Astrokalendarz na październik

[Pestek94]

1 października startuje już jako pełnoprawny miesiąc jesieni. Po równonocy jaka miała miejsce 22 września wchodzimy okres złotych kolorów na drzewach, częstych zmian pogody, wieczornych mgieł, które mogą znacznie utrudniać wieczorne obserwacje. Jednak należy pamiętać, że niebo po opadach deszczu potrafi być często bardzo czyste i przejrzyste. Niestety na jakość obserwacji wpływać będzie także wilgotność powietrza, która powoduje skraplanie się pary wodnej na przyrządach optycznych.
 

Długość dnia i nocy

Gdańsk: 1 października Słońce wzejdzie o godz. 6.44 a zajdzie o godz. 18.25  Długość dnia wyniesie 11 godz. 41 minut. Pod koniec miesiąca Słońce zajdzie już o godz. 16.15.

Warszawa: 1 października Słońce wzejdzie o godz. 6.34 a zajdzie o godz. 18.16. Długość dnia wyniesie 11 godz. 42 minut. Pod koniec miesiąca Słońce zajdzie o godz. 16.11.

Kraków: 1 października Słońce wzejdzie o godz. 6.38 a zajdzie o godz. 18.21. Długość dnia wyniesie 11 godz. 43 minuty. Pod koniec miesiąca Słońce zajdzie o godz.16.21

W nocy z 28/29 w ostatni weekend października zmienimy czas na zimowy, który jest czasem właściwym z godz. 3.00 na godz. 2.00. Istnieje prawdopodobieństwo, że będzie to ostatnia zmiana czasu, wystarczy, że rząd podejmie odpowiednią uchwałę a już taki pomysł zgłosiło PSL kilkanaście dni temu jednak by zostać przy czasie letnim, który nie jest naszym naturalnym czasem. Zmianę czasu, jej idee, cechy oraz konsekwencję opiszę szerzej na blogu pod koniec miesiąca.

Słońce

Słońce 1 października wzejdzie w gwiazdozbiorze Panny i pozostanie tam aż do końca miesiąca. Ostatniego dnia października zacznie migrować do Wagi. Z każdym dniem będzie świeciło coraz niżej nad horyzontem w południe co staje się już dość zauważalne.

Księżyc

Księżyc oświetlony w 80% wzejdzie 1 października w gwiazdozbiorze Koziorożca zmierzając do pełni. Pełnia Księżyca wystąpi 5 października, 12 października ostatnia kwadra co da nam bezksiężycowe noce w drugiej części miesiąca, nów Księżyca będzie 19 dnia miesiąca a 28 pierwsza kwadra. Między 17 a 22 października wystąpią idealne warunki do obserwacji światła popielatego, czyli nieoświetlonej części Księżyca, która jest doświetlana łagodną poświątą pochodzącą od naszej planety. Przed nowiem światła popielatego należy wypatrywać nad ranem a po nowiu wieczorem. Czekam na Wasze zdjęcia światła popielatego na moim fanpage Facebook.pl/nighstars.
Księżyc w perygeum (najbliżej Ziemi) znajdzie się w swojej miesięcznej wędrówce 9 października a w apogeum (najdalej Ziemi) 25 października. 15 października w Ameryce Północnej dojdzie do zakrycia Regulusa, a w nocy z 5/6 października do zakrycia Aldebarana widocznego w części Europy.

Planety

Początek października da nam przepiękny taniec planet w godzinach porannych. Zobaczmy więc co będzie się działo: 1 października jako pierwsze na niebie pojawią się Wenus i Mars, będą dążyć do namiętnego pocałunku, do którego dojdzie w dniach 5 i 6 października. Będą one widoczne wtedy w polu widzenia teleskopu. A w dni poprzedzające koniunkcję i tuż po koniunkcji będzie to wdzięczny obiekt obserwacyjny dla lornetek. Będzie jednak trzeba wstać tuż przed godz. 5.00 i spojrzeć na wschodni horyzont. Obiekty będą wtedy nisko nad horyzontem jednak im późnej tym więcej będzie widać. Obserwacje jednak najbardziej efektowne będą do około godz. 5.30. 18 października w okolicach Wenus pojawi się Księżyc oświetlony w niespełna 3 procentach, będzie to przepiękna koniunkcja, zachęcam do fotografowania. 31 października tuż pod Marsem pojawi się Międzynarodowa Stacja Kosmiczna. Wieczorem na zachodzie można dojrzeć jeszcze Saturna jednak kończy się powoli okres jego widoczności.

Gwiazdozbiory

Wieczorem nad zachodnim horyzontem można dostrzec Wolarza z jego najjaśniejszą gwiazdą Arkturem. Nieco wyżej znajduje się Korona Północy oraz Herkules z przepiękną gromadą M13. Dobry okres widoczności tych obiektów dobiega końca. Nisko nad północnym horyzontem świeci Duży Wóz wraz ze Smokiem i Małą Niedźwiedzicą, w której znajduje się Gwiazda Polarna. Niebo wschodnie w pierwszej części nocy pozwoli się cieszyć Andromedą  z Galaktyką Andromedy, Pegazem, Kasjopeją, Perseuszem z jego Gromadą Podwójną widoczną gołym okiem. Im później w noc tym bliżej zimy. Po północy na niebie wschodnim ujrzymy Byka z Aldebaranem, Plejady, Oriona, a już w okolicach godz. 4.00 pojawi się jedna z najjaśniejszych gwiazd nieba – Syriusz, tzw. Psia Gwiazda.

 

Roje meteorów

Drakonidy – bardzo krótka aktywność drakonidów nadrabiana jest ich efektywnością. Maksimum roju meteorów przypada 8 października i charakteryzuje się zmienną aktywnością od kilkudziesięciu do kilkuset zjawisk na godzinę co związane jest z powrotami komety w okolice Słońca. Księżyc po pełni znacznie będzie utrudniał obserwacje. Efektowność roju wynika z faktu, że meteory wpadają w atmosferę z prędkością 20 km/s czyli dość wolno. Radiant Drakonidów znajduje się w gwiazdozbiorze Smoka. Są pozostałością komety 21P/Giacobini-Zinner.

Południowe Taurydy – rój z maksimum 10 października, którego radiant znajduje się w gwiazdozbiorze Byka. Są pozostałością po komecie  2P/Encke, podobnie jak drakonidy wpadują w atmosferę z niewielką prędkością. Wykazują się raczej małą aktywnością jednak

Orionidy – rój z maksimum 21 października z radiantem na pograniczu Oriona i Bliźniąt. Jest to pozostałość po komecie Halleya. Nie wykazuje się zbyt dużą aktywnością, wpada w atmosferę z prędkością podobną do sierpniowych Perseidów jest zatem dość szybkim rojem. Ze względu na położenie radiantu najlepiej wyjść na obserwacje w drugiej połowie nocy, kiedy to wznosi się nad horyzontem Orion ze swymi zimowymi skarbami.

Kalendarz zjawisk:

05 i 06. 10 – Koniunkcja Marsa i Wenus w odległości 0.2 st od siebie w godzinach porannych. Oba obiekty będzie można obserwować przez teleskop gdyż zmieszczą się w polu widzenia.

09.10 – Koniunkcja Księżyca z Aldebaranem – widoczna w drugiej połowie nocy koniunkcja między Naturalnym Satelitą a najjaśniejszą gwiazdą konstelacji Byka.

15.10 – Księżyc i Regulus spotkają się nad ranem nad wschodnim horyzontem jednak będą zbyt daleko by objąć oba obiekty w polu widzenia teleskopu.

17.10 – Koniunkcja Księżyca i Marsa nad ranem na niebie wschodnim.

18.10 – Koniunkcja Księżyca i Wenus nad ranem na niebie wschodnim.

24.10 – Koniunkcja Księżyca i Saturna wieczorem na niebie zachodnim.

 

Przeloty ISS i Irydium

Stacja Kosmiczna będzie przelatywać przez niebo nad polską do 15 października w godzinach wieczornych. 17 października nastąpi pożegnalny przelot po dniu przerwy a następnie wróci na niebo nad nami 30 października nad ranem. Godziny przelotów dla większych miast dostępne na mojej stronie  i na heavens-above.com

Satelity Irydium w momencie przelotu tworzą charakterystyczną flarę, czasami jej jasność jest tak duża, że można dostrzec nawet w dzień. Godziny przelotów na moim blogu  i na heavens-above.com

Obiekty teleskopowe i lornetkowe na październik oraz wyzwanie miesiąca 

Top 10 lornetkowych obiektów na październik: M52, NGC 7209, NGC 7235, NGC 7243, NGC 7293, NGC 7510, NGC 7686, NGC 7789, NGC 7790, St12;
Top 10 obiektów głębokiego nieba na niebie w październiku: K12, M52, NGC 7209, NGC 7293, NGC 7331, NGC 7332, NGC 7339, NGC 7640, NGC 7662, NGC 7789;

Wyzwanie na październik: Jones 1 (PK104-29.1) (Pegaz)

Urodzeni w październiku:

Ejnar Hertzsprung – ur. 8 października 1873 roku. Duński astronom, który opracował skalę jasności dla cefeid umożliwiając pomiar odległości wewnątrz galaktycznych.

Henry Norris Russell – ur.25 października 1877 roku. Amerykański astronom, rozwinął metodę wyznaczania elementów orbit gwiazd podwójnych zaćmieniowych. Na Jego cześć został nazwany krater na Księżycu.

Odkrycia w październiku:

22 października 2136 r. p.n.e. pierwsze opisane zaćmienie Słońca.

25 października 1761 r. Giovanni Cassini odkrył Księżyc Saturna Iapetusa.

10 października 1846 r. William Hassan odkrył Trytona, najjaśniejszy Księżyc Neptuna.

24 października 1851 r. William Lassell odkrył Księżyce Urana – Ariel i Umbriel.

5 października 1923 r. Edwin Hubble odkrył cefeidy w Galaktyce Andromedy.

źródła: 
cloudynights.com
in-the-sky.org
nighstars.pl - Kamil Garstka

Edytowane 2 Października 2017 przez Pestek94