Z pogranicza Sekstansu i Hydry

[MichalKaczan]

  Już od dwóch dni prognozy pogody pozostawały  łaskawe i zapowiadały niezłą przejrzystość na nockę z soboty na niedzielę. W dodatku weekend i 3 godziny okienka obserwacyjnego- takiej szansy nie można było nie wykorzystać.  Później już tylko uprzedzenie żony o fakcie właściwie dokonanym, usypianie dzieci, pakowanie sprzętu i w drogę w miejsce odosobnienia. Na miejscówkę przyjechałem przed 21.00, niebo super przejrzyste i z niezłym zasięgiem. 

Abell 21 w Bliźniętach- Na rozgrzewkę. Najpierw próba z ES24mm (80x), ale czuję że można się do niej bardziej zbliżyć. W Delosie 14mm (135x) i OIII wygląda jak księżyc tuż przed pierwszą kwadrą. Bardzo jasna mgławica. Końce wyraźnie jaśniejsze, zwłaszcza górny. Po kilku minutach zaczynają pojawiać się pociemnienia na jej tle w kierunku N-S. Próba z Uhc - detal właściwie podobny, z tym, że mgławica bledsza i o wiele trudniej dostrzec pociemnienia. Widoczna zerkaniem także bez filtra! Piękna

 Teraz kierunek Hydra:

UGCA 150 - galaktyka spiralna o jasności 11.3mag. Piękne wrzeciono o długości ok 5'.Mocno przeszkadza pobliska gwiazda 8.5mag i czyni ją trudniejszą niż wskazywała by jej jasność.  Najlepszy widok miałem w Delosie 8mm - symetryczne dość cienkie wrzeciono, najlepiej widoczne zerkaniem.  Na jej tle trzy słabsze gwiazdki. Żadnego śladu pasma pyłu widocznego na zdjęciach.

Abell 34 - drugie podejście. Takiej przejrzystości nie mogłem zmarnować, zwłaszcza, że A34 to już deklinacja -13stopni. Parametry na to nie wskazują : 12.9mag i średnica ok 4,5' , jednak można sobie połamać na niej ząbki

Na początek próbuję BCO32mm i ES24mm z OIII. Mam problem z identyfikacją. Nie wiem gdzie jej dokładnie szukać, bo jakimś cudem nie chce mi się załadować zdjęcie DSS z SkySafari. Ustawiam więc teleskop w polu (DSC) i zerkam z każdej strony. Coś błyska powyżej dwóch gwiazdek 9-10mag, ale za cholerę nie mogę stabilnie jej utrzymać. Odchodzę na dłuższą chwilę od teleskopu, kilka głębokich wdechów i wydechów i próba z BCO32mm. Znów w tym samym miejscu wyskakuje szare okrągłe i niepełne kółeczko, tym razem momenty widoczności są o wiele dłuższe. Już na koniec sesji udało mi się w końcu ściągnąć zdjęcie DSS i potwierdzam położenie.  Cieszę się jak dziecko

Teraz Sekstans. Zaczynam od obiektów, które aktualnie górują:

Parka NGC3018 i NGC3023 o jasności odpowiednio 13.9 i 13.5mag. Okulary: Delos 8mm (232x)i Delite 5mm (370x) Pierwsza to mała, podłużna galaktyka położona tuż koło gwiazdy 10 mag. Natomiast nie dalej jak 3'  od niej leży NGC3023, w której już coś się dzieje. Jej kształt to taka wydłużona, esowata łezka. Mam wrażenie, że gdybym miał kilka cali więcej można byłoby się pokusić o jakąś spiralną strukturę.  Tuż obok galaktyki udało mi się wyzerkać malutki kłębek światła, wyglądający jak region HII. Już w domu, grzebiąc w internecie okazało się, że sprawa z tym kłębkiem jest bardziej fascynująca. Idąc za francuską wikipedią:

"Simbad i HyperLeda przedstawiają jasny region na wschód od NGC 3023 jako oddzielną galaktykę, PGC 28275. Jednak baza danych NASA / IPAC wskazuje, że region ten jest częścią galaktyki NGC 3023  (PofG, „Część galaktyki” „) 9. Przy prędkości radialnej 1890 km, która jest prawie taka sama jak w przypadku NGC 3023, trudno jest wybrać jedną z tych dwóch opcji. Niezależnie od wyboru, ten region jest sceną intensywnej działalności gwiazdotwórczej. Jeśli ten jasny region jest naprawdę galaktyką, wówczas NGC 3023 składa się z pary łączących się galaktyk,  a PGC 28275 należy dodać do grupy NGC 2967."
Kolejna rzecz, to jasność "kłębka": 16.6mag wg jednego ze źródeł, to mój rekord

NGC 3044 - kolejna piękna igiełka. Wewnątrz widoczny jaśniejszy pas światła, który leży niesymetrycznie względem środka galaktyki. Zerkaniem w Delosie 8mm mogłem dostrzec kilka zagęszczeń na tle galaktyki.

Sekstans B (UGC 5373)- 11.4mag. Tu również podana jasność może zwodzić. Jest galaktyką karłowatą, widoczną prawie od razu jako podłużne pojaśnienie, pod warunkiem, że wiedziałem gdzie patrzyć.

Chwila na relaks oka, czyli klasyki. Znów jest pięknie: widoczne struktury spiralne w M81,M66,M51. Na M51 testowałem nowy nabytek - Delite 11mm i cóż, szczena opada, za dużo by pisać Ngc 3109 sobie odpuszczam, jest już nisko i mam wrażenie, że niebo lekko zaczyna się psuć. Chyba już Łysy daje znać o sobie.

Palmoar 3 - 14.3mag, średnica 1.6'. Jak bym nie zerkał, jakiego okularu nie użył - nic nie widziałem.

NGC 3115 na otarcie łez. Jasność 9mag, więc świeci jak żarówa. To kolejna (chyba już trzecia) galaktyka ustawiona krawędzią. Takie lubię najbardziej. Widoczne ekstremalnie jasne centrum z dwiema jasnymi wypustkami przechodzące w słabsze halo. Można szaleć z powiększeniem. Niejeden Messier jest mniej jasny.

Sekstans A - kolejna galaktyka karłowata. Namęczyłem się z nią niemiłosiernie. Niby tylko 0.5mag słabsza od Sekstans B, ale, albo Łysy zepsuł niebo, albo rzeczywiście ma tak małą jasność powierzchniową. Momentami widoczna jako ekstremalnie słaba poświata na granicy percepcji. Obszar HII o  oznaczeniu A3 trochę łatwiejszy. Jeszcze do niej wrócę.

Parka NGC 3169 i NGC3166 : Już na szybko, bo zimno jak cholera. Jasność odpowiednio 10.35 i 10.45mag. Obie bardzo jasne i tworzą piękny kard w Delosie 8mm. Jest jeszcze trzecia NGC3165, ale tak skupiłem się na  tej parce, że o 3165 zupełnie zapomniałem. NGC 3169 : jasne jądro otoczone zwiewnym, podłużnym halo.  Natomiast 3166 to okrągła mgiełka z jasnym centrum. które nie jest idealnie okrągłe. Z jednej strony centralne zagęszczenie dość gwałtownie odcina się od halo galaktyki. Na zdjęciach DSS w tym miejscu widać pas pyłu.

Jeszcze na pożegnanie M106 z Ngc4127 (znów widoczne pasmo pyłowe!) i M63. Od mrozu nie czuję już stóp, kawa się skończyła, nic tylko wracać do domu. Do następnego razu