Skocz do zawartości

Błękitne zastępy Perseusza, czyli słów kilka o ASOCJACJI OB2 PERSEI


Gość Bellatrix

Rekomendowane odpowiedzi

Gość Bellatrix

 

zdjecie rejonu Zeta Persei.jpg

 

Błękitne zastępy Perseusza, czyli o asocjacji OB2 Persei słów kilka

 

W konstelacji Perseusza znajduje się luźna grupa gwiazd, powiązanych ze sobą wzajemnymi siłami grawitacji. Nosi ona nazwę: asocjacja OB2 Perseusza, „II Persei”, lub- od nazwy najjaśniejszej spośród składowych: Asocjacja Zeta Persei. Składnikami grupy są masywne, błękitne i błękitno-białe gwiazdy, które wykazują podobne parametry ruchu w przestrzeni (a więc kierunek ruchu, prędkość). Ale należy zaznaczyć, że owa asocjacja podlega ekspansji, a więc komponenty składowe stopniowo oddalają się od siebie. Prędkość oddalania od centrum gromady szacowana jest na 12 km/s. Asocjacja jest zlokalizowana nieco ponad 1000 l.ś. od Ziemi. Jest to niewielki dystans i czyni gromadę drugą pod względem oddalenia pośród wszystkich znanych młodych (< 15 mln lat) asocjacji OB- zaraz po asocjacji Skorpiona-Centaura.Rozmiary kątowe obiektu szacuje się na 12o x 12o. Zawiera on ok. 800 gwiazd (na obszarze o średnicy ok. 150 l.ś.), w tym 19 jaśniejszych niż 6m.

Naukowcy zakładają, iż gwiazdy należące do OB2 Persei powstały w podobnym czasie, a ich kolebką był wspólny obłok molekularny. Różnią się między sobą masą i nieznacznie temperaturą. Asocjacja jest względnie młoda. Astronomowie, biorąc pod uwagę m.in. położenie gwiazd oraz prędkość ich oddalania się, wnioskują, że ma blisko 6 mln lat (co w skali kosmicznej jest niewielkim odcinkiem czasu). OB2 Persei jest cennym obiektem dla astronomów zgłębiających zagadnienia powstawania i ewolucji gwiazd.

W obrębie ugrupowania nadal obecna jest materia mgławicowa, co może wskazywać na niezakończone, nadal trwające procesy gwiazdotwórcze. Co ciekawe, naukowcy zaobserwowali trzy frakcje gwiazd, różniące się między sobą etapem ewolucji (trzy stadia ewolucyjne).

 

 

expansion.png

 

Najjaśniejsze z gwiazd asocjacji:

Zeta Persei- od nazwy tej gwiazdy wzięła początek nazwa asocjacji OB2. Jest to błękitny, gorący, niespełna 3-magnitudowy nadolbrzym typu widmowego B1Ib. Pomimo, że jest to gwiazda należąca do wczesnego typu widmowego, wizualnie zdaje się być raczej biała niż niebieska. Ale efekt ten jest spowodowany przejściem światła przez obfity obszar mgławicowy i częściową deformacją światła widzialnego docierającego do naszych oczu. Materia mgławicowa przyczynia się także do silnego spadku jasności wizualnej Zety Persei.

Gwiazda znajduje się w miejscu symbolicznej stopy Perseusza i jest oddalona o ok. 8o na północ od słynnej gromady otwartej M45 (Plejady) w Byku. Jest niezwykle jasna. Jej jasność absolutna przekracza 6.300-krotnie jasność Słońca i wynosi -4,7m. Zeta Persei jest gwiazdą podwójną. Składowa wtórna jest oddalona od gwiazdy macierzystej o prawie 13’’ i wykazuje jasność wizualną 9,2m i zalicza się do typu widmowego B9V.  Wg niektórych danych, komponent pierwotny jest biało-zielonkawy, a wtórny popielaty. Składniki można rozdzielić nawet przy pomocy teleskopu o niewielkiej aperturze.

 

Ksi Persei (Menkib)- czteromagnitudowa gorąca, niebieska gwiazda typu widmowego O7,5III(n)(f). Niezwykle szybka rotacja (ponad 200 km/s w obszarze równika) powoduje silne rozmycie linii spektroskopowych. Wskaźnik barwy B-V wynosi +0,02, a przyczyna białego (zamiast niebieskiego) koloru leży, podobnie jak w przypadku Zety Persei, w absorpcyjnym wpływie obfitej materii gazowej. Ksi Persei jest silnym źródłem promieni ultrafioletowych.

Menkib, podobnie jak np. Naos (Zeta Puppis) należy do tzw. gwiazd uciekających. Czyli porusza się ona znacznie szybciej od większości gwiazd. Oddala się ze znaczną prędkością od centrum asocjacji OB2 Persei.Gwiazda ta jest niezwykle jasna. Jej jasność absolutna jest blisko 13,5 tysięcy razy wyższa od jasności Słońca. A gdyby wziąć pod uwagę również wysyłane przez obiekt promienie UV, jasność przekraczałaby 330 tysięcy razy jasność naszej Dziennej Gwiazdy. Ksi Persei wyróżnia się niezwykle wysoką masą, stanowiącą blisko 40 mas Słońca. Jest ona również gwiazdą podwójną. Niewielki komponent wtórny obiega główną składową z okresem 7 dni.

 

Omicron Persei (Atik)- błękitny olbrzym typu widmowego B1III. Jasność wizualna gwiazdy to 3,8m, a jej wskaźnik b arwy B-V przyjmuje wartość +0,05. Gwiazda posiada 8,5-magnitudowy komponent wtórny, oddalony zaledwie o 1 sekundę łuku. Druga z gwiazd również zalicza się do typu widmowego B, ale jest ona gwiazdą ciągu głównego. Wizualne rozdzielenie składników systemu jest niezwykle trudne (z uwagi na niewielki dystans oraz na znaczną różnicę jasności gwiazd).

 

40 Persei- pięciomagnitudowa gwiazda ciągu głównego, należąca do wczesnego typu widmowego B0,5. Gdyby nie wpływ rejonu mgławicowego, jasność wizualna gwiazdy wynosiłaby blisko 4m. Temperatura powierzchni tej gwiazdy jest bardzo wysoka i wynosi ok 29.000 K. Spora część jej widma spektroskopowego przesunięta jest ku zakresowi UV. Jasność absolutna 40 Persei przekracza 24.000 razy jasność Słońca.

 

42 Persei- nieco ponad 5-magnitudowa gwiazda ciągu głównego, zaliczana do typu widmowego A3. Jej wskaźnik B-V wynosi +0,07. Jest układem podwójnym, spektroskopowo rozdzielnym z okresem obiegu 1,8 doby. Temperatura powierzchni 42 Per to ok. 9.000 K. Gwiazda jest systemem podwójnym zaćmieniowym o okresie rotacji równym 2 doby i zalicza się do klasy gwiazd zmiennych typu Beta Lyrae.

 

Źródło:

 

1.      R. Burnham: ‘Burnham’s Celestial Handbook”, tom III, str. 1421- 1424.

2.      Notatki Jima Kalera, profesora Uniwersytetu w Illinois.

3.      C. Sherrod: artykuł pt. „Go to Perseus”, strona arksky.org

4.      M. Azimlu, J.R. Martinez- Galarza, A. A. Muendch: „A WISE Census of Young Stellar Objects in Perseus OB2 Association”, 2015.

 

 

 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dołącz do dyskusji

Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.

Gość
Dodaj odpowiedź do tematu...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.