Pi Puppis

[Gość Bellatrix]

W konstelacji Rufy, która jest gwiazdozbiorem Południowego Nieboskłonu, znajduje się dość jasna gwiazda podwójna Pi Puppis. Niestety, obiekt jest niemal niedostępny dla obserwatorów z Polski (jedynie zimą, ok. 2^o nad horyzontem), ale z uwagi na wyjątkową budowę, warto dowiedzieć się czegoś na temat tej niezwykłej gwiazdy.
Pi Puppis jest jasna (niespełna 3- magnitudowa) i należy do typu widmowego K3Ib. Jest więc zaawansowanym ewolucyjnie pomarańczowym chłodnym nadolbrzymem. Z racji swojej barwy, mocno kontrastuje z niezbyt jasnymi, ale błękitnymi gwiazdami otoczenia. W odległości ok 66’’ od głównej składowej jest obecny znacznie ciemniejszy, ale za to o wiele bardziej gorący komponent wtórny zaliczany do typu B5.
Pi Puppis jest oddalona od Ziemi o blisko 925 l.ś. Świeci z jasnością absolutną 19.000 wyższą niż Słońce. Ma średnicę ok. 290 od niego większą. Gdyby gwiazda ta znalazła się w centrum Układu Słonecznego, sięgnęłaby ziemskiej orbity, a jej powierzchnia znalazłaby się między orbitą Ziemi i Marsa. Pi Puppis prawdopodobnie jest obecnie na etapie „spalania” helu. A więc przekształcania go m.inn. w węgiel oraz tlen, na skutek fuzji termojądrowej. Jest niezwykle ciężka (ok. 13- 14 M_ʘ), więc po wyczerpaniu zapasów paliwa, ulegnie wybuchowi jako supernowa. Składnik wtórny jest o wiele mniej masywny (blisko 2,5 M_ʘ). Wg obserwatorów wizualnych pierwsza z gwiazd jest czerwonawa, a wtórna zbliżona do błękitnej. Wskaźnik barwy pierwszej z nich jest wysoki i wynosi ok. +1,6 (B-V), podobnie jak u Aldebarana i Betelgezy.
Obie składowe grawitacyjnie przynależą do większego obiektu- do gromady oznaczanej jako Collinder 135. Gomada ta jest widoczna jako niewielkie zagęszczenie przeważnie błękitnych i białych gwiazd ciągu głównego, 5- i 6-magnitudowych, pośród których jaśnieje pomarańczowa pi Puppis, najmasywniejsza i najokazalsza z nich. Jako najbardziej masywna najszybciej uległa ewolucji i stała się nadolbrzymem. Szacuje się, że zaledwie 15 milionów lat temu, pi Puppis była gorącą gwiazdą wczesnego typu widmowego B, podobnie jak większość pozostałych gwiazd należących do obiektu. Jasność wizualna gromady Collinder 135 to aż 2,1^m. Jej średnica wynosi ok. 50’. Jest więc bez problemu widoczna gołym okiem. Niekiedy określa się ją Gromadą Pi Puppis. Istnieją badania, wg których Coll 135 oraz gromada NGC 2451A współtworzą większą formację, będącą asocjacją znajdującą się na pograniczu gwiazdozbiorów Wielkiego Psa oraz Rufy.
Pi Puppis wykazuje zmienność o niewielkiej amplitudzie. Jasność wizualna gwizdy waha się w granicach ok 2,70 – 2,85.

 

[dja.obserwator]

ee jest szansa zobaczyć ją wieczornym niebie nie daleko Syriusza poniżej 

[Agent Smith]

Czy można nie lubić gwiazdy, która nazywa się Pi Puppis ?:)