Skocz do zawartości

Sapmi – tam gdzie kończy się tajga.


Hans

Rekomendowane odpowiedzi

aurora.jpg

 

 

Słowo wstępu

 

IMG_6062.jpg Wybrać się na zorzę pod koniec sierpnia to dosyć ryzykowny plan. Im dalej na północ tym większe szanse na zorze ale i... jaśniejsze niebo. 200-300 km za kręgiem polarnym było już jasno całą noc, choć Słoneczko chowa się pod koniec sierpnia na kilka godzin płytko pod horyzont. Niżej jest ciemniej, ale środkowa Skandynawia miewa kaprysy pogodowe. Sama zorza też jest radośnie nieprzewidywalna, pomimo sporej aktywności naszej gwiazdy. No i próbuje świecić dokładnie tam gdzie łuna od Słońca. Czasem jednak największa frajda, jest z gonienia króliczka, a nie ze złapania go

 

Tym razem zabrałem ze sobą syna i samochód. To nieco zmieniło specyfikę wypadu. Jak mawia jeden z moich współpracowników, niesie to ze sobą plusy dodatnie i plusy ujemne. Mając własny transport, łatwiej było mi osiągnąć niedostępne tereny. Mając jednocześnie pod opieką dzieciaka, nie mogłem osiągnąć mojego standardowego chaosu i hardkoru jaki preferuję. To ograniczało możliwość radosnej eksploracji w trybie rozwiązywania problemów ad-hoc i pchania się w „interesujące” sytuacje. Oznacza to również, że nagromadzenie „wybryków” w tym opisie będzie nieco niższe, niż część czytelników moich wcześniejszych relacji mogła by oczekiwać. Tak czy siak, zaczęliśmy od wkurzania mojej drogiej małżonki

 

Znudzeni kilkugodzinną już jazdą, mknąc autostradą na Hamburg podpuszczam młodego do wysłania do matki SMSa, że jednak zarzucamy pierwotny plan namiotowo-polarny i skręciliśmy do Włoch powylegiwać się na plaży. Przy akompaniamencie, nerwowych poćwierkiwań kolejnych SMSowych ciosów z dosyć gorącymi docinkami, udało nam się nieco obudzić i dotrzeć do duńskich mostów bez większych wpadek, poza może faktem, że dwa hamburgery w przydrożnym barze okazały się kosztować 70 pln . Kładki nad Sundem robią wrażenie

 

IMG_6041.jpg IMG_6050.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

Pierwsze godziny w kraju szyszkojadów muszę jednak przemilczeć. Na fali Brejvikowych niepokojów mojej ślubnej, lepiej nie kusić losu opisem, jakim zbiegiem okoliczności wylądowaliśmy na kampie w Raa pod Helsingborgiem. Mówiąc ogólnie, przyczyniło się do tego nieco niestandardowych interakcji z tubylcami Po całym dniu za kółkiem zasnąłem w 2 minuty. Kolejnego dnia czekał pierwszy z zaplanowanych wypadów w dzicz.

 

Głupio było by, napierając na strefę polarną, przejechać po prostu przez kraj szarlotkowych wikingów (wrócę jeszcze do tego :) ). Ogólny plan zakładał zygzakowanie pomiędzy ciekawszymi lokacjami i parkami narodowymi Szwecji i Norwegii w drodze na północne pustkowia. Nie będę zanudzać opisami dojazdów i marszrutą samych relokacji. Generalnie wyglądało to tak, że wykonywaliśmy żabi skok w okolicę która nas zaciekawiła, zostawialiśmy rupiecia na parkingu, a sami braliśmy na garba cały szpej konieczny do spędzenia kilku lub kilkudziesięciu godzin na szlaku. Po zatoczeniu pętli wykonywaliśmy kolejny żabi skok w interesującą nas lokacje.

 

 

------------------------------------------------------------

Bagna, komary i styropian. - Kurs na północ

 

trio.jpg O Store Mosse pisałem już na forum. Niezwykle, klimatyczne miejsce, wypełnione brzęczeniem owadów i krzykami ptaków wśród kilkusetletnich sosen, wyrastających niewiele ponad głowę dorosłego człowieka wprost z toksycznej, torfowej zupy. Genialne miejsce jeśli chcesz połazić po otwartych przestrzeniach bez natykania się na innych przedstawicieli homo-sapiens, a jednocześnie nie ruszać setek kilometrów w centralny i polarny interior. Od chwili wejścia na szlak do powrotu do rupiecia po ok. 40h spotkaliśmy jedną nakręconą miejscową traperkę-daltonistkę, nie do końca potrafiącą rozróżnić dystans 300 merów od 3 kilometrów, twardziela z zadyszaną partnerką w trybie „na ultra lekko”, mknących jak parowozy przez bagno i dwoje autochtonów, emerytów, zbierających na obrzeżach parku grzyby. Niezły wynik biorąc pod uwagę fakt, że kilka kilometrów zrobiliśmy poza granicami parku, wprowadzeni w błąd przez daltonistkę, spędziliśmy noc w rastsudze zamkniętego schroniska w centralnym jego punkcie, a wszystko odbywało się w dniu wolnym od pracy w środku wakacji zaledwie 20 km. od Varnamo...

 

IMG_6082.jpg IMG_6084.jpg

IMG_6083.jpg IMG_6072.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Podczas skoku ku Sztokholmowi mieliśmy zawadzić jeszcze o park Norra Kvill. Jakim cudem młodemu udało się zgubić z włączonym GPSem nie mam pojecia, ale wyszło na dobre. Znaleźliśmy krzaczora, przy którym Bartek wymięka

 

IMG_6108.jpg IMG_6112.jpg

IMG_6107.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Po zaciągnięciu języka u miejscowych (było lekkie spięcie który z nas ma tego języka ciągnąć, w końcu to młody popierniczył drogę, ale to ja musiałem nękać mieszkańców) dotarliśmy szutrówkami do lasu z baśni. Dla jasności, park nie jest duży, obeszliśmy go w kilka godzin dookoła, ilość napotkanych na szlaku – zero.

 

IMG_6113.jpg IMG_6119.jpg IMG_6125.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pod koniec dnia mieliśmy jednak w nogach sporo kilometrów. Namierzyliśmy kamping, rozegraliśmy kilka partii mega-szachów pod czujnym okiem siedzących na miejscu ... hmmm... jakby ich nazwać... kuracjuszy? Nie mam pojęcia jaką przyjemność przeciętna rodzinka niemieckojęzyczna odnajduje w siedzeniu całymi godzinami w kamperze na biwaku. W kamperze, w którym kisiła się ponad tysiąc kilometrów jadąc tu. Miejsce generalnie miało charakter mieszanki kinder party z obozem zuchów pod czujnym okiem mamuś. Niestety, domowa specyfika tej lokacji podpuściła mnie do popełnienia jednej z głupszych decyzji całego wypadu. Zarządziłem pranie.

 

Niby co może być groźnego w przepraniu paru gaci i koszulek? Ano, ma to pewne zależności do trybu w jakim podróżowaliśmy. Samochód zawalony wszelkiej maści biwako-szpejem nie był zbyt dobrym miejscem do suszenia ciuchów... a te oczywiście nie wyschły przez noc. Następny w kolejce był Sztokholm, to oznaczało, że wilgotne ciuchy spędziły dzień w siatach. Kolejną noc biwakowaliśmy na dziko w lesie, było wilgotno i bezwietrznie, dalej wszystko mokre (nad ranem lekko już capiło stęchlizną). I tak się to ciągnęło za nami w sumie dosyć długo, doprowadzając do tak kuriozalnymi akcji naprawczych jak zjazdy w tajgę i rozwieszanie całego mokrego badziewia po gałęziach. Na takich przystankach wszystko próbowało wyschnąć do czasu gdy nasze brzuchy stanowczo odmawiały współpracy po opchaniu się jagodami, borówkami. Trochę skucha

 

IMG_6135.jpg IMG_6134.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

Napierając na północ zabawiliśmy się w klasycznych turystów. Bullerbyn, starówka Sztokholmu, muzea, hot-dogi itd. Dla przypomnienia, wszystko z bombą zegarową niewyschniętego prania w bagażniku. Młody zaliczał po kolei te same zaskoczki co ja, zesłany tu na roboty 4 lata temu. Już wie, że chleb o składzie styropian – 30%, tektura – 30%, wata – 30% cukier – 10% nie jest dobrym pomysłem. Waty i tektury powinno być co najmniej 80%. Wie też , że jak gdzieś widzi napis „Rea” to prawdopodobnie towar tak ostemplowany będzie miał cenę niewiele tylko droższą od odpowiednika w Polsce, a te dziwne cosie na co drugim skrzyżowaniu, to sztuka współczesna. Wie już też, że polki są grube, ale ciągle chudsze od szwedek. No i, że swenglish miejscowych jest na całkiem przyzwoitym poziomie.

 

IMG_6137.jpg IMG_6169.jpg IMG_6178.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ostatnim „epizodem” południowej Szwecji wartym odnotowania była masakra w Parku Narodowym Färnebofjärden.

 

Zatrzymuję się na niewielkim , trochę obskurnym parkingu zasłanym drobnymi okruchami szkła. Przez rzadkie sosny połyskuje tafla jeziora. Powoli budzę się do działania. Drogi centralnej szyszkolandii są niezwykle monotonne. Ot prosta wstążka asfaltu ograniczona szczelną ścianą lasu, co kilkadziesiąt minut z północy napiera TIR wyładowany drzewem, czasem mijasz kampera... usypiające. Tymczasem za oknem pochylona toaleta typu drewniana budka nad dołkiem, a obok uśmiecha się złuszczona słońcem tablica informacyjna z mapką parku. Coś jednak jest nie tak.

 

- Głąbie... słyszysz?

- Nie... zaraz, co to?

- No właśnie nie jestem pewny, wiatru nie ma, drzewa jak zamrożone.

- Jakiś silnik?

- No nic, ja muszę zacząć od tej toalety

- Zamknij drzwi!

- Ożeszkur...

 

Powiem tak, otworzyliśmy samochód 2 razy. Najpierw na kilkadziesiąt sekund potrzebnych na wyjście, zabranie moskitier, plecaków i aparatu. Za drugim razem na kilka sekund potrzebnych na władowanie się z powrotem i zrzut plecaków. Komary tłukliśmy w środku jeszcze przez kwadrans. Mój wynik – 22 sztuki. Młody prawie dobił do setki! BTW park całkiem fajny. Jagody wyśmienite. Ilość turystów w parku – 2 (ja i głąb ).

 

IMG_6183.jpg IMG_6188.jpg IMG_6189.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

------------------------------------------------------------

Góry i tajga. - Centralna Skandynawia

 

IMG_6427.jpg Bilet na prom ma konkretną datę. Czas nieco przyśpieszyć. Ruszyliśmy ku Fulufjällets nationalpark na pograniczu centralnej Szwecji i Norwegii. Prawie sto metrów wodospadu z płaskowyżu liczącego sobie kilkaset mionów lat zapowiadało się ciekawie i nie zawiodło. To miejsce to południowa granica występowania wielu polarnych gatunków. Tu już lepiej jednak przestawić się na skandynawski tryb prowadzenia. W przydrożnych rowach można napotkać potrąconego łosia. Zdarza się też nowiutkie Audi wbite na kilkadziesiąt metrów w lasek karłowatych radio-brzózek, a poza tym lasy i ... dalej las. Inny samochód trafia się raz na kilkanaście, kilkadziesiąt minut. Osobiście miałem z usypiającą monotonią pokaźnych dystansów Szwecji wiele problemów. Sprawę pogarsza słońce wiszące godzinami tuż nad horyzontem. Oślepiające i męczące oczy. Stosowałem zasadę przerwy na fajkę co jeden album raczej energetycznej muzyki. Najsensowniejszym ruchem jest chyba jednak posiadanie zmiennika.

 

Tu robiło się już chłodno. Temperaturę wody w jeziorach oceniam na okolice 10*C. W dzień termometr w rupieciu z rzadka przekraczał 10*, choć na słońcu bez problemu dawało się wędrować w t-shircie. Tutaj zacząłem polować nocami na zorze. Tutaj udało mi się złapać pierwszą, słabą aurorę (jak się potem okazało również ostatnią :( )

Sam park gorąco polecam. Do wodospadu sporo ludzi. W odleglejszych partiach pojedyncze grupki. Ehhh, gdyby Tatry były tak zatłoczone jak ten płaskowyż...

 

IMG_6422.jpg IMG_6446.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

IMG_6435.jpg IMG_6436.jpg IMG_6434.jpg IMG_6444.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

A zorza jest tutaj - http://www.facebook....420038124699266 . Sorry, nie potrafię jej wstawić w treść i trzeba kliknąć. Pełna rozdzielczość, nie skatowana mpegiem jet tutaj (uwaga, 50MB): https://dl.dropbox.c...urora/zorza.avi choć tak jak mówiłem, słaba.

 

Późnym popołudniem zeszliśmy do naszego rydwanu i przebiliśmy się przez góry do Norwegii. Te rejony to już krainy oznakowywane na mapach kulturowych jako Laponia. To słychać. Miejscowi lekko skażają norweski i szwedzki specyficzną wymową. Choć ciągle dominują rudzi wikingowie i blond walkirie :)

 

Norweskie odludzia mają pewną cechę. Każda lepiej utrzymana szutrówka okazuje się prywatną, płatną drogą. Przeważnie sprawa zamyka się w kilkudziesięciu koronach. Niemniej przy takim obrocie spraw zamiast pierwotnie upatrzonego parku z wydawało się łatwym, choć oczywiście płatnym dostępem, ruszyliśmy raz a porządnie. Okazało się, że po upatrzonej wcześniej drodze kursują jedynie 2x dziennie wahadłowe autobusy. Nic innego nie może tam wjechać. Po przestudiowaniu map, ruszyliśmy nieco na południe. Prywatną drogą schroniska Grimsdalshytta wjechalismy na prawie 60 km w mniej popularny rejon – dolinę rozdzielającą Park Narodowy Dovre i Rondane. Wędrówka po tych górach nie przypomina szlajania się po Tatrach. Niecałe dziesięć stopni i lekki wiatr pozwoliły na szybkie łykanie kilometrów po zdradliwych halach. Wędrujemy po czymś, co przy odpowiedniej dawce dobrej woli, można nazwać ścieżką, choć ze szlakami znanymi z Polski nie ma to zbyt wiele wspólnego. W sumie wspinasz się bezpośrednio po kamienistych halach porośniętych doskonale maskującą wszelkie pułapki terenu niską, górską roślinnością (przydają się przyzwoite, wodoodporne górskie trepy), mniej więcej nawigując na z rzadka poustawiane kopczyki i markery. Schodząc ze szczytu Kattuglehøi (chyba, nie do końca jestem pewny nazwy góry na którą weszliśmy) udało się młodemu znaleźć poroże dzikiego renifera. Fajna pamiątka Po całym dniu spędzonym w górach (samotnie, ostatnich ludzi minęliśmy jakieś 300m od schroniska) ponownie przebiliśmy się w ulewnym deszczu na szwedzką stronę. Noclegi pod namiotem w tych rejonach to już raczej nie piknik. Odpalając rupiecia w porannej mgle na jednej z przygranicznych przełęczy w okolicach Härjedalen, termometr wskazał +2*C

 

IMG_6449.jpg IMG_6453.jpg IMG_6455.jpg IMG_6458.jpg IMG_6460.jpg IMG_6461.jpg IMG_6464.jpg IMG_6467.jpg IMG_6469.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Obraliśmy ponownie kierunek na północ. Cel Jokkmokk. Jeden z większych ośrodków kulturowych ludu Saami. W połowie drogi zrobiliśmy sobie krótki, trzygodzinny chyba, spacer po tajdze w okolicach między miasteczkami Vilhelmina i Dorotea. To tutaj odnotowywane są rekordowe ujemne temperatury Szwecji. O ile mnie pamięć nie myli, mowa o wartościach w okolicach -50*C, choć szukając danych po sieci można nadziać się na wiele sprzecznych informacji w tej kwestii. Odświeżeni marszem, przekroczyliśmy krąg polarny.

 

IMG_6470.jpg IMG_6472.jpg IMG_6473.jpg IMG_6474.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

I tutaj stało się coś, co lubię sobie tłumaczyć interwencją z duchowego wymiaru. Zajebiste „dzień dobry” kręgu polarnego po kilku latach rozłąki. Na odcinku kilkudziesięciu kilometrów szwedziki ograniczyły prędkość do 40 km/h ze względu na roboty drogowe (na całym odcinku nie było ani jednego robola, kopary lub choćby kupki żwiru). Sunąłem powoli w prawie całkowitej ciszy przez ponad pół godziny nie mijając jakiegokolwiek innego pojazdu. Mniej więcej w chwili przekraczania kręgu polarnego, kilkadziesiąt metrów przed maską wyszedł na pustą szosę, duży, zupełnie bielutki renifer. Spokojnie przeparadował obok samochodu patrząc ciekawie w okna. Zanim zamknąłem rozdziawioną gębę, a młody uzbroił aparat, samiec stukając cicho kopytami zniknął w zielonym gąszczu... Od tej pory canon leżał na kolanach młodego gotowy do strzału

 

 

------------------------------------------------------------

Sapmi – Polarne pustkowia

 

IMG_6662.jpg W miasteczku Jokkmokk ponownie zabawiliśmy się w rasowych turystów. Muzeum Kultury Lapońskiej, sklepiki z lokalnymi wyrobami, lokalna loteria, miejski ogród botaniczny i tego typu klimaty. Na ulicach miasteczka sporo ludzi o budowie raczej drobnej, czarnowłosych, z lekko skośnymi oczyma i ciemniejszą, ogorzałą cerą. Heh, nieźle się konserwują. Uzbrojeni w kilka pezentów-drobiazgów dla ślubnej ruszyliśmy w dalszą drogę ku północy. Do bagażnika trafił miedzy innymi magiczny specyfik domowej roboty z jagód zmieszanych z owocami jakiegoś karłowatego jałowca polarnego. Osobiście mam go za truciznę, ale reszta mojej familii jego walory smakowe chyba sobie ceni (Jak sprawdziłem dziś w lodówce, to nie zostało więcej jak ćwierć butelki).

 

IMG_6613.jpg IMG_6628.jpg IMG_6621.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Z racji narastającej potrzeby ciepłego prysznica dla obu z nas, zatrzymaliśmy się na noc na sporym kampie kilkanaście kilometrów za Gällivare. Tym razem nie było rodzinnej atmosfery. Sprawy potoczyły się nieco... inaczej.

 

 

- Hej! Jolo kolo hru?

- Skjuzmi?

- Ej undre holo gulo um bolo lik? Jooooo.

- Sory, Ajdont spik słidisz... eee... norgie?

- Wrt grone strage stolhyta? Musu sadar.

- Nic Cie za cholerę gościu nie kumam. Ale jak masz ochotę pogawędzić to żaden problem. My tu z młodym w międzyczasie rozłożymy sobie namioty coby przeschły okej?

- Jeger wente. Panoskal untale. Wente wente.

- Aj rily dont understandju. Duju spik inglisz?

 

Polazł. Popatrzyliśmy z młodym po sobie, wzruszyliśmy ramionami i zabraliśmy się za rozciągnięcie tropików, aby choć trochę przeschły. Jednak żylasty dziadzio wędrowycz najwyraźniej miał inny plan.

 

- Hej! Jeger tilbake

- Ale... uuu, taaakie buty

 

Na drewnianym tarasiku naszej najętej chatynki pojawiła się paczka fajek i do połowy pełna flaszka fińskiej gorzałki 0.75. Tiaa...

 

- Wrt poro!

- Na pohybel!

- Du har kulgut.

 

Wiecie jak jest. Radośnie dyskutowaliśmy każdy w swoim języku dopóki nie pokazało się dno. Młody miał z nas niezłą polewkę, ale w końcu się znudził i polazł grać. Prawdopodobnie osoba słuchająca naszej rozmowy i rozumiejąca jednocześnie polski i norweski posikała by się ze śmiechu łapiąc oddech w krótkich przerwach drgawek i skurczów żołądka W pewnym momencie jednak sprawy zmieniły bieg. Przy wjeździe na kamp zaryczało kilkanaście Harleyów i Junako-podobnych maszyn, niosąc na grzbietach potężne sylwetki zakutane w skóry i czarne kaski. Norweski Jakub Wędrowycz warknął coś niezadowolony, machnięciem ręki pożegnał się i szybko oddalił ku swojej kabince. A ja, trzeźwiejąc, zacząłem trybić na przyśpieszonych obrotach. Młody w środku gra na tablecie, na razie niech siedzi, nie ma go co straszyć. Do Gällivare niecałe 20 kilometrów, ale jestem po paru głębszych, więc ew. odwrót mógłby być mocno kłopotliwy. Recepcję kampa zamknięto o 19ej. Tu już nikt w razie kłopotów nie zareaguje, a jeśli nawet, to co by im to lekko-skośnookie, drobne, miejscowe dziewczę mogło zrobić... no chyba żeby maiła ze dwudziestu braci skorych do tego typu rozrywek... w sumie nie takie nierealne. Ile policji może być w Gällivare? Hmmm... jak mają dwa radiowozy z obsadą to maks, jak nie spękają po wezwaniu, to pojawili by się nie wcześniej jak w kwadrans.

 

Obserwuję uważnie powoli dokującą watahę i coś mi tu nie pasuje. Zawodnicy na tych motorach składają się praktycznie z samych frędzelków zwisających ze wszystkiego, od butów, poprzez nogawki, rękawy, rękawiczki, wszystkie możliwe szwy na kurtkach itd itd. Blachy mają norweskie, więc nie są to miejscowi u siebie. Na każdym motorze widać owiewki i dodatkowe chromowane okucia... Hmmm... Owiewki? Fędzelki? I czy ja dobrze widzę fiolecik na dwóch maszynach ze stadka? Dziwne. Pierwsze sylwetki powoli zsuwają się z maszyn. No właśnie, nie mają zbyt sprawnych ruchów. W końcu pierwszy z raiderów zdjął kask. ROTFL. Pyzata ruda baba po pięćdziesiątce o aparycji rumianej gospodyni domowej. Po chwili pół stadka okazuje się mieć pod skórzanymi kurtami sporych rozmiarów cycki i skłonność do szczebiotania. Pozostali „meni” znacząco wylali się z kombinezonów po rozpięciu kurtek. W rozpinanych sakwach motorów zabrzęczało szkło. A na wielki stół przy kampowym parkingu trafiły pierwsze kawały posypanych pudrem szarlotek. :szczerbaty:

 

Osłabiony całą akcją polazłem do kabiny przygotować szpej na polowanie na zorze. W połowie pracy przerwało mi pukanie do drzwi.

 

- Dzień dobry! 145 koron za litr moroszki, 140 za jagode daje. Ile macie?

 

O ja pierdziele, czeski film dzisiaj. Okazało się, że tym razem przyczyną zamieszania były polskie blachy mojej te-renówki. Po krótkich wyjaśnieniach okazało się, że zostaliśmy wzięci przez miejscowego biznesmena z dolnego śląska za sezonowych poławiaczy runa leśnego. No nic, do zmierzchu zaktywizował się jeszcze raz norweski Jakub Wędrowycz prowadzący wojnę z szarlotkowym gangiem i policja robiąca rundkę wokół kampingu na wszelki wypadek. Nie będę wdawał się już w dalsze szczegóły. Powiem tylko, że koło pierwszej w nocy, stojącego na czatach za zorzą, dopadły chmury i to był koniec bajki na ten dzień.

 

Nad ranem ponownie ruszyliśmy na północ. Jednak nastąpiły pewne problemy logistyczne. Okazało się, że władze Pajala kommun liczącej sobie prawie 7 tysięcy mieszkańców (przy rozmiarach niewielkiego polskiego województwa) zarządziły generalny remont trasy E45 na odcinku... kilkudziesięciu kilometrów... To oznaczało, że radośnie zerwali z niej asfalt, rozorali i powoli zaczynali utwardzać z powrotem. Nikt też się specjalnie nie przejmował ciężkim sprzętem pozostawionym na niedzielę, tak jak przerwał robotę i tam gdzie przerwał robotę. Bo i niby kto mógłby im to zaiwanić albo zdewastować? Renifery? Z mojej jednak perspektywy była to droga przez mękę. Co więcej, bez jakiejkolwiek sensownej alternatywy. Niby mógłbym zawrócić. Przez Kirunę doczłapać do norweskiego Narviku i tam szosą wzdłuż fiordów jakoś nacierać na północ. To byłby by setki nadłożonych kilometrów i dodatkowy bak paliwa do zapłacenia... zacisnąłem zęby, zwarłem pośladki i przepełzłem ten plac budowy lawirując pomiędzy górami żwiru, spychaczami i kamolami z prędkością najczęściej nie przekraczającą szybkiego marszu. Zajęło mi to godziny. Sfrustrowany i wykończony po raz kolejny wbiłem się w kamping gdzieś między szwedzką mieściną Vittangi, a fińskim miasteczkiem granicznym Kaaresuvanto za rzeką Könkämäeno. Miałem trochę dość tego powiatu. Jednak powiat, jeszcze ze mną nie skończył

 

Noc nie chciała się zacząć. Czy raczej dzień nie bardzo miał ochotę się skończyć pomimo zachodu słońca. Kamping też nie był zbyt wysokich lotów. Na parkingu przed recepcją stało kilkanaście siedmio-tonowych ciągników z naczepami pełnymi różnego rodzaju kruszyw na remontowaną niedaleko drogę. Driverzy kręcili się to tu, to tam, rozmawiając głównie po fińsku. Recepcja oczywiście zamknięta na głucho. Szczęśliwie na zafoliowanej tekturce ktoś zawiesił na drzwiach numer telefonu. Problem w tym, że osoba odbierająca tenże telefon, nie bardzo potrafiła po angielsku. Kontakt face to face rozwiązał jednak problemy różnego kodowania na łączach i po kilkudziesięciu minutach grzaliśmy tyłki przy olejaku w drewnianej kabince. Robiło się późno, więc naszykowałem sprzęt na nocne czaty zorzowe i zakomunikowałem młodemu, że idę pod prysznic. Zabrałem ręcznik, mydło, szczoteczkę, czystą bieliznę i ruszyłem w zimną szarówkę na poszukiwania „män dusch”. Po przejściu kilkudziesięciu kroków przez labirynt domków kampingowiska, niepewnie zatrzymałem się zastanawiając, czy to co widzę jest aby na pewno realne. Jakieś trzydzieści metrów ode mnie. Kilku chłopa wędrowało gęsiego w moją stronę... na golasa. Ke? Zajarzyłem dopiero po chwili, gdy skręcili ku jednemu z domków, gdzie właśnie otworzyły się drzwi i w kłębach pary wysunęło się kolejnych dwóch golasów na próg. Przerwa na szluga. Tia... Lubię saunę, serio, ale bez kilkunastu Finów po 150 kilo sztuka w środku Szczęśliwie prysznice były w oddzielnej budowli. Bez zorzy, (już zbyt jasno, do tego zimna mgła) ale w końcu wypoczęty mogłem nad ranem opuścić strefę problemów.

 

IMG_6631.jpg IMG_6632.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

Późnym porankiem dotarliśmy do parku Mallan Iuonnonpuisto leżącego na styku granic Szwecji, Finlandii i Norwegii (głównie po fińskiej stronie). Po opuszczeniu strefy wejściowej, gdzie kręcili się jeszcze jacyś ludzie, weszliśmy w górskie pustkowia królestwa reniferów. Wędrówka po tundrze w otoczeniu tych głupiutkich zwierzaków to coś, dla czego warto pchać się tyle kilometrów na północ. To naprawdę inny rodzaj polarnego pustkowia, niż choćby 100 kilometrów na południe. Jest... arktycznie.

 

IMG_6664.jpg IMG_6668.jpg IMG_6667.jpg IMG_6656.jpg IMG_6651.jpg IMG_6652.jpg IMG_6639.jpg IMG_6638.jpg IMG_6646.jpg IMG_6649.jpg IMG_6661.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Niestety, czas gonił i po kilku godzinach wędrówki musieliśmy ruszać dalej. Na przejściu granicznym do Norwegii trzeba było jeszcze raz depnąć po hamulcach. Kilka reniferów właśnie przechodziło „odprawę celną” obwąchując otwarte szlabany i bramki . Po jakimś czasie, późnym popołudniem, osiągnęliśmy najdalej wysunięty punkt na północ w trakcie całej wyprawy – okolice Lyngenfjordu (69*38'N, 20*18'E). Z tego miejsca na Nord Cap jest jakieś 350km szosą. Odpuściliśmy jednak. Przed nami było jeszcze sporo kilometrów do upatrzonego miejsca na nocleg.

 

IMG_6669.jpg IMG_6670.jpg IMG_6671.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W miarę jak oddalaliśmy się od Oceanu Arktycznego (a dokładniej to już chyba od Morza Barentsa) robiło się coraz... zimniej. Zjeżdżając w nierealnych sceneriach fiordów w dół, do Narviku, było całkiem ciepło i przyjemnie. Prawie 15*C, ale jak tylko skręciliśmy na wschód, na E10 i zaczęliśmy piąć w góry, termometr szybko spuścił z tonu do okolic 3-5*C. Gdy słońce zaczęło ślizgać się już po górskich graniach, dotarliśmy do jeziora Torneträsk i naszego celu na tę noc – Lapporten. Noc pod namiotem była... zimna.

 

IMG_6677.jpg IMG_6676.jpg silver_clouds.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

------------------------------------------------------------

359 kilometrów prosto – Pohjanlahti

 

IMG_6866.jpg Gdy już późnym przedpołudniem zapakowaliśmy się do samochodu i ruszyliśmy na wschód, zwątpiłem czy aby mój GPS nie uległ awarii. Po minięciu Kiruny wyświetlił mi raczej niespotykany komunikat: „359 km prosto”... hmm... nice. Po kilku godzinach odwrotu wśród gęstej tajgi i pojawiających się co jakiś czas pomiędzy śnieżnymi tyczkami szosy, reniferów, mięliśmy krąg polarny i dotarliśmy do Luleå. Niewielkiego (choć jednego z ważniejszych dla szyszkojadów) portu nad Zatoką Botnicką. Po wjechaniu do miasteczka, pierwszego od czasów „dnia muzeów” w Jokkmokk (Kiruny nie uznaje za miasto, to mega-kopalnia z przylepionymi kilkoma budynkami użyteczności publicznej, hotelem i paroma uliczkami z domami mieszkalnymi), naszło nas na trochę cywilizowanej turystyki. Wbiłem w GPS najbliższe muzeum. Okazało się leżeć na jednym z niewielkich półwyspów otaczających port, kilkanaście kilometrów od centrum miasteczka. Ciekawe co tam mają, nazwa kompletnie nic nam nie powiedziała. Na miejscu okazało się, że trafiliśmy do... Muzeum kolejnictwa Niestety, właśnie je zamykano z powodu zaawansowanej już pory dnia. Udało mi się jeszcze doprosić, zamykającą główny hol opiekunkę, o pozwolenie na oglądnięcie zewnętrznej wystawy i zaczęło się safari W godzinach otwarcia ,to co młody tam wyprawiał, raczej by nie przeszło .

 

IMG_6775.jpg IMG_6776.jpg IMG_6780.jpg IMG_6783.jpg IMG_6785.jpg IMG_6788.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W końcu zaczęło się robić powoli ciemno, deszcz nasilał się. Szwedzka pogoda przypomniała sobie na dobre co ma robić. Trzeba było rozglądnąć się za jakimś legowiskiem. Z racji przemoczonego w nocy pod Lapporten namiotu, padło na kamping. W życiu nie widziałem takiego „morza rtęci”. To nie jezioro, to Zatoka Botnicka.

 

IMG_6790.jpg IMG_6789.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

Oczywiście odwrót odwrotem, ale kto powiedział, że mamy po prostu jechać na południe z przerwami jedynie na posadzenie papierzaka gdzieś w tajdze. Nawigując wzdłuż wybrzeża zaliczaliśmy kolejne parki narodowe. Na początek padło na Skuleskogen. Czyli miejsce, gdzie dobrze widać efekty ciągłego dźwignia się Skandynawii, po cofnięciu się lądolodu. Bardzo „typowe” krajobrazy dla Szyszkolandii.

 

IMG_6791.jpg IMG_6794.jpg IMG_6798.jpg IMG_6803.jpg IMG_6807.jpg IMG_6810.jpg IMG_6817.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

IMG_6818.jpg IMG_6824.jpg IMG_6793.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kolejne dzikie noclegi i śniadania twardzieli przeplatały nam się w powrotnej drodze z kilkugodzinnymi rundami po co ciekawszych, niewielkich i raczej pustawych rezerwatach. Pomimo, że wiele z tych miejsc jest już w zaludnionych rejonach i ma łatwy dostęp.

 

IMG_6825.jpg IMG_6826.jpg IMG_6830.jpg IMG_6835.jpg IMG_6862.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

IMG_6859.jpg IMG_6828.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

------------------------------------------------------------

Melancholia powrotu – Wrzosowiska Kalmar

 

IMG_6867.jpg Południową Szwecję osiągnęliśmy na dwa dni i trzy noce przez datą wypłynięcia promu z Karlskrony. Mając taki zapas czasu, postanowiliśmy wypuścić się jeszcze na Olandię. Ten płaski kawałek lądu to mekka ornitologów. Krzyżują się tu trasy sezonowych migracji całej masy wszelkiego rodzaju lataczy. Wysepka oferuje też specyficzne krajobrazy. Niewiele tu lasów, za to nie brakuje pustych, monotonnych i rozległych przestrzeni. Czasami kadrując jakąś fotkę, miałem wrażenie, że jestem gdzieś na sawannie. Jednak jeśli uda się wam zapuścić w niewielkie zagajniki, można wpaść na niezłego rogacza. A i jeszcze jedno. Kasza gryczana z sosem bolognese to naprawdę niezły obiad.

 

IMG_6869.jpg IMG_6871.jpg IMG_6879.jpg IMG_6874.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ostatnią dobę spędziliśmy w rejonie niewielkich rezerwatów otaczających Karlskronę. Tutejsze klimaty to już mieszanka skalistych wrzosowisk i lasów jakie znamy zza okna. Warto pokręcić się tu trochę. Dostęp z Polski jest prosty i tani (prom bez samochodu to koszt chyba niecałych 200pln). A okolica jest przeszyta siecią podmiejskich linii autobusowych zawadzających o centrum Karlskrony oddalonego od portu o parę kilometrów. W złą pogodę można też spędzić sporo czasu myszkując po muzeum morskim i niewielkich jednostkach wojskowych wycofanych ze służby i udostępnionych za free do zwiedzania.

 

IMG_6886.jpg IMG_6892.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

IMG_6885.jpg IMG_6904.jpg IMG_6906.jpg IMG_6911.jpg IMG_6914.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

IMG_6908.jpg IMG_6917.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

IMG_6920.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Jednak nadchodzi zawsze ten czas, że coś się kończy.

 

IMG_6921.jpg IMG_6923.jpg .

IMG_6818.jpg

IMG_6185.jpg

  • Lubię 9
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Jeszcze taka techniczna notka. Wbijanie się do szyszkolandii przez mosty nad Sundem to nie jest zbyt optymalna opcja jesli startujemy gdzieś z centralnej Polski. Czas i koszt jest porównywalny z przeprawą promową (mosty są płatne, robi się też sporo więcej kilometrów), a spędzasz znacznie dłuższy czas za kółkiem. Plusem są niezłe widoki, ale jadąc z dzieciakiem, sugeruję prom. Większy fun dla dzieci.

 

Pozdrawiam.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

super się czytało i oglądało,

jakbym tam był :)

 

a przy okazji:

coś ze zdjęciami w tym arcie, pokazuje ich 219 szt, może się załadowały po parę razy?

i jeszcze takie:

a jaką można.PNG

nawet pałki nie da się postawić

Edytowane przez sumas
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Adam pracuje nad poprawieniem silinika do artów. Po update, postaram się przemeblować to lepiej. Fotki te które chciałem , są widoczne (choć nie do końca ułozone tak jak powinny).

 

Co do błedu który podłaczyłeś, widze, że mimo komunikatu, zadziałał prawidłowo i odnotował głos.

 

Pozdrawiam.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Tak, jak napisał Hans, poprawka systemu artykułów (zdjęcia) nastąpi w czasie najbliższych prac (piątek prawdopodobnie). Tak samo w artykułach zostanie uruchomiony system lajków, jaki zrobiliśmy dla zwykłych wątków. Będzie działać i wyglądać dokładnie tak samo.

 

Uch, jeszcze tyleeee roboty. Artykuły to priorytet.

 

Swoją drogą, sporo osób mnie pyta, czy będą tak samo świetne artykuły, jak na "starym" astropolis :) A pamiętacie, wydawało się, że mało ludzi je czytało.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Hans, a jak to jest z tymi komarami? Kto się nie wybierze gdzieś bardziej na północ Szwecji czy bardziej w las, to przywozi opowieści o tym, jakie kochane i nieliczne są nasze krajowe egzemplarze w porównaniu do skandynawskich. Generalnie towarzyszyły Wam cały czy prawie cały czas czy po prostu jest parę rejonów, gdzie są bardziej upierdliwe a poza tym (względny) spokój?

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Komary są, jakby to powiedzieć, terytorialne i punktualne. :) Na wybrzeżu i do kilkudziesięciu kilometrów w głąb lądu ich po prostu nie ma. Każdy komar padnie z głodu jak mu przyjdzie latać przez kilkanaście dni pod wiatr, wiejący kilkadziesiąt na godzinę, a to norma od strony Morza Północnego i Bałtyku. Całkiem często bywają takie kilkudniowe wyjce i od strony Zatoki Botnickiej. W górach ich nie ma (jak to w górach). Na północy są i jest ich bardzo dużo, ale tylko w okresie białych nocy (druga połowa wiosny i pierwsza połowa lata). Pod koniec sierpnia pojedyńcze sztuki i to im dalej tym mniej. Źle jest w centrum. W lesie jeszcze jak w lesie, dawałem rade odgonić się, ale na terenach podmokłych, w okolicach jezior, na mosse ... chemia nie pomaga.

 

Ale moskitierki nie są drogie ;) ... tyle, że mnie osobiście to nie komary potrafiły psychicznie wykończyć, a meszki. Te przedrą się przez moskitierki, mankiety, skarpety, cholerną dziurkę od paska. A mam na nie uczulenie. Spytajcie na zlocie mojego dzieciaka, jakich rozmiarów i kolorów i na jak długo dostaje tatuś opuchliznę i bąbli po tym jak upitoli go meszka... Bo jak wam tak po prostu napiszę to nie uwierzycie. Zresztą , pokaże wam blizny ;)

 

Pozdrawiam.

  • Lubię 1
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 3 tygodnie później...

Ale numer!!!

Minęliśmy się o jakiś tydzień w krainie renifera. Ja w Kirunie wylądowałem na parę godzin 3 września, a do Abisko dotarłem górami 11-go. Zorza była "na dzień dobry" w nocy z 3/4.09 (gdzieś na W od Nikkaluokta), a potem jeszcze na do widzenia w Kirunie 13.09. Melduje, że komary już wyzdychały. Jeszcze pod Nikkaluokta ubiliśmy ze spotkanym z naprzeciwka Niemcem ze 3 ostatnie sztuki, bo przeszkadzały w pogawędce na szlaku. Nie wiem z autopsji, jak to wygląda w sierpniu, ale praktycy zalecają się nie ruszać bez moskitiery na głowie.

Ja dotarłem na północ koleją ze Sztokholmu (do którego doleciałem Wizz-em), nie jest to tania impreza. Gdyby nie brak lotów w dogodnym terminie wybrałbym pewnie wariant lotniczy Norwegianem przez Narwik. Do samej Kiruny tylko SAS lata. Za to w pociągu fajnych ludzi się spotyka, jak sympatyczna Czeszka, która z rowerem jechała od Kalmaru po Narvik a potem z powrotem do Kiruny, do ktorej i tak miała przyjechać na roczny staż w IRF (instytut zamujacy się fizyka jonosfery i przestrzeni kosmicznej).

Potwierdzam,że renifery mało płochliwe i czasem można sobie poogłądać z bliska. Lis polarny przedefilował przed autobusem akurat gdy ja fociłem setnego landszafta, pech! Oprócz włóczenia się po górach i tundrze lubię czasem industrialne klimaty, więc w Kirunie zjechałem na poziom 540m do kopalni i pobawiłem bryłkami magnetytu.

Załączam parę fotek z pierwszej i drugiej zorzy, bliskie spotkanie z magicznym (sic!) reniferem w Abisko i kolory jesieni gdzieś na szlaku. Ładowarka z kopalni ma łyżkę na 30 ton urobku. Inna ciekawostka: opony w 80% wypełnione cieczą, a tylko 20% sprężone powietrze. Chodzi o to, by nikt nie poczuł się jak pocisk z wiatrówki, gdy guma pęknie w kopalnianym chodniku.

Pozdrawiam

-J.

P9044447.JPG

P9044448.JPG

P9094636.JPG

P9124824.JPG

P9134966.JPG

P9135028.JPG

Edytowane przez Jarek
  • Lubię 7
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

... tyle, że mnie osobiście to nie komary potrafiły psychicznie wykończyć, a meszki. Te przedrą się przez moskitierki, mankiety, skarpety, cholerną dziurkę od paska. A mam na nie uczulenie. Spytajcie na zlocie mojego dzieciaka, jakich rozmiarów i kolorów i na jak długo dostaje tatuś opuchliznę i bąbli po tym jak upitoli go meszka... Bo jak wam tak po prostu napiszę to nie uwierzycie. Zresztą , pokaże wam blizny ;) ...

Mam podobnie. Jedyne, co trochę łagodzi i przyspiesza gojenie, to maść lub krem ze sterydem (nie nadużywać!). Hydrokortyzon w kremie jest dostępny bez recepty.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dołącz do dyskusji

Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.

Gość
Dodaj odpowiedź do tematu...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.