O dominującym na jesiennym niebie Pegazie. Co w nim oglądałem?

PiotrTheUniverse · 22 Października 2019

Pegasus to kolejna konstelacja (obok wspomnianych przeze mnie niedawno - Łabędzia i Wodnika), która jest świetnie widoczna o tej porze roku. Nic tylko... trafić na pogodną noc i delektować się tymi widokami z odległej przeszłości.

Objaśnienie – skróty i symbole w tabeli:

numer katalogowy

lub

nazwa obiektu

atrakcyjność

*

żaden szczególny

**

ciekawy

***

super

****

mega „WOW”!

(także z plusem: *+, **+, ***+)

widoczność 1-8

1 = najlepsza

łatwość odnalezienia* a-c

a=najłatwiejszy

*skala bardziej dla umiarkowanie zaawansowanego obserwatora, lub nieba co najwyżej podmiejskiego.

typ obiektu

OC – open cluster

GC – globular cluster

G – galaxy

S – star

B – binary star

T – triple star

VB – visual binary

MS – multiple star

N – nebula

PN – planetary nebula

A – asterism

DC – dark cloud

narzędzie i warunki obserwacji

3 - refraktor 3

5 - newton 5

8 - newton 8

12 - newton 12

słabe niebo

podmiejskie

daleko zamiejskie

szersza nazwa

Pod tabelą – skrótowa nazwa i parametry użytego okularu – ponad kitowy (sporadycznie też filtra).

M15

***

2a

GC

3 5 12

SW 13, TMB, Vixen 13

Wyraźna gromada kulista. Łatwo ją odnaleźć - leży na niebie blisko konstelacji Delfina i pomiędzy kilkoma jasnymi gwiazdami. Już w szukaczu widoczna jako jeden z tych jasnych punktów – lekko rozmyty. Dość unikatowy obiekt – zwarty jak na gromadę; jednak z okularem Vixen i filtrem SkyGlow – kulka łatwo rozbita newtonem 5 – na duże grupy gwiazd. Ale dopiero Newton12tka - na jeszcze ciemniejszym niebie, koło miejscowości Dębienica - pokazał fantastyczną, w zasadzie całkowicie rozbitą gromadę! Piękny to był widok – zwłaszcza w powiększeniu 187,5 x (okular TMB 8)! Choć gromada M15 podobnie rozdzielona była już z okularem SW 13. Z kolei spojrzenie małym refraktorem, przy użyciu 50 x, daje możliwość śladowego wyzerkania rozdzielonych na gwiazdy brzegów gromady, która jest już wtedy sporą, jasną kulką.

NGC7814

*+

6c

G

8 12

C43

SW 13, TMB 8

Galaktyka spiralna, która powinna dać szansę dostrzeżenia jej ciemnego pasa przed centralnym, mglistym wybrzuszeniem; pasa podobnego do tego u Sombrero. Jak dotąd, zobaczyłem jedynie małą mgiełkę, intensywną w środku. Wydawała się taka, jak jest w rzeczywistości – czyli o nieco dłuższym kształcie.

Bez wiedzy, że ów mgiełka to „małe Sombrero” - za Chiny bym na to nie wpadł. Nie zauważyłem śladu ciemnego paska materii. Co najwyżej – momentami podejrzliwie zarysowywała się krawędź galaktyki – nie do końca wiadomo, w którym miejscu – a po chwili wszystko wracało do rozmytej normy.

C30

**+

5c

G

8 12

NGC7331

SW 13, 28, TMB 8, OMEGON 10

Intensywna jak mgławica Hantle; intensywnie szara. Mam na myśli, co prawda, mniejszy, centralny obszar tej galaktyki. Jej kształt podobny do latającego spodka, albo trochę do M104 Sombrero. Dookoła jądra – bardzo delikatna mgła (podobnie jak w M31). Specyficzny obiekt, warty zobaczenia także w okularach planetarnych.

Fajna galaktyka; Newtonem12tką widać już trochę detal jej struktury. Caldwell 30 służy również jako „drogowskaz” do Kwintetu Stephana, będącego nie tak daleko stąd – choć poza polem widzenia (typowym przy obserwacji ww obiektu).

Kwintet Stephana

*+

8c

G

12

SW 13, TMB, OMEGON 10, 5

Dwie duże galaktyki to w miarę widoczne (7-8c), spore poświaty. Z pozostałych dwóch wyzerkałem, póki co, MOŻE jedną. Niebo nad Dębienicą w Puszczy Białej. Najlepsze efekty dał TMB 8. Kolejnym razem mogłem (ale na 100wę nie musiałem) wyzerkać obie słabsze – w OMEGONIE 5mm. Wówczas z kolei dwie „jasne” widać było już bezpośrednio, a momentami - conieco z nieregularnego kształtu tej największej. W bardziej zaświetlonej Mostówce (wieś niedaleko Wyszkowa) – ciężej dostrzec te 2 dominujące galaktyki. Poświęciwszy jednak dużo czasu – głównie z TMB 5 (300x), udało się prawdopodobnie wyzerkać trzecią, a może też czwartą – jako jedną ze słabych „gwiazdek”. Może kiedyś, pod jakimś turbo-niebem – dojrzę solidnie wszystkie 4 galaktyki – porównując także z dużym, drukowanym zdjęciem Kwintetu.

Matar

*+

1a-4b

B

3 8

SW 13, TMB 8

W słabych warunkach – kolor prze-jasnego składnika zdawał się lekko zimno-żółty, lub kremowy, może minimalnie łososiowy. Subtelna żółć lub ciepła biel potwierdzona Syntą 8. Jego słabiutkiego partnera kilka minut dalej, byłem jedynie w stanie wyzerkać; dla Synty 8 okazał się gwiazdą – uśredniając – koloru wrzosu.

Scheat

*+

1a

S

3

TMB 8

Cieplutka gwiazda; przytulny pomarańcz wchodzący w beż.

Markab

*

1a

S

3

TMB 8

Pogniła żółć, wchodząca delikatnie w seledyn; dla Bellatrix jednak czysty biały. W chroniącej od utonięcia w jej blasku odległości – b. słaba gwiazdka, chyba szafirowa; nie stanowi ona jednak składnika fizycznego.

Alpheratz

*

1a

S

3

TMB 8

Dla Bellatirix – ładny niebieski, dla mnie – biel, z jakąś śladową domieszką ...żółci. Pewnie też sprawa koloru nieba przed wschodem Słońca.

NGC7332

**+

6c

G

12

SW 13, TMB 8

Soczewkowata. Stanowi dość ciasny układ optyczny z galaktyką 7339, z którą jest też grawitacyjnie związana. Są do siebie „ustawione” niemal pod kątem prostym i zwrócone do nas niemal równo bokiem – obie więc mają zdecydowanie podłużny kształt. NGC7332 wydaje się być tłem dla dosyć jasnej (przez rzeczony teleskop) gwiazdy – to jednak środkowy obszar galaktyki emituje tak intensywne światło. Jest więc zdecydowanie jaśniejszą galaktyką od swej sąsiadki.

NGC7339

**+

7c

G

12

SW 13, TMB 8

Spiralna z porzeczką, którą razem z 7332 możemy umieścić w środku pola widzenia okularu TMB 8mm – najlepiej sprawdzająca się ogniskowa dla tej pary (przy parametrach mojego Newtona - 305/1500). Znacznie słabsza od swej grawitacyjnej i optycznej sąsiadki, którą zauważamy od razu.

NGC7448

*

7c

G

12

SW 13

Rozmyta, ale w miarę intensywna galaktyczka, z jaśniejszym środkiem. Lekko wydłużona i ukośna.

NGC7465

*+

7-8c

G

12

SW 13

Galaktyczka tylko 13 mag, malutka, blisko bardzo podobnej obserwacyjnie NGC7463. Odległością separacji przypominają szeroki, podwójny układ gwiazd. Jest jak rozmyta gwiazdka, tworząc, co najwyżej, krótką kreseczkę (zdjęcia potwierdziły to spostrzeżenie).

NGC7463

*+

7-8c

G

12

SW 13

Galaktyczka tylko 13 mag, malutka, blisko bardzo podobnej obserwacyjnie NGC7465. Odległością separacji przypominają szeroki, podwójny układ gwiazd. Jest jak rozmyta gwiazdka, tworząc, co najwyżej, krótką kreseczkę (zdjęcia potwierdziły to spostrzeżenie).

Jesienią Pegaz świeci oczywiście wysoko nad horyzontem, więc gdy trafi się jakaś pogodna noc (i odpowiedni teleskop oraz ciemne niebo) - spokojnie można wyłowić wszystkie te obiekty. Obserwując niebo w nadchodzące, bezksiężycowe wieczory - ciężko też nie "pobuszować" chwilę w gwiazdozbiorach, które opisałem w linkach poniżej.

Łabędź

https://astropolis.pl/topic/68636-gwiazdozbiór-września-katalog-zaobserwowanych-obiektów/?tab=comments#comment-781311

Wodnik

https://astropolis.pl/topic/68819-spieszmy-si%C4%99-teleskopowa%C4%87-wodnika-bo-tak-szybko-chmury-nadchodz%C4%85/?do=findComment&comment=783698

Edytowane 23 Października 2019 przez PiotrTheUniverse

diver · 22 Października 2019

Fajne opracowanie.

Obszar Pegaza na uboczu Drogi Mlecznej wizualnie jest raczej pusty. Poza M15 i C30 nie ma tam właściwie żadnych "spektakularnych", stosunkowo jasnych i łatwych obiektów DSO do obserwacji i astrofoto. Ale pewnie warto pogrzebać i w tych mniej spektakularnych. I może niekoniecznie DSO. Na przykład gwiazda podwójna 3 Peg i poczwórna HIP754.

Edytowane 22 Października 2019 przez diver