Filtr jasnożółty a aberracja chromatyczna

jaro1 · 28 Grudnia 2018

Witam

Od niedawna posiadam krótki achromat Bresser Messier AS 100/460.

Jak wiadomo achromat przy takich parametrach gwarantuje sporą dawkę aberracji chromatycznej. Dwa znane sposoby na jej redukcję to użycie przysłony zmniejszającej średnicę obiektywu lub zastosowanie odpowiednich filtrów.

Na początku spróbowałem sposobu z przysłoną. W moim przypadku zejście do około 70mm nie dało satysfakcjonujących mnie rezultatów, a niżej schodzić nie chciałem bo moim zdaniem strata rozdzielczości i jasności obrazu byłaby zbyt duża.

Pozostało spróbowanie odpowiednich filtrów. Poczytałem trochę o Fringe Killer, Semi Apo czy Contrast Booster. Uznałem jednak, ze nie warto w tym momencie wydawać kwoty równej 1/4 wartości teleskopu, lepiej na początku zainwestować w niezły okular czy barlowa. Achromaty zresztą są rozwiązaniem budżetowym i zapewne wielu ich posiadaczy nie jest skłonnych wydawać spore kwoty na tego typu akcesoria.

Przyglądając się kiedyś tematowi filtrów barwnych zwróciłem uwagę na filtry żółte. Wycinają one światło fioletowe i częściowo niebieskie, przepuszczając pozostałą część widma. Mają więc charakterystykę zbliżoną do filtrów "antyaberracyjnych" kosztując przy tym 1/5 ich ceny.

Kupiłem więc fitr jasnożółty GSO nr 8.

Zrobiłem ostatnio test dzienny (lub raczej wczesno -wieczorny) aparatem wpiętym do teleskopu z barlowem x2 dla "podkręcenia aberracji.

Dodatkowo dodałem do testu porównanie z dołożonym filtrem moon&sky glow dla poprawienia balansu bieli.

Na zdjęciu kolejno:

-obraz bez filtrów

-obraz z filtrem jasnożółtym

-obraz z filtrem jasnożółtym + moon&sky glow

-crop z wszystkich 3 zdjęć

Dodam, że w wizualu efekt zarówno w redukcji aberracji jak i zmianie barw jest bardziej wyraźny. Jasność maleje nieznacznie, do kilkunastu procent, a odbór szegółów w kontrastowych obrazach znacznie się poprawia. Przykładowe zdjęcia nie oddają niestey tego w pełni z powodu postępującej szarówki i wzmagających się opadów śniegu

Jak widać efekty są i moim zdaniem warto filtra spróbować.

Edytowane 28 Grudnia 2018 przez jaro1

KrzychK · 28 Grudnia 2018

Na zdjęciach to wygląda interesująco - obraz z filtrem żółtym co najmniej milszy w odbiorze, Szkoda, że nie dałeś zdjęć osobno w pełnej rozdzielczości.

Już się podłamywałem, że zapowiada się kolejny weekend z chmurami, tymczasem będzie pretekst, żeby wyprowadzić SW 102/500 na spacer (deszcz i mgła mają ustąpić do południa). Mam do dyspozycji krótki achromat, filtr żółty #12, semi - apo, moon&skyglow, działkę z miejscem na ognisko, garnek bigosu i pół litra - wszystko, co potrzebne do przeprowadzenia testów. Jeszcze tylko muszę naładować baterię w fotoaparacie i przemyśleć metodologię.

jaro1 · 28 Grudnia 2018

Niestety wlasnie mam od chwili dluzszej problem z internetem na kompie, wiec pelnej rozdzialki nie wrzuce, ale w prawym dolnym rogu masz cropa.

Twoj filtr 12 da mocniejszy efekt. Wytnie pewnie aberracje zupelnie, ale znacznie bardziej zazolci obraz. Sproboj zlozyc filtr zolty ze sky glow. Stracisz pewnie okolo 30% swiatla, ale balans bieli bedzie znosniejszy. A w obserwacjach astro zredukujesz rowniczesnie aberracje i lp.

Zrob moze test na porownawczy na manualu w identycznych ustawieniach z filtrami i bez. Oprocz aberracji porownamy tez jasnosc. U mnie niestety postepujaca szarowka i snieg zepsuly nieco porownanie, i to raczej na niekorzysc obrazow z filtrami.

KrzychK · 28 Grudnia 2018

Ze zdjęciami na manualu to będzie problem, bo mam tylko kompakta bez takiego trybu, Oprę się na obserwacjach ,,okiem", zdjęcia będą tylko dodatkiem.

Wygrzebałem z szuflady jeszcze żołtozielony #11, popatrzę i przez to szkiełko. No i przypomniałem sobie, że w krótkich achromatach aberrację chromatyczną może zredukować barlow . Bardzo wyraźnie widziałem taki efekt w SW 80/400 z barlowem Vixen x2 1,25", mam go gdzieś jeszcze (chyba :interrogation: ), mam na pewno GSO ED x2, pokombinuję.

Piotr K. · 29 Grudnia 2018

Testowałem jakiś czas temu w dzień filtr Fringe Killer Baadera z achromatem 80/400 - wycina ok. 50% światła, musiałem zwiększyć 2x czas ekspozycji, żeby wyszła podobna jasność obrazu.

Tu jest wątek o stosowaniu filtrów żółtych, ale do kamer video, może się na coś przyda

http://astrovideoforum.proboards.com/thread/1079/using-achromats-video

Event Horizon · 29 Grudnia 2018

No i super. Podobnie jest w obiektywach, już filtry ocieplające typu 81A, 81C potrafią zredukować aberrację chromatyczną. Oczywiście nie ma nic darmo, czas ekspozycji wydłuża się prawie dwukrotnie (0.7 EV dla ocieplających / 1 EV dla filtra żółtego) i mogą pojawić się flary. Dodatkowo jeżeli stosowany filtr jest na końcu toru optycznego i nie jest on nowej generacji, wielopowłokowy (MRC, UMC, HD itp. z transmisją > 99.5%) to skutkiem odbić może wystąpić też lekki spadek kontrastu i rozdzielczości w rogach. Coś za coś.

Generalnie pomysł super, szczególnie do takiej armaty i.e. średnicy efektywnej 100mm :-)

/WS

Edytowane 29 Grudnia 2018 przez Event Horizon
Literówka

jaro1 · 29 Grudnia 2018

Ciekawy link Piotr K.

Wszystko się zgadza, mam tylko wątpliwości co do uwagi o różnicach między CCD a CMOS. Tu w praktyce musiałby porównanie zrobić posiadacz obu filtrów i kamery/aparatu z CMOS-em.

Dziś zrobiłem dodatkowe fotki tym samym zestawem co w pierwszym wątku. Temperaturę barwową ustawiłem na 5700K. Poza tym ISO 400, czas 1/25s, barlow x2,2, migawka elektroniczna.

zdjęcie nr 1:

-cropy z trzech kadrów poniżej

-obraz bez filtra

-z filtrem jasnożółtym GSO nr 8

-ze złożonymi filtrami jasnożółtym i moon&skyglow.

Zdjęcie nr 2:

-crop 100% z filtem jasnożółtym
-crop 100% bez filtra

Jak widać filtr zabiera niewiele światła. Dopiero złożenie filtrów powoduje spory spadek jasności- więc taki zestaw nada się tylko do bardzo jasnych obiektów.

Piotr K. · 29 Grudnia 2018

Kurczę, zaczyna mnie kusić, żeby się szarpnąć na taki jasnożółty filtr... Kombinuję od dawna, jak się pozbyć aberrki chromatycznej na zdjęciach z achromatu. Tu jeszcze jeden link kiedyś wyszperany:

https://www.cloudynights.com/topic/305818-horsehead-homemade-refractor-t1i/#Post4290065

Koleś chyba myli rozciapanie gwiazd przez UV z aberrką chromatyczną (a moźe nie...?), ale efekty ma niezłe. Szkoda, że nie ma fotek tego jego DIY achromatu.

Ogólnie w achromatach kusi mnie duża dziura (120/600) / światłosiła (80/400) w porównaniu do ED80, ale ilość światła tak czy siak się redukuje filtrem, więc te korzyści są chyba jednak złudne... Fizyki się nie przeskoczy... (choć kusi ).

Edytowane 29 Grudnia 2018 przez Piotr K.

Event Horizon · 29 Grudnia 2018

Achromat vs. ED / APO to mim zdaniem nie tylko redukcja aberracji chromatycznej, ale również lepsza korekcja aberracji sferycznej i większa rozdzielczość. Za to się płaci. Widać to po cropach 1:1 z tego teleskopu, które są mocno przeciętne...

/WS

grzybu · 29 Grudnia 2018

Nie ma się co oszukiwać. Filtry mogą być alternatywą dla dużych achromatów, kiedy chcemy pooglądać planety czy Księżyc, ale nie zapominając, że to są sprzęty do małych powiększeń. Do fotografii dzisiaj za stosunkowo niewielkie pieniądze można kupić triplety APO f/6, które dadzą jaśniejsze gwiazdy niż achromat f/5, bo będą skupione w małych punktach, a nie rozlane po okolicach.

Przerabiałem różne achromaty i filtry w stylu Fringe Killer. One owszem działają, ale tracimy światło. Przy Księżycu to nie problem, ale na gwiazdach już sporo tracimy.

jaro1 · 29 Grudnia 2018

Zgodzić się mogę jedynie częściowo.

@grzybu Może Fringe Killer zabiera sporo światła, ale jak widać żółty filtr ściemnił obraz minimalnie- zdjęcia zrobione są na identycznych nastawach aparatu. Widzisz tam sporą stratę światła?

@Event Horizon Masz rację, ze rozdzielczość czy poziom korekcji wad optycznych jest znacznie lepsza w APO. Za to się jednak płaci, a ja podrzucam tylko pomysł dla osób które tyle zapłacić nie mogą czy też nie chcą.

Sprawdziłem też- zdjęcia zrobiłem z dodatkową przedłużką za tanim barlowem, krotność wyszła x3,5(patrz zdjęcie niżej). Zdjęcia w pochmurną pogodę na dość długich czasach, migawka elektroniczna, wyciąg wygięty niemal w łuk przez aparat na kolejnych przedłużkach, zdjęcie przez okno a wszystko kiwające się na statywie foto z głowicą kulową. Zlituj się nad mym refraktorkiem, nie oceniaj go zbyt surowo :original: .

grzybu · 29 Grudnia 2018

Kiedy spróbujes zrobić zdjęcie niebieskiego elementu, np. gorących gwiazd, utrata jasności będzie znaczna.

Sam pomysł z żółtym filtrem jest bardzo dobry, bo daje spore korzyści mimimalnym kosztem, ale cudów nie ma i utrata informacji, spowodowana brakiem ogniskowania różnych długości fal w tym samym miejscu jest nie do naprawienia. No chyba, że fotografujemy osobno R,G,B i każdy z kanałów ostrzymy osobno.

Swoją drogą do większych refraktorów achromatycznych polecam wybróbowanie filtra Solar Continuum. Niby jest dedykowany do obserwacji słonecznych, ale bardzo poprawia seeing oraz sam obraz Księżyca. Po jakimś czasie głęboko zielony kolor przestaje przeszkadzać, a obrazy są naprawdę świetnej jakości. Pamiętam kiedyś jak bardzo poprawił ilość detalu w dopiero wschodzącym Jowiszu oglądanym w betoniarce SCT 9". W achromacie obraz robi się bardzo ostry, tyle że ciemniejszy i zielony

Piotr K. · 29 Grudnia 2018

Achromaty mają jeszcze jedną przewagę nad tripletami - są lżejsze

astrodarek · 12 Lutego 2023

W dniu 29.12.2018 o 21:44, jaro1 napisał(a):

Zgodzić się mogę jedynie częściowo.

@grzybu Może Fringe Killer zabiera sporo światła, ale jak widać żółty filtr ściemnił obraz minimalnie- zdjęcia zrobione są na identycznych nastawach aparatu. Widzisz tam sporą stratę światła?

@Event Horizon Masz rację, ze rozdzielczość czy poziom korekcji wad optycznych jest znacznie lepsza w APO. Za to się jednak płaci, a ja podrzucam tylko pomysł dla osób które tyle zapłacić nie mogą czy też nie chcą.

Sprawdziłem też- zdjęcia zrobiłem z dodatkową przedłużką za tanim barlowem, krotność wyszła x3,5(patrz zdjęcie niżej). Zdjęcia w pochmurną pogodę na dość długich czasach, migawka elektroniczna, wyciąg wygięty niemal w łuk przez aparat na kolejnych przedłużkach, zdjęcie przez okno a wszystko kiwające się na statywie foto z głowicą kulową. Zlituj się nad mym refraktorkiem, nie oceniaj go zbyt surowo.