ASTRO-KALENDARZ 1-7.12.2003

[Robert Bodzoń]

Wszystkie czasy podane są w cse - jest to czas zimowy obecnie obowiązujący w Polsce.

 

Momenty zjawisk obliczone są dla centralnej Polski.

 

 

1.12.2003 0h00m = JD 2 452

7.12.2003 24h00m = JD 2 452

 

 

SŁOŃCE

 

Nasza dzienna gwiazda przemieszcza się na tle gwiazdozbioru Wężownika. Jej deklinacja systematycznie maleje (od -22 stopni 1 grudnia do -23 stopni 7 grudnia). W związku z tym dni stają się coraz krótsze , a noce coraz dłuższe .

W omawianym okresie czas trwania dnia skraca się o 11 minut.

1 grudnia dzień trwa 8h08m.

7 grudnia dzień trwa 7h57m.

 

1.12 - wschód 7h28m - zachód 15h36m - Wężownik

7.12 - wschód 7h38m - zachód 15h33m - Wężownik

 

 

Strona Sekcji Obserwacji Słońca - tu znajdziesz bieżące wiadomości o Słońcu:

http://sosptma.astrowww.pl/spis.htm

 

 

KSIĘŻYC

 

Początkowo satelita Ziemi jest widoczny do północy, a pod koniec tygodnia niemal przez całą noc. W omawianym okresie jego faza wzrasta od 52% do 99%. Tarcza Księżyca przemieszcza się od gwiazdozbioru Wodnika do gwiazdozbioru Byka.

 

 

2.12 - zachód 0h13m - faza 62% - Wodnik

3.12 - zachód 1h25m - faza 72% - Wieloryb

4.12 - zachód 2h36m - faza 80% - Ryby

5.12 - zachód 3h47m - faza 88% - Ryby

6.12 - zachód 4h58m - faza 93% - Baran

7.12 - zachód 6h10m - faza 97% - Byk

 

Zdjęcie Księżyca (mapka): http://www.penpal.ru/astro/

 

 

PLANETY

 

Merkury - stopniowo poprawiają się wieczorne warunki widoczności planety. Jej elongacja wzrasta do 21 stopni, jednak niekorzystne położenie powoduje, że jest trudna do odnalezienia gołym okiem. Można próbować odszukać planetę przez lornetkę, najlepiej około 40 minut po zachodzie Słońca.

Jasność Merkurego wynosi -0,5 mag, średnica tarczy wzrasta do 7", a faza maleje do 69%.

1.12 - zachód 16h28m (52 minuty po Słońcu)

7.12 - zachód 16h40m (67 minut po Słońcu)

 

Wenus - można ją odnaleźć około godzinę po zachodzie Słońca nisko nad południowo-zachodnim horyzontem. Warunki jej widoczności powoli, ale systematycznie ulegają poprawie. Pod koniec omawianego okresu planeta zachodzi 1h48m po Słońcu. Tarcza Wenus ma średnicę 12" i fazę 89%. Jasność planety pozostaje bez zmian i wynosi -3,9 mag.

1.12 - zachód 17h09m (93 minuty po Słońcu)

7.12 - zachód 17h21m (108 minut po Słońcu)

 

Mars - warunki widoczności planety są wciąż dobre. Niestety z upływem czasu maleje jej jasność (w omawianym okresie z -0,4 mag. do -0,3 mag.) oraz jej średnica, która obecnie wynosi około 10".

Mars przebywa w gwiazdozbiorze Wodnika. W obserwacjach może przeszkadzać niskie położenie planety nad horyzontem i związane z tym ruchy powietrza. Tarcza planety ma fazę około 87%, co powinno być zauważalne przez większe instrumenty.

1.12 - zachód 0h16m

7.12 - zachód 0h12m

 

Jowisz - planeta olbrzym przebywa w gwiazdozbiorze Lwa. Widoczna jest w drugiej połowie nocy, a warunki jej widoczności systematycznie się poprawiają. Jasność planety wynosi -2,0 mag., a średnica tarczy wzrasta do 37". Już przez małe instrumenty można obserwować cztery najjaśniejsze księżyce Jowisza, a przez większe teleskopy przejścia satelitów oraz ich cieni na tle tarczy planety.

1.12 - wschód 23h42m

7.12 - wschód 23h21m

 

Saturn - widoczny jest niemal przez całą noc, a po 22 godzinie warunki do jego podziwiania są bardzo dobre. Planeta przebywa w gwiazdozbiorze Bliźniąt i powoli zbliża się do opozycji. Obecnie ma jasność -0,3 mag. i średnicę tarczy 21".

1.12 - wschód 17h45m

7.12 - wschód 17h19m

 

Uran - widoczny jest w pierwszej części nocy i ma jasność 5,8 mag. przy średnicy tarczy 4". Planeta przebywa w gwiazdozbiorze Wodnika.

1.12 - zachód 22h06m

7.12 - zachód 21h44m

 

Neptun - planeta zachodzi prawie dwie godziny wcześniej od Urana i dobre warunki do jej obserwacji są tylko wieczorem. Jasność 7,9 mag. Średnica tarczy 2". Przebywa w gwiazdozbiorze Koziorożca.

1.12 - zachód 20h25m

7.12 - zachód 20h02m

 

Pluton - jest praktycznie niewidoczny, gdyż zachodzi o zmierzchu. Jasność 13,9 mag. Przebywa w gwiazdozbiorze Wężownika.

1.12 - zachód 17h07m

7.12 - zachód 16h44m

 

 

PLANETOIDY

 

Dane dla nocy 6/7 grudnia (sobota/niedziela)

 

Ceres - 7,5 mag. - Bliźnięta - wschód 17h51m - bardzo dobre warunki do obserwacji w drugiej części nocy

Westa - 7,6 mag. - Wężownik - zachód 16h14m - przebywa w pobliżu Słońca, niemożliwa do obserwacji

Pallas - 8,8 mag. - Wieloryb - zachód 23h55m - dobre warunki do obserwacji, przebywa nisko nad horyzontem

Amphitrite - 8,9 mag. - Byk - wschód 13h22m - bardzo dobre warunki obserwacji

Hebe - 9,2 mag. - Mały Pies - wschód 20h03m - dobre warunki do obserwacji w drugiej połowie nocy

Irene - 9,7 mag. - Byk - wschód 16h01m - dobre warunki do obserwacji przez całą noc

Eunomia - 10,0 mag. - Lew - wschód 21h54m - dobre warunki do obserwacji w drugiej połowie nocy

Iris - 10,4 mag. - Lew - wschód 0h14m - dobre warunki do obserwacji nad ranem

Egeria - 10,9 mag. - Ryby - zachód 3h11m - dobre warunki do obserwacji w pierwszej połowie nocy

1992 WR4- 10,5 mag. - Orion - wschód 16h18m - dobre warunki do obserwacji przez całą noc

Philomela - 10,9 mag. - Byk - wschód 15h31m - dobre warunki obserwacji przez całą noc

 

 

KOMETY

 

Przez większe instrumenty można poszukiwać trzech komet.

 

Pierwsza, najbardziej znana 2P/Encke o jasności około 7 mag. przemieszcza się przez gwiazdozbiór Wężownika:

http://cfa-www.harvard.edu/iau/Ephemerides...ts/0002P_1.html

 

1.12 - zachód 19h45m - 7,2 mag. - 24*

2.12 - zachód 19h27m - 7,1 mag. - 22*

3.12 - zachód 19h10m - 7,0 mag. - 19*

4.12 - zachód 18h53m - 6,9 mag. - 17*

5.12 - zachód 18h37m - 6,8 mag. - 14*

6.12 - zachód 18h21m - 6,7 mag. - 12*

7.12 - zachód 18h05m - 6,5 mag. - 9*

* - wysokość w stopniach nad horyzontem 1,5h po zachodzie Słońca

 

Druga C/2002 T7 o jasności około 9,5 mag. przemieszcza się przez południową część gwiazdozbioru Perseusza:

http://cfa-www.harvard.edu/iau/Ephemerides...ets/2002T7.html

 

Trzecia C/2001 HT50 o jasności około 12 mag. widoczna jest w gwiazdozbiorze Ryb:

http://cfa-www.harvard.edu/iau/Ephemerides...2001HT50_1.html

 

Strona Sekcji Obserwatorów Komet - tu znajdziesz bieżące wiadomości ze świata komet:

http://vistula.wis.pk.edu.pl/~ptma/SOK/index.html

 

 

METEORY

 

Od 7 do 17 grudnia promieniują meteory z roju Geminidów związanego z planetoidą Phaeton (prawdopodobnie "wygasła" kometa). Radiant Geminidów leży w gwiazdozbiorze Bliźniąt. Maksimum przypada 14 grudnia.

Warunki obserwacyjne w tym roku są słabe ze względu na dużą fazę Księżyca.

 

GWIAZDY ZMIENNE

 

Zaćmieniowe

 

1.12 - 9h50m-21h21m - zaćmienie U Sge (6,5 - 9,3 mag.)

2.12 - 00h51m-10h27m - zaćmienie U Cep (6,8 - 9,2 mag.)

2.12 - 10h43m-20h19m - zaćmienie Algola - (2,1 - 3,4 mag.)

2.12 - 17h20m-22h08m - zaćmienie RZ Cas (6,2 - 7,7 mag.)

3.12 - 22h01m-2h49m* - zaćmienie RZ Cas (6,2 - 7,7 mag.)

4.12 - 15h32m-2h05m* - zaćmienie Z Vul (7,3 - 8,9 mag.)

4.12 - 18h58m-6h29m* - zaćmienie U Sge (6,5 - 9,3 mag.)

7.12 - 11h48m-21h09m - zaćmienie TX UMa (7,1 - 8,8 mag.)

 

Mirydy

 

RT Cyg (6,0 - 13,1 mag.) - jasność ~7 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._CYG/RCYG-B.GIF

U Ori (4,8 - 13,0 mag.) - jasność ~7,5 mag. - zwiększa blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._ORI/UORI-A.GIF

T Cep (5,2 - 11,3 mag.) - jasność ~8 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._CEP/TCEP-A.GIF

R Tri (5,4 - 12,6 mag.) - jasność ~8 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._TRI/RTRI-B.GIF

R Leo (4,4 - 11,3 mag.) - jasność ~ 8 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._LEO/RLEO-A.GIF

omikron Cet (2,0 - 10,2 mag.) - "Mira" - jasność ~8 mag. - zmniejsza blask http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl...ET/OMICET-A.GIF

R Aql (5,5 - 12,0 mag.) - jasność ~8 mag. - zmniejsza blask

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._AQL/RAQL-B.GIF

X Oph (5,9 - 9,2 mag.) - jasność ~8,5 mag.

http://www.aavso.org/cgi-bin/shrinkwrap.pl..._OPH/XOPH-B.GIF

 

Strona Stanisława Świerczyńskiego - tu znajdziesz bieżące wiadomości ze świata gwiazd zmiennych:

http://sswdob.republika.pl/glowna.htm

 

 

GROMADY GWIAZD, MGŁAWICE, GALAKTYKI

 

Poniżej przedstawiam momenty górowania najciekawszych obiektów obliczone dla nocy 6/7 grudnia (sobota/niedziela).

 

19h12m - M 31 - "Wielka Mgławica Andromedy" - galaktyka spiralna - 4,3 mag.

20h12m - M 33 - galaktyka spiralna - 6,3 mag.

20h59m - NGC 869 i NGC 884 - "ha" i "chi" - gromady otwarte - 5,3 i 6,1 mag.

22h26m - M 45 - "Plejady" - gromada otwarta - 1,2 mag.

0h12m - M 1 - "Krab" - mgławica - 8,4 mag.

0h13m - M 42 - "Mgławica Oriona" - mgławica emisyjna - 4,0 mag.

0h47m - M 35 - gromada otwarta - 5,1 mag.

4h35m - M 81 - galaktyka spiralna - 6,9 mag.

11h25m - M13- gromada kulista - 5,9 mag.

13h11m - M 11 - "Dzika Kaczka" - gromada otwarta - 5,8 mag.

13h13m - M 57 - "Pierścień" - mgławica planetarna - 9,0 mag.

 

Informacje o obiektach katalogu Messiera: http://www.seds.org/messier/objects.html

 

 

 

DZIEŃ PO DNIU

 

1/2.12.2003 - poniedziałek/wtorek

 

15h36m - zachód Słońca

16h28m - zachód Merkurego

16h59m - koniec zmierzchu nawigacyjnego

17h07m - zachód Plutona

17h09m - zachód Wenus

17h45m - wschód Saturna

20h00m - Mars w koniunkcji z Księżycem (61%) w odległości 4 stopni

20h25m - zachód Neptuna

22h06m - zachód Urana

23h42m - wschód Jowisza

00h03m - wejście cienia Kallisto na tarczę Jowisza

0h13m - zachód Księżyca (62%)

0h16m - zachód Marsa

2h20m - wejście Europy w cień Jowisza

4h12m - zejście cienia Kallisto z tarczy Jowisza

6h07m - początek świtu nawigacyjnego

7h30m - wschód Słońca

 

2/3.12.2003 - wtorek/środa

 

15h35m - zachód Słońca

16h30m - zachód Merkurego

17h11m - zachód Wenus

17h40m - wschód Saturna

23h38m - wschód Jowisza

0h16m - zachód Marsa

1h25m - zachód Księżyca (72%)

7h31m - wschód Słońca

 

3/4.12.2003 - środa/czwartek

 

15h35m - zachód Słońca

16h32m - zachód Merkurego

17h12m - zachód Wenus

17h36m - wschód Saturna

23h35m - wschód Jowisza

0h15m - zachód Marsa

1h47m - zejście Europy z tarczy Jowisza

2h36m - zachód Księżyca (80%)

7h33m - wschód Słońca

 

4/5.12.2003 - czwartek/piątek

 

15h34m - zachód Słońca

16h34m - zachód Merkurego

17h14m - zachód Wenus

17h32m - wschód Saturna

23h32m - wschód Jowisza

0h14m - zachód Marsa

3h47m - zachód Księżyca (88%)

4h56m - wejście Io w cień Jowisza

7h34m - wschód Słońca

 

5/6.12.2003 - piątek/sobota

 

15h34m - zachód Słońca

16h36m - zachód Merkurego

17h16m - zachód Wenus

17h28m - wschód Saturna

23h28m - wschód Jowisza

0h13m - zachód Marsa

2h17m - wejście cienia Io na tarczę Jowisza

3h31m - wejście Io na tarczę Jowisza

4h34m - zejście cienia Io z tarczy Jowisza

4h58m - zachód Księżyca (93%)

5h47m - zejście Io z tarczy Jowisza

7h35m - wschód Słońca

 

6/7.12.2003 - sobota/niedziela

 

15h33m - zachód Słońca

16h38m - zachód Merkurego

16h48m - zachód Plutona

16h57m - koniec zmierzchu nawigacyjnego

17h19m - zachód Wenus

17h23m - wschód Saturna

20h06m - zachód Neptuna

21h47m - zachód Urana

23h25m - wschód Jowisza

0h13m - zachód Marsa

6h10m - zachód Księżyca (97%)

6h12m - początek świtu nawigacyjnego

7h36m - wschód Słońca

 

7/8.12.2003 - niedziela

 

15h33m - zachód Słońca

16h40m - zachód Merkurego

16h44m - zachód Plutona

16h57m - koniec zmierzchu nawigacyjnego

17h21m - zachód Wenus

17h19m - wschód Saturna

20h02m - zachód Neptuna

21h44m - zachód Urana

23h21m - wschód Jowisza

0h12m - zachód Marsa

6h13m - początek świtu nawigacyjnego

7h21m - zachód Księżyca (100%)

7h38m - wschód Słońca

 

 

 

SATELITY

 

Tu znajdziesz informacje o widoczności satelitów z obszaru centralnej Polski: http://www.heavens-above.com/main.asp?Lat=...c=Poland&TZ=CET

 

Tu znajdziesz dane o widoczności satelitów Irydium z obszaru Warszawy:

http://www.heavens-above.com/iridium.asp?l...wa&TZ=CET&Dur=7

 

 

 

W przypadku zauważenia błędów proszę o informację.

 

Robert Bodzoń