Stellarium - identyfikacja asteroid na naszych fotkach, praktycznie.

suchyy · 22 Listopada 2022

Po co ten wątek: tutorial (szumnie zwąc )?

... zacytuję najpierw samego siebie (wpis: TUTAJ i w następnym poście):

Cytat

... Jak widać obie asteroidy oddalają się już od Ziemi, a jak się dobrze przyjrzeć ostatniej symulacji ze Stellarium, to śmiało można stwierdzić, że asteroid ci u nas dostatek, a to i tak tylko mały ułamek (te które mam zaindeksowane w Stellarium). Szkoda, że większość "palaczy" tak się zafiksowało tylko na "paleniu" DSów, że zapominają o SSO, a to też kawał ciekawej astronomii!

... i pytanie Kolegi @Krzysiek Gaudy:

Cytat

Może to głupie pytanie, ale nie wiem.... jak się za to zabrać? Jak sprawdzić w jakiś (pół)automatyczny sposób asteroidy na swoich zdjęciach? Powiedzmy mam klatkę 5 czy 10 min i chciałbym zweryfikować co tam w tle się ewentualnie mogło załapać. Kwazary, słabe galaktyki, planetoidy - jak to wyłapać?

... jeśli Ktoś coś wie o "(pół)automatycznym sposobie", to zapraszam do współtworzenia wątku i podzielenia się swoimi tips&tricks. Ja mogę co najwyżej pokazać praktycznie jak robiłem identyfikacje asteroid w wątkach, wykorzystując do tego Stellarium: TUTAJ1, TUTAJ2, TUTAJ3, TUTAJ4.

PROŚBA do czytających wątek!

Nie robimy wpisów typu:

-" ...o jak fajnie, że ten wątek powstał",

-"klawy/do kitu tutorial",

-"... a ja używam Cartes du Ciel (czy inny), jest lepszy od Stellarium"

... i temu podobne!

Temat wątku jest jednoznacznie sformułowany i chciałbym aby Każdy, kto będzie szukał takiego info, znalazł je szybko i sprawnie bez zagłębiania się w zbędny słowotok, nie związany z tytułem wątku.

Jeśli Ktoś używał Stellarium jak w temacie i ma na to swoje sztuczki, inne niż te, które opiszę, zapraszam do udziału w tutorialu. Zachęcam również wszystkich Kolegów zainteresowanych tematem, którzy w ostatnim czasie palili DSO w okolicach ekliptyki, do przedstawienia klatek z pozyskanych materiałów, a zobaczymy co z tego wyniknie. Tutorial będzie w oparciu o Wasze foty i napiszę krok, po kroku, co i jak robię. Jak zapewne niektórzy Koledzy wiedzą, ja nie jestem palaczem, nie dysponuję stosownym sprzętem, aby to robić, więc bez Was ten tutorial nie powstanie.

Dla ułatwienia w wyborze fotek przedstawiam wizualizację ze Stellarium (na chwilę obecną, wsp. azymutalne), jak rozkłada się obszar widoczności asteroid w okolicach ekliptyki (na czerwono):

ZAPRASZAM.

Pozdrawiam: Jurek.

Edytowane 23 Listopada 2022 przez suchyy

suchyy · 30 Listopada 2022

Opis tyczy się Stellarium v1.1 (wersja PL) instalowanego na kompie (nie używam apki na smartfona) i powinien działać dla wcześniejszych wersji, zawierających wtyczkę, jak dalej. W celu identyfikacji na fotkach małych planet i asteroid US, korzystamy z wtyczki: Edytor Układu Słonecznego.

1./ Klawisz F2 na klawiaturze (Okno konfigurcji) -> wybieramy zakładkę Wtyczki (klawisz-ikonka na górze okna)-> Edytor Układu Słonecznego (lista z lewej strony Okna konfiguracji)

... jeśli po podświetleniu Edytora Układu Słonecznego na dole Okna konfiguracji w "Opcje" kwadracik: "Załaduj przy uruchomieniu programu" jest niezaznaczony, to nie będziemy mogli kliknąć na klawisz: "konfiguruj".

Wobec tego stawiamy fistaszka w kwadraciku, a następnie wyłączamy i ponownie włączamy Stellarium - wtyczka załaduje się do programu i będziemy mogli z niej korzystać. Po włączeniu Stellarium wykonujemy polecenia z punktu 1./ i następnie:

naciskamy konfiguruj -> w nowym oknie: "Niewielkie obiekty Układu Słonecznego" wybieramy zakładkę Układ Słoneczny -> Zaimportuj elementy orbitalne w formacie MPC... -> pojawi się kolejne okno: "Zaimportuj dane" |ZNACZNIK| (o co chodzi czytaj dalej)-> zakładka: "Listy", gdzie możemy wybrać typ obiektu (zaznaczamy "Asteroidy") -> źródło bazy danych orbitalnych dla asteroid ("Pobierz listę obiektów z Internetu"), a następnie z rozwijanej listy ("Wybierz źródło z listy") wybieramy interesującą nas listę z danymi do pobrania np. MPCAT: Numbered objects (1 - 9999) -> Pobierz elementy orbitalne. Proces pobierania troochę potrwa, po czym pojawi się lista pobranych elementów, zafistaszkować: "Add new and update existing objects" i "Aktualizuje tylko elementy orbitalne" (nie wszystko jest przetłumaczone w Stellarium) -> Zaznacz wszystkie -> Dodaj obiekty

... i tu musimy uzbroić się w cierpliwość, bo dodawanie obiektów trooochę potrwa!

WYJAŚNIENIE.

Wtyczka Edytora Układu Słonecznego posiada po uruchomieniu niewielką bazę asteroid i komet, ale jeśli chcemy ją wykorzystywać do analizy amatorskich fotek pod kątem wyszukiwania małych obiektów US, to potrzebujemy znacznie bogatszej bazy. Ja zainstalowałem dla testu pierwsze 40 tys., podzielone na serwerze Stellarium:

http://dss.stellarium.org/MPC/

na bazy po 10 tys. asteroid,

... a konkretnie są to pliki txt (wybierane do instalacji, jak opisałem wyżej):

1/ MPCAT: Numbered objects ( 1 - 9999)

2/ MPCAT: Numbered objects ( 10000 - 19999)

3/ MPCAT: Numbered objects ( 20000 - 29999)

4/ MPCAT: Numbered objects ( 30000 - 39999)

Nawet gdybyśmy mogli dodać do Stellarium wszystkie znane asteroidy (ponad 600 tys. ponumerowanych w bazie: minorplanetcenter), to i tak najsłabszych obiektów w ruchu raczej nie wyłapiemy małymi, amatorskimi aperturami. Poza tym szybko spada wydajność programu (u mnie z 24kl/sek. do ok. 3-5kl/sek.), na co wyraźnie wskazują autorzy Stellarium w manualu, opisującym wtyczkę Edytora Układu Słonecznego. Oczywiście tak mułowate Stellarium nie nadaje się do robienia wizualizacji typu filmowego, ale jeśli jesteśmy w stanie to zaakceptować, analiza statyczna fotek jest możliwa. Przykładem niech będzie poniżej asteroida (10260) 1972 TC wyłapana przy pomocy Stellarium z klatek przysłanych do mnie przez Kol. @WojtasSP320 (cały wątek jest: TUTAJ.)

Symulacja ze Stellarium:

... i pozycja asteroidy na oryginalnej klatce z końca sesji palenia M45, zrobionej przez @WojtasSP320 (dla podobnego FOV ok. 0,2°):

Jak widać, prawie idealne odwzorowanie, które pozwala zidentyfikować obiekt. W pierwszych wizualizacjach ze Stellarium dla tej asteroidy, które jeszcze wykonałem w WĄTKU o M45, pozycja asteroidy znacznie odbiegała od tej utrwalonej na foto z tego względu, że dane orbitalne na serwerze Stellarium są niezbyt często aktualizowane: plik zapisany na serwerze Stellarium w marcu 2022, a dane orbitalne dla asteroidy 10260 pochodziły z listopada 2021(!), co nie jest niczym dziwnym przy tak obszernej bazie danych. W związku z powyższym należy pamiętać o aktualizacjach. Jeśli już mamy podejrzaną asteroidę (pozycja zbliżona do tej z foto, jednak odbiegająca od rzeczywistej), to dla upewnienia się o słuszności naszego wyboru, aktualizujemy dane orbitalne tylko tego konkretnego obiektu, a nie całej bazy, co trwa znaaacznie krócej.

Robimy to tak.

Wszystkie operacje od 1./ do kolorowego ZNACZNIKA (jw.) i zamiast zakładki "Listy" wybieramy zakładkę: "Wyszukiwanie on-line", a w okienku wpisujemy numer asteroidy bez nawiasów (nie szukamy po nazwie). Po znalezieniu zaznaczamy -> Dodaj obiekty.

Przy następnej okazji opiszę dalsze tips&tricks, związane z tematem. Czekam na kolejne fotki do analizy. Kontakt na PW, żeby tutaj nie zaśmiecać.

Pozdrawiam: Jurek

Cdn.

Edytowane 2 Grudnia 2022 przez suchyy

suchyy · 2 Grudnia 2022

Ponieważ nie ma chętnych do podrzucenia ciekawego materiału (mam nadzieję, że na razie), który mógłby posłużyć jako koń pociągowy w temacie (wredna pogoda pewnie robi swoje :icon_rolleyes: ), postanowiłem spojrzeć jeszcze raz na moje foty z ostatniej sesji (8-11-2022 - wątek jest TUTAJ). Co prawda fotki nie pochodzą z palenia DSów i mimo wątpliwej ich jakości (co nie przeszkodziło mi w ustrzeleniu flary od odległego śmiecia po satelicie geosynchronicznym ), przyszło mi jednak do głowy, że może oprócz oślepiającego Jowisza, COŚ jeszcze z obiektów US mogło wpaść w kadr! Fotografowałem wówczas nieboskłon południowy w sąsiedztwie ekliptyki, polując na satelity geosynchroniczne. Jest to obszar bogaty w asteroidy, więc jakaś szansa była, że któraś, chociażby z jaśniejszych planetoid mogła załapać się na foto. Przed sesją nie robiłem analiz pod kątem możliwości upolowania maluchów planetarnych w tym rejonie (nie taki był cel), choć moim cieniutkim sprzętem ze statywu dało się niegdyś wyhaczyć z nieba jasną planetoidę: (4) Vesta (kiedy "przemieszczała" się przez Hiady), o czym pisałem: TUTAJ. Pomny tego, rzuciłem się ochoczo do ponownej analizy (przez te ciągłe chmurwy na niebie człowiek głupieje już do reszty ), a nóż da się wykorzystać te kiepściutkie materiały w tutorialu? Co z tego wynikło czytaj dalej.

Dla przypomnienia pełny kadr z sesji, kiedy ustrzeliłem flarę. Bortle 8, Księżyc w pełni, podnosząca się mgła i nadciągające cirrusy! :nerves: :

Obecnie zasymulowałem w Stellarium obszar z moich fotek, konkretnie spory fragment gwiazdozbioru zodiakalnego Wodnika (z prawej strony Jowisza, przebywającego obecnie przy granicy Ryb / Wodnika) z wizualizacją pozycji asteroid. Na poniższym zrzucie ekranowym widać jak wiele asteroid się tutaj szwenda, a to tylko te z pierwszych 40 tys, jakie mam zainstalowane w Stellarium (pisałem o tym wcześniej):

... większość to słabe obiekty o jasności gorszej niż 10 mag, a jednak wpadła w kadr mojego kompakcika, jak przysłowiowa śliwka w kompot, jedna z jaśniejszych planetoid (jasność po ekstynkcji 9,23 mag:

(3) Juno, MPC baza, JPL diagram orbity on-line

... nie wspominając o Neptunie, który nie jest obiektem trudnym do upolowania (aktualnie: 7,96 mag po ekstynkcji).

WYJAŚNIENIE

- Dobrze mieć zainstalowane wszystkie katalogi z gwiazdami, co robimy: F2 (Okno konfiguracji) -> zakładka Dodatki - w dolnym panelu -> Aktualizacje katalogu gwiazd (instalujemy wszystkie do 19 mag).

- Wskazana jest praca na dwóch monitorach (ja już nie wyobrażam sobie innej opcji), choć na jednym da się, ale jest to mocno niewygodne!

- Aby ułatwić sobie robotę warto ustawić w Stellarium na daną chwilę widok nieba z gwiazdami tak, aby przypominał nasze aktualnie analizowane fotki. Robimy to w następujący sposób.

2./ Klawisz F4 na klawiaturze (Okno ustawień i widoku nieba) -> zakładka z ikonką: Niebo -> w panelu Gwiazdy (zaznaczyć) ustawiamy tak parametry:

Skala bezwzględna

Skala względna

Ograniczenie wielkości gwiazdowej (zaznaczyć)

... żeby gwiazdy na wizualizacji były zbliżone wyglądem do gwiazd utrwalonych na fotach (przykład wyżej).

Cdn.

Pozdrawiam,

Jurek.

Edytowane 2 Grudnia 2022 przez suchyy

Tuvoc · 2 Grudnia 2022

W dniu 22.11.2022 o 22:46, suchyy napisał:

PROŚBA do czytających wątek!

Nie robimy wpisów typu:

-" ...o jak fajnie, że ten wątek powstał",

-"klawy/do kitu tutorial",

-"... a ja używam Cartes du Ciel (czy inny), jest lepszy od Stellarium"

No dobrze, to nie będę dziękować i chwalić

6 godzin temu, suchyy napisał:

Ponieważ nie ma chętnych do podrzucenia ciekawego materiału (mam nadzieję, że na razie)

Jak to nie ma Co potrzebujesz?

suchyy · 2 Grudnia 2022

7 godzin temu, Tuvoc napisał:

No dobrze, to nie będę dziękować i chwalić

Jak to nie ma Co potrzebujesz?

Mirek, nie chodzi o to by specjalnie strzelać fotki dla mnie, ale jeśli palicie DSy w okolicach bliskich ekliptyki, gdzie jest szansa na złapanie asteroid, to fajnie byłoby, gdybyście podrzucili od czasu do czasu ze dwie klatki (niezdewastowane pod kątem obiektów w ruchu) z początku i końca sesji. Pliki typu tif, png, ostatecznie jpg przynajmniej kilka mega, żeby było co analizować). Podać dokładnie datę i czas dla każdej klatki z ewentualnymi współrzędnymi miejscówki.

Kontakt w sprawie plików do mnie na PW, żeby nie zaśmiecać głównego wątku pierdołami (pliki wkleić - później po pobraniu do usunięcia, lub podać link do pobrania z chmury)

Pozdrawiam,

Jurek.

Edytowane 2 Grudnia 2022 przez suchyy

suchyy · 17 Grudnia 2022

Dzięki uprzejmości Kolegów:

@diver wątek jest tutaj: Askar FRA500 pierwsze światło: Plejady w pełni Księżyca

i

@dimis wątek jest tutaj: FRA600 First Light. Prosba o opinie

... pozyskałem od każdego po dwie smaczne surówki z początku i końca sesji, a obszar który palili (okolice ekliptyki) jest bogaty w asteroidy. Koledzy przeprowadzali sesje w trudnych warunkach, przy mocno przeszkadzającym Księżycu (więcej w linkach wyżej), a i tak udało się utrwalić na materiałach asteroidy ok. 16 mag jasności (wyraźnie widoczne). Nie ma to jak dobry sprzęt (zazdroszczę!!!)!

Żeby było ciekawiej nadal pozostajemy w Plejadach, od których rozpoczął się tutorial!

W kadr Askara FRA500 wpadła asteroida, nawiedzająca M45:

(910) Anneliese , w bazie JPL, wizualizacja orbitalna JPL, w bazie MPC, wizualizacja orbitalna MPC

Klatka z początku sesji, 10-12-2022, 20:57 (najjaśniejsza w kadrze gwiazda to HIP 17776 / HD 23753 / HL 25, o jasności 5,40 mag):

... i wizualizacja ze Stellarium:

... i dodatkowa wizualizacja ze Stellarium z załączoną funkcją widoku DSO, w tym przypadku M45 (po co, czytaj dalej w Wyjaśnieniach), gwiazda podwójna HL 25 i gwiazdy na lewo od niej w rogu kadru są już poza "widokiem DSO":

Klatka z końca sesji, 11-12-2022, 01:19

... wizualizacja:

WYJAŚNIENIE

Stellarium, jak i wtyczki tworzone przez pasjonatów, obarczone są wieloma błędami (najczęściej literówkami w skryptach, sprawdziłem z ciekawości u źródeł), usuwanymi sukcesywnie w kolejnych wersjach. Aktualizacja obszernych baz danych też nie jest zapewne łatwym do rozwiązania problemem. Należy mieć to na uwadze żeby nie być zaskoczonym np. brakiem jasnych gwiazd w miejscach, gdzie powinny być, a ich wcale tam nie ma, czy niewłaściwą wizualizacją gwiazd, zgodnie z wybranymi ustawieniami. Również utrwalone na foto DSO (szczególnie słabsze), mogą być źle/nie/odtwarzane w Stellarium z różnych względów. Może to przeszkadzać w analizie porównawczej, przy wyszukiwaniu asteroid. W razie wątpliwości zawsze można porównać widok gwiazd i DSO w Stellarium z bazą SIMBAD, Gaia EDR3, 2MASS korzystając np. z Aladin Lite on-line (nie trzeba nic instalować na kompie). W Stellarium może być pomocna także opcja wyświetlania DSO (oryginalne fotki DSO nałożone na wizualizację gwiazd), szczególnie kiedy robimy analizę w pobliżu obiektów głębokiego nieba. Przykład powyżej (przeanalizujcie pierwszą fotę od @diver i pod nią dwa zrzuty wizualizacji ze Stellarium).

Dla wyświetlania DSO (w tle) warto zainstalować w dolnym pasku ikonkę szybkiego uruchamiania opcji. Robimy to tak:

F2 (Okno konfiguracji) -> Konfiguracja, zakładka Dodatki w Pokaż dodatkowe przyciski zaznaczamy kwadracik przy Nebula Background (nadal nie jest przetłumaczone)

Po takiej operacji w dolnym pasku pojawi się nowa ikonka (coś jak obrazki DSO złożone w talię kart). Kliknięcie ikonki załącza/wyłącza podgląd DSO.

Bardzo ważne jest również przy analizach porównawczych odpowiednie zrotowanie widoku gwiazd na fotach i wizualizacji, aby były w przybliżeniu zgodne, co znacznie ułatwia robotę. Niestety wielu Kolegów lubuje się w "wywracaniu" DSO na rozmaite sposoby z różnych względów (artystycznych, czy setupowych)! O tym porozmawiamy następnym razem, jak obrobię materiały otrzymane od Kolegi @dimis. Dodam tylko, że dwa dni później palenie M45 przez Kolegę @dimis ujawniło dodatkową asteroidę, która w międzyczasie zdążyła "wskoczyć" do Plejad.

Spis źródeł:

https://pl.wikipedia.org/wiki/(910)_Anneliese

https://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_planetoid_1–1000

https://ssd.jpl.nasa.gov/tools/sbdb_lookup.html#/?sstr=910

https://ssd.jpl.nasa.gov/tools/sbdb_lookup.html#/?sstr=910&view=VOP

http://www.minorplanetcenter.net/db_search/show_object?object_id=910

https://minorplanetcenter.net//db_search/show_orbit?utf8=✓&number=910&designation=&name=Anneliese&epoch=2023-02-25.0&peri=207.8302748&m=178.65124&node=49.7930823&incl=9.2154583&e=0.156111406&a=2.922791339445453&commit=Interactive+Orbit+Sketch

Cdn.

Pozdrawiam,

Jurek.

Edytowane 18 Grudnia 2022 przez suchyy