Urządzenia do fotometrii wizualnej gwiazd

[Marek Szczerba]

Ciekaw jestem, czy ktoś ma doświadczenia związane z urządzeniami do wizualnych pomiarów jasności gwiazd, które pozwalają na pewna obiektywizację pomiaru jasności w stosunku do metody Argelandera. Ja kiedyś coś takiego popełniłem.... Interesują mnie systemy wytwarzania obrazu sztucznej gwiazdy porównania i kalibrowanej zmiany jej jasności.

Pozdrawiam!

Marek

[Marek Szczerba]

Czyżbym nz całą Polskę był jedyną osobą zainteresowaną tą tematyką? Nie chce mi się wierzyć, chociaż... Szukając czegoś o fotometrach wizualnych w internecie też niczego nie znalazłem na stronach anglo- i niemieckojęzycznych. Czy ktoś jest przynajmniej zainteresowany budową urządzenia, które kiedyś sam zbudowałem?

[Gość Janusz_P.]

Fotometr klinowy wg Kulikowskiego budowałem prawie 20 lat temu ale wtedy nie było możliwości wykonania dobrych klinów optycznych a te z zaczernionej kliszy były mocno niejednorodne, po latach odpuściłem trochę obserwację zmiennych i nie został nigdy skończony ze szklanym skalibrowanym klinem jak należy

Pokaż fotki swojego ustrojstwa i opisz co i jak biega 8)

[Gość leszekjed]

Popieram prośbę o zaprezentowanie konstrukcji.

L.J.

[krzy_k]

Witam

Ładnych parę lat temu był czas, że interesowało mnie to zagadnienie i nawet analizowałem ze dwa rozwiązania. Ale nigdy ich nie zrealizowałem. Chętnie jednak zapoznałbym się z Twoją konstrukcją i dołączam się więc do próśb poprzedników byś ją zaprezentował.

Pozdrawiam

[CDev]

przyznam się że również ten temat mnie zainteresował i dołączam się do próśb

[HAMAL]

Interesują mnie systemy wytwarzania obrazu sztucznej gwiazdy porównania i kalibrowanej zmiany jej jasności.

 

Gdzieś o tym czytałem, tylko gdzie to było?

[r.ziomber]

Opis takiego urzadznia jest w Vademecum milosnika astronomii nr 2/1992.

[Marek Szczerba]

Opowieść należałoby rozpocząć tak: dawno dawno temu.... (jakieś 15..17 lat)

Ktoś prosił o fotki - urządzenie to raczej już nie istnieje, chyba że u rodziców gdzieś w jakimś zakamarku. Mógłbym zrobić szkice jak to wyglądało ale nie mam na to czasu w dzień a wieczorem siły (private bussines). Ale sądzę, że jak podam kilka najistotniejszych informacji to będzie można sobie zgrubnie wyobrazić na czym to polegało. Całe urządzenie to był odpowiednio zbudowany okular, w którym zastosowałem soczewkę od lupy filatelistycznej 5x (f=50mm). Okular stanowił całość razem z wewnętrzną rurą wyciągu. W ognisku okularu na końcu cienkego drucika umieściłem kulkę z wkładu od długopisu (przyklejona klejem hermol). Kulkę wybrałem starannie jako nalbardziej błyszczącą spośród kilku innych. W rurce okuolaru-wyciągu naprzeciw kulki wykonałem otwór średnicy ok. 1mm. Teraz spoglądając w okular i oświetlając otwór widać było jego odbicie w kulce jako punkt świetlny - moja sztuczna gwiazda porównania. wzdłuż osi otworu, prostopadle do osi okularu dobudowałem rurkę, w której umieściłem żródło światła i parę polaroidów - jeden stały i jeden obrotowy. Obracając ten drugi można było osłabiać blask sztucznej gwiazdy wg. wzoru

m1-m0=5log(cos a) gdzie a - kąt obrotu polaroidu (dla a=90 st. odpowiada maksymalne wygaszenie gwiazdy)

Polaroidy wydłubałem z wyświetlacza starego kalkulatora otrzymanego w jakimś biurze. Źródło światła to była dioda LED o żółtej barwie - wtedy jeszcze nie słyszało się o diodach niebieskich a co dopiero białych. Dioda zasilana była z płaskiej baterii 3R12 przez układzik elektroniczny pozwalający regulować jej blask co jest niezbędne dla wstępnego ustalenia blasku gwiazdy porównania.

Całość pierwotnie podłączona była do lunetki z obiektywem ze szkła okularowego fi=35 mm f=500 mm. Później zdobyłem zdezelowany obiektyw lornetkowy fi=50mm i f ok. 500 mm.

Wykonałem obserwacje kilku gwiazd Północnego Ciągu Biegunowego i wykonałem wykres jasność gwiazd - wyznaczone delta m. Wyszła idealna prosta! Oczywiście pomiar wykonywany był kilkakrotnie dla każdej gwiazdy, w ten sposób uzyskałem wartość średnią o niewielkim błędzie.

Potem fotometrem tym obserwowałem zaćmienie RZ Cas - wykres był po prostu palce lizać! A potem przyszedł czas studiów i wszystko poszło w odstawkę.... A że wtedy jeszcze nie miałem zwyczaju notatek prowadzić w solidnym zeszycie, więc niewiele się zachowało. Teraz chodzi mi po głowie aby ponownie zbudować coś podobnego ale o innym standzrdzie wykonania i obsługi.

Tyle z mojej opowieści.

[Marek Szczerba]

Jakoś nie widzę opini ani negatywnych ani pozytywnych. Zatkało Was? - przecież chyba nie, w gruncie rzeczy jest to nirmal tak proste jak budowa cepa.

[Gość Janusz_P.]

Ludziska mają ograniczoną wyobraźnie, walnij wykresikiem krzywej blasku czy fotką ustrojstwa to dyskusja się zapewne rozwinie 8)

[PTL]

Na mnie opis Twojej pomyslowosci i budowy fotometru zrobil bardzo duze wrazenie. Jak widac jego prostota wcale nie przeszkadza w uzyskaniu doskonalych wynikow!

 

Mysle jednak ze czasy fotometrii wizualnej powoli beda odchodzic do historii astronomi amatorskiej, chociaz z naszej perspektywy ceny kamer CCD sa nadal zaporowe dla wiekszosci zainteresowanych.

 

Glowna zaleta kamery jest bardzo duzy obiektywizm (no tez ja trzeba dobrze skalibrowac i pilnowac wielu parametrow bo kamery wcale nie sa takie liniowe jak sie czesto pisze, ale przeciez mozna amatorsko wykryc tranzyty planet przed gwiazdami, gdzie dm = 0,01m) a przede wszystkim umozliwiaja bardzo duza produktywnosc - na jednym zdjeciu z odpowiednia ogniskowa teleskopu mozna cyknac zarowno gwiazde badana jak i kilka gwiazd odniesienia (czesto nawet wiele gwiazd zmiennych na jednej fotce) a redukcje obserwacji mozna zautomatyzowac (inwestycja w oprogramowanie). kamery sa bardzo czule i do fotometrii gwiazd do powiedzmy 14m wystarcza ekspozycje do 1min. Majac kamere, teleskop, montaz z GOTO i odpowiednie oprogramowanie oraz mozliwosc pisania skryptow obserwacji mozna efektywnie uruchomic system ktory automatycznie zbierze i skalibruje setki obserwacji w ciagu jednej nocy.

 

Na Zachodzie sporo osob takie pomiary prowadzi, u nas szczerze mowiac nie wiem.

 

Gdyby obowiazki zawodowe nie przeszkadzaly (nie jestem w stanie byc systematyczny), chetnie zajal bym sie takim tematem.

 

Pozdrawiam,

 

Pawel Lancucki