Skocz do zawartości

Beta Lyrae (Sheliak)


dja.obserwator

Rekomendowane odpowiedzi

Coś dla miłośników gwiazd zaćmieniowych. Na wieczornym ciepłym letnim niebem wysoko nad horyzontem możemy dostrzec gołym okiem ciekawą i dość popularną gwiazdę zmienną zaćmieniową, a mowa o Sheliak (beta Lyrae) to gwiazda zmienna zaćmieniowa znajdująca się w gwiazdozbiorze Lutni w odległości około 900 lat świetlnych. Zmienność gwiazdy odkrył w 1784 roku angielski miłośnik astronomii John Goodricke. Wizualnie w maksimum jasność Beta Lyr wynosi 3.30 mag,a minimum głównym jasność spada do 4.30 mag a średnia w minimum wtórnym do 3.80 magnitudo. Okres zmiany pulsacji blasku wynosi około 13 dni. Tak więc w maksimum jasności Beta Lyr jest przybliżona do Gamma Lyr,a w minimum głównym jasność ma bliską do Kappa Lyr i w średnim w minimum wtórnym jasność przybliżona jest do gwiazdy Omi Her. A o co w tym chodzi: Zaćmienie, podczas którego składnik o mniejszej jasności powierzchniowej zakrywa składnik o większej jasności powierzchniowej nazywamy zaćmieniem głównym, a odpowiadające mu minimum jasności nazywamy minimum głównym. Zaćmienie wtórne ma miejsce wtedy gdy składnik o większej jasności powierzchniowej zasłania składnik o mniejszej jasności powierzchniowej. Odpowiadające mu minimum jasności nazywa się minimum wtórnym, które jest płytsze od minimum głównego  :D:D

 

A co wiemy o Beta Lyr,
 
Gwiazda ta była drugim w kolejności odkrytym układem zaćmieniowym, stała się prototypem klasy gwiazd zaćmieniowych typu EB. Sheliak jest też prototypem gwiazd zmiennych typu beta Lyrae. Krzywa zmian blasku beta Lyrae charakteryzuje się wyraźnym minimum wtórnym oraz brakiem blasku stałego, czyli jasność tego układu zmienia się płynnie. Jest to skutkiem elipsoidalnego kształtu obu składników układu spowodowanego przez grawitacyjne oddziaływanie składników. Obie gwiazdy są położonymi blisko siebie zniekształconymi nadolbrzymami. Dodatkowo układ ten jest zanurzony we wspólnej otoczce materii, która wypływa z obu gwiazd. Skutkiem przepływu masy pomiędzy składnikami jest stałe wydłużanie okresu orbitalnego o około 20 sekund rocznie. Do układu beta Lyrae należy też trzecia gwiazda o jasności 7.8 magnitudo która jednak nie bierze udziału w zaćmieniach ;)
 
Dane z GCVS:

 

RA [J2000] RA:  18h50m04.8s  DEC [J2000]  DE:+33°21'46         
                                       

Amplituda: 3.25  - 4.36 V mag

 

To =2408247.950;  P = 12.913834 d    

 

Typ widmowy: B8II-IIIep 

Beta lyr krzywa fazowa.png

BetaLyr_chart.png

Beta_Lyrae.gif

Edytowane przez dja.obserwator
  • Lubię 3
  • Dziękuję 2
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 2 tygodnie później...

Najbliższe minimum główne dla tego układu zaćmieniowego wypada około 19 Czerwca 2020r. Więc już dwa dni przed zaćmieniem głównym wypatrywać gwiazdę gołym okiem w konstelacji Lutni a będziecie zadowoleni jak wam gwiazdka zniknie ;)

  • Lubię 1
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 3 lata później...

Można jeszcze obserwować ten układ zaćmieniowy Beta Lyr w lutni. Przed wczoraj gołym okiem była w minimum głównym o jasności +4.3 mag 😃 

 

Fajna gwiazdka. 

 

Poniżej fotka wykonana smartfonem Xiaomi 12 na statywie, f/1.8, ekspozycja 20 sek. ISO 1600 

IMG_20230816_204210.jpg

Edytowane przez dja.obserwator
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Dołącz do dyskusji

Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.

Gość
Dodaj odpowiedź do tematu...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Usuń formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.