Skocz do zawartości

  ŻÓŁTE KARŁY WCZESNEGO TYPU WIDMOWEGO G


Gość Bellatrix

Rekomendowane odpowiedzi

image.png

 

ŻÓŁTE KARŁY WCZESNEGO TYPU WIDMOWEGO G

czyli o mniej znanych siostrach Słońca

 

 

18 Scorpii

Gwiazda o parametrach fizyko- chemicznych bardzo zbliżonych do Słońca. Zalicza się do typu widmowego G2Va. Jest oddalona od Ziemi o względnie niewielką odległość ok. 45 l.ś. Jej jasność wizualna to 5,5m. Temperatura powierzchni gwiazdy 18 Scorpii osiąga wartość 5813 K (+/- 21K) – dla porównania: temperatura na powierzchni naszej Dziennej Gwiazdy jest zbliżona i wynosi 5778 K.  Masa 18 Sco jest również bardzo podobna do masy Słońca: ok. 1,02 (+/- 0,03) Mʘ. Cykl aktywności słonecznej trwa blisko 11 lat. Dla gwiazdy 18 Sco długość cykl szacuje się jako zawartą w przedziale 9- 13 lat. Okres rotacji Słońca wynosi blisko 24,5 dni, a dla 18 Scorpii: 22,7 dni. 18 Sco jest minimalnie starsza niż Słońce i o ok. 5% od niego jaśniejsza.
Z uwagi na dość wysoką jasność wizualną, gwiazdę tą można obserwować w miesiącach wiosenno- letnich, przy użyciu sprzętu o niewielkiej aperturze. Wskaźnik barwy wynosi +0,65 (co odpowiada barwie jasnożółtej).

 

 

58 Eridani

Jest to 5,5- magnitudowa gwiazda z jednej z konstelacji Południowego Nieboskłonu, Erydanu. Wykazuje typ widmowy nieznacznie „późniejszy” od Słońca: G2,5V. Wskaźnik barwy to ok. +0,64, niemal identyczny jak w przypadku wyżej wspomnianej 18 Sco . 58 Eri jest położona nieco bliżej Ziemi: zaledwie 43 l.ś. Temperatura powierzchni wynosi 5.826 (+/- 48) K. Masa gwiazdy jest ok. 2% wyższa od masy Słońca. Okres rotacji jest znacznie krótszy niż u 18 Sco oraz Słońca i wynosi blisko 11 dni. Wynika z tego, że 58 Eridani posiada zbliżone parametry widmowe, ale pod względem czasu pełnego obrotu wyróżnia się spośród obu gwiazd: rotuje szybciej od nich. W literaturze naukowej 58 Eridani została określona jako „szybko rotujący młody analog Słońca”. Przyczyną szybszej rotacji jest najprawdopodobniej wiek gwiazdy- 58 Eri jest młodsza od Słońca. Magnetyczny cykl gwiazdowy ma wartość zbliżoną: ok. 12 lat (Słońce ok. 11 lat). Należy jednak zaznaczyć, że jest to wartość uśredniona, a poszczególne wartości cyklu zawierały się w przedziale 9,6- 15,5 lat. Promień 58 Eri stanowi prawie 0,9Rʘ, a jasność to już tylko 0,84 Lʘ. Spadek jasności w stosunku do Słońca nie jest przypadkowy i wiąże się z wysoką (blisko 6-krotnie wyższą niż na Słońcu) aktywnością chromosfery. Taka podwyższona aktywność oraz obecność ciemniejszych plam na powierzchni jest typowa dla gwiazd szybko rotujących. Ciemne plamy są również przyczyną zmiennej jasności gwiazdy.   
Poniżej tabela z pomiarami długości cyklów magnetycznych 58 Eridani:

 

image.png

 

 

HD 38858

Ta 6- magnitudowa typu widmowego G2V jest zlokalizowana w gwiazdozbiorze Oriona, w odległości od Ziemi ok 49,6 l.ś. Posiada stwierdzoną planetę o numerze HD 38858b o masie ok. 30 razy wyższej od masy ziemskiej i okresie obiegu ponad 407 dni.
Gwiazda HD 38858 jest bardzo podobna do naszej Dziennej Gwiazdy. Wskaźnik barwy B-V to ok. +0,64. Nawet magnetyczny cykl gwiazdowy jest zbliżony, wynosi ok 11,8 lat. Zaobserwowano wyraźną zmienność prędkości kątowej gwiazdy, czego przyczyna leży w aktywności gwiazdowej. Istnieje również hipoteza, wg której zmiany prędkości kątowej gwiazdy mają związek z wpływem masywnej planety orbitującej wokół gwiazdy. HD 38858 jest jaśniejsza od Słońca, ale również od wspomnianej wyżej 18 Scorpii.
Temperatura powierzchni gwiazdy to ok. 5.733 (+/- 12) K (Teff Słońca= 5.778 K). Poniżej znajduje się wykres ukazujący analogię cyklu aktywności słonecznej (szara linia przerwana) i cyklu gwiazdy HD 38858 (zielona linia przerywana). Jeśli jednak poddamy analizie większą ilość cyklów Słonecznych, dostrzeżemy znaczne wahania i zmienność okresu w zakresie: 9- 13 lat.

image.png

 

 

Eta Coronae Borealis

Jest to niezwykła gwiazda 5,5- magnitudowa, stanowiąca nie tylko gwiezdną „bliźniaczkę” Słońca, ale również interesujący układ potrójny (co najmniej potrójny), łączący dwie gwiazdy typu widmowego G ciągu głównego oraz chłodnego brązowego karła. Dwie główne składowe to gwiazdy G2V,. Choć istnieją doniesienia o typach widmowych odpowiednio: G1V oraz G3V, a także wskaźniku barwy B-V= +0,58. Obie gwiazdy są oddalone od siebie o średnią odległość 0,5’’. Ale odległość ta jest zmienna w cyklu nieco ponad 41,5- letnim i w swym maksimum osiąga wartość ok. 1,0’’. Nie jest to więc obiekt do obserwacji niewielkim sprzętem, ale 6- calowe lustro teleskopu może ukazać przerwę między składowymi w chwili ich maksymalnego oddalenia.


image.png

 

Eta CrB jest oddalona od Ziemi o niewielki dystans: 50 l.ś.
Brązowy karzeł także zalicza się do systemu gwiezdnego Eta CrB i jest z nim powiązany grawitacyjnie. Od głównych składowych dzieli go odległość ok. 195’’ (lub ok. 1000 A.U.). Jego typ widmowy to L8V. Ma masę bliską 0,06 (+/- 0,015) M
ʘ, a jak wiemy nie wystarcza ona do rozpoczęcia syntezy termojądrowej wodoru w hel (typowej dla gwiazd ciągu głównego). Ale w wewnętrznej części może zachodzić synteza deuteru. Temperatura powierzchni trzeciego komponentu to ok. 1.400K.

image.png

image.png

 

16 Cygni

Urokliwa i dogodna do obserwacji gwiazda podwójna. Zlokalizowana ok. 70 l.ś. od Ziemi, w konstelacji Łabędzia i dostępna od wiosny do jesieni. Jasność bliska 6m oraz stopień separacji 40’’ umożliwiają obserwacje nawet przy użyciu niewielkiego sprzętu. Składowa pierwotna to żółty karzeł typu widmowego G1,5Vb, jasności wizualnej 5,95m i o wskaźniku barwy B-V= +0,64. Komponent wtórny to również gwiazda podobna budową do Słońca, choć minimalnie ciemniejsza. Przy typie widmowym G3V wykazuje jasność 6,20m oraz wskaźnik barwy +0,66. Przy wizualnej ocenie obie gwiazdy są niemal identyczne. Wiadomo, że wokół wtórnej składowej (16 Cyg B ) orbituje masywna planeta o silnie ekscentrycznej orbicie. Dzieje się tak głównie, kiedy składowe A i B znajdują się blisko siebie. Prawdopodobnie komponent A wywiera silny wpływ na orbitę planety należącej do gwiazdy 16 Cygni B i deformuje ją. Gdy planeta znajduje się w perycentrum względem swojej gwiazdy macierzystej, jest od niej oddalona o ok. 0,54 A.U (bliżej niż Merkury od Słońca). Gdy osiągnie apocentrum, dystans wzrasta do 2,8 A.U. (odległość od Słońca do przestrzeni między orbitą Marsa i Jowisza). Ekscentryczność orbity wnosi ok. e= 0,69. W odległości ok. 3,2’’ od gwiazdy 16 Cygni A znajduje się bardzo ciemna, 13- magnitudowa chłodna gwiazda późnego typu widmowego M. Masa gwiazdy szacowana jest na 0,4 (+/- 0,15) Mʘ.
Temperatura powierzchni gwiazdy A wynosi 5770 (+/- 25) K. Jest to wartość bardzo zbliżona do temperatury powierzchni Słońca (5778 K). Gwiazda B nieznacznie odbiega od A: 5776 (+/- 20) K. Pierwsza z gwiazd ma masę ok. 1,05 M
ʘ, a druga 0,99Mʘ.

 

image.png

 

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Fajny materiał o gwiazdach z parametrami fizycznymi zbliżonymi do Słońca. Dziękuję.

 

I mała ciekawostka ... :)

Podobno w świecie gwiazd, w przeciwieństwie do ludzi - pojęcie słonecznego rodzeństwa (ang.solar siblings) nie jest tożsame z pojęciem słonecznych bliźniaków (ang.solar twins). Jeżeli to jest prawda to jedyną znaną "siostrą" Słońca (... prawdopodobnie) jest HD 162826 , a ww. to są "bliźniaczki".

HD 162826-RGB.jpg

 

Szczegóły można znaleźć np. pod poniższym odnośnikiem:

 

 

  • Lubię 1
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

9 godzin temu, Bellatrix napisał:

Ona jest typu widmowego F. Czyli powstała w podobnym czasie, ale pewnie była mniej masywna i dłużej ewoluuje i stąd ta różnica?..

No,no,no ... 
HD 162826 jest bardziej masywna niż Słońce i tym samym szybciej niż Słońce odejdzie od Ciągu Głównego i "skończy" jak biały karzeł. HD 162826, gdy powstała miała praktycznie taką samą masę jak obecnie, czyli 1,15Mo (typ widmowy F8V). Utrata masy w wyniku wypromieniowania fotonów i korpuskuł jest zaniedbywalna w skali ewolucji takich gwiazd (np. masa Słonca 2x10exp(33) gram = 2x10x(27) ton vs wypromieniowanie 4 mln ton/sek w postaci fotonów).

 

HD 162826 jest "rodzeństwem" Słońca w tym sensie, że najprawdopodobniej powstała z tego samego obłoku materii co Słońce ponad 20 lat galaktycznych temu - argumenty za: skład chemiczny zgodny ze słonecznym - w tym rzadkie pierwiastki jak Bar, Itr, a także analiza historii ewolucji orbit tych gwiazd w Galaktyce. Z pierwotnego obłoku materii powstała najprawdopodobniej otwarta gromada gwiazdowa z naszym Słońcem. W tej gromadzie gwiazdowej z "rodzeństwem" słonecznym  był cały przekrój statystyczny mas gwiazdowych. 

 

W SA z 2009 jest wizja artystyczna jak mogło wyglądać ziemskie niebo (... Ziemia powstała kilkadziesiąt mln lat po Słońcu), gdy jeszcze byliśmy w tej gromadzie gwiazdowej z rodzeństwem naszego Słońca (1-10 tys? braci i sióstr) ... :)
Slonce_i_rodzenstwo.png.8702b94fed50923684015c45c9dbcc6c.png

Ten widok jest może zbyt optymistyczny (... już woda na Ziemi, tak jak dzisiaj?), ale niebo mogło wyglądać jakoś tak.

Szczegóły pod odnośnikiem:
https://physics.ucf.edu/~britt/AST2002/R4-Zwart-Syblings of the Sun.pdf

W artykule w SA podano, że po 27 obrotach wokół centrum Galaktyki rodzeństwo Słońca jest rozciągnięte w strumieniu gwiazdowym na kilkadziesiąt tysięcy lat świetlnych i tylko kilka procent (moje szacunki 50-500 ?) znajduje się w pobliżu Słońca w odległości ~300 lat świetlnych.


Zapuściłem małego Google'a Ostatnio trochę się pisze o poszukiwaniach rodzeństwa słonecznego:

https://arxiv.org/pdf/0903.0237.pdf

https://arxiv.org/pdf/1411.5938.pdf

Nawet praca magisterska (2016):
http://home.strw.leidenuniv.nl/~cmartinez/Thesis.pdf

I Wikipedia:
https://en.wikipedia.org/wiki/HD_162826

 

 

Edytowane przez Rybi
  • Lubię 2
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dołącz do dyskusji

Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.

Gość
Dodaj odpowiedź do tematu...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.