Gwiazdy podwójne w czerwcową noc

16 Czerwca 2017

Dwa i pół miesiąca minęło od moich ostatnich obserwacji i bardzo stęskniłem się za rozgwieżdżonym niebem. Po niedawnym powrocie do kraju z pracy wypatrywałem okazji, by pojechać na miejscówkę i zaspokoić głód obserwacyjny. Ta nadarzyła się ubiegłej nocy. Pogoda w Kielcach i okolicy wspaniale dopisała w Boże Ciało, ale gdy pod wieczór spojrzałem na sat24.com, mina mi zrzedła. Od zachodu szerokim frontem nad Polskę nasuwały się chmury i coraz bardziej zbliżały się do moich okolic. Na szczęście z nastaniem nocy zwolniły nieco pochód i udało mi się spędzić ponad 2 godziny pod czystym niebem w Goździe k/Kielc, na mojej stałej miejscówce. Poniżej - jak to mam w zwyczaju - wrzucam zapiski z dziennika obserwacyjnego.

Sesja 506. 15.06.2017 22:20 - 00:35. Gózd k/Kielc. SQM-L po nastaniu względnej ciemności pokazał 20.67 mag/s2, około północy było lepiej, 20.90 mag/s2. Refraktor Takahashi FS102 na montażu paralaktycznym, obserwacje gwiazd podwójnych. Seeing dopisał i można było z powodzeniem używać sporych powiększeń. W trakcie obserwacji kilka razy spojrzałem też na Jowisza i Saturna. Ten pierwszy pokazał sporo detalu na tarczy, a ten drugi wspaniałą przerwę Cassiniego po całym obwodzie (234x) i ciemniejsze fragmenty na północnej stronie tarczy. A teraz o gwiazdach podwójnych:

2 Sco (4.7+7.0; 2.0") rozdzielona przy 234x (XW3.5), jasny składnik żółty, gwiazdki bliziutko, trudne z powodu dużej różnicy jasności, ciemną przerwę dostrzegłem.

Beta Sco (2.6+4.5; 15.4") biało-żółta, pięknie rozdzielona przy 117x (XW7).

Jabbah, ni Sco, 14 Sco (4.4+5.3; 1.3") 234x - zlana, 328x (XW5 + barlow Celestron Ultima 2x) - w chwilach lepszego seeingu 2 przytulone żółto-niebieskie gwiazdki, trudna!

12 Sco (5.8+8.1; 3.8") nisko nad horyzontem, w gorszych warunkach seeingowych, ale przy 234x wyraźnie rozdzielona, słabiutki drugi składnik

11 Sco (5.8+9.8; 3.3") łatwiejsza do rozdzielenia od poprzedniej (też 234x) mimo większej różnicy jasności składników i mniejszej separacji. Po prostu świeci wyżej na niebie. Główny składnik biały.

Antares A-B (1.0+5.4; 2.6") Po raz pierwszy widziałem Antaresa B, który ma wyraźnie niebieską barwę i świeci tuż za pierwszym pierścieniem dyfrakcyjnym Antaresa A. Przy 328x dostrzegłem wyraźną kropkę na kącie pozycyjnym ok. 270st, co dobrze zgadza się z danymi: http://stelledoppie.goaction.it/index2.php?iddoppia=66437 Trudna para, ale tym większa satysfakcja. Mam już na koncie Syriusza B, Rigela B i Antaresa B :-)

Grafias, Ksi Sco (gwiazda potrójna, AB 5.2+4.9; 1.1", AC 5.2+7.3; 7.5") Piękny, ale trudny układ. Przy 234x AB to zlane, żółte gwiazdki, chwilami dało się wyodrębnić 2 punkty przytulone do siebie, bez ciemnej przerwy. Przy 328x podobnie. Para AC lekka, łatwa i przyjemna, słabszy składnik niebieski.

Mi Lib (5.6+6.6; 2.0") bardzo ładna para, rozdzielona ławo przy 234x, dość ciasna, żółto-biała.

24 Oph (6.3+6.3; 1.0") najciaśniejsza z par dziś rozdzielonych. Sprawę ułatwia jednakowa jasność składników, przy 234x chwilami osobne kropeczki, trudna!

Marfic, lambda Oph (4.2+5.2; 1.4") po raz kolejny udało mi się rozdzielić Marfica, choć to trudna sztuka! Przy 234x chwilami widoczna ciemna przerwa, jaśniejsza gwiazdka wyraźnie żółta.

Tau Oph (5.3+5.9; 1.5") kolejna trudna gwiazda w Wężowniku, udało mi się ją rozbić przy 234x, żółto-biała, ciemną przerwę dostrzegłem w chwilach lepszego seeingu.

Na deser spojrzałem na fajną Pi Aql (6.3+6.8; 1.4"), a po zmaganiach z naprawdę trudnymi układami spojrzenie epsilony Lutni czy Izara (epsilon Wolarza) to wisienka na torcie.

Miło było spędzić dwie godziny tej ciepłej, czerwcowej nocy na zmaganiach z gwiazdami podwójnymi. Fluorytowe szkło refraktora w połączeniu z dobrym seeingiem pokazało moc.

Czystego nieba!

Paweł