Polecamy Solarigriafia - obrazy Słońcem malowane, czyli o rejestracji pozornej wędrówki naszej Dziennej Gwiazdy

matpio7 · 22 Maja 2016

Zachęcony ciepłym przyjęciem tematu Kolegi @ASTROOKIE postanowiłem opisać swoją przygodę z Solarigrafią
Nie zgodzę się tylko, że jest to technika archaiczna - założeniem techniki jest połączenie techniki analogowej i cyfrowej. Obraz negatywowy otrzymujemy na czarno-białym papierze światłoczułym, otrzymując obraz w nierzeczywistych kolorach. Następnie taki papier jest skanowany (żadnego wywoływania, żadnego utrwalania). Tak otrzymany obraz jest obrabiany w jakimś programie graficznym (odwrócenie na pozytyw, odbicie lustrzane, manewry krzywymi w celu zwiększenia kontrastu, czasem desaturacja, wyostrzanie). Świetnie sprawdza się wtyczka do GIMPa "National Geographic filter", która jest bogatszą wersją wyostrzania. Efekty całej obróbki widać na gotowym zdjęciu.

Tutaj przykład obróbki jednego zdjęcia:
1.Goły skan

2.Po odwróceniu na pozytyw

3.Po obróbce krzywymi, kontrastem

Co do produkcji samego otworka, to najważniejsza jest jego gładkość. Na każdym zadziorze (nawet po papierze ściernym 1000 i 2000) światło ulega dyfrakcji, co skutkuje gwałtownym spadkiem ostrości. Oczywiście Zbyt duży otworek również nie jest dobry, ponieważ punktowe źródło światła da na papierze obraz równy (lub ciut większy) średnicy otworka. Jednak mimo wszystko najważniejsza jest jego gładkość.

Istnieje również spór, co do poprawnej nazwy "solarigrafia" vs "solarygrafia". Oryginalna, hiszpańska nazwa brzmi "solarigrafia". Jest to rozwinięcie archaicznej, XIX-wiecznej techniki zwanej heliografią. To za jej pomocą uzyskano w 1826 pierwsze zdjęcie. W solarigrafii nieodzownym elementem jest cyfrowa obróbka materiału, co opisałem w poprzednim akapicie.
Wracając do nazwy - teoretycznie, według wszelkich prawideł tworzenia spolszczeń, głoska "i" powinna być zastąpiona literą "y". Jednak nazwa "solarygrafia" może wprowadzać mylne skojarzenie z solarymetrem i zjawiskiem solaryzacji. Co ciekawe, w solarigrafii może, ale nie musi, pojawiać się solaryzacja Ot, taka ciekawostka, jednak to nie wywody językowe są tematem tego artykułu.

Szybki tutorial:
Otworek najpierw jest delikatnie nakłuwany igłą krawiecką, by stworzyć delikatne wybrzuszenie na blaszce aluminiowej. Następnie wybrzuszenie to szlifuję na gładko papierem wodnym o gradacji 1000 lub 2000. Tak powstały otworek znów poleruję igłą krawiecką, delikatnie ją dociskając i obracają w palcach. Korzystając z prostego mikroskopu dla dzieci, sprawdzam jakość powierzchni otworka. Gdy są zadziory, powtórnie poleruję igłą krawiecką. Gdy jest dobrze, przechodzę do kalibracji za pomocą igieł do akupunktury (służy mi to tylko do określenia średnicy otworka i przyporządkowania go do odpowiedniej "ogniskowej", czyli do pojemniczka o danej średnicy. Zależność optymalnej średnicy otworka od odległości od materiału światłoczułego określa wzór:
$64bba78e62df4bf586e81342a63b0876.png$
Gdzie:
f - odległość otworka od papieru/kliszy/matrycy
d - średnica otworka
lambda - długość fali światła
Obliczenia te, a także krotność wydłużenia ekspozycji w przypadku tradycyjnej "wołanej" fotografii, można przeprowadzić z pomocą darmowego programu "Pinhole Designer".

Niestety, grubość blaszki i sposób wykonania otworka wpływa na kąt widzenia naszego aparatu. Konstrukcje walcowe i półwalcowe pozwalają uzyskać kąt widzenia blisko 180 stopni, jedynym ograniczeniem jest blaszka z otworkiem i grubość ścianek puszki.

Kamerki można wykonać ze wszystkiego: pudełka po kliszy, puszki po piwie, puszki po energetyku, wszelkiego rodzaju pudełka. Generalnie cokolwiek, w co można zapakować papier światłoczuły, przykleić blaszkę z otworkiem i zabezpieczyć przed dostawaniem się niepożądanego światła. Spotkałem się z kamerkiami wykonanymi z zakrętek od wódki, a także wydmuszkach z jajek (tam wlewana była sama emulsja światłoczuła, nie papier). Można również użyć tradycyjnego aparatu soczewkowego, w którym umieścimy papier światłoczuły, zablokujemy migawkę w trybie Bulb i pozostawimy aparat na kilka-kilkanaście godzin, lub nawet kilka dni.

Tutaj moje pierwsze kamerki po zdjęciu, widać naświetlone obrazy

Na kolory i ogólnie sposób rejestracji światła, największy wpływ mają wilgotność i temperatura wewnątrz kamerki, jak również rodzaj (marka) zastosowanego materiału światłoczułego (papieru, kliszy, emulsji). Generalnie papiery gorzej radzą sobie w wysokich temperaturach i przy dużym natężeniu światła, co sprzyja pojawieniu się opisanej wcześniej "solaryzacji" (najczęściej efekt negatywny, choć wszystko zależy od intencji artysty).
Również mogą pojawiać się niespodziewane kolory. Wilgotność może mieć wpływ na kontrast. Papier zwilżony lepiej się naświetla, kolory są intensywniejsze, mniejsza podatność na solaryzację.

Zapraszam wszystkich do przejrzenia strony solarigrafia.pl. Znajdziecie tam niezliczone ilości zdjęć

www.solarigrafia.pl/imgs/przegladaj.html

Również można tam znaleźć dokładniejsze poradniki, jak wykonać swoją własną kamerkę.

Zapraszam również na mój fanpage na facebooku, na którym znajdziecie więcej moich prac

Solarigrafia Rybnik

Dla zainteresowanych tematem, polecam również dołączyć do grupy na facebook'um, na której ludzie z całego świata publikują swoje zdjęcia
wykonane w tej technice:

SOLARIGRAFIA

Rozwijamy również projekt Solarikalendarza, który wygląda mniej więcej tak (tu z 2015 roku). Wszelkie informacje są publikowane na wyżej wymienionej grupie na facebooku, stronie solarigrafia.pl, a także dostępne są u mnie

Mogę również polecić stronę analemma.pl. Na stronie znajdziecie między innymi projekt Macieja Zapióra i Łukasza Fajfrowskiego, którzy jako pierwsi w Polsce i drudzy na Świecie sfotografowali analemmę metodą solarigrafii.

Analemma (analema) – linia zakreślana na nieboskłonie przez punkt, w którym znajduje się Słońce widziane z określonego punktu codziennie o tej samej godzinie. Na Ziemi linia ta ma kształt ósemki.

Dokładniejsze informacje na temat analemmy znajdziecie na stronie http://analemma.pl/teoria

A oto jedno ze zdjęć z projektu Macieja Zapióra i Łukasza Fajfrowskiego:

Paether · 31 Maja 2016

Kurcze, silnik nie powiadamia mnie, że w artykułach pojawia się nowe dzieło do zaakceptowania. Muszę częściej sprawdzać żeby na przyszłość taka perełka nie czekała ponad tydzień na publikację

zbyszekzz · 31 Maja 2016

Witam.

Też uważam, że tego rodzaju zdjęcia nie są techniką archaiczną. Jej celem jest uzyskanie "obrazu Słońcem malowanego" i taki otrzymujemy. Każde takie zdjęcie a właściwie obraz jest niepowtarzalne. W każdym widać duszę autora. Przecież rzeźby można by robić drukarką 3D. Ale czy to nadal będą rzeźby?

Podziwiam kolegów parających się tą trudną sztuką szczególnie za cierpliwość. Czekać rok na pełny efekt i nie być pewnym sukcesu, ogromny szaczun z mojej strony.

Pozdrawiam Zbyszek

ANowak · 31 Maja 2016

gdzie ty te "aparaty" umieszczasz? ludzie nie kradną/niszczą?

szuu · 31 Maja 2016

a ja też zgodzę się że jest to technika archaiczna - i między innymi dlatego intrygująca!

kiedyś intrygująca była możliwość zrobienia zdjęcia telefonem, teraz wprost przeciwnie.

ani w jednej ani w drugiej technice nie ma nic artystycznie lepszego lub gorszego, to jak są odbierane zależy od naszego nastawienia, mody, dostępności, itp...

matpio7 · 31 Maja 2016

Kurcze, silnik nie powiadamia mnie, że w artykułach pojawia się nowe dzieło do zaakceptowania. Muszę częściej sprawdzać żeby na przyszłość taka perełka nie czekała ponad tydzień na publikację

A ja już się pogodziłem z myślą, że nie jestem dobrym autorem artykułów

gdzie ty te "aparaty" umieszczasz? ludzie nie kradną/niszczą?

Kradną, niszczą, woda zalewa i zmywa emulsję światłoczułą, ptaki wydziobują dziury, pleśń atakuje papier. Swego czasu sporo kamerek wieszałem na dachu bloków (niektóre wyjścia nie były dostatecznie zabezpieczone, lub w ogóle nie miały kłódki. U znajomych na posesji można zawiesić, raczej nie zniszczą celowo Generalnie są dwie metody ochrony: zakamuflować lub powiesić poza zasięgiem wzroku/ręki, albo też zrobić ją widoczną i opatrzyć odpowiednią naklejką wraz z kodem QR do strony z objaśnieniem. Większość ludzi jest po prostu ciekawa i chce sprawdzić zawartość. Niebezpieczni są też geo-catcherzy, którzy myślą, że to ich skrytka (aczkolwiek niektórzy znają się na rzeczy i zerwane kamerki zabezpieczają, a następnie informują kogoś z solarigrafia.pl).

Kamerki wieszałem też u siebie na balkonie, w szkole, w domu (pół roku naświetlania pozwala uchwycić detale wewnątrz pomieszczenie, poszukam tego zdjęcia).

Co do archaiczności techniki, to nada upieram się, że taka nie jest. W końcu termin ten pochodzi z roku 2000 (jeśli dobrze pamiętam). I technika ta obejmuje obróbkę w programi graficznym. Archaiczna jest heliografia

ANowak · 31 Maja 2016

Kradną, niszczą, woda zalewa i zmywa emulsję światłoczułą, ptaki wydziobują dziury, pleśń atakuje papier. Swego czasu sporo kamerek wieszałem na dachu bloków (niektóre wyjścia nie były dostatecznie zabezpieczone, lub w ogóle nie miały kłódki. U znajomych na posesji można zawiesić, raczej nie zniszczą celowo Generalnie są dwie metody ochrony: zakamuflować lub powiesić poza zasięgiem wzroku/ręki, albo też zrobić ją widoczną i opatrzyć odpowiednią naklejką wraz z kodem QR do strony z objaśnieniem. Większość ludzi jest po prostu ciekawa i chce sprawdzić zawartość. Niebezpieczni są też geo-catcherzy, którzy myślą, że to ich skrytka (aczkolwiek niektórzy znają się na rzeczy i zerwane kamerki zabezpieczają, a następnie informują kogoś z solarigrafia.pl).

Kamerki wieszałem też u siebie na balkonie, w szkole, w domu (pół roku naświetlania pozwala uchwycić detale wewnątrz pomieszczenie, poszukam tego zdjęcia).

Co do archaiczności techniki, to nada upieram się, że taka nie jest. W końcu termin ten pochodzi z roku 2000 (jeśli dobrze pamiętam). I technika ta obejmuje obróbkę w programi graficznym. Archaiczna jest heliografia

właśnie myślę też czy się za takie coś nie zabrać. klisze kupujesz jakieś specjalne czy normalne jak do Zenita?

Archaiczne? Raczej nie. Przynajmniej w mojej opinii

matpio7 · 31 Maja 2016

Generalnie nie klisza, a papier. Jeśli się nie mylę, to kliszę trzeba jakoś chemicznie jeszcze obrobić, by zmyć emulsję nienaświetloną. Na przykład coś takiego:
Foma N312
Każdy papier czarno-biały nada się lepiej lub gorzej. Raczej należy unikać papierów typu "multigrade", chociaż nie jest to reguła. Gdzieś na stronie solarigrafia.pl jest artykuł o papierach i porównanie kilku z nich

Ura · 1 Czerwca 2016

foma jeszcze produkują, sporo wyrobiłem tego materiału w ciemni bo był dość tani.

Bardzo fajny temat, i ciekawa twórczość.

matpio7 · 1 Czerwca 2016

Dziękuję

Jak się zabierałem do tego parę lat temu, to w sklepie była tylko Foma Niedawno zamówiłem Polymaxa, ale jakoś nie mam czasu się zabrać za budowę nowych kamerek... Nawet już gotowych nie mam czasu i natchnienia, żeby gdzieś powiesić Po sesji mam nadzieję, że się za to zabiorę. Aczkolwiek miałem plan na szlifowanie lustra do Newtona...

Ura · 1 Czerwca 2016

podziwiam zapał do szlifowania lustra, ja kiedyś też miałem taki plan ale z lenistwa i braku czasu się za niego nie zabrałem.

Są jeszcze papiery ilforda, ale z tego co pamiętam to wszystkie multigrade.

Ja eksperymentowałem kiedyś z własnym papierem, opartym na papierze czerpanym i emulsji w płynie. dość droga była ta emulsja ale efekty ciekawe.

matpio7 · 2 Czerwca 2016

Zapał jak zapał, jedynie pomysł... Ale raczej nic z tego nie wyjdzie (powody te same)

Co do papierów ilforda, to różnie bywa. Jedne kompletnie się nie nadają i solaryzują, co skutkuje brakiem kontrastu, inne natomiast łapią super kolory i są bardzo odporne na solaryzację w wysokiej temperaturze).

TomaszP1977 · 23 Grudnia 2018

A tu ciekawostka z Lublina

http://www.lublin112.pl/zatrzymany-47-latek-jest-fotografem-rzekome-bomby-przy-obwodnicy-byly-aparatami-do-robienia-zdjec/

Pozdrawiam

TP

Będę monitorować tę sprawę, w każdym razie wygląda na to że ktoś ze "służb" puścił bąka znaczy info o migających diodach i kablach wystających z rury a teraz ciągają faceta po sądach.

http://www.lublin112.pl/fotografowi-ze-swidnika-grozi-osiem-lat-wiezienia-mezczyzna-uslyszal-zarzuty/

Edytowane 27 Grudnia 2018 przez TomaszP1977
Pojawiły się nowe informacje w sprawie.

Pkurek · 26 Grudnia 2018

Siemka

Ile musiałbym zapłacić za to pierwsze zdjęcie? :essen: Czy to zależałoby od czasu naświetlania?

Edytowane 26 Grudnia 2018 przez Pkurek

Złoty · 28 Kwietnia 2019

W dniu 23.12.2018 o 20:39, TomaszP1977 napisał:

A tu ciekawostka z Lublina

http://www.lublin112.pl/zatrzymany-47-latek-jest-fotografem-rzekome-bomby-przy-obwodnicy-byly-aparatami-do-robienia-zdjec/

Pozdrawiam

TP

Będę monitorować tę sprawę, w każdym razie wygląda na to że ktoś ze "służb" puścił bąka znaczy info o migających diodach i kablach wystających z rury a teraz ciągają faceta po sądach.

http://www.lublin112.pl/fotografowi-ze-swidnika-grozi-osiem-lat-wiezienia-mezczyzna-uslyszal-zarzuty/