Akcja obserwacyjna zaćmienia VV Cephei 2017-2019

Rybi · 18 Sierpnia 2017

Minęło kolejne 20 lat i najprawdopodobniej właśnie w sierpniu 2017 roku rozpoczęło się kolejne zaćmienie w unikalnym podwójnym układzie zaćmieniowym VV Cephei. Jest układ zaćmieniowy typu Algola o jednym z najdłuższych znanych okresów 7430.5 okresów / 20.34 lat, w którym oba składniki wykazują zmienność pulsacyjną. Zaćmienie trwa prawie dwa lata (ok. 650 dni - od 1 do 4 kontaktu).

Układ podwójny VV Cephei składa się z zimnego czerwonego nadolbrzyma (M2 Iab) i mniejszego gorącego / niebieskiego towarzysza (B0-2V). Składnik główny VV Cephei ma masę około 20 Mo. Zaćmienie główne występuje, gdy jaśniejszy nadolbrzym typu widmowego M przesłania słabszego towarzysza typu widmowego B. VV Cephei jest obiektem 5 wielkości gwiazdowej w zakresie wizualnym, którego jasność zmienia się w tym zakresie od 4.9 mag do 5.4 mag. Jednak samo zaćmienie w zakresie wizualnym nie jest praktycznie widoczne gołym okiem (amplituda zaledwie 0.1 mag!!! ). W.w. zmienność dotyczy jest związana z okresowymi pulsacjami nadolbrzyma (P~145 dni). Natomiast zaćmienie jest wyraźnie widoczne w filtrach B (amplituda = 0.45 mag) i U (amplituda=1.8 mag).

Model_VV_Cep.png.363cd9d1a032207b5ab3da1964793d64.png

VV Cephei - inne oznaczenia: HR 8383, HD 208816, HIP 108317
R.A. (2000) 21h 56m 39.1s DEC. (2000) +63d 37' 32.01”
Odległość: 4900 lat świetlnych,
Średnica: 1000–1800 x średnic Słońca,
Epoka: JD=2435931.4
Okres: 7430.5 dni/(20.34 lat)

Zaćmienie 2017-2019
Ingress/Egress: 84 /99 dni (dane z zaćmienia z 1998r.),
Całkowite zaćmienie: 467 dni (dane z zaćmienia z 1998r.) / 373 dni (w-g Pollmann'a [6]),
Czas trwania: 650 dni (dane z zaćmienia z 1998r.) / 673 days (w-g Pollmann'a [6]).

Zaćmienie 2017-2019 - prognozowane fazy zaćmienia przez Pollmann'a [6]:
T1- 04 sierpnia 2017, JD=2457970 (obserwować wcześnie wieczorem),
T2- 27 października 2017, JD=2458054 (obserwować wcześnie wieczorem),
T0- środek zaćmienia - 01 czerwca 2018 , JD=2458288 (obserwować wcześnie wieczorem),
T3- 06 lutego 2019, JD=2458521 (obserwować wcześnie wieczorem),
T4- 16 maja 2019, JD=2458620 (obserwować późno wieczorem),

Fotometria:

Podczas zaćmienia potrzebne są dokładne (+- kilka setnych mag) obserwacje:
-) CCD szczególnie w filtrach Johnson-B i Johnson-V lub
-) obserwacje lustrzankami cyfrowymi (DSLR) w barwach niebieskiej (TB) i zielonej (TG). Kalibracja ww. barw "lustrzankowych" do dżonsonowskich jest niemożliwa, ze względu na ekstremalnie czerwony wskaźnik barwy VV Cephei (B-V ~ 1.54 mag). Podajemy standaryzowane jasności TB/TG (różnica jasności instrumentalnej VV Cep i gwiazdy porównania powiększona o jasność B / V tej gwiazdy porównania).

Gwiazdy porównania:
AUID 000-BCP-877 B=4,630 V=4,29 Rc=4,001 (label 43)
AUID 000-BCP-370 B=7.040 V=5,52 Rc=4,281 (label 55)

lub (gdy nie mieszczą się w polu widzenia):
BD+63 1784 = HD 208439 Bmag= 7.612 Vmag= 7.601 Rmag= 7.600 (label C1)
BD+62 2004 = HD 208713 Bmag= 7.759 Vmag= 7.235 Rmag= 6.890 (label C2)

VVCepAAVSOannotated.png.5f23d16250b53ee6158d85bfbd7b6416.png

Spektroskopia:

Potrzeba jest spektroskopia w wysokiej rozdzielczości - spektrograf z siatką dyfrakcyjną przynajmniej 2400 linii / mm (np. Lhires). Pozwoli to na analizę zmian profilu linii widmowej H-alfa składającej się z emisji "V" i "R". Więcej informacji na temat spektroskopii VV Cep można znaleźć na forum spektroskopowym ARAS [5]

VV_Cep_Halfa.png.f68b4d9f6b8554e1689f8e59b579f01a.png

Na poniższym rysunku pokazano zmiany w profilu H-alfa (stosunek natężeń emisji V/R) podczas ostatniego zaćmienia w roku 1998 z [4].

Zacmienie_1998_w_Halfa.png.63764a7a4e6a2a3de23f132f846f305f.png

Bibliografia:

1. Alert AAVSO nr 594 - https://www.aavso.org/aavso-alert-notice-594
2. Strona akcji obserwacyjnej BAV (j. niemiecki): http://www.bav-astro.eu/index.php/veraenderliche/bedeckungsveraenderliche/vv-cep-kampagne
3. Hopkins, Jeffrey L.; Bennett, Philip D.; Pollmann, Ernst 2015, "VV Cephei Eclipse Campaign 2017/19" - http://adsabs.harvard.edu/abs/2015SASS...34...83H
4. Leedjärv, L.; Graczyk, D.; Mikolajewski, M.; Puss, "The 1997/1998 eclipse of VV Cephei was late" - http://adsabs.harvard.edu/abs/1999A&A...349..511L
5. Forum spektroskopowe ARAS z tematami o VV Cep - http://www.spectro-aras.com/forum/viewforum.php?f=19
6. http://www.astrospectroscopy.de/media/files/VV-Cep-Campaign-2017.pdf
7. Forum dyskusyjne AAVSO n.t. akcji VV Cep 2017-2019 - https://www.aavso.org/vv-cep-observing-campaign

8. http://www.ap.smu.ca/~pbennett/vvcep/campaign2017.html

9. https://pl.wikipedia.org/wiki/VV_Cephei
10. https://www.universeguide.com/star/vvcephei
11. http://stars.astro.illinois.edu/sow/vvcep.html

Edytowane 18 Sierpnia 2017 przez Rybi

LibMar · 18 Sierpnia 2017

Ciekawe wydarzenie Postaram się wkrótce dorzucić od siebie parę obserwacji w filtrze V oraz B, zanim Cefeusz zniknie mi za budynki i będzie u mnie niedostępny przez dłuższy czas.

Rybi · 18 Sierpnia 2017

31 minut temu, LibMar napisał:

Ciekawe wydarzenie Postaram się wkrótce dorzucić od siebie parę obserwacji w filtrze V oraz B, zanim Cefeusz zniknie mi za budynki i będzie u mnie niedostępny przez dłuższy czas.

Też mam zamiar ruszyć z obserwacjami tego zaćmienia, ale w barwach TB i TG.

Na forum ARAS znalazłem również sporo świeżych materiałów PDF-owych o VV Cephei:

http://astrospectroscopy.de/media/files/SAS_2015.pdf
http://astrospectroscopy.de/media/files/VV-Cep-Campaign-2017.pdf
http://astrospectroscopy.de/media/files/VV-Cep_Walter.pdf
http://astrospectroscopy.de/media/files/IBVS_6156-01.pdf
http://ibvs.konkoly.hu/pub/ibvs/6101/6198.pdf
http://astrospectroscopy.de/media/files/V-R-eclipse.pdf
http://britastro.org/node/9680
http://astrospectroscopy.de/media/files/vvcep-overview.pdf