Skocz do zawartości

Apochromat, achromat, semi-apo, fluoryt......


Marcin_G

Rekomendowane odpowiedzi

Gość Janusz_P.

Jest to parametr mówiący nam w jakiej maksymalnej odległości od okularu możemy trzmać oko i wciąż nie tracić nic z pola widzenia sprzętu. Kiepskiej jakości lornetki mają długie oko na poziomie 10mm lub mniejsze, średniej jakości od 11 do 15 mm, dobrej od 16 do 19 mm, a bardzo dobrej 20mm lub więcej.

 

 

 

 

 

 

 

Eye Relief

 

Uwaga!!! Rysunek zawiera błąd bo źrenica oka powinna być umieszczona właśnie w płaszczyźnie źrenicy wyjściowej okularu czyli na drugiej, pionowej, niebieskiej kresce na tym rysunku

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gość Janusz_P.

DYSPERSJA ŚWIATŁA (ang. dispersion)

 

 

 

Dyspersja światła (in. rozszczepienie światła) to zjawisko rozkładu światła na składowe barwne. W większości urządzeń optycznych takich jak obiektywy, aparaty fotograficzne, lunety, lornetki i mikroskopy rozszczepienie światła jest zjawiskiem niekorzystym prowadzącym do powstawania szczątkowej aberracji chromatycznej. W spektrometrach i spektrografach zjawisko to wykorzystuje się do analizy widmowej.

Analiza widmowa ma wielkie zastosownie w Astronomii, to właśnie dzięki niej i oczywiście zjawisku rozszczepienia światła poznajemy skłd chemiczny nawet najodleglejszych gwiazd czy galaktyk bez pobierania próbek ich materii do badań labolatoryjnych.

 

Animacja była by ciekawsza jakby promień bialy biegł do pryzmatu powoli i na granicy ośrodka rozszczepiał sie na barwy składowe a tak to trudno się połapać o co tutaj biega ???

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gość Janusz_P.

JAK DZIAŁA LORNETKA?

 

 

 

Obiektyw lornetki służy do zebrania jak największej ilości światła. Daje on obraz odległych przedmiotów, który jest rzeczywisty, odwrócony i pomniejszony (patrz poniższy rysunek).

 

 

 

 

 

Aby powiększyć obraz uzyskany przez obiektyw i skierować go do naszego oka w formie równoległych wiązek światła używa się okularu, który w najprostszej postaci może składać się z jednej soczewki rozpraszającej lub skupiającej. W lornetce znajdują się jeszcze pryzmaty, które służą do odwrócenia obazu uzyskiwanego przez obiektyw, tak aby po przejściu przez okular był on prosty (patrz poniższy rysunek).

 

 

 

 

 

 

Opisane powyżej zasady pokazują wyraźnie, że najważnieszą rzeczą w instrumencie optycznym jest obiektyw. Obraz nim uzyskany powiększamy bowiem okularem. Jeśli uzyskany przez obiektyw obraz będzie złej jakości, jego powiększenie doprowadzi do jeszcze gorszych efektów. Nie ma więc sensu stosowanie monstrualnie dużych powiększeń w jasnych obiektywach lornetkowych razy.

 

Dodatkowo w przypadku lornetek ograniczeni jesteśmy drganiami naszych rąk podczas obserwacji. Uznaje się, że maksymalne powiększenie, które jeszcze komfortowo daje się utrzymać "z ręki" wynosi 10- 12

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gość Janusz_P.

JAK KUPOWAĆ LORNETKĘ?

 

 

 

Kupno lornetki to dla miłośnika astronomii często wydatek ciężko zapracowanych czy odłożonych pieniędzy. Nic więc dziwnego, że za kwotę tą chcemy kupić jak najlepszy sprzęt, który służyć ma nam przez lata. Jeśli jesteś zainteresowany kupnem lornetki, przeczytaj uważnie poniższy tekst i kieruj się uwagami w nim zawartmi. To pozwoli uniknąć Ci rozczarowania przy pierwszej obserwacji wykonanej nowo zakupionym sprzętem.

 

Na początek kilka zasad ogólnych:

 

Nigdy do obserwacji astronomicznych . Rubionowe powłoki redukują ilość zbieranego światła i fałszują kolory.

Pamiętaj, że najważniejszym parametrem w lornetce jest średnica obiektywu i jej jakość. W obserwacjach astronomicznych należy stosować lornetki o obiektywie przynajmniej 50 milimetrowym.

Nie daj nabrać się na duże powiększenia. Przy obserwacjach z ręki największe użyteczne powiększenie wynosi około 15 razy. Wraz ze wzrastającym powiększeniem szybko maleje pole widzenia i jasność powierzchniowa obrazu.

 

Nie ufaj temu co napisano na lornetce. Tani sprzęt z Azji ma na sobie różnego rodzaju napisy, czasem zupełnie mijające się z prawdą. Ostatnio widziałem na bazarze lornetkę podpisaną "Canon" i "Made in Japan", a wiem, że Canon nie robi takich lornetek. Jeśli więc ktoś oferuje Ci lornetke renomowanej firmy po niskiej cenie, sprawdź stronę WWW tego producenta i poszukaj tego modelu w jego ofercie.

Pamiętaj, że lornetka to zakup na lata. Nawet, gdy w przyszłości kupisz duży teleskop nigdy nie pozbędziesz się dobrej lornetki. Zastanów się więc dobrze nad zakupem. Czasami warto nie być "w gorącej wodzie kąpanym", poczekać rok, odłożyć więcej pieniędzy i kupić coś lepszego. Weź pod uwagę, że taniej wyjdzie kupić jedną drogą i dobrą lornetkę, która świetnie służyć będzie Ci do końca życia, niż kilka lornetek tańszych, z których nigdy nie będziesz do końca zadowolony a dodatkowo zniszczysz sobie nimi wzrok.

Staraj się dokładnie obejrzeć sprzęt przed zakupem. Odradzamy kupowanie lornetek "w ciemno" na różnego rodzaju aukcjach lub w sklepach internetowych.

Pamiętaj, że jakość kosztuje. Nie namawiamy Cię do natychmiastowego zakupu lornetki za 5000 zł, ale nie licz też na to, że sprzęt za 100-200 złotych będzie z powodzeniem służył Ci przez całe życie.

Jeśli nie znasz się dobrze na sprzęcie optycznym wybierz się na zakupy do dobrego sklepu oferującego duży wybór, gdzie kompetentny sprzedawca będzie mógł zaprezentować Ci szeroką ofertę. Będziesz miał wtedy okazję bezpośredniego porównania sprzętu różnej klasy i wyrobienia sobie o nim opinii.

 

 

Przejdźmy teraz do szczegółów. Poniżej znajduje się obszerny opis tego na co powinno się zwrócić uwagę kupując lornetkę. Zastosowanie się do poniższych uwag nie wymaga żadnej skomplikowanej wiedzy optycznej, a pozwoli Wam kupić sprzęt, z którego będziecie zadowoleni.

 

Na zakupy weź ze sobą suwmiarkę lub przeźroczystą linijkę z podziałką milimetrową. Zmierz nią średnicę obiektywu i sprawdź czy zgadza się ona ze średnicą podawaną przez producenta.

Ustaw lornetkę na nieskończoność i skieruj na jasne niebo, lub równomiernie oświetloną ścianę lub inną jasną powierzchnię i zmierz źrenicę wyjściową (szerokość krążka światła wychodzącego z okularu). Dzieląc średnicę obiektywu przez średnicę źrenicy wyjściowej otrzymasz rzeczywiste powiększenie lornetki i będziesz mógł porównać je z tym podawanym przez producenta.

Oceń ogólne wynonanie lornetki. Ściśnij ręką tubus przy obiektywie. Jeśli zacznie on trzeszczeć i wyginać się, nie wróży to lornetce długiej i udanej eksploatacji i znaczy że jest plastikowy. Wybieraj więc raczej cieższe lornetki zbudowane z aluminium lub innego metalu (najczęściej obitych gumą), zamiast lekkich i tanich w plastikowej, delikatnej obudowie.

Zmierz na ile maksymalnie możesz odsunąć okulary lornetki od siebie. Maksymalna odległość środków soczewek okularów powinna wynosić przynajmniej tyle ile wynosi rozstaw twoich źrenic a lepiej o kilka mm wiecej dla bezpiecznego zapasu regulacji rozstawu

 

Naciśnij na okulary. Nie powinny one się uginać i naciskając na nie nie powinieneś móc rozogniskować lornetki.

Zajrzyj do wnętrza tubusów lornetki. Jakikolwiek kurz, brud, ślady kleju na szkle powinny zniechęcić Cię do kupna. Lornetka powinna być w środku dobrze wyczerniona i nie powinieneś zauważyć żadnych błyszczących ani srebrnych elementów.

 

Staraj się kupować lornetki z pryzmatami typu Porro (czyli te o łamanej konstrukcj korpusu). , przez co lornetki typu Porro oferują lepszy obraz niż lornetki dachowe z tego samego przedziału cenowego.

Zwróć uwagę aby pryzmaty wykonane były ze szkła typu BaK-4.

Oceń wygląd źrenicy wyjściowej. W dobrej lornetce powinna być ona idealnie okrągła, bez śladów ścięć i pociemnień na brzegach (brak winietowania i odpowiedni gatunek szkła).

Spójrz przez lornetkę na jakąś prostą linię (słup, krawędź budynku czy dachu). Przesuwając ją do brzegu pola widzenia zobaczysz, że ulegnie ona mniejszemu lub większemu zakrzywieniu. W ten sposób ocenisz dystorsję pola. Wybierz oczywiście tą lornetkę, w której zakrzywienia na brzegach są najmniejsze.

Ustaw ostrość idealnie w centrum pola widzenia. Zauważysz na pewno, że obraz staje się mniej ostry przy brzegu pola widzenia. Im efekt ten mniejszy i im większy obszar zamuje idealnie ostry obraz z tym lepszą lornetką masz do czynienia.

Spójrz przez lornetkę na ciemną krawędź budynku odcinającą się na tle jasnego nieba. Pojawienie się żółtej lub fioletowej obwódki przy krawędzi świadczy o istnieniu aberracji chromatycznej. Im obwódka mniejsza tym lornetka lepszej jest klasy optycznej.

W sklepie stańmy tak, aby mieć którąś z lamp nad swoją głową. Spójrzmy na lorntkę od strony obiektywu. Lampa powinna odbijać się w nich trzykrotnie. Pierwsze dwa odbicia pochodzą od obu stron obiektywu, a trzecie od pryzmatu. W idealnym przypadku wszystkie odbicia powinny być kolorowe. Świadczy to o tym, że wszystkie powierzchnie na granicy szkło-powietrze pokryte są warstwą antyodblaskową znacznie polepszającą parametry optyczne naszego sprzętu. W tanich egzemplarzach spotkamy się najczęściej z fioletowym odbiciem powodowanym przez fluorek magnezu. Wielowarstwowe powłoki lepszej jakości dają odbicia zielonkawe i ciemnoniebieskie.

Test na warstwy należy powtórzyć od strony okularów. Ponownie, najtańsze egzemplarze będą miały pokrytą tylko najbardziej zewnętrzną soczewkę okularu i to tylko tą od strony oka. Najlepsze egzemplarze powinny mieć pokryte wszystkie powierzchnie na granicy powietrze-szkło.

Spójrz przez lornetkę na bardzo odległą i świecącą się latarnię. Ustaw dobrze ostrość. Teraz zacznij powoli odsuwać lornetkę od oczu. Jeśli odjedziesz na odległość około 10 cm i obraz latarni nie rozdwoi się, Twoja lornetka jest dobrze skolimowana tzn. każdy obiektyw patrzy tam gdzie powinien.

Patrząc na odległą latarnię czy jasną gwiazdę i przesuwając ją do brzegu pola widzenia jesteśmy w stanie ocenić wielkość aberracji i pociemnienia na brzegu pola.

Nakierujmy lornetkę na jasną gwiazdę lub odległą latarnię. Jej obraz powinien być ostry i punktowy. Jeśli gwiazda jest owalem to możemy mieć do czynienia z astygmatyzmem, jeśli nie daje się wyostrzyć mamy aberracje sferyczną. Aby sprawdzić czy jest on duży ustawmy ostrość najlepiej jak potrafimy. Teraz poruszmy mechanizmem ostrości to w jedną to w drugą stronę. W egzemplarzach z dużym astygmatyzmem gwiazda po jednej stronie ogniska powinna być owalem pionowym, a po drugiej - poziomym.

Strzelające od zogniskowanej gwiazdy promienie świadczą o naprężeniach w szkle i jego dwójłomności tym spowodowanej.

Na sam koniec, już w sklepie, sprawdźmy czy lornetka jest wyposażona w wejście na statyw, czy ma akcesoria dodatkowe w postaci futerału, klapek na obiektywy i okulary a także ściereczki do czyszczenia szkieł. Zapytajmy też o warunki gwarancji. Jest to o tyle ważne, że u renomowanych producentów gwarancja bywa dożywotnia lub 30-letnia, natomiast w przypadku najtańszych lornetek

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Widzę, że wnerwiliscie solidnie Janusza :)

 

Janusz, dzieki za poświęcony czas.

 

A na przyszłość możecie sobie na prv wyjaśnić wszystkie problemy chociaż z mojego punktu widzenia najlepiej zrobić to tu i teraz bo wtedy i ja skorzystam :) :) :):lol::lol::lol:

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gość Janusz_P.

JAKĄ LORNETKĘ WYBRAĆ?

 

 

 

Większość zaawansowanych miłośników astronomii ma więcej niż jeden instrument astronomiczny. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest fakt, że nie ma sprzętu uniwersalnego, dobrego do wszystkich rodzajów obserwacji. Wspomniany wcześniej miłośnik ma więc najczęściej trzy instrumenty: średnią lornetkę, kilkunasto- lub dwudziestoparo- centymetrowy teleskop i jeszcze jedną większą lornetkę lub przenośny refraktor o obiektywie 6-8 centymetrowym.

 

Jaką więc taktykę powienien przyjąć początkujący miłośnik astronomii nie posiadający żadnego sprzętu? Oczywiście może pójść na skróty i kupić szybko tanią lornetkę za 200 zł. Problem w tym, że za 2-3 lata lornetka ta nie będzie nadawała się do użytku i aby czerpać przyjemność z obserwacji będziemy musieli kupić kolejną. Kupimy troche lepszą, wydamy kolejne 200-300 zł i po kilku latach sytuacja się powtórzy. Zastanówmy się więc na samym początku czy nie będzie opłacać się nam bardziej zakup jednej droższej ale dobrej lornetki renomowanej firmy. Taka lornetka służyć będzie nam przez dziesiątki lat nawet wtedy, gdy będziemy mieli już upragniony teleskop. Lornetka będzie do niego świetnym uzupełnieniem, nigdy się jej nie pozbędziemy i nie przestaniemy prowadzić obserwacji przy jej pomocy. Kupując jedną dobrą lornetkę wydamy niewiele więcej pieniędzy niż kupując kilka kiepskich. Zaletą tego rozwiązania będzie jednak fakt, że od samego początku będziemy mieli sprzęt najwyższej klasy i frajdę z jego używania.

 

Jakie parametry powinna mieć nasza pierwsza lornetka? Na początek skupmy się na tym czego nie należy kupować. Straty światła w lornetce mogą być generowane przez różnego rodzaju gadżety zupełnie zbędne w astronomii. Nie warto więc kupować lornetek ze zmiennym powiększeniem (tzw. lornetek typu zoom), w których ze względu na dużą ilość ruchomych soczewek mamy ograniczone pole widzenia oraz gorszą jakość i jasność obrazu. Z podobnych przyczyn nie należy kupować lornetek ze stabilizatorem obrazu, aczkolwiek jakość optyki nowych lornetek Canona ze stabilizacją obrazu jest bardzo wysoka, jak zresztą i ich cena, zwalniają one nas wprawdzie na krótką metę z konieczności posiadania solidnego stywu ale płacimy za to naprawdę wysoką cenę

 

Na jakie parametry musimy zwrócić uwagę, kupując lornetkę? Oto najważniejsze z nich:

 

OBIEKTYW - Ponieważ w obserwacjach astronomicznych najważniejsza jest ilość zbieranego światła, która jest tym większa im większym obiektywem dysponujemy, to właśnie obiektyw lornetki i jego średnica jest podstawowym parametrem, na który należy zwrócić uwagę. Nie polecamy w związku z tym zakupu lornetek o średnicy obiektywu mniejszej niż 50 milimetrów. Dobrym rozwiązaniem w astronomii są więc instrumenty o obiektywach z zakresu 50-100 milimetrów, które dają rozsądny zasięg za rozsądną cenę. Biorąc jednak pod uwagę fakt, że nasza druga lornetka powinna mieć obiektyw o średnicy od 7 do 10 cm, ta pierwsza powinna być mniejsza i najlepiej skupić na obiektywie od 50 do 63 mm.

 

POWIĘKSZENIE - Powiększenie to jeden z najczęściej demonizowanych parametrów. Faktem bowiem jest, że maksymalne powiększenie, które jesteśmy w stanie utrzymać z ręki wynosi około 15 razy i nie należy ekscytować się lornetkami powiększającymi 30 czy 40 razy. Lornetki o powiększeniu większym niż owe 15 razy powinny być już umieszczane na statywie lub posiadać dobry i niestety drogi stabilizator obrazu i są odpowiednie dla tej drugiej, większej lornetki, którą kupimy w przyszłości. Ta pierwsza ma być instrumentem przeglądowym o dużym polu widzenia, a to uzyskamy tylko dla powiększeń z zakresu 7-15 razy.

 

ŹRENICA WYJŚCIOWA - Wiemy już, że nasza pierwsza lornetka powinna mieć obiektyw od 50 do 63 milimetrów i powiększenie od 7 do 15 razy. To jaką kombnację powiększenia i średnicy obiektywu wybierzemy będzie miało wpływ na źrenicę wyjściową i sumaryczną jasność otrzymywanego obrazu,. Żeby przekonać się jakie rozmiary ma nasza źrenica sfotografujmy ją po prostu przy pomocy aparatu cyfrowego (więcej szczegółów tutaj). Jeśli jednak zdecydujemy się na zakup lornetki o źrenicy 7 milimetrów (czyli modeli 7x50, 8x56, 9x63) musimy pogodzić się z tym, że w pełni wykorzystamy jej możliwości tylko podczas ciemnej nocy obserwując z dala od świateł miejskich. W oświetlonym terenie czy też w dzień, kiedy nasza źrenica będzie miała rozmiar wyraźnie mniejszy niż 7 milimetrów, nie wykorzystamy w pełni rozmiaru naszego sprzętu. Musimy też wziąc pod uwagę fakt, że w drugiej połowie życia nasza źrenica zmniejsza się i nawet zaadoptowana do ciemności nie osiąga już rozmiaru 6-7 milimerów. Dlatego najlepszym wyborem na małą przeglądową lornetkę będzie sprzęt o źrenicy wyjściowej 4-6 milimetrów.

 

PRYZMATY - Lornetki buduje się w dwóch podstawowych systemach związanych z ułożeniem pryzmatów. System prostszy i bardziej popularny nazywany jest, od nazwiska włoskiego optyka, systemem Porro. W tej konstrukcji pryzmaty są przesunięte względem siebie, co powoduje, że oś obiektywu znajduje się na trochę innej linii niż oś okularu. W drugim systemie, zwanym po polsku dachowym (ang. roof), obiektyw oraz pryzmaty i okular są ustawione w jednej linii. Daje to bardziej zwartą budowę i wyraźnie mniejsze rozmiary lornetki niż w systemie Porro. Zaleta ta jest ważna dla np. miłośników sportów ekstremalnych, alpinistów, myśliwych czy ornitologów, którzy biegają z lornetką po lesie czy górach i cenią sobie jej niewielkie rozmiary. Cecha ta jest natomiast mało ważna dla astronoma, który i tak najczęściej swój sprzęt umieszcza na statywie. Ceną za kompaktowe rozmiary jest większy stopień komplikacji optyki w systemie dachowym oraz ciemniejszy obraz z mniejszych zwykle pryzmatów dachowych .

 

Podsumujmy więc. Nasza pierwsza przeglądowa lornetka powinna mieć powiększenie 7-15 razy, obiektyw 50-63 mm i źrenicę wyjściową 4-6 mm oraz być lornetką z pryzmatami Porro ze szkła BaK-4. Z najpopularniejszych modeli dostępnych na rynku wszystkie te warunki spełniają lornetki o parametrach 10x50, 10x56, 11x56, 12x56, 10x60, 12x60 i 15x60.

 

Jako drugą lornetkę do tego zestawu polecam coś o parametrach 15x70, 16x70, 15x80, 20x80, 20x100 czy 25x100. Oczywiście to czy najpierw kupimy drugą większą lornetkę czy też teleskop zależy już tylko od nas.

 

Na sam koniec chciałbym zauważyć, że wszystkie rady zawarte w tym tekście opierają się o moje wieloletnie doświadczenia w obserwacjach nieba przy pomocy wielu lornetek i teleskopów. Zaproponowany powyżej wybór zarówno lornetki mniejszej jak i większej, jest wyborem czysto subiektywnym i inne osoby, w zależności od gustu i upodobań obserwacyjnych, mogą polecać inne rozwiązania.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gość Janusz_P.

KOMA

 

Jest to pozaosiowa pola widzenia odkształca ona obrazy gwiazd, które przyjmują kształt przecinka lub litery "V".

 

 

 

 

 

Wielkość komy dla przykładu lustra parabolicznego(tzw. korektory Rossa lub Wynne'a).

Dobrej klasy obiektywy, nawet achromatyczne można zaprojektować tak aby były wolne od komy i nazywamy je wtedy Aplanatami.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gość Janusz_P.

KRZYWIZNA POLA (ang. field curvature)

 

 

 

Soczewka będąca obiektywem prostegoEfekt ten jest dodatkowo potęgowany przez nieodpowiednio dobrane ekulary z krzywizną pola o tym samym znaku co obiektyw.

Można tak zaprojektować i dobrać okular aby miał krzywiznę pola o tej samej wartosci liczbowej ale o przeciwnym znaku i wtedy krzywizny obrazu się pokryją i uzyskamy ostry obraz w całym polu widzenia, taka sztuczka jest z powodzeniem stosowana w drogich i dobrych okularach Naglera.[/color]

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gość Janusz_P.

OBIEKTYW (ang. objective)

 

 

 

Układ najczęściej dwóch lub trzech soczewek lub luster jest podawana najczęsciej w milimetrach w parze z powiększeniem. Przykładowo lornetka 7x50 powiększa 7 razy i ma obiektyw o średnicy 50mm. Lornetka 20x80 powiększa 20 razy i ma obiektyw o średnicy 80mm. Ta druga choć jest tylko 1.6 raza większa od pierwszej, zbiera już 2.56 raza światła więcej i pozwala przez to zobaczyć gwiazdy o jedną wielkość gwiazdową słabsze (patrz zasięg).

 

 

W lornetkach stosuje się obiektywy achromatyczne, semi-aopchromatyczne i apochromatyczne, a także soczewki asferyczne.

 

W przypadku teleskopów astronomicznych lub niektórych obiektywów fotograficznych obiektywem może być nie tylko soczewka ale także zwierciadło z napyloną cienką warstwą aluminium.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gość Janusz_P.

OKULARY (ang. eyepieces)

 

 

 

Okular to część układu optycznego (teleskopu, lunety, mikroskopu, lornetki) najbliższa oku obserwatora. Służy do powiększenia obrazu uzyskiwanego przez obiektyw i skierowania równoległej wiązki promieni do źrenicy obserwatora. Najprostszym okularem jest zwykła soczewka rozpraszająca lub skupiająca. Nie jest jednak ona stosowana ze względu na całą masę aberracji, które powstają przy jej zastosowaniu.

Najważniejsze parametry opisujące okular to jego ogniskowa i widome pole widzenia. Ogniskowa okularu odpowiada za powiększenie naszego instrumentu, bowiem powiększenie jest zdefiniowane jako stosunek ogniskowej obiektywu do ogniskowej okularu. Natomiast widome pole widzenia przekłada się na prawdziwe pole widzenia, bowiem widome pole podzielone przez powiększenie daje prawdziwe pole widzenia instrumentu. Warto zwrócić także uwagę na maksymalną odległość źrenicy wyjściowej od okularu (czyli parametr zwany potocznie Eye Relief).

 

W przypadku teleskopów system średnic okularów jest ujednolicony i spotykamy się najczęściej z trzema średnicami oprawy okularów: 0.965, 1.25 i 2 cale.

 

Poniżej prezentujemy opis kilku najbardziej popularnych typów okularów:

 

 

 

 

OKULAR HUYGENSA - składa się z dwóch soczewek płasko-wypukłych skierowanych stronami płaskimi w stronę oka. Odległość między soczewkami równa jest połowie ich ogniskowych. Układ ten zapewnia niewielkie pole widzenia na poziomie 30-40 stopni (rozsądnej jakości jest jednak pole o rozmiarze około 25 stopni). Pozwala na wyraźne zmniejszenie aberracji chromatycznej w płaszczyźnie prostopadłej do osi optycznej i redukcję komy.

 

Jego zastosowanie w astronomii jest niewielkie ze względu na małe pole widzenia i stosunkowo duże aberracje optyczne. W przeszłości miał jednak zastosowanie w długoogniskowych refraktorach (o światłosile f/10 lub większej), a obecnie stosowany jest bardzo często w tanich mikroskopach.

 

Mając tylko dwie soczewki układ ten jest stosunkowo wolny od szkodliwych refleksów

 

 

 

OKULAR RAMSDENA - składa się z dwóch soczewek płasko-wypukłych zwróconych do siebie powierzchniami zakrzywionymi. Odległość między soczewkami równa jest w przybliżeniu ogniskowej jednej z nich. Pierwsza płaszczyzna ogniskowa wypada poza kolektywem przez co okluar Ramsdena słabo radzi sobie z aberracją chromatyczną, ale pozwala na łatwe umieszczenie podziałki lub np. krzyża nitek na jednej z powierzchni soczewek.

 

Układ ten zapewnia niewielkie pole widzenia na poziomie 30-40 stopni z czego rozsądnej jakości jest obszar o średnicy 25-30 stopni.

 

Mając tylko dwie soczewki układ ten jest stosunkowo wolny od szkodliwych refleksów

 

 

 

OKULAR KELLNERA - jest ulepszoną wersją okularu Ramsdena. Zamiast pojedyńczej soczewki ocznej

 

Długoogniskowe okulary Kellnera charakteryzują się ostrym i jasnym obrazem. Krótkoogniskowe Kellnery nie są godne polecenia ze względu na bardzo małą, niekomfortową odległość źrenicy wyjściowej, co dyskwalifikuje je z poważniejszych, astronomicznych zastosowaniach. Dodatkowo okluary te charakteryzują się dużą dystorsją pola.

 

Zastosowanie trzech soczewek pozwoliło na uzyskanie pola widzenia na poziomie 40-50 stopni.

 

Okular Kellnera jest bardzo często spotykany w lornetkach.

 

 

 

OKULAR REVERSED-KELLNER (RKE) - jest ulepszoną wersją okularu Kellnera, w której zastosowano pojedyńczą soczewkę okularową i dwusoczewkowy zespół optyczny jako kolektyw.

 

W porównaniu ze zwykłym Kellnerem udało się uzyskać większe pole widzenia (nawet do 60 stopni), lepszą korekcję aberracji chromatycznej i dystorsji oraz większą odległość źrenicy wyjściowej . Podobnie jak w zwykłym Kellnerze, ze względu na dosunięcie kolektywu do płaszczyzny ogniskowej obiektywu, bywają problemy z utrzymaniem czystości soczwki kolektywu.

 

 

 

OKULAR STEINHEILLA (MONOCENTRYCZNY) - okular składający się z trzech grubych soczewek o wspólnym środku krzywizny. Zaletą tego układu jest brak odbić (soczewki są sklejone ze sobą, co ogranicza liczbę granic powietrze-szkło), kontrastowy i ostry obraz oraz spore Eye relief sięgające 80% ogniskowej okularu. Duża dystorsja ogranicza jednak użyteczne pole widzenia do 25-30 stopni. Ponadto powstają straty światła w grubych soczewkach, bowiem cały układ potrafi być często grubszy niż średnica soczewek.

 

Stosuje je sie jako dobrej jakości krótkoogniskowe okulary do obserwacji planetarnych oraz doskonałe lupy.

 

 

 

OKULAR PLOSSLA (Inaczej symetryczny) - okular, w którym zarówno kolektyw jak i soczewka okularowa są dwusoczewkowymi achromatami, w których wewnętrzne soczewki są zbudowane ze szkła typu crown. Zapewniają pole widzenia na poziomie 40-50 stopni i komfortowo odsuniętą źrenicę wyjściową .

 

Daje duże i jasne pole widzenia o dobrej ostrości, ale z zauważalną dystorsją. Jest w pełni achromatyczny.

 

 

 

 

 

 

OKULAR SUPER-PLOSSL - okular, w którym zarówno kolektyw jak i soczewka okularowa są dwusoczewkowymi achromatami dodatkowo przedzielonymi soczewką obustronnie.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

OKULAR ORTOSKOPOWY (ABBEGO) - okular, w którym kolektyw składa się z aż trzech soczewek. Kolektyw współpracuje z pojedyńczą soczewką ocznąi bardzo skutecznie likwiduje aberrację chromatyczną. Wadą tego typu okularów jest stosunkowo nieduże pole widzenia (na poziomie 35-45 stopni).

 

Stosuje je sie jako wysokiej jakości okulary "Planetarne". Rzadko spotyka się okulary ortoskopowe o ogniskowych większych niż 30mm, ze względu na duże straty światła w grubych soczewkach kolektywu.

 

 

 

OKULAR ERFLE - skomplikowany okular złożony z 5-6 elementów, mających na celu uzyskanie dużego pola widzenia (na poziomie 60-85 stopni) o dość wysokiej jakości. Jedyne co można zarzucić tego typu okularom to lekka nieostrość na brzegu dużego pola widzenia i znaczny astygmatyzm.

Dobrej jakości okulary Erfle są stosowane w drogich lornetkach renomowanych producentów.

 

Tanie i gorzej wykonane okulary tego typu odznaczają się zauważalnym astygmatyzmem.

 

 

 

 

OKULAR NAGLERA - rysunek obok przedstawia pierwszą kostrukcję 6 elementowego okluaru Naglera z 1984 roku. Jego nowsze wersje potrafią zawierać od 7 do 9 soczewek najwyższej jakości. Prowadzi to do uzyskania prawie idealnego obrazu o polu widzenia ponad 80 stopni czyli wykorzystującego (albo nawet przekraczającego) możliwości ludzkiego oka. Niestety pozostaje w nim nie skorygowana w pełni dystorsja co jednak nie przeszkadza nam w astronomicznych obserwacjach.

 

 

 

 

Poniższa tabela przedstawia schematyczne podsumowanie własności okularów poszczególnych typów:

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gość Janusz_P.

OGNISKOWA (ang. focal lenght)

 

 

 

Punkt, w którym przecinają się promienie (lub ich przedłużenia) wiązki równoległej światła po przejciu przez soczewkę lub po odbiciu się od zwierciadła nosi nazwę ogniska. Odległość ogniska od wierzchołka.

 

 

 

 

 

Stosunek ogniskowej obiektywu do ogniskowej okularu daje nam powiększenie naszego instrumentu optycznego.

 

Odwrotność ogniskowej soczewki nazywamy zdolnością skupiającą i wyrażamy ją w dioptriach i wyrażamy w jednostkach .

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gość Janusz_P.

POLE WIDZENIA (ang. field of view)

 

 

 

Obszar jaki jesteśmy w stanie zobaczyć naszym instrumentem optycznym nazywa się polem widzenia. Możemy je przedstawić w postaci kątowej (kątowe pole widzenia) lub liniowej (liniowe pole widzenia). Zależności między nimi ilustruje poniższy rysunek:

 

 

 

 

 

Kątowe pole widzenia mówi nam jaki kąt odwzorowuje w naszych oczach instrument optyczny. Wyrażamy je najczęściej w stopniach. Liniowe pole widzenia podawane jest w metrach na 1000 metrów (w Europie i Azji) lub w stopach na 1000 jardów (w USA).

 

Dokładny sposób przejścia z jednego systemu do drugiego wymaga użycia funkcji trygonometrycznej o nazwie tangens. Dla małych kątów (pola widzenia lornetek nie przekraczają typowo 10 stopni) tangens danego kąta można przybliżyć samym kątem wyrażonym w radianach. Korzystając z tego uproszczenia dostajemy bardzo prostą zależnośc pomiędzy miarą katową i liniową. Aby otrzymać pole widzenia w metrach na 1000 metrów trzeba kątowe pole widzenia pomnożyć przez 17.5. I tak przykładowo, lornetka, której pole widzenia wynosi 6 stopni bedzie miała liniowe pole widzenia 6*17.5 = 105 metrów na 1000 metrów. Lornetka o polu 2.5 stopnia będzie miała pole liniowe 2.5*17.5 = 43.75 czyli 44 metry na 1000 metrów.

 

Zależność liniowego pola widzenia wyrażonego w metrach na 1000 metrów od kątowego pola wyrażonego w stopniach przedstawia poniższy rysunek.

 

 

 

 

 

 

Chcąc przejść do jednostek anglosaskich (stóp i jardów) musimy naszą kątową miarę pomnożyć przez 52.5. Czyli lornetka o polu widzenia 6 stopni będzie miała liniowe pole 315 stóp na 1000 jardów.

 

Poniższa tabela przedstawia kątowe i liniowe pole widzenia dla zakresu 0.5-9.5 stopnia z krokiem co 0.5 stopnia.

 

Tu jest praktycznie wszystko O.K. poza paroma poprawionymi literówkami, gratuluję dobrego dnia :-)

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gość Janusz_P.

PRYZMAT (ang. prism)

 

 

 

Element układu optycznego w postaci bryły o płaskich, na ogół nachylonych do siebie ścianach. Podstawowy typ pryzmatu to szklana bryła o prostokątnej podstawie i trójkątnym przekroju bocznym (pryzmat trójgraniasty). Promień światła wnikając do pryzmatu ulega załamaniu na obu skośnych powierzchniach pryzmatu.

 

Lornetki buduje się w dwóch podstawowych systemach związanych z ułożeniem pryzmatów (patrz poniższy rysunek). System prostszy i bardziej popularny nazywany jest, od nazwiska włoskiego optyka, systemem Porro. W tej konstrukcji pryzmaty są przesunięte względem siebie, co powoduje, że oś obiektywu znajduje się na trochę innej linii niż oś okularu. W drugim systemie, zwanym po polsku dachowym (ang. roof), obiektyw oraz pryzmaty i okular są ustawione w jednej linii. Daje to bardziej zwartą budowę i wyraźnie mniejsze rozmiary lornetki niż w systemie Porro. Zaleta ta jest ważna dla np. miłośników sportów ekstremalnych, alpinistów, myśliwych czy ornitologów, którzy biegają z lornetką po lesie czy górach i cenią sobie jej niewielkie rozmiary. Cecha ta jest natomiast mało ważna dla astronoma, który i tak najczęściej swój sprzęt umieszcza na statywie. Ceną za kompaktowe rozmiary jest większy stopień komplikacji optyki w systemie dachowym niż w systemie Porro. Wiązka światła w systemie dachowym jest najpierw rozdzielana na dwie, a potem ponownie łączona w jedną. Aby zrobić to dobrze i zapobiec przesunięciom fazowym zmniejszającym kontrast uzyskiwanych obrazów, elementy optyczne w systemie dachowym muszą być najwyższej jakości. Odbija się to oczywiście na cenie. Lornetka typu dachowego, dająca obrazy o takiej samej jakości jak lornetka typu Porro, jest około 3-4 razy droższa.

 

 

 

 

 

 

 

Kupując lornetkę należy zwracać uwagę na to, aby jej pryzmaty były zbudowane ze szkła typu BaK-4. Użycie tańszego szkła typu BK-7 powoduje wyraźne pociemnienie obrazu na brzegach pola widzenia (patrz także winietowanie), co spowodowane jest nieefektywnym załamaniem promienii świetlnych zbieranych przez obiektyw i przechodzących przez brzegi pryzmatu.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gość Janusz_P.

SEMI-APOCHROMAT

 

 

 

Są to obiektywy składające się z dwóch lub trzech soczewek. Dodatkowo są jednak one często przedzielone warstwą powietrza i do ich wytworzenia używa się dużo bardziej ezgotycznych rodzajów szkła niż crown i flint, co powoduje zniwelowanie różnicy pomiędzy ogniskiem promieni niebieskich i czerwonych do wartości mniejszych niż w achroamacie

 

 

 

W semi-apochromatach stosuje się często wysokiej jakości i drogie szkła ED (od ang. Extra Low Dispersion) o niskiej dyspersji cząstkowej (czyli podobnie załamującego światło o różnej długości fali).

 

 

 

 

 

 

 

 

Innym rodzajem materiału optycznego stosowanym w semi-apochromatach jest fluoryt (dokładnie fluorek wapnia CaF2), który ma jeszcze lepsze własności optyczne niż szkło ED, lecz jest bardzo kruchy i wrażliwy na szybkie i duże zmiany temperatury. Poniższy rysunek pokazuje rozrzut ogniska promieni o różnej długości fali dla obiektywu w skład którego wchodzi zwykłe szkło BK7, szkło ED i fluoryt.

 

Podaj tu koniecznie źródło tego dolnego wykresu bo już gdzieś widziałem go na necie :?

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gość Janusz_P.

SOCZEWKA (ang. lens)

 

 

 

Soczewka to bryła przezroczystego materiału ograniczona powierzchniami kulistymi, parabolicznymi lub walcowymi, mająca inny współczynnik załamania światła niż ośrodek ja otaczający. Ze względu na własności optyczne rozróżnia się soczewki skupiające i rozpraszające.

 

Soczewki mogą być dwuwypukłe, dwuwklęsłe, wklęsło-wypukłe, płasko-wypukłe i płasko-wklęsłe.

 

Materiały używane do budowy soczewek to szkło specjalnego gatunku, tworzywa sztuczne, fluoryt, kwarc, german, krzem, fluorek litu, szafir i inne.

 

 

 

Tu jest bezbłędnie :-) :Wave:

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gość Janusz_P.

SOCZEWKI ASFERYCZNE (ang. aspherical lens)

 

 

 

Soczewki, których ściany nie są wycinkiem sfery lecz powierzchniami o większym stopniu komplikacji. Zastosowanie soczewek asferycznych na na celu zmniejszenie aberracji sferycznej i oczywiście zmniejszenia ostatecznych aberracji całego układu optycznego w którym sie znajdują.

 

Zasada działania soczewki asferycznej jest zilustrowana na poniższym rysunku.

 

Na rysunku zamień tylko kolorowe promyczki na czarne bo tak to może wprowadzać w błąd i pociągnij dalej powierzchnie tworzące aż do brzegu soczewki bez tego koszmarnego uskoku :wink:

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gość Janusz_P.

SPRAWNOŚĆ ZMIERZCHOWA

(ang. twilight factor)

 

 

 

Paramter pozwalający oszacować jak lornetka będzie sprawdzała się w obserwacjach podczas kiepskich warunków oświetleniowych. Aby go obliczyć należy powiększenie pomnożyć przez średnicę obiektywu, a następnie z uzyskanego wyniku wyciągnąć pierwiastek kwadratowy. Przykładowo lornetka 12x60 będzie miała sprawność zmierzchową wynoszącą 26.8.

 

Nie jest to parametr, którym należałoby sie przejmować lub mocno się nim sugerować przy wyborze lornetki. Na przykład, lornetka 15x50 ma sprawność zmierzchową 27.4, co sugerowałoby, że w kiepskich warunkach oświetleniowych będzie sprawować się lepiej niż lornetka 10x70 (sprawność zmierzchowa 26.5), co jest jawną nieprawdą.

 

Jest to dziwny parametr empirycznie wprowadzony przez producentów i lepiej go nie brać na poważnie pod uwagę w obserwacjach ziemskich obiektów przy zmierzchu czy świcie ale nocą będzie się dobrze przekładał na uzyskany zasieg gwiazdowy lornetki.

 

Poniższa tabela przedstawia sprawności zmierzchowe dla kilku najczęściej spotykanych typów lornetek.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gość Janusz_P.

ŚWIATŁOSIŁA

 

 

Światłosiła jest odwrotnością wartosci przysłony w fotografii i jest to

stosunek średnicy obiektywu do długości jego ogniskowej. Im mniejsza światłosiła, tym instrument daje ciemniejsze obrazy. Przykładowo, obiektyw o średnicy 5 cm i ogniskowej 20 cm ma światłosiłę 1/4. W fotografii natomiast otrzymałby oznaczenie 4 oznaczające wartość przysłony i będące odwrotnością światłosiły. Lornetki mają światłosiły typowo około 1/3-1/5.

 

W języku angielskim nie ma jednoznacznego terminu, który dałoby się przetłumaczyć na polskie słowo "światłosiła". Na soczewkę światłosilną Anglik lub Amerykanin powie po prostu "fast lens".

 

Tu namieszałeś solidnie i wszystko jest przerobione od nowa :lol:

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Z całym szacunkiem dla Twojej pracy, gdzie są te błędy merytoryczne? W większości

przypadków dodajesz dodatkowe słowa, rozbudowjesz zdania, masz wątpliwości odnośnie

nomenklatury. To wszystko są kwestie dyskusyjne. W zasadzie jedyne do czego mogę

się przyznać to uprosczony opis apochrmatu, gdzie napisałem, że składa się on z trzech

soczewek. Miałem na myśli typowy sprzęt, więc zaraz to poprawię.

 

Część uwag jest zupełnie nietrafiona, tak jak na przykład nazywanie antireflection coatings

warstwami antyrefleksyjnymi. Wiesz Januszu co po polsku znaczy refleks albo refleksja?

Słownik ang-pol slowo reflection tlumaczy jako odbicie, refleks albo refleksja. Jak myslisz,

do którego znaczenia odwołuje się termin antireflection coatings?

 

W moim przypadku, jeśli mam do czynienia z dobrymi antireflection coatings, ogarnia mnie refleksja i zachwycam się nad ich wykonaniem. Nie są więc one takie antyrefleksyjne jak

się na początku wydaje :)

 

Arek

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

W moim przypadku, jeśli mam do czynienia z dobrymi antireflection coatings, ogarnia mnie refleksja i zachwycam się nad ich wykonaniem. Nie są więc one takie antyrefleksyjne jak

się na początku wydaje :)

 

Arek

:D:D:D

 

Jakbyście razem pracowali w jakimś Instytucie to by się dopiero działo

:pain10::whip:

zamiast

:Kwiatek::buzi::Beer:

Pozdrawiam

:smoke:

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gość Janusz_P.

Arku nie będę się z Tobą licytował publicznie o światłosiłe ani liczbę zmierzchową bo nie o to tu chodzi, szybciorem poprawiaj jak leci bo inaczej zmarnujesz moje ciężkie godziny pracy przy klawiaturze i już nie bedę Cię lubiał i nic więcej poprawiał :wink:

Reszte poprawię dziś wieczorem też darmowo dla naszegop wspólnego dobra.

Normalnie za recenzję branżową tej objętosci czy projekty optyczne biorę grubą kasę, więc proszę doceń że to robię całkowicie społecznie i dla naszego wspólnego dobra, nie musisz mnie tam zamieszczac jako oficjalnego korektora, no problem :lol::lol::lol:

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Wbrew pozorom nasze prywatne kontakty są bardzo dobre, bo szanuje bardzo Janusza

jako producenta sprzętu i miłośnika astronomii. Pamiętam jeszcze przełom lat 80tych i 90tych kiedy jako licealista obserwowałem komety w SOKu. Ile bym nie obserwował, ile bym nie zarywał nocy, to i tak największą liczbę obserwacji miał Janusz. Cyborg jakiś, czy co?

 

Jeśli zaś chodzi o sprzęt, to jak widać ze stopki, sam się u niego zaopatruje :)

 

Natomiast jak płachta na byka działają na mnie wypowiedzi insynuujące, że ktoś jest

głupi, robi mase merytorycznych baboli, kiedy tak nie jest.

 

Arek

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dołącz do dyskusji

Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.

Gość
Dodaj odpowiedź do tematu...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.