Skocz do zawartości

Organizmy i ich środowiska; zmiany (np ogólnoplanetarne)


ekolog

Rekomendowane odpowiedzi

http://www.bbc.com/news/science-environment-41848816

Odkryto nowy (zatem ósmy) gatunek dużej małpy żyjącej na Ziemi.
Nazywa się Orangutan Tapanuli, a wyróżniają go nawet cechy anatomiczne czaszki (nie tylko genetyczne).

Małpy te oddzieliły się genetycznie od swoich krewnych Borneańskich około 650 tysięcy lat temu.

Niestety żyje ich zaledwie około 800 w pewnych górach w Indonezji czyli zostaną zapisane na listę krytycznie zagrożonych.

Można sobie wyobrazić, na ile jest to odrębny gatunek, uzmysławiając sobie jak przerażeni (lub głęboko współczujący tragicznej urody) byśmy byli gdybyśmy w kawiarni spotkali ubranego ale z odkrytą głową Neandertalczyka lub Denisowianiana.

Link do zdjęcia:
_98587794_mediaitem98587675.jpg

 

Pozdrawiam

Edytowane przez ekolog
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Zachwyt nad zębami - skąd my to znamy i ile wydajemy na to? :)

"Ich zęby były bardzo zaawansowane, takie, które potrafią przebijać, ciąć i kruszyć żywność"

Na wybrzeżu Dorest Odkryto najstarsze ssaki będące przodkami ludzi. Żyły aż 145 milionów lat temu pod osłoną nocy, jedząc owady i rośliny.

Link do artystycznej rekonstrukcji:

_98636013_purbeckmammalswebresmarkwitton

 

Pełny opis:

http://www.bbc.com/news/science-environment-41889633

Pozdrawiam

  • Lubię 1
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 2 tygodnie później...

Poczciwa pępawa, którą wszyscy widujemy i nigdy nawet przez sekundę nie zaprzątaliśmy sobie głowy okazała się bohaterką doniesienia naukowego :)

Pojawią się na naszej planecie nowe gatunki - lepiej dostosowane do warunków miejskich niż gatunek z którego pochodzą. Przykładem powstawania takiego gatunku jest pępawa ("miejska - bardziej wielkoziarnista").

W mieście upadek ziarna tylko blisko matczynego stanowiska zapewnia ominięcie betonu - dlatego rośliny powstałe z nasienia z mutacją skutkującą cięższymi ziarnami rozmnażają się skuteczniej.

Link do zdjęcia typowego, nowego środowiska życia takich roślin:
0006AVVMBDVECILG-C122-F4.jpg

 

I link do zdjęcia pępawy:
0655.jpeg

Więcej:
http://www.pnas.org/content/105/10/3796.full
http://fakty.interia.pl/nauka/news-miasta-maja-wplyw-na-ewolucje,nId,2334140

Pozdrawiam

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Najdoskonalszy (z wyjątkiem nas) organizm na naszej planecie "wygenerowany" przez wielo-miliardo-letnią ewolucję - świetny opis!

https://www.granicenauki.pl/kanzi-malpa-ktora-mowi-nie-tylko-w-wigilie-26060

Pozdrawiam

p.s.

Fragment:

"Kanzi, wskazując sekwencje znaków, formułuje prymitywne zdania, najczęściej wyrażając swoje życzenia i zachcianki. Gdy przyjdzie mu ochota na banana, naciska symbole oznaczające czasownik „dawać”, rzeczownik „banan” oraz leksygram oznaczający jego samego. Bywa też bardziej wybredny – wskazuje konkretną osobę, która ma przynieść dany przysmak i wybiera pożądanego partnera do konkretnej zabawy. Swobodnie operuje kilkuset symbolami, ciągle uczy się kolejnych, a nawet sam spontanicznie bierze udział w tworzeniu nowych.

...

Kanzi znakomicie radzi sobie również z rozumieniem ludzkiej mowy (języka angielskiego). W eksperymentach Kanzi sensownie odpowiada na usłyszane pytania za pomocą swojej tabliczki, a także postępuje zgodnie z instrukcjami, które słyszy po raz pierwszy.
Aby prowadzone na zwierzętach eksperymenty były wiarygodne, muszą wykluczać ryzyko błędnej - najczęściej zbyt optymistycznej - interpretacji. Autor polecenia wydawanego Kanziemu zasłania twarz specjalną, zniekształcającą głos i zakrywającą oczy maską, żeby bonobo nie mógł odczytywać gestów, rozszyfrowywać, na czym jego rozmówca skupia uwagę i czy kieruje się jakimiś emocjami. Stąd pewność, że Kanzi naprawdę interpretuje mowę, a nie na przykład spojrzenie.
"

Link do zdjęcia:

1451-kwiatek.jpg?itok=aqv8v6v5

Edytowane przez ekolog
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 1 rok później...

Badacze wykorzystali obrazy termiczne sondy LRO, krążącej nad Księżycem, do oceny wieku kraterów.
Dłużej w nocy utrzymają podwyższoną temperaturę większe skały rozrzucone wokół młodszych kraterów, krócej obok starszych, wokół których głazy zdążyły się już rozpaść.
Okazało się, że 290 milionów lat temu na Księżyc, a więc na pewno i na Ziemię zaczęło spadać około 3 razy więcej meteoroidów i innych ciał kraterotwórczych.
To współgra też z oszacowaniami na bazie badań Ziemi.

Co ciekawe nie było wtedy wielkiego wymierania bo 3 x mało to nadal niewiele ;)

Drastyczny rozdźwięk oszacowań intensywności śladów impaktów dla Księżyca i Ziemi następuje 650 milionów lat temu.

Dawniejsze ślady zostały na Ziemi "starannie" zatarte przez jakiś proces.
Całe szczęście, że podczas tego "zacierania" życie nie wyszło jeszcze na lądy bo pewnie by je to coś "starło".


W artykule wspomina się o słynnym impakcie 65 milionów lat temu jako sprawcy zagłady dinozaurów.


W dziejach życia na Ziemi zidentyfikowano pięć wielkich masowych wymierań:
wymieranie ordowickie – ok. 438 mln lat temu
wymieranie dewońskie – ok. 374 mln lat temu
wymieranie permskie – ok. 250 mln lat temu
wymieranie triasowe – ok. 201 mln lat temu
wymieranie kredowe – ok. 66 mln lat temu

Inspiracja:

https://fakty.interia.pl/nauka/news-290-milionow-lat-temu-stalo-sie-cos-dziwnego-slady-widac-na-,nId,2790253?fbclid=IwAR1A5jIbnmoQ_3DDXmc5RPgp1qsLeZhqZlyM8VEtwl37U07X_I7rABsfu4E

Pozdrawiam

 Linki do zdjęć kraterów na Ziemi i na Księżycu

 

  0007VS08GW9MAJY5-C122-F4.png

 

0007VS03K088HP3B-C122-F4.png

 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Świeżutkie i dość zaskakujące doniesienie o naszych najbliższych przodkach.

Ogromna zmiana hipotezy - aż dwukrotna skrócenie dystansu. UFF!

 

Do tej pory znano tempo dryfu genetycznego czyli nieistotnych (zatem nie zabójczych i nie unowocześniających) mutacji tylko u ludzi.
Dla szympansów zakładaliśmy z konieczności podobne.


Po rozpoznaniu różnic genetycznych oszacowano, że z szympansami mieliśmy wspólnego przodka 15 milionów lat temu.

 

Jeśli np różnica miedzy nami a szympansami w nieistotnych dla życia sekwencjach genetycznych wynosiła 30 genów,

a tempo zmian u człowieka wynosi jeden gen na milion lat to zakładając takie samo tempo u szympansa

rozeszliśmy się 15 milionów lat temu bo każdy gatunek odjechał w swoją stronę (15+15=30).

 

Teraz po wielkim badaniu szympansów okazało się, że u szympansów zmiany genetyczne (dryf) zachodzą znacznie szybciej np około 3 geny na milion lat.
To cała różnica (30) musi pochodzić ze zmiany 7 genów u człowieka i aż 23 u szympansa.

 

Okazało się ostatecznie zatem, że 6.6 milionów lat temu (a nie 15) mieliśmy z szympansami wspólnego przodka.

 

Oznacza to - ujmując sprawę nieco kolokwialnie - że one w międzyczasie szybciej brzydły i dlatego są aż tak niepodobne do nas. :grin:
 

Inspiracja:
https://www.rp.pl/Cywilizacja/190129567-Badacze-Jeszcze-66-mln-lat-temu-ludzie-nie-roznili-sie-od-szympansow.html?fbclid=IwAR3he5QtDHHkr7FiEDi7iWr5hKVTiTcpdN9gM-g09qXyIjV1u4yx4UyNVDM

 

Pozdrawiam

Link do ilustracji ze wskazanego artykułu Rzeczpospolitej

 AR-190129567.jpg?imageversion=Artykul&la

 

 

 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 4 tygodnie później...

Szacuje się, że około 100 gatunków ptaków wyginęło przez obecne praktyki rolnicze i leśne.
Liczba ta wzrosła o 7% w ciągu pierwszych dziesięciu lat obecnego stulecia, mówią naukowcy.
Najgorsze czynniki to hodowla bydła, uprawy roślin oleistych, takich jak palmy i soja. W ciągu całych ostatnich 400 lat wyginęło 140 ptaków.
Naukowcy wykorzystują wyginięcie ptaków jako miernik utraty różnorodności biologicznej.

https://www.bbc.com/news/science-environment-47441292


Kilka dni temu był ważny światowy dzień. Grafika którą wrzucam oń nie jest osiągalna poza Facebookiem dlatego daję wprost.

Linkowanie do grafik na FB jest słabym pomysłem bo po kilku/kilkunastu dniach link na ogół przestaje działać.


Pozdrawiam

degrada.jpg

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 3 tygodnie później...

Niebywale bogate (aż 53 nowe gatunki nieznane nauce) odkrycie skamieniałości w Chinach.


Różne warunki ekologiczne (w odległości zaledwie tysiąca kilometrów dalej) doprowadziły do powstania wielu różnych gatunków podczas tej samej eksplozji kambryjskiej.

Działo się to zatem 518 milionów lat temu. Musiały tam być dwie izolowane nisze ekologiczne.


Tylko w izolowanych niszach "lepszy" mutant może zdominować małą populację większą liczbą dzieci - rywale pozostają prawie bezdzietni.
Tak samo powstał Homo sapiens z dziecka Homo erectus gdzieś w Afryce - mutanta o większym/lepszym mózgu - który zdominował stadko.

 

Więcej:
http://wyborcza.pl/7,75400,24571636,nowe-dowody-na-kambryjska-eksplozje-zycia.html

Pozdrawiam

Linki do rekonstrukcji Waptia fieldensis, wymarłego stawonoga z okresu kambru oraz Homo erectusa

 

180px-Homo_erectus.JPG 

 

 

z19419580V,Rekonstrukcja-Waptia-fieldens

Edytowane przez ekolog
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 2 miesiące temu...

Supernowe bliskie Ziemi szczyt aktywności osiągnęły około 2,6 miliona lat temu.


Spowodowana przez nie jonizacja atmosfery doprowadziła do olbrzymiego wzrostu liczby wyładowań atmosferycznych.
Wyładowania atmosferyczne przyczyniły się do ogólnoświatowego wzrostu pożarów, które przekształciły lasy w sawanny.
Tam gdzie kiedyś był las pojawiły się otwarte łąki z rosnącymi na nich krzewami.


To wymusiło ewolucje przodków człowieka ku postawie bardziej wyprostowanej (osobniki z mutacją w tym kierunku żyły łatwiej i zostawiały więcej dzieci).


Trzeba było nad trawami wypatrywać wrogów, jedzenia i daleko chodzić w promieniach słońca.

W postawie wyprostowanej ogrzewana jest względnie mała cześć ciała (głowa i ramiona).


Żadne takie zdarzenie nie powtórzy się w najbliższym czasie. Betelgeza znajduje się aż około 652 lat świetlnych od Ziemi.

 

Inspiracja:

https://dzienniknaukowy.pl/czlowiek/przodek-czlowieka-przyjal-postawe-wyprostowana-dzieki-supernowym

 

Siema

Link do ilustracji (supernowa) na podanej stronie:

 supernowaw49b.jpg

Edytowane przez ekolog
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

No proszę. Ledwie dowiedzieliśmy się o pożarach lasów spowodowanych przez supernowe australijscy uczeni ostrzegają o zniknięciu w pożarach naważniejszych lasów świata już może za 30 lat!

 

https://wiadomosci.wp.pl/koniec-swiata-w-2050-roku-to-nie-asteroida-apophis-sprowadzi-zaglade-na-nasza-cywilizacje-6389342460942465a?fbclid=IwAR1PNlfmKa1XcfMeTsy8KJmdwBWZDMsfSi69R1lvp5QY6hPjmVa_O6S5IqI

 

"Naukowcy z Australii zajmujący się badaniem zmian klimatycznych biją na alarm. Centrum naukowe Breakthrough National Centre for Climate Restoration ostrzega, że w ciągu najbliższych 31 lat temperatura wzrośnie nie o 2, a o 3 st. C. Stopnieją lodowce, ale to będzie jedynie jeden z problemów, z którymi przyjdzie nam się zmierzyć.

Podwyższenie średniej temperatury będzie kataklizmem. Czekają nas susze, powodzie i ogromne pożary. Tak trudne warunki doprowadzą do wypalenia lasów Amazonii. Na ok. 35 proc. powierzchni naszej planety, przez 20 dni w roku, będą panowały warunki, w których człowiek nie ma szans na przeżycie."

 

Znikną zatem najwydajniejsze organizmy roślinne lądowe oddające tlen wydobywany z CO2 i deponujące węgiel w swoich ciałach.

 

Siema

Edytowane przez ekolog
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Około 2,6 milina lat temu Ziemia narażona była na szczególnie bliskie wybuchy supernowych.
https://dzienniknaukowy.pl/czlowiek/przodek-czlowieka-przyjal-postawe-wyprostowana-dzieki-supernowym


To mogło spowodować stepowienie Afryki ale na pewno też liczniejsze mutacje - także ku postawie wyprostowanej - u australopiteków.

 

W jaskini Callo na największej wyspie Filipin o nazwie Luzon (która znajduje się stosunkowo blisko Tajwanu i Wietnamu) odkryto pozostałości nowego dla nauki gatunku człowiekowatych.
Człowiek z Luzon (Homo luzonensis) był jeszcze mniejszy niż niedawno odkryty człowiek z Florens bo mierzył tylko 120 cm i miał budowę podobną do homo erectusa i do australopiteka ale na swój sposób odmienną.


Żył tam ponad 50 tys. lat temu i zapewne skarlał dostosowując się do skromniejszych możliwości wyżywienia się po tym jak jakoś dopłynął na tę wyspę bo takie malenie jest częste u ssaków zasiedlających wyspy.

Czy pochodził od homo erectusa czy wprost od australopiteka - nie jest obecnie jasne (DNA w tropikalnym klimacie słabo się zachowuje).


Od człowieka z Flores (wyspa należąca do Indonezji) dzieliło go aż 3 tys. km. słonej wody.

Zdjęcia są niezwykłe/unikatowe. Te kości i zęby dla nauki są być może więcej warte niż ... wszystkie skały i pyły przywiezione na Ziemię z Księżyca.


Pewnie stomatolog zobaczyłby na nich coś więcej niż my (ponoć zęby akurat miał w miarę nie małpie czyli nie wprost od australopiteka natomiast kończyny prawie jak australopitek).

 

"Człowiek z Luzon" nawet fajnie brzmi po polsku. Dyć/przeca ... Luzak :)

 

Inspiracja
http://www.national-geographic.pl/aktualnosci/odkryto-nowy-gatunek-czlowieka-jest-jeszcze-mniejszy-niz-hobbit
https://pl.wikipedia.org/wiki/Australopitek

 

Siema
Linki do zdjęć na ostatnich dwóch podanych stronach

 

abbe912825a21b9837d664d3e28493ad16765084

 

porownanie-czaszek-na-podstawie-znalezis 

 

 Australopithecus_couple.jpg

 

 

 

Edytowane przez ekolog
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Pies to potomek wilka. Okazuje się, że podczas wielu lat bycia z człowiekiem, pojawiły się u nich nieobecne u wilka mięśnie przy oku.

 

Pozwalają one psu "robić" oczy pozornie powiększone, smutne, wyrażające zainteresowanie albo "niemowlęce" - co skłania ludzi do większej troski o takiego psa.

 

W przeszłości psy, u których pojawiały się na skutek przypadkowej mutacji zaczątki takich mięśni były lepiej traktowane przez ludzi i pozostawiały więcej potomstwa.
Tak działa ewolucja. Co ciekawe psy te sztuczki z oczami robią tylko ... do ludzi. :)
Same w domu, między sobą oraz do innych zwierząt, nie udają oczami (czy też brwiami) "słabych niemowląt", smutasów lub życzliwie zainteresowanych.

 

https://www.bbc.com/news/education-48665618

 

Filozoficznie/polonistycznie podchodząc do sprawy, na obronę psów, zaproponuję, że może to są nie tyle cyniczne sztuczki co ... szczera prośba o uczucia?!

 

Siema
Link do ilustracji na podanej stronie

 

_107409297_dogeyes3.jpg 

 

Edytowane przez ekolog
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

11 minut temu, ekolog napisał:

Filozoficznie/polonistycznie podchodząc do sprawy, na obronę psów, zaproponuję, że może to są nie tyle cyniczne sztuczki co ... szczera prośba o uczucia?!

Cyniczne sztuczki to specjalność kotów ;)

  • Haha 1
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 2 tygodnie później...

"Dawno, dawno temu, kiedy wije były wielkości aligatora, a ważki – jak sokoły.
Tak mogłaby się zaczynać baśń albo powieść fantasy, tymczasem uczeni przekonują, że to opis świata w okresie karbonu przed 359 – 299 milionami lat"

Tytuł jeszcze mocniejszy (i nawet astronomiczny):

'Dzień miał 22 godziny, rok – 385 dni, Polska leżała koło równika, a karaluchy były wielkości szczura.
...
Za znak firmowy karbonu uchodzą lasy, z których powstały dzisiejsze pokłady węgla.'

Szkoda, że my dziś nie umiemy (albo żal nam funduszy) nasadzić lasy i zatopić potem pnie i gałęzie w torfowiska by ostatecznie zamieniły się w węgiel brunatny.

https://tygodnik.tvp.pl/43221857/dzien-mial-22-godziny-rok-385-dni-polska-lezala-kolo-rownika-a-karaluchy-byly-wielkosci-szczura

 

To wtedy mieliśmy w Polsce dostęp do wszystkich gwiazdozbiorów na niebie, a dokładniej nasi płazo-gadzi przodkowie, zjadani czasem żywcem przez ogromne wije i karaluchy giganty.

 

Wiecie czemu od tego czasu doba się wydłużyła? - Naukowcy ustalili, że przez hamujący wpływ oddalającego się jednocześnie sukcesywnie Księżyca.
Sądzę, że w małym stopniu także Słońce, siłami pływowymi, dołożyło swój wkład do spowalniania tempa obrotu Ziemi.

Są natomiast procesy, które powodują przyspieszenie obrotu Ziemi. Potężne trzęsienia ziemi.
W 2004 roku trzęsienie nawiedziło Indonezję, wywołując tragiczne tsunami oraz spowodowało skrócenie doby o niecałe 7 mikrosekund.

 

Siema
Link do grafik na podanym portalu (oraz do zdjęć współczesnego wija na wikipedia.org)

 uid_bdf5f72e7a7dfd51cf8fed3f9f1a3ccc1561

 

uid_678df77e6c565b931b0ab9c1c0fbde311561 

 

Myriapod_collage.png

 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 2 tygodnie później...

Jeśli u dentysty okaże się, że jeden z twoich trzonowców ma trzy korzenie to może oznaczać, że jeden z twoich przodków miał romans z innym gatunkiem (sodomia).
Anatomicznie bardziej prymitywnym niż nasz. Potem potomek tej międzygatunkowej pary wrócił z Azji do Europy i Ty jesteś potomkiem tego potomka.


Mamy news dziesięciolecia. Drugie niekwestionowane znalezisko szczątków Denisowian zawierające ich DNA oraz potwierdzenie ich potężniejszego w stosunku do nas uzębienia.

 

Inspiracja
http://wyborcza.pl/7,75400,24977093,po-kim-niektorzy-ludzie-maja-dziwne-trzonowce-z-trzema-korzeniami.html

Siema
Link do zdjęcia na podanej stronie

z24977566V,Trojkorzenny-trzonowiec-denis

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 4 tygodnie później...

Międzynarodowa, polsko-słowacka ekipa naukowców i zapewne studentów (jak znam życie w tej dziedzinie) znalazła w jaskini nad Huczawą w Tatrach Bielskich zabytki kultury materialnej ludzi sprzed aż kilkunastu tysięcy lat!

 

Chodzi o kamienne ostrza, pierwotnie osadzone na drewnianych prętach oraz pozostałości paleniska.

Przypomnę, że ujarzmienie ognia i wynalazek dzidy dał absolutne panowanie nad światem pierwszym ludziom

- małomózgowym, małpopodobnym homo erectusom - które odtąd mogły z dystansu zabijać zbyt bezczelne lwy albo straszyć je ogniem.  :sterb003:

 

Lwy były w środkowej Europie (choćby na terenie Czech) jeszcze do niedawna - w Pradze mamy ich wizerunki w kamieniu lub innym materiale sporządzone.

 

https://fakty.interia.pl/galerie/swiat/zdjecie,iId,2726996,iAId,334841


Siema
Linki

 0009370YJX5UTMOL-C321-F4.jpg

 

00093712FQEU52V8-C321-F4.jpg

Edytowane przez ekolog
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 2 tygodnie później...

A jednak Polska jest najpiękniejsza! To tu życie zdecydowało się wyjść na ląd. Tu jest prawdziwa ojczyzna wszystkich lądowych istot naszej planety.


Tu za dwieście lub trzysta lat, gdy nauka zatriumfuje ostatecznie nad magią w umysłach wszystkich homo sapiens,

będą się do nas wybierać pielgrzymki naukowo zakręconych Turków, Japończyków, Amerykanów, a nawet Niemców. ;)

 

Cytuję:
Ziemia narodziła się ok. 4,6 mld lat temu.
Życie na Ziemi - blisko 4 mld lat temu.
Przez większość swojej historii rozwijało się pod postacią niewidocznych gołym okiem organizmów jednokomórkowych.
Dopiero 541 mln lat temu, wraz z początkiem epoki kambryjskiej, nastąpiła eksplozja organizmów złożonych - morskich roślin i zwierząt.
Na ląd pierwsze zwierzęta wyszły dopiero 395 mln lat temu w dzisiejszych ...

 

Górach Świętokrzyskich. :)

 

I mamy jeszcze poważniejszą sprawę:

 

"Obecne, szóste już, wielkie wymieranie w historii życia na Ziemi jest szczególne. Prawdopodobnie będzie bezprecedensowo potężne.
A ponieważ wywołał je człowiek, jako pierwsze giną tzw. gatunki charyzmatyczne.".

 

http://wyborcza.pl/1,75400,20700206,czlowiek-wcisnal-reset-zyciu-jako-pierwsze-gina-gatunki-charyzmatyczne.html

 

Siema
Link (do ilustracji na podanej stronie gatunku charyzmatycznego) - to prawie ja bo w moim miasteczku sfotografowany :)

z20698776V,Kiedys-krol-zwierzat-zyl-takz

 

 

Edytowane przez ekolog
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dołącz do dyskusji

Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.

Gość
Dodaj odpowiedź do tematu...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.