Skocz do zawartości

Noc 20/21 września


Gość Paweł Trybus

Rekomendowane odpowiedzi

Gość Paweł Trybus

Na zakończenie lata udało mi się spędzić cztery fantastyczne godziny z teleskopem 18" na mojej miejscówce niedaleko Kielc. Była to sesja nr 408, a już 26-ta w tym roku i jedna z najlepszych, jakie pamiętam. Co prawda warunki mogłyby być lepsze (LM 6.2 mag, seeing 2/5, przejrzystość 3/5), ale różnorodność i piękno obserwowanych obiektów pozwala uznać tę noc za wyjątkowo udaną.

 

Na początek skierowałem teleskop ku bardzo ładnej trójce (a raczej czwórce) galaktyk w Smoku.

 

n5985.jpgn5982.jpgn5981.jpg

NGC 5985 (11.1 mag; SB 14.0 mag) - duża, owalna, o niskiej jasności powierzchniowej

NGC 5982 (11.1 mag; SB 12.9 mag) - mniejsza, jajowata z bardzo jasnym jądrem

NGC 5976 (13.0 mag; SB 13.1 mag) - bardzo wydłużona o jednorodnej jasności

Całe trio ślicznie prezentowało się w okularze 14mm (143x). Bardzo się od siebie różnią, ale razem tworzą naprawdę piękny widok.

Obok zerkaniem przy 286x dostrzegłem mały owalny "duszek", galaktykę NGC 5976 (14.8 mag; SB 13.5 mag)

n5976.jpg

 

Następnie skierowałem się ku Pegazowi, by zweryfikować wcześniejszą niepewną obserwację gromady kulistej Palomar 13 (13.8 mag; 1.8'). Tym razem udało się potwierdzić tę słabiutką mgiełkę przy 200x. Była tam, gdzie powinna, obok gwiazdki będącej "czubkiem" trójkąta prostokątnego. Bardzo słaba, widoczna zerkaniem i nie przez cały czas.

pal13d15.jpg

 

Po drodze spojrzałem na piękną galaktykę spiralną z poprzeczką NGC 7479 (10.9 mag; SB 13.5 mag). Duże lustro pokazuje ją w pełnej krasie. Przy 200x widać poprzeczkę z obydwoma zakrzywionymi końcami, zerkaniem da się wypatrzeć delikatne halo, w którym poprzeczka jest zanurzona.

Obok znajduje się malutka NGC 7495 (13.1 mag; SB 14.1 mag) widoczna przy 200x jako delikatna, okrągła mgiełka lekko jaśniejsza w centrum, obok gwiazdki.

n7479.jpgn7495.jpg

 

Kolejnym celem był Perseusz. Najpierw spojrzałem na piękną M34 przy 65x. Tuż obok niej znajduje się mgławica planetarna Abell 4 (16.7 mag). Jasność podawana w CdC jest dość myląca, ponieważ planetarka jest zaskakująco łatwa. Widoczna zerkaniem przy 286x bez filtra jako małe, ciemnoszare kółeczko. Z filtrem OIII widoczna na wprost na czarnym tle nieba. Udał się również dostrzec galaktyczkę PGC 2201006 (16.1 mag) i wykonać szkic (lekko obrobiony w GIMPie):

Abell_4.jpg

 

W pobliżu znajduje się kolejne ładne, choć dość trudne trio galaktyk, na które spojrzałem przy 200x.

NGC 996 (13.0 mag; SB 13.5 mag) - okrągła, jasne jądro i duże halo

NGC 999 (13.5 mag; SB 13.3 mag) - mała, między dwiema gwiazdkami, tylko jądro o równomiernej jasności

NGC 1001 (14.8 mag; SB 13.0 mag) - wydłużona, blada, lekko jaśniejsza w centrum

n0996.jpgn1001.jpg

 

Kolejne trio galaktyk namierzyłem w Baranie. Ładnie prezentowało się przy 143x i 200x.

NGC 678 (12.2 mag; SB 13.4 mag) - płaska, z jasnym podłużnym jądrem

NGC 680 (11.9 mag; SB 13.1 mag) - okrągła z jasnym jądrem i delikatnym halo

IC 1730 (14.4 mag; SB 13.3 mag) - mała, owalna plamka o jednorodnej jasności, przy 143x zerkaniem, przy 200x na wprost

n0678.jpgn0680.jpg

 

Kolejny cel był chyba najbardziej spektakularny.

Wszyscy obserwatorzy galaktyk słyszeli o Łańcuchu Markariana, czyli grupie jasnych galaktyk w Pannie układającej się właśnie w "łańcuch". Otóż okazuje się, że podobne zgrupowanie galaktyk znajduje się w Rybach i ma nawet podobną nazwę - "The Pisces Chain" (łańcuch Ryb). Składa się na niego 11 słabych galaktyk, z których 10 udało mi się zaobserwować w jednym polu 27' (przy 143x)! To był naprawdę piękny widok. Galaktyki w większości miały postać kółek z delikatnie jaśniejszymi środkami, tylko jedna z nich (NGC 379) była wydłużona. Jedenasta, najsłabsza galaktyczka (NGC 387) widoczna była dopiero zerkaniem przy 200x i 286x. A są to:

NGC 373 (14.9 mag; SB 13.0 mag) - malutka, tuż obok gwiazdki

NGC 375 (14.5 mag; SB 13.1 mag)

NGC 379 (12.8 mag; SB 12.7 mag) - wydłużona

NGC 380 (12.5 mag; SB 13.1 mag)

NGC 383 (12.2 mag; SB 13.6 mag) + NGC 382 (13.2 mag; SB 12.5 mag) - przytulone, ale wyraźnie osobno. 382 w otoczce 383.

NGC 384 (13.1 mag; SB 13.1 mag)

NGC 385 (13.0 mag; SB 12.9 mag)

NGC 386 (14.3 mag; SB 14.0 mag)

NGC 387 (15.5 mag; SB 13.6 mag) - najsłabsza, zerkaniem przy 200x i 286x

NGC 388 (14.3 mag; SB 14.0 mag)

n0383.jpgn0375.jpgn0373.jpgn0380.jpgn0388.jpg

 

Kolejnym celem na liście była grupa galaktyk Hickson 3 w Wielorybie, ale zrezygnowałem z powodu bardzo rozjaśnionego nieba w tamtym miejscu. Po drodze jednak spojrzałem na NGC 157 (10.4 mag; SB 12.9 mag), widoczną przy 200x jako duży, blady owal o równomiernej jasności.

n0157.jpg

 

W Wielorybie znajduje się także jedna z najjaśniejszych grup galaktyk z katalogu Hickson - Hickson 16. Tworzą ją cztery dość jasne galaktyki układające się w łuk.

NGC 833 (12.7 mag; SB 11.6 mag) - lekko owalna, przytulona do okrągłej NGC 835 (12.1 mag; SB 12.2 mag), razem tworzą układ Arp-318. Obok okrągła NGC 838 (13.0 mag; SB 12.8 mag) i przy niej, tuż obok gwiazdki wydłużona NGC 839 (13.1 mag; SB 13.0 mag). Całość prezentowała się pięknie przy 200x, udało mi się zrobić dość kiepski szkic (obróbka w GIMPie):

H16.jpg

 

W międzyczasie wyżej wzniósł się gwiazdozbiór Woźnicy. Spojrzałem na Mgławicę Krab (M1) przy 143x i 200x, z filtrem UHC. Bez filtra to mgiełka o jednorodnej jasności, natomiast filtr UHC uwidacznia delikatną włóknistość, jaśniejsze i ciemniejsze obszary. Piękny widok i kolejny dowód na to, że duży (teleskop) może więcej :-)

 

W Woźnicy znajduje się też gromada kulista Palomar 2 (13.0 mag; SB 14.8 mag; 2.2'). Widoczna na wprost przy 143x i (nieco gorzej) przy 200x, obok pary gwiazdek. Okrągła z bardzo delikatnym pojaśnieniem w centrum. Dość łatwa w 18" lustrze.

pal2.jpg

 

I to był ostatni obserwowany obiekt tej nocy. W sumie padł 1 nowy Hickson, 1 Palomar, 1 Abell PN, 1 IC i 22 NGC. Cztery godziny (22:00 - 02:00) minęły bardzo szybko...

 

Czystego nieba!

 

Paweł

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gość Paweł Trybus

Czujni koledzy z www.deepskyforum.com zauważyli, że galaktyczka, którą naszkicowałem obok Abella 4 to PGC 2816330 (wg LEDA jej jasność to 16.9 mag, chyba sporo zaniżona), a nie PGC 2201006.

To ta zaznaczona kółkiem:

Abell4.jpg

 

Zaznaczona prostokątem płaska PGC 10427 (wg LEDA 16.6 mag) była poza zasięgiem.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dołącz do dyskusji

Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.

Gość
Dodaj odpowiedź do tematu...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.