MGAB-V266: rekordowa zmienna zaćmieniowa!!

[LibMar]

Witam,

 

Dzisiaj w nocy zostało zaakceptowane zgłoszenie najnowszej gwiazdy zmiennej MGAB-V266 - zaćmieniowej z rekordową amplitudą zmian jasności!

 

Obiekt ten składa się z dwóch obiegających względem siebie ciał - gorącego podkarła (hot subdwarf) i najprawdopodobniej czerwonego karła. Wykazują względem siebie centralne zaćmienia z płaskim dnem, co wskazuje na pełne przesłonięcie jednego składnika przez drugiego. Jednak, oba obiekty wykazują ogromną różnicę jasności - bardzo ciemny czerwony karzeł (lub gwiazdę o typie widmowym późnego K) jest w stanie w pełni przesłonić malutką gwiazdę, która świeci niemal dwukrotnie jaśniej niż Słońce (jasność absolutna = 4.0 mag). Do tej pory znaliśmy tylko niemal podobne systemy: NN Serpentis oraz Konkoly J064029.1+385652.2. Pierwsza składa się z białego karła oraz czerwonego karła, między którymi występują całkowite zaćmienia o amplitudzie 4.5 mag. W drugim przypadku zidentyfikowano już gorącego podkarła z zaćmieniami sięgającymi 6.0 mag. MGAB-V266 jest więc bliżej do tej drugiej, ale różni się od niego pewnymi parametrami - na przykład, okres jest dłuższy (0.266 dnia vs 0.187 dnia), zapewne też inne rozmiarami. Jest więc wciąż unikalnym obiektem, gdzie pomaga dodatkowo jasność gwiazdy. MGAB-V266 sięga 14.9 magnitudo w maksimum, natomiast Konkoly J064029.1+385652.2 zaledwie 17 mag. To oznacza, że podczas minimum (21-22 mag) będzie można nadal z dużą precyzją obserwować obiekt, podczas gdy przy 23 mag dla Konkoly J064029.1+385652.2 jest już wartością problematyczną. Trochę ciężko jest zejść tak głęboko z zasięgiem przy kilkunastominutowych zaćmieniach...

 

MGAB-V266 jest unikatem, jeśli chodzi o zmienne zaćmieniowe. Znana jest możliwość istnienia głębokich zaćmień wśród gwiazd nowych w trakcie wybuchu, gdzie sięgają nawet powyżej 8 magnitudo. Jednak spośród nie-kataklizmicznych (czyli normalnych obiektów, gdzie występują zawsze te same zaćmienia), rekordzistą do tej pory jest był najprawdopodobniej Konkoly J064029.1+385652.2 z amplitudą aż ~6 magnitudo. Nieoficjalnie MGAB-V266 pobił nowy rekord. Nie znamy dokładnej głębokości podczas minimum (z 14.88 mag w filtrze r SLOAN ciemnieje tak głęboko, że zasięg 21.0-21.5 mag ZTF jest niewystarczający!), ale amplituda wynosi najprawdopodobniej powyżej 6.65 mag (!) w r. Dodatkowo, towarzysz jest znacznie jaśniejszy w czerwonym filtrze. Tak więc, jeśli użylibyśmy filtr g SLOAN (zielony), w minimum może świecić nawet poniżej 22 magnitudo, czyli amplituda wyniesie powyżej 7 mag (!). Jaka jest dokładna wartość? To dowiemy się na podstawie dodatkowych obserwacji. Już, po kilkunastu godzinach, została wysłana pierwsza propozycja wykonania pomiarów fotometrycznych z kilkumetrowego teleskopu.

 

Powyższe wartości amplitudo są także sumą zmienności dodatkowej (~0.3 mag) wynikającej z odbicia światła (ang. reflection effect). Gorący podkarzeł świeci tak mocno, że spora część światła odbija się od czerwonego towarzysza, przyczyniając się do powstawania dodatkowych zmian jasności. MGAB-V266 ma widoczną większą różnicę w filtrze czerwonym, co wskazuje, że towarzysz musi mieć wysokie wskaźniki barwy. Tego typu zachowanie jest znane jako typ zmienności R (reflection). Jednak, w tym przypadku mamy zaćmienia - wówczas mówi się o typie EA/HW.

 

Obiekt wykryłem przeglądając publicznie dostępne dane ZTF (Zwicky Transient Facility). Ponieważ obiekt ten nie był znaną zmienną typu EA/HW (typu HW Virginis), wysłałem zgłoszenie do VSX. Nie ma potrzeby dokonywania obserwacji potwierdzających przed (ciężko jest też sięgnąć do precyzji fotometrycznej ZTF), a szybciej mogę "zarezerwować" ten obiekt. Zmienność obiektu została zarejestrowana kilka miesięcy temu także przez ATLAS. Jednak, ze względu na ich (to jest automat) błędnie określony okres i niepoprawną klasyfikację (PULSE) wskazywało na brak zidentyfikowanej zmienności zaćmieniowej. Takie odkrycia można wysłać do VSX, jednak w tym przypadku należy dodać ATLAS jako współodkrywców. Główna nazwa może być własna (MGAB-V266) oraz moje imię i nazwisko w polu Discoverer pozostało też na pierwszej pozycji.

 

@ANowak obserwował zaćmienie główne w dzisiejszą noc, wkrótce po zaakceptowaniu odkrycia do VSX. Wkrótce wyśle nam timelapse razem z krzywą jasności, gdzie gwiazda 15 mag przy zasięgu 18 mag na 20s ekspozycjach zupełnie nam znika

 

Link do VSX: https://www.aavso.org/vsx/index.php?view=detail.top&oid=838192

Krzywa jasności MGAB-V266: https://www.aavso.org/vsx/docs/838192/3120/MGAB-V266.png

 

Wizja artystyczna - screen z Celestii + dołożona flara z Photoshopa Widoczna ogromna różnica w barwie i jasności. Można wyobrazić sobie teraz, jak kilkaset razy jaśniejszy niebiesko-biały hot subdwarf staje się całkowicie przysłonięty przez niepozorną, czerwonawą gwiazdkę.

[gawain74]

To tak jak nasze zaćmienia Księżyc/Słońce ? Pełna tarcza przysłonięta, choć pewnie z innym "zapasem".

Piękna sprawa - pełne zaćmienie co noc I jeszcze odkryte przez Ciebie Gabriel - Wielkie Gratulacje.

 

Za wysoko jest ta gwiazda abym sięgnął ją z balkonu. Z różnych względów sesje w plenerze gdzie miałbym całe niebo do dyspozycji, są bardzo ograniczone.

Czasami zastanawiam się nad bardzo mobilnym zestawem, ale muszę u siebie jeszcze kilka spraw uporządkować

Pozdrawiam

[Grzędziel]

Wielkie gratulacje Gabriel!

Sądząc po oznaczeniu tej gwiazdy jest to już Twoja 266-ta. Dobrze rozumuję?

 

A ta jest niezwykła, choć precyzyjna jej fotometria (szczególnie wielobarwna) dla amatorów może być trudna, ze względu na niewielka jasność. Ale wpisuję ją na moja listę must-have żeby przynajmniej  zobaczyć jak znika w oczach.

[LibMar]

2 minuty temu, gawain74 napisał:

To tak jak nasze zaćmienia Księżyc/Słońce ? Pełna tarcza przysłonięta, choć pewnie z innym "zapasem".

Piękna sprawa - pełne zaćmienie co noc I jeszcze odkryte przez Ciebie Gabriel - Wielkie Gratulacje.

 

Za wysoko jest ta gwiazda abym sięgnął ją z balkonu. Z różnych względów sesje w plenerze gdzie miałbym całe niebo do dyspozycji, są bardzo ograniczone.

Czasami zastanawiam się nad bardzo mobilnym zestawem, ale muszę u siebie jeszcze kilka spraw uporządkować

Pozdrawiam

Tak, dzieje się coś analogicznego jak przy naszych zaćmieniach Przy zaćmieniu jasność zaczyna słabnąć, słabnąć... aż dość szybko chwilę przed rozpoczęciem maksimum. W Calsky odczytałem, że nasz Księżyc podczas zaćmienia Księżyca słabnie o 8-11 magnitudo (1500-25000 razy), w przypadku MGAB-V266 około 400 razy. Właściwie to bardziej podobne (ze względu na tempo i amplitudę) zjawisko mamy przy księżycach galileuszowych Jowisza, kiedy wchodzą w jego cień.

Dzięki wielkie

 

6 minut temu, Grzędziel napisał:

Wielkie gratulacje Gabriel!

Sądząc po oznaczeniu tej gwiazdy jest to już Twoja 266-ta. Dobrze rozumuję?

 

A ta jest niezwykła, choć precyzyjna jej fotometria (szczególnie wielobarwna) dla amatorów może być trudna, ze względu na niewielka jasność. Ale wpisuję ją na moja listę must-have żeby przynajmniej  zobaczyć jak znika w oczach.

Dzięki! Tak, to będzie 266 wysłana gwiazda zmienna (nie ma tylko MGAB-V202 do MGAB-V211, gdyż nadal czekam na odpowiedź odnośnie akceptacji z pracy naukowej). Właściwie to mam setki niewysłanych, dlatego zgłaszam te najciekawsze Ale co do kolejnych prac, wszystkie będą miały zupełnie inne oznaczenia. Nie będą wtedy kolejne MGABy, a indywidualnie do VSX numeracja będzie szła jak po staremu

 

Myślę, że bez problemu poradzisz sobie - @ANowak przez 20 cm lustro złapał to zjawisko wyraźnie, w dodatku przez filtr V Właśnie to duża jasność (14.9 mag w maksimum) jest naprawdę pomocna. Bo te dwa inne obiekty mają 17 mag - i to wtedy robi się problem Z tego co mi Adam pisał, wrzuci dziś wieczorem.

[bajastro]

Gratulacje Gabriel

[Adam D]

Moje gratulacje. Wspaniały obiekt ustrzeliłeś!

[ANowak]

5 godzin temu, Grzędziel napisał:

A ta jest niezwykła, choć precyzyjna jej fotometria (szczególnie wielobarwna) dla amatorów może być trudna, ze względu na niewielka jasność. Ale wpisuję ją na moja listę must-have żeby przynajmniej  zobaczyć jak znika w oczach.

Gwiazda jest dość jasna w filtrze V (~15mag przed samym zaćmieniem), więc jej obserwacja nie jest zbyt trudna. Wczoraj obserwowałem ją podczas pełni i mimo tego udało mi się zejść do 18 magnitudo zasięgu. Najważniejsze będzie uzyskać odpowiednią dokładność pomiarową, co będzie tym trudniejsze im bliżej minimum będziemy. Przy mojej obserwacji, punkt pomiarowy tuż przed zniknięciem gwiazdy ma dokładność 0.9mag, więc już bardzo słabo. 

 

7 godzin temu, LibMar napisał:

@ANowak obserwował zaćmienie główne w dzisiejszą noc, wkrótce po zaakceptowaniu odkrycia do VSX. Wkrótce wyśle nam timelapse razem z krzywą jasności, gdzie gwiazda 15 mag przy zasięgu 18 mag na 20s ekspozycjach zupełnie nam znika

Tutaj obiecana krzywa i animacja

Pomiary ZTF z filtra r i g zostały przesunięte do pomiarów NADA, aby lepiej pokazać obraz zaćmienia.

Czas w podany w UTC, 121x20s, bin2x2, gain 400, SW200/1000, ASI178MM-c

Przyznam, że to niesamowite oglądać jak gwiazda nagle znika z kadru. Co prawda tutaj nie jest ona wyjątkowo jasna (w porównaniu do innych gwiazd w kadrze, nie w porównaniu do ekstremalnych EA), ale nadal taka obserwacja daje dużo emocji, a udana na pewno dużo satysfakcji.
Każdemu polecam zajrzenie w te okolice podczas zaćmienia. To będą jedne z lepiej wykorzystanych 45 minut obserwacji jakie możecie mieć  

Edytowane 16 Lipca 2019 przez ANowak

[Grzędziel]

Wspaniała animacja!

[dja.obserwator]

Dość szybki spadek jasności. 

[isset]

Wow, gratuluję! :-)

[alinoe]

Po 3 min. wpatrywania w gifa wreszcie znalazłem tą zwiezdę;)

Edytowane 21 Lipca 2019 przez alinoe

[LibMar]

Przedwczoraj przeprowadziłem obserwacje MGAB-V266 z wykorzystaniem ASI1600MM-c i teleskopu GSO 203/800 na NEQ6. Pojedyncza klatka odpowiada 2x30s, zasięg gwiazdowy wynosi około 19.3 magnitudo.

 

 

Oraz krzywa jasności MGAB-V266, ale jeszcze bez korekcji do HJD. Tych punktów w minimum w zasadzie nie ma, to tylko określenie, że we flux wartość wynosi zero.

[dja.obserwator]

Coś się tam dzieje 

[gryf188]

W czasie zlotu patrzyłem na żywo jak nagle gwiazda znika ot tak po prostu, niesamowite wrażenie . Zawsze to przyjemnie pobić jakiś rekord  Gratulacje !

[ANowak]

4 godziny temu, gryf188 napisał:

W czasie zlotu patrzyłem na żywo jak nagle gwiazda znika ot tak po prostu, niesamowite wrażenie . Zawsze to przyjemnie pobić jakiś rekord  Gratulacje !

Na zlocie obserwowaliśmy MAGB-V287, inną gwiazdę. Tutaj mamy EA/HW, a tam EA/WD. https://www.aavso.org/vsx/index.php?view=detail.top&oid=844708

[gryf188]

To źle zrozumialem się z Gabrielem , bo pytalem go o gwiazdę ze zlotu i  ppdrzucił mi ten link .

[LibMar]

1 godzinę temu, gryf188 napisał:

To źle zrozumialem się z Gabrielem , bo pytalem go o gwiazdę ze zlotu i  ppdrzucił mi ten link .

Aaa! Myślałem, że mówiąc o znikającej gwieździe, chodziło o gifa kilka postów wyżej, którego umieściłem w prelekcji Jeśli chodzi o naszą obserwację zaćmienia na żywo, wątek jeszcze się pojawi

[LibMar]

Na podstawie krzywej jasności ZTF udało mi się całkiem precyzyjnie wymodelować układ dwóch ciał. Z precyzją co do 0.1, stosunek rozmiarów obu obiektów wynosi 24.0 : 13.0, a zaćmienia są niemal centralne. Prawdopodobnie mamy do czynienia z czerwonym karłem o promieniu 2.5-3.0 Rj i typie spektralnym ~M4, choć efekt refleksji sugeruje ciało jeszcze ciemniejsze (M5+), lecz dość duże rozmiarem. Jasność w minimum podczas zaćmienia głównego dla filtra r wynosi najprawdopodobniej między 21.0-22.0 mag. Dość spory odstęp dla pomiaru g=19.9 mag sugeruje, że wskaźnik g-r ma dużą wartość, a w minimum może sięgać nawet g=23+ mag. Wówczas amplituda zaćmień będzie sięgała nawet 8+ mag.

 

Do tej pory mamy 10 przeprowadzonych obserwacji zaćmień głównych MGAB-V266, a kolejne będą wykonywane średnio raz na cztery dni.