Żyrafa

Henryk · 13 Kwietnia 2005

Jest to próba zachęcenia do rzucenia okiem na ten dziwny gwiazdozbiór.

Dziwny bo został utworzony w 1614 roku w miejscu, gdzie trudno dopatrzeć się konkretnych kształtów. Pewnie autor - Jakob Bartsch musiał być po kilku głębszych... Poza tym co jeszcze dziwniejsze, jest to gwiazdozbiór, którego ja właściwie w mieście nie widuję, co jednak nie jest dziwne, gdyż najjaśniejsza gwiazda ma 4.2 mag. Czasami zdarza się ujrzeć 2-3 gwiazdki.

Jeszcze nie tak dawno pomiędzy Małym Misiem, Dużym M, Woźnicą, a Kasią nie było wg mnie nic w środku.

Jednak po przyjrzeniu się przez złożone do kupy szkiełka, wciągnąłem się nieco do przyglądania się tej "pozbawionej gwiazd" okolicy, do czego chciałbym zachęcić więcej osób.

Widać tam może niewiele ciekawych obiektów, ale te co są, nie chowają się w gąszczu innych, co wg mnie może być zaletą.

Jeśli chodzi o obiekty rozciągłe, hitem ubiegłego roku była galaktyka NGC 2403, w której wybuchła Supernowa o jasności około 11 mag. Polscy obserwatorzy wykonali 63 oceny tego procesu. Oto link do krzywej jasności: Supernova

W Żyrafie można znaleźć także sporo innych galaktyk, ale raczej poza zasięgiem lornetek.

Warte obejrzenia są ciekawe konfiguracje gwiazd widoczne przez lornetkę. Najciekawszy dla mnie jest układ, który nazywam: podwójna proca

Poza tym mamy w Żyrafie mgławicę planetarną NGC 1501, o jasności 12 mag, a w pobliżu otwartą gromadę NGC 1502, z której wychodzi sznurek gwiazd, zwany kaskadą Kemble`a. W pobliżu szczytu tej kaskady możemy nasycić wzrok soczystą czerwienią półregularnej gwiazdy - U Cam.

Jeśli chodzi o inne gwiazdy zmienne, wymienię bardzo ciekawe cefeidy CK, RW i RX Cam - ta druga i trzecia niedaleko NGC 1501.

Jest także stara cefeida typu W Virginis - RU Cam, oraz zmienna zaćmieniowa typu EB - AW Cam. Obie niedaleko galaktyki NGC 2403.

Niedaleko od jaśniejszej z "proc" możemy znaleźć ciekawą mirydę (X Cam) o krótkim okresie i bardzo stromej krzywej rosnącej. W pobliżu także jest coś dla miłośników zaćmieniowych typu EW - DN Cam, a także bardzo czerwona i dość jasna półregularna - ST Cam. Zaś całkiem blisko Gwiazdy Polarnej świeci inna miryda - R Cam, obecnie o jasności nieco powyżej 9 mag, wg AAVSO.

W pobliżu alfy Żyrafy możemy obserwować ciekawą mirydę o dwuwierzchołkowych maksimach: T Cam .

Na koniec zostawiłem prototyp jednej z grup gwiazd nowych karłowatych - Z Cam. Wybucha ona w odstępie kilkunastu dni, jednak czasami ma okresy, w których jasność utrzymuje się na poziomie pośrednim pomiędzy maksimum a minimum, czyli około 11,5 mag. Ostatni taki okres trwał długo, bo aż 16 miesięcy, aż do chwili, kiedy w połowie stycznia bieżącego roku gwiazda ruszyła w "dół", co pięknie widać na wykresie krzywej jasności z obserwacji polskich astronomów: Z Cam. Szkoda tylko, że Z Cam jest dostępna jedynie dla dużych lornetek, a przede wszystkim dla teleskopów, gdyż warta jest regularnych obserwacji.

Czy kogoś zachęciłem do Żyrafy?