Mariusz Świętnicki

Obserwacje przeciwblasku zodiakalnego kojarzą nam się z najciemniejszymi rejonami świata. Są jednak w Polsce miejsca, z których jeszcze ta niezwykle słaba poświata jest widoczna. Mowa tutaj o paśmie Beskidu Niskiego i Bieszczadów. Przeciwblask jest w istocie światłem słonecznym rozproszonym przez małe drobiny międzyplanetarnego pyłu. Znajduje się zawsze po przeciwnej stronie nieba niż Słońce i jest strukturą nieporównywalnie trudniejszą w obserwacji niż światło zodiakalne. Wymaga doskonałej przejrzystości, bezksiężycowego i wolnego od LP nieba. Jest także czuły na airglow, który niestety w czasie tej sesji był bardzo aktywny, stąd też obróbka materiału poszła dość agresywna drogą. Myślę, że jednym z najlepszych okresów do jego obserwacji  jest październik. Przebywa on wówczas na pograniczu gwiazdozbiorów Ryb i Barana, świecąc o północy 50° nad horyzontem w rejonie odległym od Drogi Mlecznej i innych jasnych obiektów. Obserwacje przeciwblasku z roku na rok są niestety coraz trudniejsze, ze względu na olbrzymie i w wielu przypadkach bezmyślne zanieczyszczanie nocnego środowiska Beskidów i Bieszczadów sztucznym światłem. Parametry:2021.10-11.31-01.23:06-00:51CSE. Samyang 2.8/14+N.D610mod.Exp.42x120sek. i 1x240sek., na nieruchomym aparacie - dla horyzontu. Lipowiec w Beskidzie Niskim.

Kometa 81P/Wild 2 przecięta śladem meteoru. To subtelne maleństwo o jasności 12.5mg przebywa obecnie na porannym niebie, świecąc na tle efektownych obszarów Drogi Mlecznej w Wężowniku. Temat raczej trudny. Fotografowane pole znajdowało się zaledwie 15° nad horyzontem, w lekko zamglonym powietrzu i przy aktywnym airglow a okno fotograficzne trwało niewiele ponad godzinę. Parametry:2023.03.01.03:17-04:43CSE. Samyang 2/135,(f2,8) + N.D610mod + SW-SA. Exp.40x120sek. ISO1600.Chyrowa/Mszana, Beskid Niski.

6 lutego doszło do niebywałego spotkania komet C/2022 E3 ZTF i C/2022 U2 Atlas. Wielokrotnie miałem już okazję fotografowania dwóch komet w jednym kadrze, ale nigdy w tak bliskiej odległości kątowej. Tej nocy, o dziwo pogoda dopisała...,  lecz nie ma róży bez kolców, gdyż obserwacje mocno utrudnił blask Księżyca w fazie 25 godzin po pełni. Mimo wszystko, coś tam udało się wyciągnąć z jasnego tła nieba. Pozycja komet na fotografii odpowiada godzinie 20:56CSE, kiedy odległość kątowa między nimi wynosiła 17,7'. W tym czasie C/2022 E3 ZTF,(~5.5mg) odległa była od Ziemi o 49,4 miliona kilometrów a C/2022 U2 Atlas,(~10.0mg) o 88 milionów kilometrów. Parametry: 2023.02.06.20:36-20:56CSE. Newton 205/907+MPCC+N.D610mod. Exp.14x60sek.ISO1600. Zręcin

Kometa C/2022 E3 ZTF w pobliżu jednej z najbardziej znanych galaktyk nieba północnego, czyli M-101 "Wiatraczek". W czasie fotografowania, odległość kątowa pomiędzy kometą a galaktyką wynosiła 11°.  Parametry:2023.01.23.22:56-23:20CSE. Samyang 2/135,(f2,8) + N.D610mod + SW-SA. Exp.11x120sek. ISO1600. Vladiča, Słowacja.

W ostatnim czasie niemal całą Europę szczelnie zakrywały chmury. Jednak nad wschodnią Słowacją, częścią Węgier i Rumunii rozbudowało się coś małego, dziwnie stabilnego i gwarantującego świetne warunki obserwacyjne. Żal było nie skorzystać z takiej okazji i po przejechaniu zaledwie 50 kilometrów wjechaliśmy pod bezchmurne, pięknie rozgwieżdżone niebo, w terenie o bardzo niskim LP, (wioska Vladiča, w północno - wschodniej Słowacji). Celem sesji była widoczna już gołym okiem kometa C/2022 E3 ZTF. W okolicy 23 stycznia Ziemia przecięła płaszczyznę jej orbity, co dawało szansę na pojawienie się efektownego antywarkocza komety. Po ustawieniu na nią lornetki 25x100 okazało się że ów antywarkocz jest widoczny, co potwierdziła pierwsza fotografia wykonana na sesji. We wszystkich lornetkach doskonale widoczny był jej główny warkocz pyłowy. Wielka szkoda, że po 21 stycznia nastąpił wyraźny spadek aktywności warkocza gazowego, który na fotografii wykonanej przez Mitsunori Tsumure, 19 stycznia osiągną ponad 10° długości. Jasność komety, metodą Bobrovnikoffa oceniłem na 5.3mg.(B10x50), DC=5,(B25x100) a komę na 11',(B10x50). Sesję wykonałem wspólnie z Piotrkiem Guzikiem - specjalistą od komet, który swoją lornetę 25x100 wycelował jeszcze na na trzy inne komety: C/2022 A2 Panstarrs, C/2022 U2 Atlas i C/2020 V2 ZTF. Fotografia przedstawia C/2022 E3 ZTF z antywarkoczem. Parametry:2023.01.23.22:12-22:37CSE. Samyang 2/135,(f2,8) + N.D610mod + SW-SA. Exp.11x120sek. ISO1600. Vladiča, Słowacja.

W czasie przelotu komety C/2020 F3 Neowise udało mi się wykonać całkiem sporą dokumentację fotograficzną tego pięknego, kosmicznego spektaklu. Jak się okazało, na dysku znajduje się jeszcze wiele niepublikowanych zdjęć z tamtych sesji obserwacyjnych.  O..., coś takiego wykopałem. Parametry: 2020.07.13.00:02CWE. Samyang 2/135,(f2.8)+N.D610mod+SW-SA.Exp.1x50sek.ISO400. Wola Piotrowa w Beskidzie Niskim.    

W okolicy 23 stycznia z dużym prawdopodobieństwem może pojawić się antywarkocz przy komecie C/2022 E3 ZTF. Oby w tym okresie aura bardziej łaskawą się okazała. Poniżej obrazy komety C/2009 P1 Garradd z ładnie widocznym antywarkoczem - to ten szeroki, na lewo w dół od głowy, natomiast warkocz główny - to szpikulec odchodzący w prawo. Uzyskałem je w 2012 roku, w awaryjnym trybie pracy montażu teleskopu, przy manualnym prowadzeniu :). Lewa, górna fotografia składa się z ośmiu ekspozycji wykonanych w przedziale czasowym 28 minut, pokazuje ruch własny komety. Trzy pozostałe obrazy, to jedna 240 sekundowa ekspozycja, w różnych kalibracjach. Parametry: 2012.03.01.00:51-01:19CSE. Newton 205/907+MPCC+N.D300. ISO1600. Zręcin  

Kometa C/2022 A2 Panstarrs jest kolejnym stosunkowo jasnym,( ok.9.5mg) przybyszem z mrocznych peryferii Układu Słonecznego, dostępnym do obserwacji na naszym niebie. Aktualnie przebywa w Smoku i jest obiektem niezachodzącym a najlepsze warunki do jej obserwacji mamy nad ranem. Przez peryhelium przejdzie 18 lutego i prawdopodobnie pozostanie obiektem widocznym w większych lornetkach. Fotografia powstała w trudnych warunkach obserwacyjnych. Niebo pokrywał cirrus, który dał efekt halo wokół jaśniejszych gwiazd. Parametry: 2023.01.03.05:20-05:34CSE.Samyang 2/135,(f2,8) + N.D610mod + SW-SA. Exp.10x60sek. ISO1600. Zręcin