[Cytadela] Sezon polowań na supernowe rozpoczęty!

[NewsBot - Aktualności]

Choć w sumie dość ciepłe i słoneczne jak dotąd lato z pewnością nie skłania do nadmiernego przesiadywania przed komputerem (i jak najbardziej nie powinno, choć wymogi rzeczywistości są niestety inne), z pewnością pamiętacie jeszcze pewien ambitny projekt internetowy pod nazwą Galaktyczne Zoo. Kilka razy wieki już temu przekonywałem zapalczywie do założenia tam konta i współudziału w katorżniczym klasyfikowaniu galaktyk, po cichu licząc też na to, że przynajmniej jednej lub jednemu z Was udało mi się zaszczepić bakcyla astronoma-amatora (bez teleskopu i nieprzespanych nocy, nawiasem mówiąc). Jeśli natomiast czyta ten wpis ktoś, kto o tym cudacznym projekcie jeszcze nie słyszał – w dalszym ciągu gorąco zapraszam do zapoznania się ze stroną projektu (przetłumaczoną już od jakiegoś czasu na nasz rodzimy język, z tym nie będzie więc problemów) i partycypacji w jakże doniosłej pracy badawczej.

 

Nie o samym Galaktycznym Zoo jednak dziś chciałbym napisać, choć omawiane poniżej zagadnienie ma bezpośredni i bardzo bliski związek z tym projektem. Zupełnie przypadkiem bowiem dowiedziałem się kilka dni temu, przeglądając artykuły na portalu UniverseToday, że klasyfikacja galaktyk wszelakiej maści już nie jest jedynym zadaniem bojowym, przed jakim twórcy strony postawili chętnych amatorów – od jakiegoś czasu istnieje strona pod zapowiadającą ekscytujące zajęcie nazwą Galaxy Zoo Supernovae, której celem jest ni mniej ni więcej poszukiwanie supernowych właśnie!

 

O ile pewna monotonia i znudzenie może wkradać się czasem do grzebania w tysiącach podobnych do siebie rozciapkanych i zamazanych zdjęć galaktyk, prezentowanych w ramach Galaxy Zoo (dlatego też polecam, ale po cichutku tylko, Galaktyczne Zoo jako wyśmienity “przyspieszacz czasu” w trakcie, powiedzmy, chwil wolnych w pracy), o tyle nie tylko mi się chyba wydaje, że poszukiwanie supernowych może być tutaj całkiem nową jakością. Nie każdy z nas ma z pewnością fundusze, czas oraz w ogóle wystarczającą wiedzę, by przesiadywać całymi nocami z teleskopem przed nosem (czy raczej spuchniętym od wytężonego zerkania okiem) i obserwować niebo (a niektórzy, jak na przykład ja, nie mają jeszcze do tego w ogóle lokalizacji), jednak supernowe w komputerze, z piwem w ręku jak to sformułował kiedyś prezydent naszego kraju (ale bez tego drugiego, kontrowersyjnego składnika)? Dlaczego by nie – zobaczmy więc o co tutaj tak naprawdę chodzi.

 

Jak dowiedziałem się na wspomnianym wyżej portalu, twórcy Galaktycznego Zoo nawiązali współpracę z projektem Palomar Transient Factory (PTF), czyli szeroko zakrojonym, zaplanowanym na pięć lat i wspieranym przez renomowane placówki naukowe, takie jak uczelnie Caltech, Berkeley, Oxford, Columbia oraz instytuty Brookhaven National Laboratory czy Infrared Processing and Analysis Center należące do NASA, systematycznym, zautomatyzowanym programem eksploracji nieba w zakresie światła widzialnego. To właśnie dzięki tej współpracy internauci otrzymują niepowtarzalną szansę poszukiwania nieznanych wcześniej ludzkości supernowych – projekt opiera się na obserwacjach nieba przy pomocy teleskopu Samuel Oschin Telescope (o średnicy zwierciadła 1,2 metra), znajdującego się w zespole obserwatoriów Palomar Observatory w okolicach San Diego w USA. Udziały projektu PTF w czasie obserwacji tego teleskopu wynoszą 80%, a więc całkiem sporo, dzięki temu oraz zautomatyzowaniu procesu uzyskiwanych jest ogrom danych obserwacyjnych, to jednak nie wszystko – jest jeszcze 50% czasu “antenowego” teleskopu o średnicy zwierciadła 1,5 metra (zautomatyzowany teleskop Palomar).

 

Projekt PTF służy głównie obserwacji wszelakich względnie szybkich zmian na obserwowanym niebie – czy to gwiazd zmiennych, asteroid przecinających pole widzenia teleskopu, czy też – na koniec, lecz nie ostatnich – supernowych. Na tym właśnie opiera się współpraca GZ z PTF: specjalnie wyselekcjonowani “kandydaci” na supernowe (brane pod uwagę są supernowe określonego typu, w tym przypadku Ia) przesyłani są do projektu Galaxy Zoo Supernovae, gdzie zarejestrowani internauci przeszukują zdjęcia i wybierają trefne obiekty. Najlepsze typy trafiają następnie w ręce dwóch astronomów, którzy mają dostęp do sporawego teleskopu Williama Herschela (La Palma, Wyspy Kanaryjskie), którego zwierciadło posiada niebagatelną już średnicę 4,2 metra. Tam prowadzone są już precyzyjne obserwacje delikwenta.

 

Niestety w tej chwili wszystko to, o czym powyżej piszę, jest zarówno dla Was jak i dla mnie teorią – nie posiadam tam konta (przegapiłem otwarcie projektu, posypuję się popiołem), stworzyć w tej chwili takowego również się nie da – strona na dzień dzisiejszy nie działa a z informacji pod jej adresem wynika, że twórcy kombinują coś wokół niej i ją usprawniają. Nie wiem więc niestety, jak poszukiwanie supernowych w rzeczywistości wygląda – myślę jednak (w końcu autorzy strony zapewniają solennie, że wkrótce serwis będzie znów online) że może to być całkiem ciekawe. Gorąco więc polecam każdemu z Was, jeśli oczywiście macie na to ochotę, zerkanie co jakiś czas pod ten adres. Być może już wkrótce pierwsza supernowa przez Was odkryta znajdzie się w annałach astronomii XXI wieku:)

 

 

Źródła:

 

Link 1

Wyświetl pełny artykuł