Dalekie obserwacje z gór

[Krzysiek_S]

Brawo, kolego Rambo75!

Wczoraj rano zobaczyłem, co pokazują kamery na Śnieżce i do pracy pomknąłem tylko po to, żeby wziąć dwa dni urlopu, a zaraz potem - na Śnieżnik!

Zdążyłem wejść na szczyt dobrze po godzinie 15 i osłupiałem. Alp nie było wprawdzie widać, ale całe pogranicze czesko-słowackie (Jaworniki, Białe Karpaty) i szczyty w głębi Słowacji (Kl'ak, Stražov, Inovec) prezentowały się wspaniale, pomimo niekorzystnego już oświetlenia. Kilka minut przed zachodem Słońca, Wiener Schneeberg wynurzył się z mgły! Na drugim, późniejszym zdjęciu, wygląda - przez zniekształcenia optyczne - trochę jak okręt podwodny :-). Oprócz Klosterwappen i Keiserstein, po prawej stronie, prawdopodobnie jest widoczna także Heukuppe.

[Mateusz Dlutko]

Krzysztofie, prosimy o graficzny dowod Twojej tezy

[Krzysiek_S]

Mateusz, spokojnie. Nad opisem, popartym obliczeniami, muszę trochę popracować. Dopiero wróciłem, nie wszystko naraz :-).

[Mateusz Dlutko]

Jestem daleki od spokoju po takiej informacji, poki co sceptyczny, ale mocno trzymam kciuki za finalne q.e.d. 

[Michał Skiba]

Zbieram moje tryby z podłogi. Sam sobie ich nie wstawię więc muszę szukać kolegi go fachu. Krzysztof jesteś wielki i dzięki że jesteś z nami. Prosimy o zdjęcia na team albo do mnie. Publikacja bedzie ekspresowa podobnie jak ze Sthuleck iem z Ostredoka. Brawo Brawo brawo!!!!

[łukaszw]

Kierunek się zgadza. Mocno wyciągnęło i spłaszczyło te górki, wg Heya minimalna refrakcja dla Heukuppe wychodzi ok. 0,3. Gdyby takie warunki wystąpiły niżej, Tatry z Roztocza (np. z Frampola) byłyby realne.

[Robert J]

Krzysiek GRATULACJE ! Tak się domyślałem, że wczoraj można było liczyć jedynie na Ciebie !

[Rambo75]

Krzysiek,ode mnie również szczere gratulacje ! 

Ja z Pradziada wreszcie spełniłem swoje marzenie i upolowałem tego Schneeberga,teraz będę próbował ze Śnieżnika,liczę,że i mnie się kiedyś poszczęści i również dojrzę  

Pozdrawiam was wszystkich !!! 

[RadekW]

Gratulacje! Po Vladeasie z Tarnicy było to tylko kwestią czasu :) 

[Krzysiek_S]

Ojej, ale ruch się zrobił...

Zrobiłem własną symulację, z liniami widzenia obliczanymi na podstawie lekko zmodyfikowanego pomiaru temperatury, wykonanego w Prostejovie, w południe. Modyfikacja spowodowała ciut większe wyniesienie obserwowanych pozycji alpejskich szczytów (jest to uzasadnione, bo pokazały się dopiero wieczorem). Góry w obliczeniach wychodzą bardzo spłaszczone, podobnie zresztą jak z "południowym", pionowym rozkładem temperatury. Wynik ten dobrze zgadza się z obserwacją.

Przyznaję, że jako "dalekoobserwator", czuję się spełniony - te Alpy ze Śnieżnika ulęgły mi się w głowie jakieś 15 lat temu, a po upublicznieniu pomysł najpierw wzbudzał niedowierzanie, czasem podszyte drwiną. W miarę upływu czasu, pojawiały się pośrednie dowody na to, że coś może być na rzeczy (podniesienie horyzontu przy inwersji), aż wreszcie obserwacja z Pradziada, wykonana przez Roberta, przesądziła sprawę. Trzeba było "tylko" postawić przysłowiową kropkę nad "i", co nareszcie się udało. Żałuję tylko, że nie miałem statywu. Zdjęcie, zrobione po zachodzie Słońca, wymagało ekstra wyostrzania, żeby do czegoś się nadawało. Podpórka z plecaka, niestety nie wystarczy.

Na koniec, dziękuję wszystkim za dobre słowa :-).

Edytowane 3 Stycznia 2020 przez Krzysiek_S

[Mateusz Dlutko]

Czyli "siadlo". Pozostaje mi tylko pogratulowac postawienia kolejnego milowego kroku w DO! W sumie ten i wszystkie poprzednie pokazuja, jak ogromna sila tkwi w spolecznosci i ze kolejne MW to tylko kwestia czasu.

 

Tak na marginesie, wrzuc prosze pomiar temperaturowy z poludnia. Ta niwelacja profilu obu masywow i prawie ich zrownanie jakos nie mieszcza mi sie w glowie.

Edytowane 3 Stycznia 2020 przez Mateusz Dlutko

[Michał Skiba]

Noo bardzo jestem ciekawy rozkładu temperatury. Inwersja zrobiła swoje. Ciekawi mnie jedno. Jakby wyglądało to przy jeszcze większym przyciśnięciu. Wilgotność swoje...ale jeszcze bardziej wyższe ciśnienie może pozwoliłoby na bardziej korzystny obraz. Ale co tu dużo mówić. Jeszcze raz, serdecznie gratulujemy. Całe podkarpackie grono DO składa wielkie wyrazy uznania. Będą o Tobie Krzyśku pisać w przewodnikach nie tylko tych Sudeckich ale i ogólnopolskich!!!

Edytowane 4 Stycznia 2020 przez Michał Skiba

[merti]

Nie chce mi się wierzyć że o pół kilometra "podniósł" się horyzont. Tym bardziej że szczyt Klosterwappen został mocno zbyt mocno wypłaszczony...

Edytowane 4 Stycznia 2020 przez merti

[RadekW]

To ja może wrzucę diagramy z 02.01 z 12UTC z "trasy" strzału i okolic. Generalnie bardzo niska inwersja i meega suszarka na wysokościach strzałowych.

 

1. Wrocław

 

2. Praga

 

3. Prostejov

 

4. I trochę dalej, ale wciąż wyżowe Monachium:

 

 

[Tatromaniak85]

Ogromne gratulacje Rambo i Krzysiek. Coś pięknego..

 

14 godzin temu, Michał Skiba napisał:

(...) Publikacja bedzie ekspresowa podobnie jak ze Sthuleck iem z Ostredoka (...) 

Michał czekam z niecierpliwością. Pozdro

 

Edytowane 4 Stycznia 2020 przez Tatromaniak85

[Mateusz Dlutko]

8 godzin temu, Michał Skiba napisał:

Będą o Tobie Krzyśku pisać w przewodnikach nie tylko tych Sudeckich ale i ogólnopolskich!!!

Wypadaloby tez dodac informacje do Wikipedii.
 

Ja bym sie jeszcze wstrzymal z publicznym okreslaniem, ze ze Snieznika zobaczylismy Schneeberg. Poki co mamy pewnosc, ze jest to mozliwe. Podobnie jak z Tatrami z Salomina i RO z PL, zaczelo sie skromnie, a juz kolejne strzaly nie pozostawialy domyslow. Wyczyn KS na pewno sprawi, ze Snieznik stanie sie bardziej oblegany.

[fomalhaut]

1 godzinę temu, Mateusz Dlutko napisał:

Ja bym sie jeszcze wstrzymal z publicznym okreslaniem, ze ze Snieznika zobaczylismy Schneeberg. Poki co mamy pewnosc, ze jest to mozliwe. Podobnie jak z Tatrami z Salomina i RO z PL, zaczelo sie skromnie, a juz kolejne strzaly nie pozostawialy domyslow. Wyczyn KS na pewno sprawi, ze Snieznik stanie sie bardziej oblegany.

Jednak Vladeasa jest tylko jedna i przez 4 lata nikt wyczynu Radka nie powtórzył, Na drugi Schneeberg z Pradziada czekaliśmy ponad 2 lata. Robert polował na Śnieżniku od wielu lat. 

Tatry z Salomina tym się różnią od powyższych przykładów, że miejscówka ta jest bardzo łatwo dostępna w porównaniu Tarnicą, Pradziadem, czy Śnieżnikiem, i można wykonać znacznie więcej prób, zwłaszcza wiedząc ze już stamtąd ktoś DO zrobił. 

Myślę, że na kolejne Alpy ze Śnieżnika przyjdzie nam chwilę poczekać (obym się mylił )

[bajastro]

@Rambo75 i @Krzysiek_S również gratuluję obserwacji

[Krzysiek_S]

Radek zwrócił uwagę na rzecz bardzo ważną dla dalekodystansowych obserwacji - niską wilgotność względną. Na wysokości szczytu Śnieżnika, plątała się ona w okolicach 5%. Dzięki temu, powietrze było wspaniale przejrzyste.

Zrobiłem jeszcze kilka wykresów, ilustrujących warunki rozchodzenie światła w powietrzu, w dniu obserwacji. Punktem wyjścia jest pionowy profil temperatury, wzięty z pomiaru wykonanego w Prostejovie (dostępny na stronach Uniwersytetu Wyoming: http://weather.uwyo.edu/upperair/sounding.html). Na potrzeby obliczeń, trochę ochłodziłem warstwę powyżej mgły inwersyjnej. Jako "warunki typowe" przyjąłem spadek temperatury o 0.65 stopnia na 100 metrów wysokości - tak, jak czytamy w przewodnikach górskich, radzących turystom, by zabrać ciepłe ubranie :-).

 

Na tej podstawie, wyznaczyłem zależność współczynnika załamania światła od wysokości. Ilustruje ją drugi wykres. Kluczowy jest szybki spadek współczynnika załamania, w warstwie powietrza do wysokości około 600 m n.p.m., gdzie mamy wzrost temperatury. To w niej następuje silne uginanie światła, dzięki czemu widok alpejskich szczytów w ogóle był możliwy. Dla porównania, w "warunkach typowych" mamy powolny, prawie liniowy w interesującym zakresie wysokości, spadek współczynnika załamania.

 

Oczywiście wtedy też występuje refrakcja atmosferyczna. Ilustrują ją kolejne wykresy, linii widzenia między Śnieżnikiem a Klosterwappen. Odchylenie tej linii od prostej (prosta byłoby bez atmosfery, albo w atmosferze, w której temperatura i ciśnienie nie zmieniają się z wysokością - linia widzenia pokrywałaby się z osią x na wykresie) wynosi prawie 300m w warunkach typowych, ale aż 150m więcej w inwersyjnych!

Przekłada się to na wysokość n.p.m. (ostatni wykres). Bez wsparcia ze strony inwersji, dostrzeżenie Klosterwappen ze Śnieżnika graniczyłoby z cudem.

Nie mam, niestety, możliwości narysowania przekroju terenu, razem z linią widzenia, ale pamiętam, że w dawnych czasach ktoś to robił (tylko dla typowej refrakcji), chyba programem Kashmir i po drodze pojawiała się przeszkoda terenowa. Zresztą, widać ją na panoramach generowanych przez udeuschle, w odległości 90 km od Śnieżnika.

 

Edytowane 4 Stycznia 2020 przez Krzysiek_S

[łukaszw]

Heywhatsthat ma możliwość wyznaczenia profilu terenu, niestety w małym rozmiarze.

Tak wyglądają linie widzenia Śnieżnik-Klosterwappen bez refrakcji, przy standardowym współczynniku 0,13 i przy minimalnym dla zapewnienia widoczności 0,17, gdzie linia przechodzi tuż ponad terenem. Alpejskie szczyty widać znacznie powyżej horyzontu, więc ugięcie światła musiało być dużo większe.

 

Analogiczny profil dla Heukuppe - tutaj widoczność zaczyna się przy współczynniku refrakcji 0,29 i dla takiej jest wyznaczona górna linia.

W powiększeniu

To tylko uproszczenie zakładające stały współczynnik refrakcji, w rzeczywistości zmienia się on z wysokością i pewnie stąd wynika to spłaszczenie gór.

Edytowane 4 Stycznia 2020 przez łukaszw

[Czarny]

Wielkie gratulacje! Były trzy osoby na które w zakładach bukmacherskich można by obstawiać, że ustrzelą Alpy ze Śnieżnika: Tucznik, RobertJ i KrzysiekS. No i udało się Krzyśkowi. W ten sposób zamknął się pewien rozdział, bo przecież nikt już nie ustrzeli dalszej góry z terenu Polski. Choć jeszcze wiele dalekich strzałów zostało do zrobienia... Choćby wizyta na Śnieżniku przy okazji fenu.

 

P.S. Wróciłem niedawno z pracy i przy kawie odsiewam właśnie RAWy ostre od nie ostrych z wizyty na Ostredoku. Schneeberg wygląda u mnie bardzo podobnie do obrazu jaki pokazał się Krzyśkowi.   

[Mateusz Dlutko]

Dzieki za Wasze analizy. Brakuje mi jednak ciagle uzasadnienia dla tak znacznej niwelacji szczytu Schneeberga w relacji do reszty masywu. Zakrzywienie promieni powinno odbywac sie "symetrycznie" na calej wysokosci gory, w efekcie pojawic powinien sie sam szczyt a nie caly masyw. A jesli caly masyw, to z proporcjonalnie przeksztalconym przez refrakcje profilem szczytu. Tymczasem nie ma tu zachowanych zadnych proporcji.

[Matheo_89]

W dniu 16.12.2019 o 22:37, Bulizzor napisał:

Nie wiem czy właściwy wątek, ale jest to daleka obserwacja z wulkanu

Zdjęcie z wysokości ok. 5300m podczas podejścia na szczyt Cerro Toco 5604m n.p.m.

Do wulkanu Llullaillaco - 211 km.

 

Hejka, też byliśmy na Toco w zeszłym roku, podczas wyprawy na zaćmienie. Jednak my nie wchodziliśmy na sam szczyt, a jedynie podjechaliśmy do obserwatorium Atacama Cosmology Telescope, połaziliśmy trochę fotki postrzelać i z powrotem. Llullaillaco często oglądaliśmy, był widoczny z wielu miejsc. Maksymalnie widzieliśmy go z 245km w drodze z geizerów El Tatio. Poniżej nasza relacja z fotkami również Llullaillaco:

https://astropolis.pl/topic/67819-chile-2019/page/2/

[Krzysiek_S]

Łukaszw, dzięki - tego mi brakowało. Jak słusznie zauważyłeś, współczynnik refrakcji zmienia się z wysokością, zwłaszcza gdy mamy inwersję.

Czarny, też Ci się należą gratulacje! Zastanawiałem się, kto taki był na Ostredoku i myślałem, że raczej jakiś Słowak, bo z całej historii docierały do mnie jakieś strzępy i to okrężnymi drogami. To musiała dopiero być poważna wyprawa! Czekam na publikację.

Mateusz, nie masz racji. Oto druga twarz symulacji - przebieg linii widzenia, porównanie warunków inwersyjnych:

i typowych:

.

Widzisz różnicę? Propagacja światła, w warstwie z silniejszą refrakcją, wyrównuje różnice. Jeszcze sama końcówka, teraz na jednym wykresie:

Przy inwersji, wszystkie linie widzenia "wchodzą" do oczu obserwatora pod prawie jednakowymi kątami, co tłumaczy spłaszczenie gór.

 

Edytowane 4 Stycznia 2020 przez Krzysiek_S

[łukaszw]

Ciekawe, Heywhatsthat pokazuje co innego - różnica wysokości pomiędzy liniami przebiegu światła do różnych wierzchołków jest tam praktycznie taka sama dla refrakcji 0,13 i 0,3. Może to właśnie zależy od zmienności refrakcji z wysokością, jeśli powyższe wykresy ją uwzględniają. Światło odbite od niższego wierzchołka pokonuję dłuższą drogę w warstwie powietrza o większej refrakcji w porównaniu z wyżej położonym szczytem, więc powinno ulegać silniejszemu ugięciu.

Edytowane 4 Stycznia 2020 przez łukaszw