KELT-16 b w Łabędziu (11.72 mag | 0.012 mag) (+bonus!)

[LibMar]

Witam

 

W nocy z 10 na 11 sierpnia oraz 11 na 12 sierpnia przeprowadziłem dwie obserwacje KELT-16. Wokół niej krąży planeta pozasłoneczna o okresie orbitalnym 0.97 doby, co oznacza, że kolejny tranzyt wypada w kolejną dobę mniej więcej w podobnym momencie  Cel był więc taki: zarejestrować dwa pełne tranzyty w dwie kolejne noce. Pomimo dobrej pogody, mieliśmy dość jasny Księżyc (możliwe, że to była akurat pełnia). Na szczęście nie stanowił on większego problemu. Dla mojego setupu, wszystkie egzoplanety wokół gwiazd do 12-13 magnitudo rejestruje się z podobną dokładnością, jak podczas nowiu. To ze słabszymi gwiazdami jest problem.

 

Ostatecznie wyszedł jeden częściowy i jeden pełny tranzyt. Wszystko przez niespodziankę, która nastąpiła w pierwszą noc. Od zawsze cierpię na niedomiar miejsca na dysku, więc przed obserwacją podliczam, by mieć pewność, że wystarczy. 5 klatek na minutę po 13 MB daje 65 MB/min. To niecałe 4 gigabajty na godzinę, zaokrąglijmy już do tych 4 GB. Obserwacja miała trwać jeszcze 5 godzin, dlatego zwolniłem do 25 GB. Okazało się, że półtorej godziny przed zakończeniem (2:03, koniec planowałem na 3:40) dysk był już zapełniony, a rano "miejsce na dysku wróciło". Jakimś cudem zapisało mnóstwo plików tymczasowych, co spowodowało, że tranzyt złapał się tylko częściowo.

 

By nie popełnić błędu, na kolejną noc przygotowałem już 45 GB. Skróciłem też czas ekspozycji z 12s do 10s. Pierwsza obserwacja była za blisko poziomu saturacji, ale na szczęście materiał nie jest "uszkodzony" i da się go wykorzystać). Dlatego teraz na minutę zapisywało 78 MB. Udało się, zapisało 1700 klatek. Jednak flatów zrobiło 95 z 100, ponieważ... znów zabrakło miejsca na dysku. I faktycznie, pokazuje mi zero dostępnego miejsca. A co rano? Znowu widzę wolne 22 gigabajty. Dobrze, że obserwacje tranzytu nie musiałem kończyć później (jasne niebo), bo znów by ucięło... Przyczyny nie znam, ale obserwacje prowadziłem z uciętym FOV w SharpCapie. Ale nie przypominam sobie, aby w przeszłości generowało to tyle plików tymczasowych. Może ktoś coś więcej wie na ten temat.

 

W rzeczywistości, była to druga i trzecia udana rejestracja KELT-16 b. Pierwszej nigdy nie opublikowałem, gdyż detekcja była marginalna i jak sobie przypominam, ciężko było opanować trend. I z jakiegoś powodu zostawiłem, chyba w celu analizowania innych obserwacji, które lepiej wyszły  

 

Planeta pozasłoneczna KELT-16 b ma promień 1.4x większy od Jowisza. Jest też od niego 2.7x cięższa. Leży na tle gwiazdozbioru Łabędzia, a więc tło jest dość bogate w gwiazdy. Podczas fotometrii mogłem wykorzystać około 80 gwiazd referencyjnych, które pozwoliło uzyskać dość dobrą dokładność pomiarową. Krzywe blasku znajdują się poniżej. Obserwacje przeprowadziłem z wykorzystaniem kamery ZWO ASI1600MM-c, GSO 203/800, NEQ6.

 

 

 

A tutaj klatka z obserwacji. Tak, to jest przy Veilu

 

 

Trochę pomyliłem się przy stackowaniu. Do pierwszej krzywej ustawiłem 120 sekund na pomiar (10x12s), w drugim przypadku to 100s (10x10s), choć miałem w planach ustawić też 120s. Ale było już za późno  Wynikami dokładności pomiarowej są 2.0 ppt na 120s oraz 2.3 ppt na 100s. Są to bardzo zbliżone względem siebie wyniki. To oznacza, że w pierwszą i drugą noc dokładność pomiarowa wyszła praktycznie taka sama. To potwierdza, że można przewidywać dokładność pomiarową dla danych celów, ułatwiając wybór tranzytu do obserwacji.

 

Na podstawie rozrzutu pomiarowego udało mi się określić graniczną głębokość tranzytu, gdyby tylko był płytszy (przy takiej samej długości trwania). Do 0.002 mag byłoby widoczne już za pomocą oka. Do 0.001 mag to za pomocą fitowania, czyli ze statusem "prawdopodobny". Cel ma G = 11.8 mag | RP = 11.4 mag, co mogę zanotować do lepszego przewidywania dokładności pomiarowej w przyszłości. Czy to dobry wynik? Na wykresie służącym do określania widoczności tranzytów, granicą dla 11.5 mag jest 0.0028 mag, a stopień łatwości wyznaczyłem na 2.86 (gdzie <1.0 są nieosiągalne, a <2.0 to trudne). Dużo to Wam nie mówi, bo to wskaźnik w fazie testów, który tak sobie to wyznaczył - przy 2.86 po prostu tranzyt nie powinien być aż tak wyraźny 

 

A teraz czas na bonus! Pomimo braku opublikowanej krzywej jasności z 29/30 sierpnia 2017 roku, to znalazłem wtedy 3 nowe gwiazdy zmienne w pobliżu, które zgłosiłem do VSX. Czyli jakiś pożytek z materiału był  Typy zmiennych to pulsujące DSCT i RRC oraz zaćmieniowa EW. Zgłosiłem je dopiero w listopadzie 2017 roku, kiedy to dopiero nauczyłem się wyszukiwać zmienne obserwacyjne. Okazało się, że tym razem wszystkie znajdowały się poza kadrem, więc nie mogłem do nich wrócić  Jednakże, w polu wykryłem 16 gwiazd zmiennych. Jedna z nich okazała się być zupełnie nieznana! To układ binarny z okresem zaćmień wynoszącym aż 18.4 doby i znajduje się zaledwie kilka minut kątowych od KELT-16. Ponieważ minimum główne (jak i płytkie wtórne) trwa zaledwie 1.0% długości okresu, szansę na jego zarejestrowanie mamy tylko kilka razy na rok. Z tego powodu umknął przeglądom nieba, takich jak Gaia, ZTF czy ATLAS. Wszystkie pozostałe piętnaście są znane, przy czym bodajże wszystkie były nieskatalogowane w 2017 roku. To pokazuje jak ciężko jest obecnie odkryć nową gwiazdę zmienną za pomocą własnych obserwacji i jak programy poszukiwawcze wszystko czyszczą. Z tego powodu uznaję to za spory sukces, gdyż nie spodziewałem się już znajdować zmiennych obserwacyjnych po 2022 roku  Analiza pokazała też, że łączenie materiału z kilku nocy w celu wykrycia zmiany blasku gwiazd nie do końca się sprawdza. Im bliżej brzegu kadru, tym większe są jakieś skoki, a tego nie idzie zbytnio filtrować...

 

Krzywa blasku zmiennej zaćmieniowej MGAB-V3815 prezentuje się następująco

 

 

 

 

[PiotrN]

Gratulacje. Widzę, że poważne obserwacje gwiazd zmiennych lub tranzytów tylko przez kamerę mono. Czy też tak uważasz? 

[LibMar]

Teraz, PiotrN napisał:

Gratulacje. Widzę, że poważne obserwacje gwiazd zmiennych lub tranzytów tylko przez kamerę mono. Czy też tak uważasz? 

Przez krótki czas pracowałem na kolorowej kamerze z sensorem IMX224. Materiał z mono jest zdecydowanie lepszej jakości i sięga także głębiej. Jednak z kamerą kolorową wciąż można uzyskać dobre wyniki na tych jaśniejszych gwiazdach i warto się pobawić w tranzyty. Ale docelowo do fotometrii to tylko kamera monochromatyczna. To jest jak mieć bonusowe +1 mag