Skocz do zawartości

MENKALINAN, odległy składnik Ruchomej Gromady Wielkiej Niedźwiedzicy


Gość Bellatrix

Rekomendowane odpowiedzi

Gość Bellatrix

MENKALINAN, ODLEGŁY SKŁADNIK RUCHOMEJ GROMADY UMa.

 

post-29939-0-44814200-1494981609.gif

 

Menkalinan jest trzecią co do jasności, 1,9-magnitudową gwiazdą w konstelacji Woźnicy. Oprócz Kapelli, pod względem jasności Betę Aurigae przewyższa Alnath- gwiazda znajdująca się na granicy gwiazdozbioru Woźnicy i Byka.

W widmie spektroskopowym β Aur dostrzegalne są linie absorpcyjne wodoru z serii Balmera- charakterystyczne dla typu widmowego A. Temperatura powierzchni gwiazdy wynosi ok. 9.200 K.

Menkalinan jest gwiazdą, u której kończą się depozyty wodoru stanowiącego paliwo jądrowe, dlatego β Aur opuszcza ciąg główny i przekształca się w podolbrzyma. Należy on do klasy jasności IV- V.

β Aurigae jest położona względnie blisko Ziemi: ok. 90 l.ś. Niewielka odległość jest powodem dość wysokiej jakości wizualnej (jasność absolutna jest zaledwie 110 razy wyższa od jasności Słońca). Gwiazda wykazuje znaczny ruch własny, który wynosi blisko 0,05’’ rocznie.

 

 

Układ wielokrotny:

Menkalinan jest gwiazdą zmienną zaćmieniową typu Algola. Amplituda zmian jest niewielka i waha się w przedziale 1,92- 2,01m z okresem zmienności ok. 4 doby. Zmienność ta wynika z binarnej natury gwiazdy. Beta Aurigae składa się z ciasnego układu dwóch gwiazd, które są rozdzielne spektroskopowo. Oba obiekty są do siebie podobne pod względem typów widmowych: A1 IV-V p. Spektroskopowo binarna budowa gwiazdy została odkryta w 1890 r. i był to jeden z pierwszych odkrytych układów tego rodzaju. Średnica obu komponentów jest niewielka i stanowi ok. 2,6 średnicy słonecznej. Ich masy są szacowane odpowiednio na: 2,35 oraz 2,25 Mʘ. Gwiazdy dzieli dystans szacowany na blisko 12 milionów km czyli ok. 1/12 odległości pomiędzy Ziemią i Słońcem.

Z powodu działania sił pływowych, składowe systemu wpływają wzajemnie na swój kształt. Na skutek tych niewielkich odkształceń gwiazdy nie są idealnymi kulami a ich kształty są elipsoidalne.

 

Warto wspomnieć, że Menkalinan, poza tym, że jest spektroskopowo podwójny, posiada również trzeci, odległy, ciemny składnik . Jest nim blisko 11-magnitudowy biały podolbrzym, oddalony od głównych składowych systemu o 187’’. W odległości 13’’ znajduje się czwarta, bardzo ciemna gwiazda układu. Jej jasność wizualna wynosi nieco ponad 14m. Jest ona póki co słabo zbadana, ale szacuje się, że jej jasność absolutna stanowi zaledwie 1/630 jasności Słońca.

 

 

Niezwykły związek z Ruchomą Gromadą Wielkiej Niedźwiedzicy:

Menkalinan jest grawitacyjnie związany z tzw. Ruchmomą Gromadą Wielkiej Niedźwiedzicy. A dokładniej ujmując, z tzw. strumieniem gromady, czyli gwiazdami nieco bardziej rozproszonymi na nieboskłonie i bardziej odległymi od głównych gwiazd grupy. Ale należą one do gromady i są w zasięgu jej oddziaływań grawitacyjnych. Gwiazdy gromady wykazują zbliżone parametry ruchu w przestrzeni. Rdzeń Ruchomej Gromady UMa jest oddalony od Ziemi o ok. 90 l.ś. Podobny dystans dzieli Ziemię od omawianej gwiazdy Beta Aurigae.

 

post-29939-0-29991600-1494982403.png

 

Obserwacje astronomiczne:

Beta Aurigae jest zlokalizowana w miejscu symbolicznego ramienia Woźnicy. Sama nazwa gwiazdy wskazuje na jej położenie. „Menkalinan” z języka arabskiego oznacza „ramię woźnicy”.

Z terenu Polski Betę Aurigae można obserwować przez większą część roku: od jesieni do wiosny. Ale zimą są najkorzystniejsze warunki do obserwacji (gdy gwiazda znajduje się wysoko nad horyzontem). Β Aur jest bez problemu widoczna gołym okiem. Typ widmowy (A1) oraz wskaźnik barwy B-V= +0,03 wskazują na białe zabarwienie. Tak też jest w rzeczywistości. Ale przy obserwacjach prowadzonych gołym okiem można odnieść wrażenie, że Menkalinan jest lekko błękitny. A dzieje się tak zapewne dlatego, że gwiazda znajduje się w otoczeniu wielu żółtawych gwiazd, w tym Kapelli. Znajdując się w ich pobliżu, biała Beta Aurigae wygląda na nieco niebieskawą.

 

post-29939-0-15749700-1494981612.png

 

 

Źródło:

1.R. Burnham: „Burnham’s Celestial Handbook” str. 264- 266.

2. Z notatek Jima Kalera, profesora z uniwersytetu w Illinois.

3. by Helena Fischer, Malte Baer, Jerome Wolpers and Martin Falk: “The magic of dancing spectral lines in the spectrum of Beta Aurigae” 2005.

4. A. Schulz: “Atlas Gwiazd”, str. 112- 113.

 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dołącz do dyskusji

Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.

Gość
Dodaj odpowiedź do tematu...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.