

14.11 - 12h09m-23h41m - zaćmienie U Sge (6,5 - 9,3 mag.)

14.11 - 14h01m-23h37m - zaćmienie U Cep (6,8 - 9,2 mag.)

14.11 - 19h03m-23h51m - zaćmienie RZ Cas (6,2 - 7,7 mag.)

14.11 - 21h52m-7h14m* - zaćmienie RW Tau (8,0 - 11,6 mag.)

15.11 - 00h11m-10h45m - zaćmienie Z Vul (7,3 - 8,9 mag.)

15.11 - 23h44m-4h32m* - zaćmienie RZ Cas (6,2 - 7,7 mag.)

16.11 - 1h10m-10h31m - zaćmienie TX UMa (7,1 - 8,8 mag.)

W omawianym okresie brak nocnych zaćmień Algola - (2,1 - 3,4 mag.)

 

Mirydy

omikron Cet (2,0 - 10,2 mag.) - "Mira" - jasność ~8 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl...ET/OMICET-A.GIF

T Cep (5,2 - 11,3 mag.) - jasność ~7 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._CEP/TCEP-A.GIF

R Aql (5,5 - 12,0 mag.) - jasność ~8 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._AQL/RAQL-B.GIF

X Oph (5,9 - 9,2 mag.) - jasność ~8,5 mag.

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._OPH/XOPH-B.GIF

R Tri

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._TRI/RTRI-B.GIF

R Leo (4,4 - 11,3 mag.) - jasność ~ 7 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._LEO/RLEO-A.GIF

 

Strona Stanisława Świerczyńskiego - tu znajdziesz bieżące wiadomości ze świata gwiazd zmiennych:

http://sswdob.republika.pl/glowna.htm

 

 

GROMADY GWIAZD, MGŁAWICE, GALAKTYKI

 

Poniżej przedstawiam momenty górowania najciekawszych obiektów obliczone dla nocy 15/16 listopada.

 

20h36m - M 31 - "Wielka Mgławica Andromedy" - galaktyka spiralna - 4,3 mag.

21h36m - M 33 - galaktyka spiralna - 6,3 mag.

22h23m - NGC 869 i NGC 884 - "ha" i "chi" - gromady otwarte - 5,3 i 6,1 mag.

23h50m - M 45 - "Plejady" - gromada otwarta - 1,2 mag.

1h36m - M 1 - "Krab" - mgławica - 8,4 mag.

1h37m - M 42 - "Mgławica Oriona" - mgławica emisyjna - 4,0 mag.

2h11m - M 35 - gromada otwarta - 5,1 mag.

5h59m - M 81 - galaktyka spiralna - 6,9 mag.

12h49m - M13- gromada kulista - 5,9 mag.

14h35m - M 11 - "Dzika Kaczka" - gromada otwarta - 5,8 mag.

14h37m - M 57 - "Pierścień" - mgławica planetarna - 9,0 mag.

 

Informacje o obiektach katalogu Messiera: http://www.seds.org/messier/objects.html

 

 

 

DZIEŃ PO DNIU

 

10.11.2003 - poniedziałek

 

0h37m - zachód Marsa

0h53m - wschód Jowisza (widoczna WCP do ~4h40)

5h37m - początek świtu nawigacyjnego

6h54m - wschód Słońca

16h01m - zachód Słońca

16h30m - wschód Księżyca (98%) - Byk

16h54m - zachód Wenus

17h18m - koniec zmierzchu nawigacyjnego

18h27m - zachód Plutona

19h12m - wschód Saturna

21h45m - zachód Neptuna

23h28m - zachód Urana

 

11.11.2003 - wtorek

 

0h00m - odkrycie gwiazdy ypsilon Tauri (4,8 mag.) przez Księżyc (97%)

0h36m - zachód Marsa

0h50m - wschód Jowisza

6h24m - początek przejścia WCP na tle tarczy Jowisza

6h55m - wschód Słońca

15h59m - zachód Słońca

16h54m - zachód Wenus

16h57m - wschód Księżyca (94%) - Byk

19h08m - wschód Saturna

 

12.11.2003 - środa

 

0h35m - zachód Marsa

0h47m - wschód Jowisza

2h16m - początek przejścia WCP na tle tarczy Jowisza (widoczna do ~6h15m)

4h48m - wejście Io w cień Jowisza

6h57m - wschód Słońca

15h57m - zachód Słońca

16h54m - zachód Wenus

17h34m - wschód Księżyca (88%) - Byk

17h56m - odkrycie gwiazdy 139 Tauri (4,8 mag.) przez Księżyc (88%)

19h04m - wschód Saturna

 

13.11.2003 - czwartek

 

0h34m - zachód Marsa

0h44m - wschód Jowisza (WCP widoczna do ~2h05m)

2h08m - wejście cienia Io na tarczę Jowisza

3h17m - wejście Io na tarczę Jowisza

4h26m - zejście cienia Io z tarczy Jowisza

5h33m - zejście Io z tarczy Jowisza

5h39m - wejście cienia Ganimedesa na tarczę Jowisza

6h59m - wschód Słońca

15h56m - zachód Słońca

16h54m - zachód Wenus

18h23m - wschód Księżyca (81%) - Bliźnięta

19h00m - wschód Saturna

19h54m - zbliżenie Saturna z Księżycem w odległości 4 stopni

 

14.11.2003 - piątek

 

0h33m - zachód Marsa

0h40m - wschód Jowisza

1h - zakrycie gwiazdy SAO 78867 (8,4 mag.) przez Tytana

2h41m - wyjście Io zza tarczy Jowisza

3h52m - odkrycie gwiazdy SAO 79142 (6,7 mag.) przez Księżyc (79%)

3h54m - początek przejścia WCP na tle tarczy Jowisza

7h01m - wschód Słońca

15h54m - zachód Słońca

16h54m - zachód Wenus

18h56m - wschód Saturna

19h24m - wschód Księżyca (73%) - Bliźnięta

 

15.11.2003 - sobota

 

0h32m - zachód Marsa

0h37m - wschód Jowisza (widoczna WCP do ~3h40m)

1h24m - odkrycie gwiazdy omega2 Cancri (6,3 mag.) przez Księżyc (71%)

4h25m - maksymalna elongacja zachodnia Tytana od Saturna

6h06m - wejście cienia Kallisto na tarczę Jowisza

7h02m - wschód Słońca

15h53m - zachód Słońca

16h54m - zachód Wenus

18h51m - wschód Saturna

20h35m - wschód Księżyca (63%) - Rak

 

16.11.2003 - niedziela

 

0h31m - zachód Marsa

0h34m - wschód Jowisza

2h02m - wejście cienia Europy na tarczę Jowisza

4h21m - wejście Europy na tarczę Jowisza

4h53m - zejście cienia Io z tarczy Jowisza

5h33m - początek przejścia WCP na tle tarczy Jowisza

5h46m - początek świtu nawigacyjnego

7h04m - wschód Słońca

15h52m - zachód Słońca

16h54m - zachód Wenus

17h11m - koniec zmierzchu nawigacyjnego

18h04m - zachód Plutona

18h47m - wschód Saturna

21h22m - zachód Neptuna

21h52m - wschód Księżyca (53%) - Lew

23h04m - zachód Urana

23h57m - odkrycie gwiazdy SAO 98724 (6,5 mag.) przez Księżyc (52%)

 

 

SATELITY

 

Kończy się okres porannej widoczności Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Poniżej przedstawiono dane dotyczące ostatnich widocznych przelotów.

 

10.11 - przelot 4h28m-4h30m - jasność 1,1 mag.

11.11 - przelot 5h01m-5h04m - jasność 1,0 mag.

 

Tu znajdziesz informacje o widoczności satelitów z obszaru centralnej Polski: http://www.heavens-above.com/main.asp?Lat=...c=Poland&TZ=CET

 

Tu znajdziesz dane o widoczności satelitów Irydium z obszaru Warszawy:

http://www.heavens-above.com/iridium.asp?l...wa&TZ=CET&Dur=7

 

 

 

W przypadku zauważenia błędów proszę o informację.

 

Robert Bodzoń

[zayzik]

Tradycyjnie co by było wyżej

Dzięki Robert

Adam nie śpij albo daj Robertowi jakieś uprawnienia

Pozdrawiam