Skocz do zawartości

Mam niezłą zagwozdkę z meteorytem typu H5


Hans

Rekomendowane odpowiedzi

Cześć,

 

Ciekawe co wyniknie z tej dyskusji :)

 

Dawno dawno temu ( http://astropolis.pl/topic/7746-meteoryt/ ) Kupiłem mały meteoryt dla ślubnej z przeznaczeniem na "wisiorkową profanację" :) Niestety, walory biżuteryjne nie zostały docenione zbyt entuzjastycznie przez kobietę i leżał sobie pare lat z przewierconą dziurką i nawleczonym łańcuszkiem. Ostatnio, w trakcie szufladowych wykopków, wpadł mi w ręce ponownie i wywołał pewien zamęt w mojej głowie.

 

Zacznijmy jednak po kolei.

 

Wedle papierów koleżki jest to:

 

Name: GAO-GUENE ( http://en.wikipedia.org/wiki/Gao%E2%80%93Guenie_meteorite )

Class: H5

Weight: 4,8g

Country: Burkina Faso (Poro village)

Date of find: 05.03.1960 17:00

 

Mamy więc do czynienia z popularnym chondrytem. Kłopot w tym, że wedle wiki powinien on wyglądać mniej więcej tak:

 

Tetrataenite-138026.jpg

 

A w moim własnie odkryłem kilka odprysków, co sprowokowało mnie do sięgnięcia po gówniany elastic-plastic mikroskop. Fotki są jakie są, więcej z tego chińczyka nie wyciągnę, ale jednak są i pokazują coś mocno odbiegającego od wizji przedstawionej przez wiki:

 

meteoryt-1.jpg

 

meteoryt-2.jpg

 

meteoryt-3.jpg

 

Koleżka oczywiście reaguje na magnes, ale... na moje oko, to zielone to Oliwin (http://pl.wikipedia.org/wiki/Oliwiny), a tego minerału akurat w meteorytach za wiele być nie powinno... w ogóle chyba nie powinno.

 

Oliwin to po muminowemu peridot.

 

A wedle tej listy, takowy minerał nie jest odnajdywany w meteorytach: http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_meteorite_minerals

 

Jakieś sugestie? :)

 

Pozdrawiam.

 

 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Na własne oczy widziałem w Muzeum Historii Naturalnej przepiękny okaz wypełniony oliwinami. Dotąd żyłem w przeświadczeniu, że oliwiny są w meteorytach spotykane, jak np. w tym okazie, wyszukanym w sieci w kilkanaście sekund:

 

glorieta-101-610.jpg

 

Zdjęcie ze strony: http://www.meteoritefinder.com/pages/glorieta.htm

 

Dodam jeszcze coś encyklopedycznego i dotyczącego chondrytów:

http://en.wikipedia.org/wiki/H_chondrite

Edytowane przez Loki
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

:)

 

Pytanie więc wypadało by nieco przekształcić. Skoro oliwin jest spotykany w meteorytach, to ciekawe jest, jaką drogę ewolucji przeszedł ten okruch w moich rękach. Oliwiny to skały głębinowe. Na geologii wbijali mi do głowy, że to właśnie z oliwinów głównie, jest zbudowany płaszcz Ziemski. Coś musiało rozwalić w pył naprawdę spory obiekt, by resztki jego płaszcza zdołały dolecieć do Ziemi jako meteoryty :) Duże bum.

 

Pozdrawiam.

 

Edit. Właśnie doczytałem, że Stardust też przytargał oliwiny w swoich próbkach pyłu kosmicznego... Jest go więc sporo w przestrzeni, a minerał ten ewoluuje raczej głęboko... Czyli, mam w rękach świadka rozgrywki bilardowej z dziecięcego okresu U.S. ?

 

Pozdrawiam.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Bardzo ciekawy okaz, az mnie ciekawi jak by wygladal w przekroju, jak by go na pile diamentowa i przeciac ciekaw jestem struktury kysztalow oliwinu jak sa rozmieszczone.

 

Tak dla ciekawostki ja znalazlem moj egzemplarz oliwinu w skale wulkanicznej - miejsce odnalezienia okolice rezerwatu Timanfaya na Lanzarote (wy-kanaryjskie)

tam sobie zwiedzilem sporo wulkanow i rozpadlin, miejsca wyplywu magmy - te oliwinowe bomby polecialy na bardzo duza odleglosc od epicentrum wybuchu, pewnie jako pierwszy wyrzut, jak by byla potrzeba to zamieszcze zdjecie.

moj kawalek jest pelen babli jak to skala wulkaniczna z erupcji - jestem ciekaw czy na aktywnych wulkanicznie ksiezycach jak Io dla przykladu, jak tam wywali taki spory wulkan, powiedzmy wielki wulkan, czy wszystko spada czy uda sie wybic poza grawitacje ksiezyca jakims kawalkom, w sumie i tak jowisz wciagnie wszystkie drobinki w okolicy, ale nurtuje mnie to bo widzialem zdjecia tych wulkanow z misji nasa i sa olbrzymie.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Hans, swego czasu interesowałem się i zbierałem namiętnie meteoryty i z tego co pamiętam to oliwin występuje oczywiście w pallasytach (meteoryty żelazo-niklowo-oliwinowe, przykład podany przez Loki), ale jest też powszechny w kamiennych chondrytach, ale tam ziarna oliwinu mają dużo mniejsze rozmiary, rzędu ułamków mm do mm, w porównaniu do centymetroych ziaren w pallasytach.

Nie jestem geologiem, więc nie wiem czy oliwiny to tylko skały głębinowe, tzn czy powstają na skutek wysokiego ciśnienia. Odkryto pył oliwinowy nawet w otoczkach komet, więc pewnie wysokie ciśnienie nie jest do tego konieczne.

Jeśli chodzi o wiek, to praktycznie wszystkie meteoryty jakie spadają na Ziemię to szczątki po zderzeniach planetoid z początków instnienia Układu Słonecznego, tak więc ich wiek liczy się w miliardach lat.

 

A ten Twój meteoryt wygląda bardzo podobnie do mojego Gao-Guenie, przynajmniej jeśli chodzi o skorupę. W moim na przekroju widzę chondry, ale nie wiem czy jest tam oliwin, nie mam mikroskopu.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Radek, rozmiar kryształów jest pochodną funkcji czasu, nie ciśnienia... o ile mi się już coś zupełnie nie pomerdało. Ciśnienie musi być nie jako obowiązkowe, aby w ogóle pewne kryształy z danego minerału powstały. BTW. tego typu info jak cytowane poniżej można odkopać prawie wszędzie:

 

"In natural terms, peridot's history is different from that of almost all other gems. Most gems are formed in the earth's crust. The two exceptions are peridot and diamond, which are formed much deeper in the earth, in the earth's mantle. Peridot forms in magma in the upper mantle, about 20 to 55 miles deep; it is brought to the surface by tectonic or volcanic activity." *

 

*oliwiny to te peridots gdyby ktoś chciał tłumaczyć przez google translate - automat nie zawsze łapie ;)

 

To, że oliwiny są wszędzie, nawet w otoczkach komet, trochę mnie właśnie zbija z tropu. One nie miały "jak" się tam utworzyć...

 

Mamy jakiegoś czynnego geologa na forum? Moja wiedza nie jest pełna, studiowałem geologię bardzo dawno temu i po jakimś czasie przekwalifikowałem się na wydział informatyczny. Daleko mi do eksperta, ale wiedzy na tyle zostało, że coś mi się tu nie zgadza.

 

Pozdrawiam.

 

 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Gao Guene to meteoryt zwyczajny, bronzytowo-oliwinowy. Bronzyt krystalizuje się pośród skał zasadowych na stygnącej powierzchni jakiejś planetki. Oliwin jest jednym z minerałów mu towarzyszących. Nie potrzeba do tego ciśnienia, wystarczy ochłodzenie magmy.

Owszem, chryzolit na który się powołujesz to też oliwin, ale bardzo rzadki i nie mający nic wspólnego z Twoim meteorytem. Konkretnie, pojawia się w aubrytach, które są meteorytami ze skał metamorficznych. Na Ziemi też pojawia się w skałach metamorficznych - marmurach.

Edytowane przez dobsonme
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dzięki,

 

Sprawa zaczyna się powoli wyjaśniać, choć nie, jeszcze nie. Zbyt wiele źródeł w sieci podaje błędne informacje (może bardziej pasowało by powiedzieć niepełne / zgeneralizowane przez co wprowadzające w błąd). Wiki (tutaj: http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_meteorite_minerals ) nie wymienia oliwinu w żadnej formie o jakiej tu rozmawialiśmy ( peridot / chrysolite / forsterite). Źródła które cytowałem post wyżej (sporo tego, w dosłownej formie lub nieco przeredagowanym tekstem, ale generalnie to samo) nie rozróżniają i generalnie całą grupę oliwinów pakują do worka minerałów / kryształów pochodzących z płaszcza. I weź tu nie zgłupiej :) Zawziąłem się trochę i grzebałem w tym dalej. Co znalazłem?

 

Wedle materiałów AGH (http://zasoby1.open.agh.edu.pl/dydaktyka/inzynieria_srodowiska/c_petrografia/plutoniczne.html)

 

Oliwiny występują w skałach magmowych jako... prakryształy. Ich środowiskiem są jednak skały plutoniczne (głębinowe). Ma to sens jeśli popatrzeć na tzw. Łańcuchy Bowena i temperatury w jakich krystalizują kryształy oliwinu.

 

Bowen%27s_Reaction_Series.png

source: wiki

 

Wróciliśmy z dyskusją do punktu startowego? No może nie do końca do startowego, ale do pytania, jaką drogę musiały przejść kryształy oliwinu, mogące tworzyć się tylko w bardzo wysokich temperaturach (krystalizują praktycznie jako pierwsze), by stać się fragmentem mojego meteorytu lub pyłu nałapanego przez sondę Stardust?

 

Pozdrawiam.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Jeszcze taki mały "uatrakcyjniacz" przemyśleń. Fotka poniżej, to kawałek naprawdę "głębokiego" okazu. Ten kryształ jest mniej wiecej 200x większy od tego co widać w meteorycie. Musiał mieć znacznie więcej czasu na wzrost w dogodnych warunkach niż to, co utworzyło się (lub przetrwało) w meteorycie:

 

oliwin.jpg

 

Ja wiem, że skały plutoniczne przeważnie mają charakter jawno-krystaliczny. Może nie chodzi tu o takie okazy jak to co własnie sfociłem, a sama definicja też mówi o tym, że kryształy winny być widoczne gołym okiem. Jednak nie każdy minerał plutoniczny, ma tę cechę.

 

Pozdrawiam.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Ziemia jest aktywna geologicznie, stąd różne procesy, w których to ciśnienie i temperatura formują kryształy. Z kryształami w meteorytach sprawa ma się inaczej. Powstały one w czasie formowania się Układu Słonecznego. Żadna tektonika ani wulkany nie miały w tym udziału. Kryształy powstawały w czasie stygnięcia bardzo gorącej materii tworzącej ówczesne planetoidy. Jak gorącej, trudno powiedzieć, jednak kiedy spojrzymy na budowę większych planetoid zobaczymy żelazne jądra i lekkie pierwiastki na powierzchni. Kiedyś musiały one być na tyle gorące, że płynne metale skupiły się w środku masy. W przypadku planetoid masa przynajmniej w porównaniu z planetami nie jest zbyt wysoka, grawitacja jest niska, a co za tym idzie nie ma mowy o zbyt wysokich ciśnieniach.

Tak więc różnica między kryształami ziemskimi i meteorytowymi polega na skali powstawania. Pirokseny i oliwiny formują się łatwo z byle czego to też dużo ich w różniastych spadzinach.

  • Lubię 1
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dołącz do dyskusji

Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.

Gość
Dodaj odpowiedź do tematu...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.