Komety w blasku Księżyca (Obserwacje 23 X 2013)

Piotrek Guzik · 23 Października 2013

Pomimo tego, że na dzisiejszą noc prognozowano w okolicach Krakowa gęste mgły, postanowiłem nad ranem obudzić się i sprawdzić, jak sprawy się mają (głównie ze względu na kometę C/2012 X1 (LINEAR), która niedawno wybuchła). Okazało się, że jak na Kraków niebo wygląda całkiem nieźle. Ze względu na jasny Księżyc postanowiłem nie odjeżdżać zbyt daleko od miasta, a jako wstępny cel obrałem sobie miejscówkę w Biurkowie Małym, około 20 km w linii prostej na północny wschód od centrum Krakowa.
Wyjechałem około 3:30 i jadąc samochodem widziałem, że niebo jest bardzo dobre - już w granicach miasta, prowadząc samochód, wyraźnie widziałem cały gwiazdozbiór Lwa, choć położona najniżej Denebola świeciła mniej niż 5 stopni nad horyzontem.

Na miejscu okazało się, że jak na noc z jasnym Księżycem wysoko nad głową, niebo jest fantastyczne. W północnej części gwiazdozbioru Lwa zasięg gołego oka przekraczał nieznacznie 6.0 mag. Za tak dobre warunki odpowiadała idealna wręcz przejrzystość - pod koniec obserwacji, około 5:30, tuż nad horyzontem pojawił się Arktur, który (pomimo tego, że jego wysokość nad prawdziwym horyzontem wynosiła niecałe 3 stopnie) wydawał się być nieznacznie jaśniejszy od Marsa. Oznacza to, że ekstynkcja atmosferyczna osłabiła jego blask o nie więcej niż 1.5 mag, podczas gdy dla przeciętnych warunków, za talbicą z ICQ, można się spodziewać osłabienia o około 4 mag!

Obserwacje rozpocząłem od namierzenia komety C/2013 R1 (Lovejoy). W 33 cm teleskopie odnalazłem ją natychmiast po przybliżonym wycelowaniu teleskopu w miejsce, gdzie powinna się ona znajdować. Okazało się, że jest ona także słabo widoczna w lornetce 10x50. Jej jasność oceniłem teleskopem na 8.8 mag (średnica głowy: 4', DC=5), a w lornetce na 8.5 mag (średnica głowy: 5', DC=5). Kometa była obiektem okrągłym, ładnie skondensowanym, z dość jasną centralną kondensacją.
Drugą w kolejności, kometą była okresowa 2P/Encke. Już w lornetce 10x50 było ją widać bez najmniejszego problemu i znacznie lepiej niż C/2013 R1 (po części dlatego, że była dalej od Księżyca i niebo w jej okolicy było ciemniejsze). W teleskopie było ją widać bardzo dobrze. Była obiektem dużym, średnio skondensowanym, przy czym centralna kondensacja była położona niesymetrycznie. W lornetce jej jasność oceniłem na 8.0 mag (średnica głowy: 7', DC=4), w teleskopie na 8.2 mag (średnica głowy: 6', DC=4).
Następnie wycelowałem teleskop w Marsa, który posłużył mi do namierzenia komety C/2012 S1 (ISON). Kometa zdecydowanie jaśnieje, choć nadal była najgorzej widoczną z obserwowanych przez mnie komet. Jej jasność oceniłem dziś na 9.8 mag (średnica głowy: 3', DC=4). Była obiektem mniejszym niż poprzednie 2 komety, a wewnątrz jej słabej i rozmytej głowy znajdowała się rozciągnięta w kierunku warkocza centralna, jaśniejsza część. W lornetce nawet nie próbowałem jej dostrzec.
Na sam koniec, tuż przed świtem zapolowałem na kometę C/2012 X1 (LINEAR). Ze względu, że także w jej okolicy zasięg gołego oka był całkiem dobry (w domu sprawdziłem, że najsłabsza gwiazda, którą tam widziałem miała jasność 5.8 mag), postanowiłem najpierw sprawdzić jej lokalizację lornetką. Zobaczyłem ja natychmiast po namierzeniu jej pozycji. Wyglądała jak lekko rozmyta niezbyt jasna gwiazda. Jej jasność oceniłem lornetką na 8.2 mag (średnica głowy: 3', DC=5). W teleskopie kometa była widoczna fantastycznie jako idealnie okrągły, skondensowany obiekt z jasną centralną kondensacją. W teleskopie oceniłem jej jasność na 8.2 mag (średnica głowy 2.5', DC=5).

Na koniec, około 5:47, kiedy kończyłem już pakowanie sprzętu, przez południowo wschodnie niebo przemknął bardzo jasny, niezbyt szybki, biało-niebieski meteor. W maksimum osiągnał -3 mag, a może nawet -4 mag i odpadły od niego 2 lub 3 znacznie słabsze fragmenty.

Edytowane 23 Października 2013 przez Piotrek Guzik

DARK · 23 Października 2013

U mnie wynik 3:1.

Obserwowałem Syntą 200/1200 pow 60 i 133x.

Obserwacje rozpocząłem o 5:30 sprzed domu. Warunki na niebie dobre - przejrzystość powietrza na prawdę ładna.

Pierwsza na cel poszła kometa ISON i nie udało ni się jej bezsprzecznie dostrzec. Wiedząc, że lada moment zacznie świta odpuściłem "rosyjskiej komecie" . Wszak najlepsze przed nami

Następną była sąsiadka z Lwa kometa 2P/Encke. Dość szybka lokalizacja komety i jest - jasny (ok 8.5mag) stosunkowo duży (6') skondensowany (DC=4) obiekt. Przy czym ocena jasności jest bardzo szacunkowa.

Po 2P przyszła pora na kometę Lovejoy R1. Bardzo szybka lokalizacja komety - przy powiększeniu 60x widoczna jako mały (2') dość zwarty (DC=3) obiekt przeciętnej jasności (ok 9.0mag).

Dochodziła godz 6-ta. Zaczęło świtać. Przyszła najwyższa pora na LINEARa X1. Po 5 min "dojścia" do komety w okularze 20mm w miejscu gdzie powinna "błyszczeć" kometa zaczęło "coś majaczyć". Zmieniłem okular na 9mm i bezsprzecznie kometa pokazała swą naturę. Była widoczna jako mały (2') zwarty (DC=5) obiekt jasności ok 8.5 - 9.0mag. Nie w ząb nie przypominała miniaturki komety 17P z którą jest porównywana w tym rozbłysku.

Niebo nieubłaganie zaczęło jaśnieć więc bez żalu skierowałem już teleskop na Jowisza i Księżyc, którym świt zupełnie nie przeszkadzał

PS: Jasnego meteora z 5:45 nie widziałem

Edytowane 23 Października 2013 przez DARK

tomeczz · 23 Października 2013

witam,

zachęcony Twoimi ostatnimi relacjami z weekendu rowniez nastawilem dzis budzik na 4 rano mimo ksiezyca. Obserwacje prowadzilem teleskopem 25cm przy powiekszeniach 50x i 85x oraz lornetką 10x50.

Komete Lovejoy spostrzeglem teleskopem dosc szybko, nie byla zbyt duza, ale zerkanie ujawniło małą mgiełke. Jeszcze szybciej udalo sie odnalezc Encke, przy powiekszeniu 85x zajmowala sporą czesc 82* pola widzenia. W lornetce rowniez ją widziałem. Duzo czasu powiecilem na odnalezienie ISON niestety moje starania spełzły na niczym, choc przy pomocy mapek dokladnie odnalazlem okoliczne gwiazdy i miejsce w ktorej kometa powinna sie znajdowac. Nawet zerkaniem nie udalo sie spostrzec diablicy.

Coz, moja relacja jest malo profesjinalna gdyz nie wiem jak oceniac jasnosc oraz rozmiar komety.

Widocznosc byla bardzo dobra pod Kaliszem, na Jowiszu przy 171x widzialem wyraznie struktury na najgrubszym pasie

Zaraziles mnie troche tymi kometami

pozdrawiam!

Edytowane 23 Października 2013 przez tomeczz

monter · 23 Października 2013

Coz, moja relacja jest malo profesjinalna gdyz nie wiem jak oceniac jasnosc oraz rozmiar komety.

http://cok.astrohobby.pl/abcobserwatora.html

Tu masz wszystko w pigułce Początkowo może wydawać się czarną magią, z czasem stanie się instynktem

cobranocka · 23 Października 2013

Witam... widziałem ten meteor jadąc do pracy ..już dawno czegoś takiego nie zaobserwowałem ..pozdr

Piotrek Guzik · 23 Października 2013

Do tego wszystkiego jeszcze dodam, że choć Księżyc zauważalnie przeszkadzał w obserwacjach, to jako wieczny optymista znalazłem sporą zaletę takich warunków - ani razu nie musiałem włączać latarki - światło naszego naturalnego satelity w zupełności wystarczało do odczytywania mapek.