Zakrycie jasnej gwiazdy przez Jowisza

Pawel_Maksym · 15 Czerwca 2009

Okres wakacyjny zawsze sprzyja obserwacją nieba. Ciepłe, choć krótkie, noce zachęcają do wyjścia w plener i obserwacji.

W tym roku lato jest bardzo wyjątkowe. Dojdzie na letnim niebie do zjawiska jakie zdarza się raz na kilkanaście lat.

Jowisz na swojej drodze napotka jasną gwiazdę w konstelacji Koziorożca i zakryje ją. Gwiazda ta to 45 Cap/HIP 107302/GSC 5800 1062/PPM 239268/SAO 164612 o jasności 5.95 mag i typie spektralnym A5.

Jowisz jest ciałem dobrze poznanym. Wydawało by się, że ciało tak wiele razy odwiedzane przez różne sondy nie może stanowić obiektu obserwacji naukowej z powierzchni Ziemi. Tymczasem zjawisko z jakim będziemy mięli do czynienia w sierpniu może pomóc nam zdobyć dodatkowe informacje na temat głównych warstw atmosfery. Chodzi głównie o gęstość w zależności od wysokości czy jej skład.

Do przeprowadzenia dokładnej obserwacji zjawiska potrzebny będzie sprzęt do rejestracji zakryć w technice video CCD. Dobrze by było by średnica teleskopu była większa niż 20 cm. Zjawisko należy rejestrować na ok. 20 minut przed przewidzianymi kontaktami. Pamiętajmy, że interesuje nas gwiazda dlatego wskazane będzie stosowanie filtrów zmniejszających blask Jowisza. Szczególną grupą filtrów jaka pożądana jest do tej obserwacji są filtry metanowe. Są niestety dość drogie a dodatkowo by ich zastosowanie było w pełni sensowne wymagają przynajmniej 20 cm teleskopów lub dobrej jakości refraktorów. Jeśli był by ktoś zainteresowany zakupem takiego filtra proszę o szybki kontakt ze mną.

To co nas interesuje to rejestracja zmian jasności gwiazdy w czasie zbliżania się a potem oddalania od tarczy Jowisza. Nagranie takie, najlepiej w formie źródłowej (kaseta miniDV, VHS, plik DV PAL, AVI PAL i podobne) należy przesłać do mnie lub po wykonaniu fotometrii z nagrania video w postaci pliku csv. wysłać również do mnie.

Oczywiście wszelkie nawet „nie czasowane” nagrania mile widziane jako pomocnicze. Mile widziana również forma „high speed photometry”.

Tutaj w pliku przedstawiam szczegółową efemerydę dla wybranych punktów naszego kraju.

Jeszcze kilka grafik ilustrujących zakrycie:

Zachęcam do obserwacji,

Paweł Maksym

Edytowane 17 Lipca 2009 przez Pawel_Maksym

Pawel_Maksym · 16 Czerwca 2009

UWAGA!!!

Istotne by nagrywać Jowisza już podczas zakrycia gwiazdy. Po tym jak zachowywało się światło bardzo słabej gwiazdy podczas zakrycia przez Tytana, można się spodziewać nieoczekiwanych efektów w postaci błysków itp. wizualnie pewnie trudnych do uchwycenia ale na nagraniu możliwych do wykrycia.

Pozdrawiam

Paweł Maksym

alfascorpius · 3 Sierpnia 2009

UWAGA!!!

Istotne by nagrywać Jowisza już podczas zakrycia gwiazdy. Po tym jak zachowywało się światło bardzo słabej gwiazdy podczas zakrycia przez Tytana, można się spodziewać nieoczekiwanych efektów w postaci błysków itp. wizualnie pewnie trudnych do uchwycenia ale na nagraniu możliwych do wykrycia.

Pozdrawiam

Paweł Maksym

Czy seeing nie załatwi sprawy dokładności znikania gwiazdy w atmosferze Jowisza? jaki jest czas znikania gwiazdy w atmosferze Jowisza - 1, 2 sekundy? (pytam bo zakłócenia seengu potrafią trwać kilka sekund)

Czy bedzie to możliwe do zauważenia w nagraniu z CCD?

dzięki za info

pozdrawiam

Hermes1937 · 3 Sierpnia 2009

Witam,

właśnie dziś mija dokładnie 20 lat i 1 miesiąc od obserwacji innego zakrycia - słynnego zakrycia gwiazdy 28 Sgr przez Tytana. A gwiazda nie była taka słaba - miała jasność 5.4 mag i była prawie o 3 mag jaśniejsza od Tytana !! A ja byłem w grupie obserwatorów z Warszawy, którzy to widzieli - stanowiliśmy połowę wszystkich obserwatorów z Polski !! Widzieliśmy błysk centralny - a to coś wyjątkowego !!!

Chyba wkrótce (z tym niewielkim opóźnieniem) przypomnę przebieg tamtego zjawiska, którego (podobnego) już nie zobaczę po raz drugi...

Dziś wieczorem w PTMA w Warszawie było (razem ze mną) tylko dwóch obserwatorów, a że obaj bez samochodów, to zorganizowanie i przeprowadzenie obserwacji było niemożliwe (chodzi o transport sprzętu)...

alfascorpius · 4 Sierpnia 2009

(...) To co nas interesuje to rejestracja zmian jasności gwiazdy w czasie zbliżania się a potem oddalania od tarczy Jowisza. Nagranie takie, najlepiej w formie źródłowej (kaseta miniDV, VHS, plik DV PAL, AVI PAL i podobne) należy przesłać do mnie lub po wykonaniu fotometrii z nagrania video w postaci pliku csv. wysłać również do mnie.

Oczywiście wszelkie nawet „nie czasowane” nagrania mile widziane jako pomocnicze. Mile widziana również forma „high speed photometry”.

(..)

Zachęcam do obserwacji,

Paweł Maksym

No i widziałem to zjawisko. Pięknie wyglądała gwiazdka b. blisko tarczy planety. Nie sądziłem że zakrycie potrwa tak długo!

Nagranie miniDV też jest ale na ok. 12 min przed zakryciem.

Nie wiem czy to wystarczy (na obrazie gwiazda prawie zlewa się z tarczą planety).

Dodatkowo bez prowadzenia zegarowego (ręczne jest ale teleskop niewywazony i widać "skoki" prowadzenia ręcznego)

Inserter zsynchronizowany, ale czy powyższe nie dyskwalifikuje materiału wideo?

Odkrycia niestety nie było widać O 02.14 zaczęła siąpić mżawka, ok. 02.30 przejaśniło się na 2 minuty, a potem to pakowałem sprzęt z powrotem do auta.

pozdrawiam

Krzysztof

Daniel · 4 Sierpnia 2009

Z powodu awari kamery / gdy połaczyliśmy wszystko padła nie wiadomo czemu/ zmuszni byliśmy do obserwcji wizualnej/DCF i magnetofon/.

Powiększenie 150 . Poczatkowo Jowisz widoczny w lukach ale im bliżej zakrycia tym mniej chmur.

W czasie zakrycia niebo bezchmurne. Wioki Jowisza i zbliżającej się gwiazdki nawet dla przpadkowych osób intrygujące.

22h56m gwiazda bardzo dobrze widoczna. 22h57m 00s.zlana z Jowiszem ale wyraźnie widoczna. 22h5735s znikła po cyklu nie ma błyska i

jest niewidoczna . Błąd 5 sek Szkoda że nie udała się rejestracja wideo.

Odkrycie niewidoczne . Już pełne zachmurzenie.

Pawel_Maksym · 4 Sierpnia 2009

Ekipa w składzie Cezary Wierucki, Przemek Rudź, Grzegorz Tisler i moja osoba zanotowała jedynie całkowite zachmurzenie w obserwatorium w Kolbudach. Sprzęt był zwarty i gotowy, 4 metrowa ogniskowa czekała na spotkanie ale... nie udało się jak u większości obserwatorów z Europy.

Jeśli ktoś coś nagrał proszę o wysyłkę najlepiej kaset master na adres:

Paweł Maksym

ul. Mimozy 12a

91-864, Łódź

Paweł Maksym

PS

Analizy rozpocznę po urlopie i wyjeździe służbowym czyli ok. 15 sierpnia.

Astro-nom · 4 Sierpnia 2009

U mnie w okolicach Opoczna zakrycie było widoczne bez żadnych problemów, chmur nie było, a zakrycie fantastyczne! Podobnie jak alfascorpius nie spodziewałem sie że moment zakrycia będzie się aż tak przeciągał. A więc hit lata ZALICZONY!

Marcin_G · 7 Sierpnia 2009

Ja też widziałem!! niestety dysponowałem tylko MTO (bo na urlop to tylko ze sprzętem przenośnym) i dość małe powiększnie miałem.

niestety wszystko popsuł PASKUDNY SEEING, (obserwowałem z Ustronia, okolice Cieszyna) więc samo zakrycie nie było tak cztelnie widoczene, jak możnaby się spodziewać.

Ale zjawiko - jako takie - odhaczone.....

Matt · 12 Sierpnia 2009

Witam.

Wreszcie udalo mi sie przynajmniej czesc nazbieranego materialu obrobic. Cos dni robia sie coraz krotsze..

Chce jeszcze raz wrocic do zakrycia 45 Cap. Tej nocy punktualnie na czas zakrycia gwiazdy zaczal sie nieoczekiwanie seeing polepszac. Jak to czesto w takich przypadkach bywa, korelowalo to z takoz nieoczekiwanym strajkiem sprzetu, takze zakrycia nie udalo mi sie zfilmowac. Szczescie w nieszczesciu ze pogoda przynajmniej sprzyjala, takze udalo mi sie przynajmniej uwiecznic odkrycie. Z powodu braku filtra metanowego nagrywalem przez filterek IR. 45 Cap ujawniala sie podczas odkrycia pare razy na krotko i znikala ponownie, nie jestem pewien czy to wplyw seeingu czy tez atmosfery jowisza. Na animacji tego efektu oczywiscie nie widac, sprobuje w nastepnych dniach tutaj wstawic originalnego avika.

Poludnie jest u gory, widac tam tez slad impaktu.

Pozdrawiam,

Maciek