Skocz do zawartości

Polska zmienna typu RCB? Typu YSO? Nie, to EXOR!


LibMar

Rekomendowane odpowiedzi

2 minuty temu, Limax7 napisał:

Nie za bardzo rozumiem Twojego pierwszego zdania. Czy ta gwiazda nie była wcześniej sklasyfikowana jako zmienna i dopiero Tobie udało się to odkryć/zmierzyć i porównać z innymi archiwalnymi pomiarami?

Dokładnie tak - nigdy wcześniej nie było zgłoszone, że obiekt ten zmienia jasność.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

37 minut temu, Limax7 napisał:

No to gratuluję odkrycia :)

Jak wpadłeś na to by tam szukać?

 

To już oficjalnie potwierdzone? Gdzie jest/będzie informacja o tym odkryciu?

 

 

Dzięki! Wzięło się od tego, aby poszukać zmienne wśród źródeł silnie emitujących w podczerwieni, podobnie jak przy mgławicach planetarnych. Wybieram sobie obszar na niebie (obecnie przejrzane od +25 do +70 w deklinacji między 3h 45m a 5h 30m) i wypisuję najciekawsze obiekty, które w bazie danych VSX nic nie mają znanego. Spośród około 70 celów, mamy 1 RCB, około 10x UXOR lub TTS/ROT/DIP (podobne wyglądem, ale inne B-V), kilka miryd oraz parę rotacyjnych (TTS/ROT). Na chwilę obecną wysłałem tylko RCB, jedno UXOR i jedno TTS/ROT/DIP, reszta jeszcze czeka.

 

Z tym odkryciem, to jest oficjalne od weekendu (wtedy zostało zaakceptowane w VSX), tylko jest potrzeba poznania dokładnej charakterystyki tej gwiazdy. Nie jest konieczne, ale chcemy :) Szkoda pozostawić w obecnym etapie, jeśli w przyszłości będzie można do niej odnosić się przy pracach naukowych. A więc, jest potwierdzone jako zmienna, jest potwierdzone jako RCB (na podstawie WISE oraz Gaia - post nr 2), ale chcemy potwierdzić, czy to także podtyp RCB jako DYPer (a może coś jeszcze innego, podobnego). Do tego potrzebne spektrum, o które "walczymy" :) To, jaki będzie typ, zależy od składu izotopu węgla C13.

 

Mówię w liczbie mnogiej, gdyż kilka osób mnie wspiera (Robert i Siegfried) pomagając mi gdzie najlepiej wysyłać, gdzie poprosić o wykonanie spektrum itp. Bo sami są zaintrygowani gwiazdą :D

 

@Paether dziękuję :D

  • Lubię 6
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Najnowsze obserwacje wykonane w ciągu ostatnich dwóch dni wskazują na możliwe (kolejne) osłabienie zmiennej typu RCB. Zaraz ruszamy z alertem.

 

2018 Aug. 13.60033 - 14.840 V - ASAS-SN

2018 Aug. 18.60063 - 14.730 V - ASAS-SN

2018 Aug. 29.84900 - 14.735 V - MGAB

2018 Aug. 29.89200 - 14.782 V - MGAB

2018 Aug. 30.00500 - 14.856 V - TRT

2018 Aug. 30.91100 - 14.889 V - MGAB

2018 Aug. 31.52190 - 14.96 V - OCN

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dzięki! :)

 

Tymczasem mieliśmy kilkudniowe pociemnienie zmiennej, co zostało zauważone przez czterech obserwatorów dzięki własnym pomiarom fotometrycznym (pogrubione niżej). Te pomiary V oraz I wykonałem podczas ostatniej nocy Jesiennego Star Party (i to była końcówka). Gwiazda osłabła z poziomu 14.8 mag do 15.6 mag. Co ciekawe, wizualni obserwatorzy tego nie dostrzegli.

 

2018 Sep. 13.81840 - 14.734 - V - DUBF 
2018 Sep. 13.81840 - 14.729 - V - DUBF 
2018 Sep. 13.00300 - 14.8 - Vis. - PYG 
2018 Sep. 11.59199 - 14.83 - V - ASAS-SN
2018 Sep. 11.14377 - 14.764 - V - DLM
2018 Sep. 11.10455 - 14.757 - V - DLM
2018 Sep. 10.81000 - 15.0 - Vis. - BOZ
2018 Sep. 08.92500 - 12.728 - I - MGAB
2018 Sep. 08.90200 - 15.086 - V - MGAB
2018 Sep. 08.13181 - 15.580 - V - DLM
2018 Sep. 07.82799 - 15.618 - V - DUBF

2018 Sep. 07.03500 - 14.9 - Vis. - PYG
2018 Sep. 06.81000 - 15.0 - Vis. – BOZ
2018 Sep. 06.57497 - 15.30 - V - ASAS-SN
2018 Sep. 06.07300 - 15.0 - Vis. - PYG
2018 Sep. 05.13319 - 15.118 - V - DLM
2018 Sep. 04.12707 - 14.980 - V - DLM
2018 Sep. 04.04387 - 14.940 - V - STAC
2018 Sep. 03.13114 - 14.886 - V - DLM
2018 Sep. 02.94894 - 14.907 - V - DUBF
2018 Sep. 02.92300 - 12.461 - I - MGAB
2018 Sep. 02.91500 - 13.729 - R - MGAB
2018 Sep. 02.90700 - 14.869 - V - MGAB
2018 Sep. 02.04912 - 14.819 - V - STAC
2018 Sep. 02.04765 - 14.791 - V - STAC

 

Mamy też pierwsze otrzymane spektrum, o dość małej rozdzielczości. Kolejne obserwacje będą bardzo potrzebne, gdyż na chwilę obecną istnieje możliwość, że IRAS 03536+6235 może należeć do typu YSO (czyli młoda gwiazda z dyskiem pyłowym). Pociemnienie trwało dość krótko, co jest trochę nietypowe jak na RCB.

 

Obserwujemy dalej! Pozostały jeszcze dwa tygodnie do studiów, potem będą to sporadyczne pomiary... Liczę na aktywność innych, którzy pomagają w dopełnieniu krzywej :)

 

image.png

  • Lubię 2
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 4 tygodnie później...

IRAS 03536+6235 zaczęła słabnąć po raz kolejny. Jeśli jasność spadnie więcej niż 1 magnitudo, wyślę zgłoszenia z prośbą o dalsze monitorowanie i wykonanie spektrum. Ostatni pomiar sprzed doby ukazał spadek o jakieś 0.3 mag. Cieszy mnie spore zainteresowanie tą gwiazdą - mamy regularne obserwacje w kilku filtrach (BVRI) :)

 

Dzień przed tą obserwacją było jeszcze normalnie (ASAS-SN): https://asas-sn.osu.edu/light_curves/cb0207e0-c9a5-4444-ad57-1bd237f6f241

 

Zmieniłem też nazwę wątku dodając informację w nawiasie. To jeszcze sprawdzamy :)

 

image.png

  • Lubię 2
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 3 tygodnie później...

Trend utrzymuje się. Obecnie gwiazda ma 15.2 mag. Szybkość zmian blasku jest wolniejsza niż w przypadku typowych zmiennych RCB i mniej więcej taka sama, jak obserwował ASAS-SN przez ostatnie kilkanaście miesięcy. Pomimo dobrej dokładności pomiarowej, wyraźnie rejestrują się większe wahania w górę/dół do 0.1 mag. Zapewne jest to spowodowane przez pył o różnej gęstości.

 

image.png

  • Lubię 1
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 4 tygodnie później...

Trochę zbaczamy z kierunku. Odnalazłem kolejną gwiazdę, która zachowuje się podobnie jak IRAS 03536+6235. Leży na półkuli południowej i choć jest znaną zmienną, nigdy nie określono czym to dokładnie jest. Znajduje się w katalogu GDS, gdzie wszystkie znalezione zmienne (w tym pulsujące, zaćmieniowe itd.) są oznaczone jako "VAR". W jej przypadku zapisana amplituda zmian to 0.6 magnitudo. To oznacza, że nie zarejestrowali długiego i głębokiego pociemnienia, które mieliśmy kilka(naście) lat temu! To YSO (Young Stellar Object) z dyskiem protoplanetarnym, gdzie mamy do czynienia z przesłanianiem gwiazdy przez pył. Ponieważ jest to jaśniejszy i bardziej aktywny przypadek, bardzo fajnie można zobaczyć czym to się charakteryzuje.

 

I z tego powodu zmieniam nazwę tematu usuwając informację o "RCB" :)

Natomiast o dyskach protoplanetarnych wrócimy w innym temacie, kiedy przygotowuję coś większego. Projekt, który rozpocząłem już w sierpniu tego roku, a jeszcze nie dokończyłem :)

 

image.png

 

image.png

  • Lubię 2
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 4 tygodnie później...
  • 1 miesiąc temu...

I przyszedł czas na kolejne zaćmienie. Gwiazda już osłabła do poziomu 17.5 magnitudo w V. Może to potrwać miesiące, albo nawet wiele lat. Poprzednie zaćmienie (zakończone w 2016) trwało przynajmniej przez 7 lat (w 2010-2016 utrzymywało się na poziomie V=18), ale krócej niż 16 lat (dane NSVS z roku 2000 pokazują gwiazdę w maksimum blasku).

 

Jeśli chodzi o zmienne typu R Coronae Borealis (RCB), skoro tutaj wyszedł lekki "niewypał" (za to mamy coś innego ciekawego!), udało mi się zrekompensować dwoma RCB-kami w dwa dni :)

 

https://www.aavso.org/vsx/index.php?view=detail.top&oid=684248

2MASS J18125249-2333044 JD plot.png

 

https://www.aavso.org/vsx/index.php?view=detail.top&oid=684252

IRAS 17550-0753 JD plot.png

  • Lubię 6
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Zagadka z IRAS 03536+6235 została w końcu rozwiązana. Pierwszy scenariusz zakładał, że ASAS-SN obserwowało pojaśnienie gwiazdy typu R Coronae Borealis wracając z ostatniego wybuchu. Jak na RCB, wyglądało to dość nietypowo pod względem kolorów w podczerwieni - bliżej było typowi YSO (Young Stellar Object). Krzywa wskazywała wyjście gwiazdy z gęstego obłoku molekularnego, które trwało nieco ponad 2 lata. Według najnowszych danych, IRAS 03536+6235 (która zyskała także oznaczenie MGAB-V165) jest znowu w pobliżu minimum oscylującego w pobliżu 18.5 magnitudo.

 

Jednak w ustaleniu dokładnej klasyfikacji przydatne były także pomiary Pan-STARRS1 wykonane w latach 2009-2014. Okazało się, że minimum trwało przynajmniej przez 7 lat, może nawet zbyt długo na typ RCB. Nagły wzrost jasności, utrzymanie w pobliżu maksimum i następnie nagłe pociemnienie do minimum jest typową cechą, która dotyczy zmiennych typu EXOR. Zmienne te wzięły się od EX Leporis, ale nie od EX Orionis. Konstelacja Oriona i okoliczne zawierają ogromną ilość młodych gwiazd erupcyjnych, od których wzięły się typy UXOR, EXOR i FUOR. Wszystkie te trzy typy mają duże zainteresowanie w pracach naukowych, gdzie tematem jest charakterystyka młodych gwiazd, często istniejących od zaledwie milionów lat.

 

Gwiazdy typu EXOR są zdecydowanie rzadsze od RCB. Charakteryzują się szybkim pojaśnieniem o kilka magnitudo, które trwa kilka miesięcy (lub niekiedy lat), a potem nagle spada do pierwotnej jasności. Od wielu miesięcy przeszukiwałem archiwalne dane, aby w końcu wysłać do VSX pierwszą gwiazdę tego typu. Stało się to w lipcu i sierpniu 2019 roku, gdzie wysłałem po jednym (łącznie dwa) takim obiekcie. Jak się okazało, EXORa miałem już od dłuższego czasu :)

 

image.png

  • Lubię 2
  • Dziękuję 1
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dołącz do dyskusji

Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.

Gość
Dodaj odpowiedź do tematu...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.