ASTRO-KALENDARZ 24-30.11.2003

Robert Bodzoń · 23 Listopada 2003

Wszystkie czasy podane są w cse - jest to czas zimowy obecnie obowiązujący w Polsce.

Momenty zjawisk obliczone są dla południowej Polski.

24.11.2003 0h00m = JD 2 452

30.11.2003 24h00m = JD 2 452

SŁOŃCE

Nasza dzienna gwiazda przemieszcza się na tle gwiazdozbioru Skorpiona, a następnie Wężownika. Jej deklinacja systematycznie maleje (od -20 stopni 24 listopada do -22 stopni 30 listopada). W związku z tym dni stają się coraz krótsze , a noce coraz dłuższe .

W omawianym okresie czas trwania dnia skraca się o 12 minut.

24 listopada dzień trwa 8h44m.

30 listopada dzień trwa 8h27m.

24.11 - wschód 7h06m - zachód 15h40m - Skorpion

30.11 - wschód 7h16m - zachód 15h28m - Wężownik

Strona Sekcji Obserwacji Słońca - tu znajdziesz bieżące wiadomości o Słońcu:

http://sosptma.astrowww.pl/spis.htm

KSIĘŻYC

Początkowo satelita Ziemi jest niewidoczny, gdyż przebywa w pobliżu Słońca (nów). Pod koniec tygodnia widoczny jest przez cały wieczór i zachodzi około 23 godziny. W omawianym okresie jego faza wzrasta od 0% do 52%. Tarcza Księżyca przemieszcza się od gwiazdozbioru Skorpiona do gwiazdozbioru Wodnika.

30 listopada 18h16m - pierwsza kwadra Księżyca.

24.11 - zachód 15h59m - faza 1% - Skorpion

25.11 - zachód 16h46m - faza 4% - Strzelec

26.11 - zachód 17h48m - faza 11% - Strzelec

27.11 - zachód 19h03m - faza 19% - Strzelec

28.11 - zachód 20h25m - faza 30% - Koziorożec

29.11 - zachód 21h45m - faza 41% - Wodnik

30.11 - zachód 23h02m - faza 51% - Wodnik

Zdjęcie Księżyca (mapka): http://www.penpal.ru/astro/

PLANETY

Merkury - przebywa na niebie w pobliżu Słońca. Jego elongacja wzrasta do 19 stopni, jednak niekorzystne położenie powoduje, że jest praktycznie niewidoczny. Pod koniec tygodnia można próbować odszukać planetę przez lornetkę, najlepiej około 30 minut po zachodzie Słońca.

Jasność Merkurego wynosi -0,5 mag, średnica tarczy wzrasta do 6", a faza maleje do 81%.

24.11 - zachód 16h28m (38 minut po Słońcu)

30.11 - zachód 16h38m (52 minuty po Słońcu)

Wenus - można ją odnaleźć około godzinę po zachodzie Słońca nisko nad południowo-zachodnim horyzontem. Warunki jej widoczności powoli, ale systematycznie ulegają poprawie. Pod koniec omawianego okresu planeta zachodzi 1h32m po Słońcu. Tarcza Wenus ma średnicę 11" i fazę 90%. Jasność planety pozostaje bez zmian i wynosi -3,9 mag.

24.11 - zachód 17h10m (80 minut po Słońcu)

30.11 - zachód 17h18m (92 minuty po Słońcu)

Mars - warunki widoczności planety są wciąż dobre. Niestety z upływem czasu maleje jej jasność (w omawianym okresie z -0,6 mag. do -0,4 mag.) oraz jej średnica, która obecnie wynosi około 11".

Mars przebywa w gwiazdozbiorze Wodnika. W obserwacjach może przeszkadzać niskie położenie planety nad horyzontem i związane z tym ruchy powietrza. Tarcza planety ma fazę około 87%, co powinno być zauważalne przez większe instrumenty.

24.11 - zachód 0h24m

30.11 - zachód 0h18m

Jowisz - planeta olbrzym przebywa w gwiazdozbiorze Lwa. Widoczna jest w drugiej połowie nocy, a warunki jej widoczności systematycznie się poprawiają. Jasność planety wynosi -2,0 mag., a średnica tarczy wzrasta do 35". Już przez małe instrumenty można obserwować cztery najjaśniejsze księżyce Jowisza, a przez większe teleskopy przejścia satelitów oraz ich cieni na tle tarczy planety.

24.11 - wschód 0h08m

30.11 - wschód 23h48m

Saturn - widoczny jest niemal przez całą noc, a po 22 godzinie warunki do jego podziwiania są bardzo dobre. Planeta przebywa w gwiazdozbiorze Bliźniąt, ma jasność -0,2 mag. i średnicę tarczy 20".

24.11 - wschód 18h24m

30.11 - wschód 17h59m

Uran - widoczny jest w pierwszej części nocy i ma jasność 5,8 mag. przy średnicy tarczy 4". Planeta przebywa w gwiazdozbiorze Wodnika.

24.11 - zachód 22h38m

30.11 - zachód 22h15m

Neptun - planeta zachodzi prawie dwie godziny wcześniej od Urana i dobre warunki do jej obserwacji są tylko wieczorem. Jasność 7,9 mag. Średnica tarczy 2". Przebywa w gwiazdozbiorze Koziorożca.

24.11 - zachód 20h58m

30.11 - zachód 20h35m

Pluton - jest praktycznie niewidoczny, gdyż zachodzi o zmierzchu. Jasność 13,9 mag. Przebywa w gwiazdozbiorze Wężownika.

24.11 - zachód 17h39m

30.11 - zachód 17h16m

PLANETOIDY

Dane dla nocy 29/30 listopada (sobota/niedziela)

Ceres - 7,7 mag. - Bliźnięta - wschód 18h38m - bardzo dobre warunki do obserwacji w drugiej części nocy

Westa - 7,7 mag. - Wężownik - zachód 16h37m - przebywa w pobliżu Słońca, niemożliwa do obserwacji

Pallas - 8,8 mag. - Wieloryb - zachód 0h33m - dobre warunki do obserwacji, przebywa nisko nad horyzontem

Amphitrite - 8,8 mag. - Perseusz - zachód 8h30m - bardzo dobre warunki obserwacji

Hebe - 9,3 mag. - Mały Pies - wschód 20h35m - dobre warunki do obserwacji w drugiej połowie nocy

Eunomia - 10,1 mag. - Lew - wschód 22h18m - dobre warunki do obserwacji w drugiej połowie nocy

Irene - 10,0 mag. - Byk - wschód 16h46m - dobre warunki do obserwacji przez całą noc

Iris - 10,4 mag. - Lew - wschód 0h29m - dobre warunki do obserwacji nad ranem

Egeria - 10,6 mag. - Ryby - zachód 4h09m - dobre warunki do obserwacji

1992 WR4- 10,4 mag. - Orion - wschód 16h40m - dobre warunki do obserwacji przez całą noc

Herculina - 10,9 mag. - Wieloryb - zachód 2h16m - dobre warunki obserwacji

Europa - 11,0 mag. - Wieloryb - zachód 3h24m - dobre warunki obserwacji

KOMETY

Przez większe instrumenty można poszukiwać trzech komet.

Pierwsza, najbardziej znana 2P/Encke o jasności około 8 mag. przemieszcza się przez gwiazdozbiór Strzały, Orła a następnie Wężownika:

http://cfa-www.harvard.edu/iau/Ephemerides...ts/0002P_1.html

Druga C/2002 T7 o jasności około 9,5 mag. przemieszcza się przez południową część gwiazdozbioru Perseusza:

http://cfa-www.harvard.edu/iau/Ephemerides...ets/2002T7.html

Trzecia C/2001 HT50 o jasności około 12 mag. widoczna jest w gwiazdozbiorze Barana, a następnie Ryb:

http://cfa-www.harvard.edu/iau/Ephemerides...2001HT50_1.html

Strona Sekcji Obserwatorów Komet - tu znajdziesz bieżące wiadomości ze świata komet:

http://vistula.wis.pk.edu.pl/~ptma/SOK/index.html

METEORY

Od 1 października do 25 listopada promieniują meteory z kompleksu Taurydów, związane z kometą 2P/Encke.

Maksimum Południowych Taurydów przypada 5 listopada, natomiast Północnych Taurydów 12 listopada. Meteory z obu rojów są jasne i powolne. Stosunkowo często pojawiają się jasne bolidy.

Niestety w maksimum obserwacje będzie praktycznie uniemożliwiał Księżyc w pobliżu pełni.

Możliwy jest wzrost aktywności związany z bliskością macierzystej komety.

Od 15 do 25 listopada promieniują meteory z roju alfa-Monocerotydów. Maksimum aktywności przypada 22 listopada około 3h45m cse. Jest to rój o małej aktywności, ale okresowo co około 10 lat występuje wzmożenie aktywności. Kolejnego rozbłysku można spodziewać się za dwa lata.

GWIAZDY ZMIENNE

Zaćmieniowe

24.11 - 13h21m-22h57m - zaćmienie U Cep (6,8 - 9,2 mag.)

24.11 - 15h34m-3h05m* - zaćmienie U Sge (6,5 - 9,3 mag.)

24.11 - 19h51m-6h25m* - zaćmienie Z Vul (7,3 - 8,9 mag.)

26.11 - 17h05m-2h41m* - zaćmienie Algola - (2,1 - 3,4 mag.)

26.11 - 17h54m-22h42m - zaćmienie RZ Cas (6,2 - 7,7 mag.)

27.11 - 1h11m-10h47m - zaćmienie U Cep (6,8 - 9,2 mag.)

27.11 - 22h36m-3h24m* - zaćmienie RZ Cas (6,2 - 7,7 mag.)

28.11 - 0h42m-12h13m - zaćmienie U Sge (6,5 - 9,3 mag.)

29.11 - 13h01m-22h37m - zaćmienie U Cep (6,8 - 9,2 mag.)

29.11 - 13h54m-23h30m - zaćmienie Algola - (2,1 - 3,4 mag.)

29.11 - 17h42m-4h15m - zaćmienie Z Vul (7,3 - 8,9 mag.)

Mirydy

RT Cyg (6,0 - 13,1 mag.) - jasność ~6,5 mag. - maksimum

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._CYG/RCYG-B.GIF

T Cep (5,2 - 11,3 mag.) - jasność ~7,5 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._CEP/TCEP-A.GIF

R Tri (5,4 - 12,6 mag.) - jasność ~7,5 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._TRI/RTRI-B.GIF

R Leo (4,4 - 11,3 mag.) - jasność ~ 7,5 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._LEO/RLEO-A.GIF

omikron Cet (2,0 - 10,2 mag.) - "Mira" - jasność ~8 mag. - zmniejsza blask http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl...ET/OMICET-A.GIF

R Aql (5,5 - 12,0 mag.) - jasność ~8 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._AQL/RAQL-B.GIF

X Oph (5,9 - 9,2 mag.) - jasność ~8,5 mag.

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._OPH/XOPH-B.GIF

Strona Stanisława Świerczyńskiego - tu znajdziesz bieżące wiadomości ze świata gwiazd zmiennych:

http://sswdob.republika.pl/glowna.htm

GROMADY GWIAZD, MGŁAWICE, GALAKTYKI

Poniżej przedstawiam momenty górowania najciekawszych obiektów obliczone dla nocy 29/30 listopada (sobota/niedziela).

19h40m - M 31 - "Wielka Mgławica Andromedy" - galaktyka spiralna - 4,3 mag.

20h40m - M 33 - galaktyka spiralna - 6,3 mag.

21h27m - NGC 869 i NGC 884 - "ha" i "chi" - gromady otwarte - 5,3 i 6,1 mag.

22h54m - M 45 - "Plejady" - gromada otwarta - 1,2 mag.

0h40m - M 1 - "Krab" - mgławica - 8,4 mag.

0h41m - M 42 - "Mgławica Oriona" - mgławica emisyjna - 4,0 mag.

1h15m - M 35 - gromada otwarta - 5,1 mag.

5h03m - M 81 - galaktyka spiralna - 6,9 mag.

11h53m - M13- gromada kulista - 5,9 mag.

13h39m - M 11 - "Dzika Kaczka" - gromada otwarta - 5,8 mag.

13h41m - M 57 - "Pierścień" - mgławica planetarna - 9,0 mag.

Informacje o obiektach katalogu Messiera: http://www.seds.org/messier/objects.html

DZIEŃ PO DNIU

24/25.11.2003 - poniedziałek/wtorek

15h50m - zachód Słońca

15h59m - zachód Księżyca

16h28m - zachód Merkurego

17h07m - koniec zmierzchu nawigacyjnego

17h10m - zachód Wenus

17h39m - zachód Plutona

18h24m - wschód Saturna

20h58m - zachód Neptuna

22h38m - zachód Urana

0h08m - wschód Jowisza

0h24m - zachód Marsa

5h53m - początek świtu nawigacyjnego

7h11m - wschód Słońca

25/26.11.2003 - wtorek/środa

15h49m - zachód Słońca

16h46m - zachód Księżyca

17h11m - zachód Wenus

18h20m - wschód Saturna

18h56m - Wenus w koniunkcji z Księżycem w odległości 2 stopni

0h04m - wschód Jowisza

0h23m - zachód Marsa

7h13m - wschód Słońca

26/27.11.2003 - środa/czwartek

15h48m - zachód Słońca

17h12m - zachód Wenus

17h48m - zachód Księżyca

18h15m - wschód Saturna

0h01m - wschód Jowisza

0h22m - zachód Marsa

7h14m - wschód Słońca

27/28.11.2003 - czwartek/piątek

15h48m - zachód Słońca

17h14m - zachód Wenus

17h42m - zakrycie gwiazdy 60 Sgr (4,8 mag.) przez Księżyc (19%)

18h11m - wschód Saturna

19h03m - zachód Księżyca

23h58m - wschód Jowisza

0h21m - zachód Marsa

7h15m - wschód Słońca

28/29.11.2003 - piątek/sobota

15h47m - zachód Słońca

17h15m - zachód Wenus

18h07m - wschód Saturna

20h25m - zachód Księżyca

23h54m - wschód Jowisza

0h20m - zachód Marsa

7h17m - wschód Słońca

29/30.11.2003 - sobota/niedziela

15h46m - zachód Słońca

16h36m - zachód Merkurego

17h04m - koniec zmierzchu nawigacyjnego

17h19m - zachód Plutona

17h17m - zachód Wenus

18h03m - wschód Saturna

20h39m - zachód Neptuna

21h45m - zachód Księżyca

22h19m - zachód Urana

23h51m - wschód Jowisza

0h19m - zachód Marsa

6h01m - początek świtu nawigacyjnego

7h18m - wschód Słońca

30.11/1.12.2003 - niedziela

15h46m - zachód Słońca

16h38m - zachód Merkurego

17h04m - koniec zmierzchu nawigacyjnego

17h16m - zachód Plutona

17h59m - zachód Wenus

18h18m - wschód Saturna

18h35m - zakrycie gwiazdy tau1 Aqr (5,7 mag.) przez Księżyc (50%)

19h56m - zakrycie gwiazdy tau2 Aqr (4,0 mag.) przez Księżyc (50%)

20h35m - zachód Neptuna

22h15m - zachód Urana

23h02m - zachód Księżyca

23h48m - wschód Jowisza

0h18m - zachód Marsa

6h03m - początek świtu nawigacyjnego

7h20m - wschód Słońca

SATELITY

Tu znajdziesz informacje o widoczności satelitów z obszaru centralnej Polski: http://www.heavens-above.com/main.asp?Lat=...c=Poland&TZ=CET

Tu znajdziesz dane o widoczności satelitów Irydium z obszaru Warszawy:

http://www.heavens-above.com/iridium.asp?l...wa&TZ=CET&Dur=7

W przypadku zauważenia błędów proszę o informację.

Robert Bodzoń

Robert Bodzoń · 23 Listopada 2003

Z przykrością informuję, że w kalendarzyku jest mniej informacji niż dotychczas. Powodem tego jest moja choroba.

Niestety dodatkowo przed wyliczeniem odpowiednich danych nie zmieniłem współrzędnych w programie, którym dysponuję (Guide 7) i informacje odnośnie wschodów i zachodów obliczone są dla południowej Polski a nie centralnej.

Jeżeli wydobrzeję postaram się wprowadzić więcej informacji przynajmniej dla weekendu.

Pozdrawiam

Robert Bodzoń

Robert Bodzoń · 25 Listopada 2003

Poniżej przedstawiam dodatkowe informacje dotyczące zakrycia gwiazdy 60 Sagittarii przez Księżyc do którego dojdzie 27 listopada (czwartek) wczesnym wieczorem.

Zjawisko będzie widoczne bardzo nisko nad południowo-zachodnim horyzontem. Księżyc w fazie 19% zakryje gwiazdę o jasności 4,8 mag. Dla obserwatorów w Polsce południowej i zachodniej powinno być to atrakcyjne zjawisko. Jasna gwiazda zniknie za ciemnym, ale widocznym (światło popielate) brzegiem Księżyca. Warto to zobaczyć.

Poniżej podaję momenty zakrycia dla kilkunastu miast w Polsce. W nawiasie wysokość Księżyca nad horyzontem wyrażona w stopniach.

Czas urzędowy - cse.

Białystok - 17:42:59 (3)

Bydgoszcz - 17:41:56 (5)

Gdańsk - 17:42:17 (4)

Katowice - 17:41:46 (7)

Kraków - 17:42:03 (7)

Lublin - 17:42:58 (5)

Łódź - 17:42:02 (6)

Olsztyn - 17:42:26 (4)

Poznań - 17:41:35 (6)

Rzeszów - 17:42:52 (6)