Przekuj słabość w siłę czyli jak wykorzystać ultrawąskie pasmo

dobrychemik · 20 Września 2022

O nieudanym zakupie filtrów SVB IR Pass 685nm pisałem niedawno w wątku filtrowym. Wśród zakupionych filtrów trafiły mi się dwie sztuki 2.0" o bardzo nietypowym widmie jak OM-1903 na poniższym schemacie. Cechą szczególną tych dwóch filtrów jest ultrawąskie pasmo transmisji przy około 504 nm. Konkretnie, jest to pasmo o szerokości połówkowej poniżej 1 nm - rzecz normalnie niespotykana, zwłaszcza w budżetowych szkiełkach.

Wymyśliłem jak wykorzystać taki filtr. Pal licho jego pasmo w podczerwieni, warto natomiast zrobić użytek z tego wąskiego pasma. Wystarczy go połączyć z filtrem typu G-CCD (na przykład OM-922). Iloczyn tych dwóch widm (OM-1903 i OM-922) widać na drugim i trzecim wykresie. W całym zakresie piękna plaża i tylko jeden pik przy 504.3 nm.

Czy komuś by mógł się przydać taki filtr? Ależ tak! Podczas obserwacji i fotografowania Słońca jako genialny zamiennik filtra Baader Solar Continuum. Mamy tu niższą transmitancję, ale akurat w przypadku Słońca nie ma ona jakiegokolwiek znaczenia. Liczy się szerokość pasma, a różnica między "dubletem" a Solar Continuum jest kolosalna na korzyść tego pierwszego.

Drugie, trudniejsze i trochę niepewne zastosowanie tego filtra to zabawy z "blue shiftem". Otóż ten filtr mógłby służyć do samodzielnej kontroli jakości filtrów tlenowych! Konkretnie:

- robię pomiary kątowe OM-1903 i wyznaczam jego współczynnik załamania

- robisz dublet filtrów z badanego OIII i OM-1903

- zaczynasz przychylać OM-1903 do momentu, aż cały układ zaczyna przepuszczać zieleń i zatrzymujesz się, gdy widzisz maksymalną zmianę transmisji przy niewielkim ruchu, mierzysz kąt przechyłu filtra

- kontynuujesz przechylanie aż zaobserwujesz stopniowe wygaszanie transmisji i znowu zatrzymujesz się w momencie, gdy zmiany są maksymalne; mierzysz kąt

- do przygotowanego przeze mnie arkusza excela wprowadzasz te dwa zmierzone kąty i odczytujesz początek i koniec pasma transmisji badanego filtra OIII

Czy coś takiego by wypaliło? Wydaje mi się, że tak. Musiałbym to przetestować na swoich filtrach OIII. Gdyby dokładność była rzędu +/- 1 nm, to chyba byłoby to już warte uwagi.

Czekam na uwagi. Jeśli uważasz, że piszę bzdury i to nie ma sensu, to proszę o komentarz.

stratoglider · 20 Września 2022

OM-1903 jest interferencyjny ? Kurcze, myślałem że to barwione szkło tego pokroju co #23, #25 i #29 ...

dobrychemik · 20 Września 2022

Tak, interferencyjny. Co fajne, to te filtry mają oprawki z dwoma gwintami - po obu stronach, więc robienie dubletów jest banalnie proste. To jedyne filtry SVB mające tego typu oprawki.

Edytowane 20 Września 2022 przez dobrychemik

Pawlik · 20 Września 2022

Godzinę temu, dobrychemik napisał:

Czy komuś by mógł się przydać taki filtr? Ależ tak! Podczas obserwacji i fotografowania Słońca jako genialny zamiennik filtra Baader Solar Continuum.

tylko że Solar Continuum jest używany z folią i przy szerokości 8nm jasność obrazu jest w sam raz. Poniżej 1nm z folią będzie za ciemno ponieważ folia wytłumi po całości widmo i 1nm filtr nie ma już czego wycinać.

Jakby użyć filtra bez folii efekt może być zaskakujący bo może być widać coś więcej niż fotosferę, tylko trzeba byłoby użyć jakiegoś ERF`a (chyba tylko triband ERF będzie się nadawał) lub używać bez ERF w małej aperturze i tylko do fotografowania.

dobrychemik · 20 Września 2022

Zamiast folii ND5 można użyć ND3.8 czy coś w tym stylu.

Mareg · 20 Września 2022

3 minuty temu, Pawlik napisał:

tylko że Solar Continuum jest używany z folią i przy szerokości 8nm jasność obrazu jest w sam raz. Poniżej 1nm z folią będzie za ciemno ponieważ folia wytłumi po całości widmo i 1nm filtr nie ma już czego wycinać.

(...)

Różnica jasności w paśmie 8 nm i 1 nm będzie 8 razy, więc potrzeba folię ND5 rozjaśnić 8 razy.

Jak zastąpimy ND5 folią ND3.8, będzie jaśniej 10^1.2 czyli około 16 razy.

Zatem żeby było jaśniej 8 razy, trzeba by użyć podwójnej folii ND3.8.

WielkiAtraktor · 20 Września 2022

1 godzinę temu, dobrychemik napisał:

Mamy tu niższą transmitancję, ale akurat w przypadku Słońca nie ma ona jakiegokolwiek znaczenia

Jak pisze Pawlik, dla najpopularniejszej i najtańszej opcji odrzucania energii (tj. folia ND 3,8) jest to jednak istotne. SC + ND 3,8 + f/15 jest w sam raz, ale wolałbym tego dalej nie ściemniać. Dla bardziej skomplikowanych konfiguracji (np. klin Herschela z niezbyt gęstym dodatkowym filtrem ND albo UV/IR-cut, Newton z niepowleczonym lustrem/ami) faktycznie można zawężać.

Edytowane 20 Września 2022 przez WielkiAtraktor

Pawlik · 20 Września 2022

2 minuty temu, dobrychemik napisał:

Zamiast folii ND5 można użyć ND3.8 czy coś w tym stylu.

W dawnych czasach z czystej ciekawości eksperymentowałem trochę z folią (ND3,8 oraz 5) dodając filtr blokujący h-alpha z Coronado. Nic ciekawego z tego nie wyszło, z tego co pamiętam z folią 3.8 też było ciemno. Tylko czerwony obraz i nic więcej. Gdyby folia przepuszczała chociaż 50% widma wokół 656nm lub 500nm to można byłoby się z tym bawić. A tak folia tnie widmo po całości i stosowanie dodatkowego mega-wąskopasmowego filtra nie ma sensu.