Niebo przez lornetkę - Vol. 34 - Wakacyjne niebo

Paweł Sz. · 26 Lipca 2022

22.07.2022, Folwark Sulejewo

Minęły zaledwie trzy dni od ostatnich obserwacji i znów odwiedziłem Folwark, gdzie potwierdziła się po raz kolejny zasada, że im gorsze prognozy tym lepsze warunki. Lipiec, ciepły bezchmurny wieczór, do tego piątek i to bez Księżyca. Burzliwa dyskusja kilka godzin wcześniej na chacie o nadciągającym zachmurzeniu przerodziła się w „trudne sprawy”, przez co kilka osób zrezygnowało z przyjazdu i finalnie na polu zjawiliśmy się tylko w trzy osoby - Michał, Thomas i ja. Efekt był taki, że mieliśmy chyba jedne z najlepszych warunków od kilku miesięcy. Kto nie był, może tylko żałować.

Tym razem tak jak poprzednio rozstawiliśmy się w dolnej części pola, gdzie jest jeszcze więcej miejsca, a do tego o wiele ciemniej. Nie widać świateł pobliskich wiosek, dzięki czemu nad głowami jeszcze wyraźniej rozciąga się Droga Mleczna. Melodią tej nocy były rytmy z pobliskich Manieczek, gdzie ze słynnego (chyba tymczasowo reaktywowanego) klubu Ekwador mogliśmy usłyszeć znany okrzyk „Jaaazdaaa!”. Nie powiem sam się zdziwiłem, gdyż był to debiut takich klimatów na Folwarku.

W rytmie bitów czym prędzej rozstawiłem APM 25x100 ED i od razu wycelowałem w Strzelca, który tej nocy był dobrze widoczny gołym okiem. Gromada M22 wleciała idealnie w pole widzenia. Ogromna, rozbita na obrzeżach. Po takim rozpoczęciu już wiedziałem, że zapowiadają się dobre obserwacje. Przeskok do Mgławicy Laguna M8 i kolejne pozytywne zaskoczenie. Widoczny zarys mgławicy o sporych rozmiarach. Widok, o którym podczas ostatniej sesji mogłem tylko pomarzyć. Wyżej M20, potem M24, M18 i M17, czyli Mgławica Omega, czy też Swan, gdzie charakterystyczny „łabędź” wybijał się z tła. Wyraźny kształt, widoczny na wprost. Wyżej Mgławica Orzeł M16. Tutaj ku mojemu zdziwieniu również widoczny delikatny zarys mgławicy w lornecie APM 25x100 ED. Zazwyczaj widać same gwiazdki bez otoczki, tym razem przejrzystość znakomita, dzięki czemu efekt gwarantowany. Następnie chwilowy powrót do M25 i przeskok do kilku słabizn - NGC 6604 i NGC 6625. Obiekty niewielkie, raczej potraktowane jako ciekawostka. Przyszedł czas na jaśniejsze obiekty w konstelacji Tarczy. Na start gromada M26, potem NGC 6712 i M11 Dzika Kaczka. Jak zawsze rozbita w delikatne malutkie składniki w APM 25x100 ED pod warunkiem, że mamy do dyspozycji ciemne niebo.

Po klasykach razem z Michałem cofnęliśmy się do Strzelca w dolne regiony konstelacji. Najpierw M54 - widoczna bardzo delikatne, potem M70 - tutaj już o wiele gorzej, majaczące „coś” na skraju możliwości jeśli chodzi o obserwacje. M69 niestety nie udało się zobaczyć. Była zdecydowanie za nisko i wszystko zlewało się z niebem.

Lecimy do Wężownika i kolejno M107, M10, M12, a przy okazji wyłapujemy kometę. Dziś widoczna jako niewielka plamka, warunki zdecydowanie lepsze niż ostatnio. Potem jeszcze rajd przez IC 4665, urokliwą planetarkę NGC 6572 i moje dwie ulubione gromady otwarte w tym regionie nieba - NGC 6633 i IC 4756.

Szybki przeskok do konstelacji Strzały, gdzie w centrum czekała już M71. Tej nocy prezentowała się wyraźnie, można było dostrzec pojedyncze maleńkie gwiazdki, niczym rozsypane ziarenka piasku. Wyżej rozległa Mgławica Hantle M27 w Lisku. Tradycyjnie w 25x100 widok jak z niewielkiego teleskopu. Ta mgławica planetarna jest jednym z piękniejszych obiektów tego typu dla dużych lornet. Spojrzenie na gwiazdozbiór Lutni i Mgławica Pierścień M57. Zawieszona malutka kulka z ciemniejszym środkiem pośród gwiazd. Widok jak zawsze urzekający. Wycelowałem jeszcze w Veila, a w zasadzie w jego wschodnią część. Już bez filtrów mgławica była widoczna dość wyraźnie, charakterystyczny kształt rozciągał się przez spory obszar pola widzenia.

Przyszła pora na APM 10x50 ED z filtrami. O ile ostatnia sesja dała średnie rezultaty, tak tej nocy można było poczuć satysfakcję. Ameryka Północna w Łabędziu kipiała ciemniejszymi i jaśniejszymi obszarami. Widok, o jakim bez filtrów można zapomnieć. Veil wschodni bardzo dobrze widoczny, wyraźny, mgławica lekko poszarpana, a zaraz obok widoczne pojaśnienie będące Trójkątem Pickeringa. Niestety Veila zachodniego nie udało mi się zobaczyć. „Miotła wiedźmy” musi poczekać na sierpniowe ciemniejsze noce.

Obserwacje obserwacjami, ale nagle Thomas z bagażnika wyciągnął blachę sernika i tak oto mieliśmy pauzę operacyjną. Zajadając się słodkościami czekaliśmy nadal na chmury, które „podobno” nadciągały z zachodu. Nic z tych rzeczy. W międzyczasie ustrzeliłem z telefonu Drogę Mleczną, padło kilka żartów i chyba przez przypadek wypłoszyliśmy jakiegoś dzika, który najwyraźniej chciał nam zawinąć kawałek ciasta domowej roboty.

Po krótkim nocnym deserze wróciliśmy do obserwacji nieba, gdzie przywitał nas wschód Księżyca. Co to był za widok. Wznoszący się rogal pośród drzew dał nam wrażenie, jakbyśmy byli co najmniej na jakiejś sawannie w Afryce, brakowało tylko lamparta na drzewie. Widok w EDku 80 z nasadką bino po prostu wgniatał w ziemię. Thomas do końca sesji męczył jeszcze Jowisza i Saturna, które miały co pokazać. Atmosfera nawet nie drgnęła. Obraz stabilny, po prostu żyleta. Można było zachwycać się godzinami, taki seeing to jak wygrana w loterii.

Na koniec przez dłuższy czas obserwowałem lornetką APM 10x50 ED, ale już bez filtrów. Skakałem po klasykach, ale jednocześnie urozmaiciłem sobie obserwacje, porównując te same obiekty w lornetce Nikon Action VII CF 10x50 (która jest w zasadzie tym samym co Nikon Aculon 10x50). Widok w APM był bardziej „czysty”, kontrastowy. Dla przykładu w Chichotkach można było zauważyć więcej gwiazd, które nie dość, że były bardziej ostre, to po prostu miały wyraźną kolorystykę. Widok w Nikonie był tak jakby matowy, brakowało kontrastu, ostrości i ogólnej estetyki. Patrząc jednak na ceny obydwu lornetek nie ma się co dziwić - każda oferuje zupełnie inną jakość.

Noc trwała w najlepsze, ale zmęczenie zaczynało wygrywać. Jedno oko odmawiało posłuszeństwa zamykając się samoistnie, co było wystarczającym znakiem, że trzeba kończyć. I tak oto zaliczyliśmy jedną z najcieplejszych wakacyjnych nocy w absolutnie rewelacyjnych warunkach na Folwarku. Wybiła godzina 3, czas spać.

Do następnego razu!

Pozdrawiam, Paweł : - )

EDIT: nazwa cyklu "Szepty Kosmosu" w 2023 roku została zmieniona na "Niebo przez lornetkę"

Edytowane 11 Stycznia 2023 przez Paweł Sz.

GKG · 26 Lipca 2022

Jak zwykle super relacyjka, jakby to nawzać bardzo realistycznie oddana.

Godzinę temu, Paweł Sz. napisał:

czym prędzej rozstawiłem APM 25x100 ED i od razu wycelowałem w Strzelca

Co ma ten Strzlec, że w letnie ciepłe dni wszystkie dwururki kierują się w jego stronę ?

No i ceimne niebo jest super, ale ciemne niebo w przejrzystą noc to już mega warunki.

Osobiście w relacyjce brakuje mi jedynie opisów odnoszących się do katalogu B (Barnard), a takich lornetkowych obiektów jest dużo i widać je bardzo fajnie w przejrzyste noce - to tak na zachęte?

Matheo_89 · 26 Lipca 2022

Fajne obserwy, robię się coraz głodniejszy wyjazdu w Bieszczady Mógłbyś przypomnieć jakim telefonem te fotki robisz? Aparat systemowy, czy jakaś dodatkowa appka?

Paweł Sz. · 26 Lipca 2022

2 godziny temu, GKG napisał:

Jak zwykle super relacyjka, jakby to nawzać bardzo realistycznie oddana.

Co ma ten Strzlec, że w letnie ciepłe dni wszystkie dwururki kierują się w jego stronę ?

No i ceimne niebo jest super, ale ciemne niebo w przejrzystą noc to już mega warunki.

Osobiście w relacyjce brakuje mi jedynie opisów odnoszących się do katalogu B (Barnard), a takich lornetkowych obiektów jest dużo i widać je bardzo fajnie w przejrzyste noce - to tak na zachęte?

Strzelec tak szybko jak się pojawia tak szybko znika (podobnie jak Skorpion), więc z każdą letnią sesją to punkt obowiązkowy razem z M8, podobnie jak Orion z M42 zimą

Barnarda ostatnio w sumie widziałem, słynne E w konstelacji Orła i 168 w Łabędziu. Wiem, że jest tego o wiele więcej, ale niestety nikt z naszej grupy tego nie obserwuje przez co obiektów brak w relacjach. Może jakaś inspiracja co warto z Barnarda zobaczyć?

Ogólnie mam też problem, aby odtworzyć słowem widok danego obiektu. Po kilku dniach często zapominam już o detalach itp. O ile mam sposób na szybkie notowanie tego co widziałem, tak co do opisu i wrażeń opieram się na razie na własnej pamięci. Może jakiś dyktafon?

Paweł Sz. · 26 Lipca 2022

1 godzinę temu, Alice napisał:

Fajne obserwy, robię się coraz głodniejszy wyjazdu w Bieszczady Mógłbyś przypomnieć jakim telefonem te fotki robisz? Aparat systemowy, czy jakaś dodatkowa appka?

Ja to jeszcze w Bieszczadach nawet nie obserwowałem, jakoś z Poznania nigdy nie jest po drodze

Telefon to kilkuletni chiński Xiaomi Mi Note 10, w zasadzie wystarczy jakikolwiek telefon, który ma w aparacie opcję "pro" / manual, tak aby można było ustawić czas naświetlania i ISO. Przysłona jest już zazwyczaj narzucana z góry w zależności od obiektywu w telefonie. Potem na statyw i można działać. Zazwyczaj ustawiam czas na 16s, ISO 1600 lub 3200, ostrość na nieskończoność. Nie korzystam z RAW, gdyż w telefonie ma on dziwny algorytm zapisu i więcej psuje niż pomaga (pełno death pixeli itp.), a tryb zapisu do JPG całkiem dobrze sobie radzi. Potem jeszcze na szybko podstawowa obróbka w Lr lub Ps, tj. kontrast, jasność, balans bieli, kolory, nasycenie, ostrość i gotowe

Edytowane 26 Lipca 2022 przez Paweł Sz.

Matheo_89 · 26 Lipca 2022

Ok, czyli potrzebny jakiś mini statyw. U mnie w Galaxy M21 chyba nie mam takich trybów foto więc musiałbym poszukać jakichś aplikacji o ile takie są

barti1972 · 26 Lipca 2022

Bardzo fajnie napisana relacja. Tam pod Poznaniem macie jakieś lepsze niebo, bo pod Wrockiem już od tygodnia poluję i nędza:)

Zawsze podziwiam, że ktoś ogarnia tyle obiektów, znaczy wie, co ogląda. Ja po kilku głównych obiektach tracę chęć na ciągłe zerkanie w sky safari, czy kartkę i oglądam na żywioł. Po obserwacjach szukam co tam właściwie widziałem.

A próbowałeś 25x100 ED z filtrami?

micropoint · 26 Lipca 2022

1 godzinę temu, Alice napisał:

Ok, czyli potrzebny jakiś mini statyw. U mnie w Galaxy M21 chyba nie mam takich trybów foto więc musiałbym poszukać jakichś aplikacji o ile takie są

Sprawdź DeepSkyCamera na Androida

https://play.google.com/store/apps/details?id=de.seebi.deepskycamera&hl=pl&gl=US

Paweł Sz. · 26 Lipca 2022

2 godziny temu, Alice napisał:

Ok, czyli potrzebny jakiś mini statyw. U mnie w Galaxy M21 chyba nie mam takich trybów foto więc musiałbym poszukać jakichś aplikacji o ile takie są

Statyw obowiązkowo zawsze (lub inna podpórka), inaczej nie zrobisz przy takim czasie naświetlania. Sprawdź, czy masz jakiś tryb nocny w aparacie.

Paweł Sz. · 26 Lipca 2022

2 godziny temu, barti1972 napisał:

Bardzo fajnie napisana relacja. Tam pod Poznaniem macie jakieś lepsze niebo, bo pod Wrockiem już od tygodnia poluję i nędza:)

Zawsze podziwiam, że ktoś ogarnia tyle obiektów, znaczy wie, co ogląda. Ja po kilku głównych obiektach tracę chęć na ciągłe zerkanie w sky safari, czy kartkę i oglądam na żywioł. Po obserwacjach szukam co tam właściwie widziałem.

A próbowałeś 25x100 ED z filtrami?

Dzięki, no jakieś 20-30 km od Poznania na południe zaczyna robić się ciekawie, naszą miejscówkę odkryłem kiedyś przez przypadek jak wracałem nocą z innego miasta. Okazało się, że jest tam sporo miejsca dla kilku osób i jakoś chwyciło - zawsze są chętni na wyjazd
Co do SkySafari - u nas każdy ma zawsze uruchomioną apkę na obserwacjach, bez niej ciężko o niektóre obiekty Klasyki jednak lecą już z pamięci. Surfowanie na spontanie też fajna sprawa, szczególnie w szerokim polu.

Ten APM nie ma gwintów pod filtry, więc nie kombinowałem. Poza tym mam już tylko UltraBlocki 2", także nawet nie ma za bardzo opcji. Generalnie rok temu kilka razy używałem filtrów w 15x70, ale 99% czasu były używane w 10x50. Stosuję je tylko do rozległych obiektów mgławicowych typu Ameryka, Kalifornia, Veil, Serce i Dusza. W 25x100 obiekty te się nie zmieszczą w całości, a ja gustuję w szerokim polu

panasmaras · 27 Lipca 2022

14 godzin temu, Paweł Sz. napisał:

Może jakaś inspiracja co warto z Barnarda zobaczyć?

No sam zaczął, co nie?

W tym wpisie jest pdf z moim opracowaniem sprzed ładnych paru lat ("Nigra sum sed formosa")
https://www.forumastronomiczne.pl/index.php?/topic/7393-ciemne-mgławice-prośba-do-eksperta/&do=findComment&comment=118071

Tu masz Obiekty Tygodnia:

https://www.forumastronomiczne.pl/index.php?/topic/21845-obiekt-tygodnia-6052020-messier-24/

A tu do wygrzebania z relacji:

Paweł Sz. · 27 Lipca 2022

4 godziny temu, panasmaras napisał:

No sam zaczął, co nie?

W tym wpisie jest pdf z moim opracowaniem sprzed ładnych paru lat ("Nigra sum sed formosa")
https://www.forumastronomiczne.pl/index.php?/topic/7393-ciemne-mgławice-prośba-do-eksperta/&do=findComment&comment=118071

ło panie, jest co czytać, dzięki!

Matheo_89 · 27 Lipca 2022

w M21 chyba niestety nie mogę wyjść ponad 1/10 sekundy....

https://www.camerafv5.com/devices/manufacturers/samsung/sm-m215g_m21_0/

barti1972 · 28 Lipca 2022

W dniu 27.07.2022 o 10:33, panasmaras napisał:

No sam zaczął, co nie?

W tym wpisie jest pdf z moim opracowaniem sprzed ładnych paru lat ("Nigra sum sed formosa")
https://www.forumastronomiczne.pl/index.php?/topic/7393-ciemne-mgławice-prośba-do-eksperta/&do=findComment&comment=118071

Podczepiłem się do inspiracji i dzięki wielkie!

Wczoraj trafiłem w końcu piękną noc i pomimo wielkiego zmęczenia pojechałem 40 km za Wrocław i było warto!

Odnalazłem "E" Barnarda przy pomocy 25x100 i to powiększenie jest już na styk. W pierwszej chwili widziałem tylko "C", ale kiedy ruszyłem lornetką góra-dół dostrzegłem, ten dolny ogonek i miałem w polu całą literę. Po dłuższym wpatrywaniu była już wyraźna, ale lepsze byłoby pow 15x , a akurat nie wziąłem mniejszej lornety.

Po raz pierwszy oglądałem ten region nieba przez 25x100 i całe 2h zajął mi tylko południowy obszar od M22 w górę do litery E, która byłe 50 stopni nad horyzontem. Wyżej nie dałem rady. Temperatura spadła do 10 C i nie wytrzymałem z zimna i zmęczenia. Nie mniej było warto, widoki boskie.

Paweł Sz. · 28 Lipca 2022

Ja wczoraj również zaliczyłem kolejne obserwacje, w tym E i Amerykę w Łabędziu widoczną gołym okiem. O tym już w następnej relacji

Magnetar · 28 Lipca 2022

Fajna relacja. Ostatnio było trochę pogodnych nocy z bardzo dobrą przejrzystością. Najlepsze warunki miałem chyba w nocy 23/24.07. Obserwowałem spod domu pod niebem Bortle 4, nitka Drogi Mlecznej była widoczna wyjątkowo wyraźnie, Veil wschodni w 15x70 wyskoczył niemal od razu patrząc na wprost bez użycia filtrów mgławicowych. Zaliczyłem też już pierwsze obserwacje Plejad w tym sezonie.

Paweł Sz. · 29 Lipca 2022

6 godzin temu, Magnetar napisał:

Fajna relacja. Ostatnio było trochę pogodnych nocy z bardzo dobrą przejrzystością. Najlepsze warunki miałem chyba w nocy 23/24.07. Obserwowałem spod domu pod niebem Bortle 4, nitka Drogi Mlecznej była widoczna wyjątkowo wyraźnie, Veil wschodni w 15x70 wyskoczył niemal od razu patrząc na wprost bez użycia filtrów mgławicowych. Zaliczyłem też już pierwsze obserwacje Plejad w tym sezonie.

Dokładnie, takiego lipca dawno nie było, Veil bez filtra był znakomicie widoczny, w środę widziałem nawet zarys Ameryki gołym okiem.