juram

za tydzień zaplanowano sformowanie kołowej orbity roboczej na wysokości - 50km.

Takie były moje oczekiwania, gdyż z godnie ze scenariuszem misji miało to nastąpić 60 dni od daty startu LRO. Obecnie pojawił się komunikat, w którym określono datę zakończenia fazy testowej i przejścia na orbitę roboczą - 15 September (Wrzesień)b.r. Cóż, ten miesiąc oczekiwania zleci jak z bata.

http://lroupdate.blogspot.com/

Jak wiadomo, załoga LM "ORION" wyprawy Apollo 16 - John Young i Charles Duke, po dotarciu pojazdem LRV (EVA-3)do krateru "North Ray", natknęła się na odłamek skalny wielkości domu - stąd jego nazwa "HOUSE ROCK".

Tę skałę o długości ok. 25 metrów widać na zdjęciu z automatycznej kamery panoramicznej, wykonanym z orbity z pokładu CSM "Casper".

Znacznie dokładniej widać ją na zdjęciu z kamery NAC satelity LRO, gdzie znajduje się na granicy cienia przy przeciwstawnym oświetleniu.

Ps. W najbliższych godzinach można oczekiwać nowej porcji zdjęć z LRO.

http://twitter.com/LRO_NASA

Od dzisiejszego wieczora LRO przez kolejnych 5 dni ponownie będzie przelatywał nad miejscami, gdzie znajdują się pozostałości wypraw Apollo. Obecnie orbita sondy przebiega w odległości ok. 37-38 stopni na zachód od terminatora, zatem Słońce będzie oświetlać teren pod znacznie wyższym czyli mniej korzystnym kątem, niż to miało miejsce w Lipcu.

Czy zdjęcia miejsc lądowania będą powtórzone, nie wiadomo, natomiast za tydzień zaplanowano sformowanie kołowej orbity roboczej na wysokości - 50km.

Najnowsze zdjęcie z galerii LROC przedstawia wschodni brzeg wału krateru BURG. W zbliżeniu, na fragmencie stromego zbocza widać nagromadzony w zagłębieniach rumosz skalny, który zsunął się ze szczytu wału. Miejscami przykrywają go podłużne pasma drobniejszego materiału - prawdopodobnie pyłu.Jest to pierwsze tego typu znalezisko na Księżycu.

http://wms.lroc.asu.edu/lroc_browse/view/nacl00000e09

Powrót z powierzchni Księżyca LM "Antares" był filmowany kamerą 16mm z prawego okna kabiny. Kilka sekund po starcie w polu widzenia kamery ukazał się obszar, widoczny na zdjęciu. Traf chciał, że uwiecznione zostały ślady które wydeptali A.Shepard i E. Mitchell, lecz podstawa statku LM w kadrze się nie zmieściła. Szkoda!.

Kamery satelity LRO zdołały uchwycić cały teren lądowiska i można było skonfrontować obydwa zdjęcia, nakładając je na siebie.

Jak widać, zgodność jest zupełna.

Tuż po lądowaniu statku LM "FALCON" (Apollo 15) fotografowano to miejsce kamerą panoramiczną z rozdzielczością jednego metra. Słońce oświetla teren od wschodu (z prawej strony)

Białą linia obrysowałem obszar widoczny na drugim zdjęciu, wykonanym tuż po starcie kabiny powrotnej. Są to kadry filmu, kręconego z prawego okna LM ascent module.

Ten sam obszar zaznaczyłem dla porównania na najnowszym zdjęciu z LRO. Teren oświetlony jest z przeciwnej strony.

Gwoli przypomnienia - tak oto wyglądały pozostawione na powierzchni Księżyca trzy ostatnie moduły lądowania statków LM, tuż po starcie załóg w kabinach powrotnych. Są to obrazy telewizyjne, transmitowane zdalnie z kamer, zainstalowanych na pojazdach LRV.

Ciekawe porównanie najnowszego zdjęcia lądowiska LM "ORION" z mozaiką zdjęć wykonaną z okna kabiny w drodze powrotnej. W tamtej chwili Słońce stało znacznie wyżej, dlatego nierówności terenu są słabo zaznaczone, za to uwidoczniły się ciemniejsze ślady odciśnięte kołami pojazdu LRV, który również widać.

Z tego wnioskuję, że subtelne ślady wydeptane przez astronautów i rozjeżdżone pojazdami LRV, powinny być lepiej widoczne przy obniżonej orbicie LRO i wysokim Słońcu, ponieważ zruszony grunt ma niższe albedo.

Podobną składankę wykonałem na zdjęciu lądowiska LM "ORION" (Apollo 16).

Na zdjęcie lądowiska LM "CHALLENGER" w dolinie Taurus-Littrow (Apollo 17), nałożyłem mapę sytuacyjną, na której zaznaczono położenie zestawu instrumentów ALSEP, pojazdu LRV oraz kilku charakterystycznych głazów.

Jeśli rzeczywiście leży na gruncie, tym łatwiej będzie ją dostrzec na dokładniejszych zdjęciach; pod warunkiem, że będą wykonane przy wysokim Słońcu. Wbitej w grunt flagi nie widać, tylko jej cień.

Dobra robota art69! Sporo kamulców leży w malowniczej Dolinie Taurus-Littrow.

Pragnę na moment wrócić do zdjęcia "BAZY SPOKOJU", na którym widać podstawę LM "EAGLE". Nałożyłem na to zdjęcie narysowaną ręcznie szczegółową mapę plastyczną z zaznaczonymi elementami zestawu naukowego ALSEP. Jak widać, stara mapa dobrze zgadza się z aktualnym zdjęciem.

Na powierzchni sytuacja zapewne wygląda tak, jak na tym edytowanym zdjęciu AS11-40-5950.

Ślady pozostawione na zboczu NORTH MASSIF przez toczące się głazy, widać na zdjęciach które wykonali na powierzchni astronauci wyprawy Apollo 17 - E. CERNAN i H. SCHMITT. Te same ślady uchwyciła kamera satelity LRO.

Miejsce lądowania LM "Eagle" wyprawy Apollo 11 było fotografowane w latach 1966-1967 przez kamery satelitów Lunar Orbiter i dziś możemy je porównać ze zdjęciem uzyskanym z kamery NAC satelity LRO. Zdjęcie "Bazy Spokoju" kamerą satelity LO-5 zostało wykonane po wschodzie Słońca (wysokość nad horyzontem - 27.5 stopni) z wysokości 98.3km. LRO sfotografował tę okolicę 12 Lipca 2009 przed zachodem Słońca (wysokość nad horyzontem - 10 stopni) z wysokości 114km.

Przeciwstawne oświetlenie do pewnego stopnia zmienia wygląd nierówności na powierzchni, lecz punkt lądowania łatwo odnaleźć po dwóch charakterystycznych kraterach, nad którymi LM przelatywał i które są również widoczne na kolorowym filmie, nakręconym z okna statku podczas lądowania (chodzi o kratery WEST i LITTLE WEST).

Na najnowszym zdjęciu z LRO stopień lądujący LM rzuca długi cień, który z powodu prześwitu nad gruntem, jest zwężony. Rozdzielczość zdjęcia - 1.14m/piksel nie pozwala dostrzec zbyt wielu elementów pozostawionych na powierzchni i oprócz samej lawety, nieco na południe dostrzegam wąski cień, rzucany przez baterie pasywnego sejsmometru (PS).

Bez wątpienia, z dwukrotnie niższej wysokości powinniśmy zobaczyć retroreflektor do pomiarów laserowych oraz ślady wędrówki Armstronga i Aldrina.

Są pierwsze fotki lądowisk Apollo 11, 14, 15, 16 i 17. Wyższa rozdzielczość szczegółów będzie osiągalna dopiero na orbicie roboczej - 50km.

http://www.nasa.gov/mission_pages/LRO/multimedia/lroimages/apollosites.html

Jutro na specjalnym brifingu zostaną opublikowane pierwsze zdjęcia lądowisk programu Apollo, uzyskane kamerami sondy LRO.

http://www.nasa.gov/home/hqnews/2009/jul/HQ_M09-133_LRO_Apollo_sites.html

Zostawcie dyskusje polityczne dla czytelników onetu czy wp. Oddzielcie powojenną działalność inżyniera von Brauna w USA od przynależności do NSDAP w okresie II wojny.

Ps: Swego czasu w kwartalniku "ASTRONAUTYKA" przeczytałem, że babka Wehrnera von Braun była Polką.

Są pierwsze obrazy Księżyca z kamery NAC! Zgodnie z oczekiwaniami, widzimy niezwykle plastyczne szczegóły powierzchni z racji, że LRO przelatuje wzdłuż linii terminatora.

Szczegóły w linku:

http://lroc.sese.asu.edu/news/?archives/62-First-LROC-Images!.html

Fajna stronka dla każdego, kto zna topografie Łysego i potrzebuje szybko rzucić okiem jakiś obszar. Mapa jest przedstawiona w postaci wnętrza kuli (taki globus inaczej). Bardzo sprawnie to działa, szkoda tylko, że na siatce brak współrzędnych a i nazewnictwo by się przydało. Miłej zabawy kursorem.

http://www.footootjes.nl/Astrophotography_...grid_flash.html

Przed kilkunastoma minutami LRO po raz pierwszy przeleciał nad miejscem lądowania LM "Eagle" wyprawy Apollo 11, położonym na południowym skraju MARE TRANQUILLITATIS. To informacja wyłącznie okazjonalna, jako że za trzy tygodnie minie 40 lat od tamtego, przełomowego w dziejach astronautyki wydarzenia. Ponieważ orbita LRO jest biegunowa, ponowny przelot nad tym miejscem zdarzy się dopiero za miesiąc. Aktualne położenie sondy można śledzić na stronie:

http://lroc.sese.asu.edu/whereislro/

Pozycja LRO na dany moment jest wyróżniona pulsującym krążkiem. Kolor czerwony oznacza kolejne nadchodzące pozycje. W prostokącikach podany jest czas (GMT), natomiast w opcjach dodatkowych można uzyskać dane o współrzędnych.

Zdecydowałem się zgłosić propozycję celu dla kamer NAC sondy LRO! Wybrałem stromy uskok położony na południowym brzegu LACUS MORTIS, będący przedłużeniem szczeliny RIMA BURG II. Teren wokół uskoku wydaje się być ciemniejszy niż okoliczna równina, być może ma to jakiś związek z emisją gazów. Czy propozycja będzie zaakceptowana, pokaże czas.

Dziś o 8:34 EDT (14:23 naszego czasu) wykonano "Burn" nr. 5, który trwał 230,8s i spowodował przejście z dotychczasowej orbity kołowej 200km x 200km na eliptyczną o wysokości 31km x 199km i inklinacji 90.2 stopnia. Manewr ten wymagał zmiany prędkości o 36m/s. Jest to przejściowa orbita, na której od jutra rozpocznie się drobiazgowa procedura testowania i kalibracji instrumentów sondy. Jej zakończenie przewidziano na połowę Sierpnia, po czym LRO zostanie wprowadzony na roboczą orbitę kołową na wysokości 50km. Jak wieść niesie, pierwsze testowe obrazy powierzchni Księżyca mogą się pojawić za tydzień.

Dwa pojazdy Łunochod powinny być łatwym celem dla kamer NAC. Ich lokalizacja jest dość dokładnie określona na mapach terenu, które wykreślono na podstawie przesyłanych z ich pokładu obrazów telewizyjnych. Zapewne widoczne będą ślady ich zawilej marszruty w postaci cienkiej linii, ponadto, na pewno da się zlokalizować większe od Łunochodów lawety lądujące z rozłożonymi rampami zjazdowymi.

Znacznie trudniej będzie odszukać np. aparat lądujący ŁUNA-9, którego niewielkie rozmiary (średnica 0.6m) będą na granicy rozdzielczości, dlatego pomocne będzie odszukanie w ich pobliżu odrzucanego zespołu napędowego o rozmiarach 0.9x2.1m.

W każdym razie, należy odszukać niewielki wycinek powierzchni ukształtowany tak jak na rysunku, opracowanym przez. Ph. Stooke.

German Aerospace Center (Oberhausen) wzbogaciło się o nadmuchiwany globus Księżyca o rekordowej średnicy - 25m, do wykonania którego wykorzystano zdjęcia z sondy CLEMENTINE. Robi wrażenie.

Dalsze szczegóły w linku:

http://www.dlr.de/en/desktopdefault.aspx/t...972_read-16591/

Bez obaw. Właśnie dlatego przewidziano możliwość zgłaszania nowych celów dla kamer LRO. W tej witrynie można zgłosić do 5 propozycji dziennie, pod warunkiem, że naukowo uzasadni się potrzebę sfotografowania proponowanego obszaru. Zastrzeżono możliwość odmowy propozycji, bez podania powodów. Niezłe!