Spektrometr z Astromedia - działa!

[stratoglider]

Kupiłem sobie spektrometr-zabawkę za 36 złotych: https://www.sklep-astromedia.pl/pl/p/Reczny-spektroskop-zestaw-do-samodzielnej-budowy/51 

 

Spektrometr przysłano mi w płaskiej kopercie, były tam elementy do samodzielnego zbudowania. Obudowa kartonowa, którą trzeba było wyciąć i posklejać. Był też pasek ciemnej folii ze szczeliną i skalą, siatka dyfrakcyjna i soczewka, które trzeba było wkleić w odpowiednie miejsce w obudowie. Ogólnie rzecz biorąc - nietrudno było go zbudować. W przedszkolu zdałem egzamin z wycinanek, to w końcu się przydało ;-) Użyłem przeźroczystej taśmy klejącej zamiast kleju, wolałem w ten sposób, gdyż konstruowanie było czystsze oraz łatwo było zrobić "undo" w przypadku gdybym coś źle skleił :-) Opłaciło się to na samym końcu, gdyż po wklejeniu soczewki we właściwe miejsce, okazało się że nieostro widzę koniec skali (szczelina i początek skali były ostre). Uznałem że lepiej będzie przechylić nieco soczewkę (widać na zdjęciach), wtedy ostro jest widoczna cała skala (a nie szczelina, co nie ma znaczenia). Wyszedł z tego niewielki, leciutki, ręczny spektrometr - dla porównania rozmiarów dodałem mały okular 1.25 cala i filtr 2 calowy.

 

Kupiłem z ciekawości gdyż lubię tą dziedzinę. Sądziłem że uda mi się zobaczyć pełne spektrum barw w widmie Słońca, w szczególności skrajny fiolet i głęboką czerwień, które nie są tak dobrze wyświetlane np na monitorach i że uda się z grubsza zobaczyć widmo emisyjne świetlówek i od light pollution oraz że z grubsza uda się pokazać innym jak filtry filtrują widmo. Tymczasem już podczas pierwszych zabaw okazało się, że spektrometr działa wyjątkowo dokładnie. Skala wygląda świetnie, ostro. Linie emisyjne są wyraźne i precyzyjne, co mnie zaskoczyło - powtarzalność wskazań oszacowałem na 3 nm a dokładność na około 6 nm przy niebieskim końcu widma i około 3 nm przy czerwonym, co uważam za świetny wynik. Na początku miałem lekkie problemy z celowaniem np w lampę uliczną w nocy, ale po kilku minutach nabrałem wprawy.

 

Wpadłem w wir oglądania widm :-) I postanowiłem napisać recenzję oraz spróbować sfotografować widoki które mam w "okularze" spektroskopu. Fotografowałem smartfonem zbliżonym do okularu, ekspozycje ustawiłem na -1, ostrość na nieskończoność, balans bieli automatyczny a zoom cyfrowy na około 2x, bo tak zdjęcia wychodziły najlepiej. Zdjęcia widm z filtrami to screeny z filmu, bo już brakowało mi trzeciej ręki aby cyknąć fotkę - trzymałem filtr przed spektrometrem i smartfon dwoma rękami, dodatkowo celując w żarówkę.

 

Widmo żarówki:

 

Widmo świetlówki:

 

Widmo monitora świecącego na biało:

 

Widmo żarówki przez filtr H-alfa 7nm:

 

Widmo żarówki przez filtr Astronomik CLS:

 

Widmo żarówki przez filtr Moon and SkyGlow:

 

Nie udało mi się natomiast zrobić wartościowych zdjęć pewnych rzeczy, które dobrze widać patrząc okiem, np:

- laser 532 nm. Spektrometr pokazuje jedną ostrą zieloną linię przy około 536 nm :-)

- lampy ulicznej

- widma Słońca. Widmo Słońca było najbardziej zaskakującą rzeczą jaką widziałem, opiszę wkrótce w osobnym poście.

 

 

 

 

 

 

[dobrychemik]

Proponuję wymyślić i zrobić odpowiednią złączkę, by ten spektroskop połączyć z wyciągiem 1.25". 

[stratoglider]

Ogólnie rzecz biorąc, moim zdaniem widma wyglądają wspaniale. Lepiej niż na powyższych zdjęciach - oglądając okiem przejścia pomiędzy kolorami są płynniejsze, zwłaszcza od czerwonego do zielonego - kolory pomarańczowy i żółty mają "swój kawałek" :-) Astronomik CLS świetnie wyszedł na zdjęciu, a w widmie Moon and SkyGlow - bez problemu widać także lekki dip przy około 530 nm.

 

W widmie Słońca widać natomiast ciemne linie absorpcyjne, a do tej pory wydawało mi się to nieosiągalne taką prostą metodą. 

 

Wszystkie oznaczone linie z powyższego wykresu widać w zasadzie od razu. Widać także część z tych słabszych, słabiej. O ile H_alfa i H_beta widziałem wiele razy, tak linię H_gamma widziałem pierwszy raz w życiu właśnie tym spektroskopem :-) Mało tego: widać także ciemną linię w okolicy 690 nm a także tą szerszą ciemną w okolicy 720 nm ! (czyli już poza skalą :-) ) Moje oko, kończy widmo słoneczne wiśniową czerwienią dopiero w okolicy 730 nm (a nie 700 jak się zwykle przyjmuje). Co do krótkofalowego końca widma - moje oko "zaczyna widzieć" dopiero przy około 410 nm (a nie przy 380 nm jak się zwykle przyjmuje). (Wiem, wygląda to tak jakby skala była przesunięta o 30 nm, jednak nie jest, można to poznać po miejscach ciemnych linii i ich szerokości. Dokładność około 6 nm, jak pisałem w pierwszym poście).

 

Inną ciekawą rzeczą którą da się zaobserwować jest IR_cut w filtrze Baader Neodymium Moon and Skyglow w porównaniu z tym samym od SV Bony, który IR_cut nie posiada. Patrząc na widmo słońca przez baadera, widmo nagle urywa się w okolicy 690 nm, natomiast w SV Bony - rozpływa się łagodnie aż do około 730 nm, tak jak bez filtra.

 

 

Edytowane 3 Stycznia 2021 przez stratoglider

[Gość wessel]

Trzeba wydrukować obudowę i jakieś zakończenie na tubus 1.25, będą fajne pomiary

[stratoglider]

Odnośnie łączenia z 1.25 cala - nie mam za bardzo pomysłu po co to robić ... Może udałoby się zobaczyć widma gwiazd, ale mgławic raczej nie - jeśli już to tylko okolice H beta i O III. Widma Księżyca i Słońca przez teleskop pokażą się tak samo - powiększenie teleskopu nie zwiększy rozdzielczości widma. Trzeba by wziąć pod uwagę, że od strony oka, powinna być możliwość podpięcia porządnego aparatu foto. Aparat złapałby jeszcze okolice H alfa i dalej w kierunku podczerwieni, co miało by pewien sens.

 

Jeśli ktoś drukowałby sobie obudowę na drukarce 3D, polecam ten najdłuższy bok - od szczeliny do soczewki, wyczernić od wewnątrz welurem, albo wydrukować tam "baffle" w kształcie np paska zębatego. To miejsce obudowy generuje najgorszy odblask i pojawia się od niego takie jakby widmo wtórne, mocno przesunięte w lewo względem tego widma właściwego, które w pewnych warunkach nakłada się częściowo na widmo główne. Ewentualnie można wydłużyć ten "wlot" przy szczelinie, aby zapobiec wpadaniu światła w ten bok obudowy. Poza tym, to ten karton jest dobrej jakości - obudowa jest sztywna, trzyma się mocno. Podejrzewam że gdyby go posklejać klejem, byłoby jeszcze nieco lepiej. Jedynie to, że jest to gładki, śliski karton i pomalowanie na czarno od wewnątrz - bardzo słabo wygasza odblaski.

[Gość wessel]

Znam ten sklep, wnuczki już mają okarynę, lampkę nocną i stateczek puf-puf  

Można wnętrze wykleić flockiem, tez powinno być ok?

Pisząc 1.25 cala miałem na myśli i wlot i wylot.

Edytowane 4 Stycznia 2021 przez wessel

[sidiouss]

No i kupiłem

[Gość wessel]

Skąd wiesz że ja tez ?

[Wojsa]

mam spektroskop wykonany chałupniczo ale na podstawie tego co napisałeś odnoszę wrażenie że ten z astromedia jest lepszy wiec wypróbuję

Edytowane 4 Stycznia 2021 przez Wojsa
poprawa błędu

[apolkowski]

2 godziny temu, sidiouss napisał:

No i kupiłem

+1. Spróbuję zrobić obudowę. Wrzucę projekt do działu Pliki.

[sidiouss]

Dzisiaj dział handlowy z astro media będzie się zastanawiał, czy jakie uczniowie czy studenty zaliczenie mają czy co, że te spektrometry tak kupują?

[Behlur_Olderys]

Łatwo ulegam presji otoczenia - kupuję to 

[Gość wessel]

A to się porobiło

[Maro21]

Będą w szoku, też kupiłem

[Astroam]

Oj będą - ja też kupiłem

[dobrychemik]

Zaraz podniosą cenę, muszę się pospieszyć

 

[Gość wessel]

Cała produkcję wykupicie! Oni tyle nie sprzedali przez pięć ostatnich lat!

[dobrychemik]

Ale sobie kombinuję jak by tu usprawnić ten spektroskop. A gdyby tak mieć kilka różnych siatek dyfrakcyjnych i np. zrobić egzemplarz z rozszerzoną skalą w okolicy H alfa lub O III? Do tego wydruk 3D zamiast kartonu i może dało by się uzyskać dokładność rzędu 1 nm? 

[Gość wessel]

Do zabawy wystarczy chyba taki jaki jest, jak myślisz Oskar? Oczywiście z dokładnością do obudowy

Edytowane 4 Stycznia 2021 przez wessel

[Mareg]

Jakby ktoś chciał kombinować coś swojego, to można u nich kupić też same siatki dyfrakcyjne.

Na próbę zamówiłem taką i oczywiście ten zaawansowny technologicznie spektrometr.

[dobrychemik]

18 minut temu, wessel napisał:

Do zabawy wystarczy chyba taki jaki jest, jak myślisz Oskar? Oczywiście z dokładnością do obudowy

 

Zabawa zabawą, ale zawsze chciało by się wprowadzić ją na wyższy poziom. Po zwiększeniu dokładności tego spektroskopu mógłby służyć do szybkiej diagnostyki zakresu transmisji filtrów.

[stratoglider]

Mam ważną informację dla kupujących:

Trzeba bardzo uważać na siatkę dyfrakcyjną żeby jej nie upalcować. Jest malutka, około 1.5 cm x 1.0 cm, delikatna a to najważniejszy element. Wydawało mi się że mam czyste palce, na szczęście złapałem i udało mi się dobrze wkleić siatkę trzymając ją tylko za jeden róg, około 2...3 mm i na tym obszarze siatka straciła swoje właściwości! Kawałek siatki złapany palcami nie pokazuje widma. 

(możliwe że umycie siatki wodą z mydłem przywróciłoby siatkę do stanu sklepowego, jednak nie sprawdzałem tego, nie wiem jak to działa, że utłuszczenie gasi dyfrakcję)

 

2 godziny temu, apolkowski napisał:

+1. Spróbuję zrobić obudowę. Wrzucę projekt do działu Pliki.

Ważna będzie odległość siatki dyfrakcyjnej od szczeliny i skali. Dla siatki dyfrakcyjnej i skali z zestawu - będzie ona prawidłowo pokazywać nanometry tylko dla rozmiaru obudowy też z zestawu. Dziś wieczorem pomierzę, dam znać.

[cmku]

No i namówili zostanie tylko druknąć jakąś fajną obudowę i będzie się można bawić w testowanie astro filtrów
Chyba już się kończą "Dostępność: na wyczerpaniu"

[BlackAdder]

No ładnie, nie zdążyłem kupić 

[kompas]

Posiadam siatkę 3 X 3 cm 500 linii z "Zamkoru", odpowiednia soczewka też by się znalazła, szczelinę też bym zrobił, gdyby ktoś pokazał mi jak to rozmieścić byłbym wdzięczny , kiedyś to tą siatkę wkładałem do zwykłej rury i też działało dobrze też było by pokazać jak wygląda skala.