juram

W oparciu o dane wysokościowe, stale napływające z pokładu satelity LRO (chodzi o przyrząd Lunar Orbiter Laser Altimeter - LOLA), gromadzone w zasobach Planetary Data Systems (PDS), powstaje globalna, trójwymiarowa mapa Księżyca, ukazująca rzeczywistą topografię jego powierzchni. Dzięki niej, możemy dostrzec na Księżycu formy terenu dotychczas niewidoczne z powodu braku jednolitego i dokładnego poziomu odniesienia. Mapa topograficzna jest wygenerowana w umownych kolorach od bieli (maksymalna wysokość wzniesień) do czerni (najniższe depresje) z pośrednią gamą barw, odpowiadających poszczególnym poziomom elewacji terenu. Efekt jest niezwykły, ukazujący Księżyc we właściwych proporcjach i jednolitej skali. Najdobitniej widać to na mapach cieniowanych dużych obszarów. Fantastycznie kolorowe, trójwymiarowe obrazy globu Księżyca wygenerowane przez multiplatformę CELESTIA, można zobaczyć lub wygenerować samemu. Odpowiednie informację znajdziecie na stronie: http://imbrium.mit.edu/EXTRAS/CELESTIA/

Piękna fotomapa misternie złożona z obrazów LRO WAC. Chciałbym mieć ją na ścianie w rozmiarach 100x100cm, pod warunkiem, że dodano by siatkę współrzędnych i nazwy tworów.

http://lroc.sese.asu.edu/

Natknąłem się ostatnio na struktury pierścieniowe, na obszarze MARE TRANQUILLITATIS, które mogą mieć związek z podpowierzchniową aktywnością wulkaniczną, istniejącą w okresie tworzenia się pokryw lawowych. Są to wąskie, regularnie koliste zagłębienia terenu o zamkniętym obwodzie. Obok jednego z tych obiektów widnieje okazałe zapadlisko-studnia ("lava tube").

Kolejny, czwarty przykład zerodowanej powierzchni, morfologicznie podobnej do obiektów "INA", "HYGINUS" i MARE VAPORUM. Znalazłem je na obszarze MARE TRANQUILLITATIS". Obiekty łatwo samemu odszukać na stronie LROC Image Search po numerach kodowych zdjęcia. Wystarczy je wpisać w pierwszej białej rubryce na górze strony (product ID), następnie kliknąć okienko "search" na dole po lewej:

http://wms.lroc.asu.edu/lroc/search

Znacznie więcej panoram z misji Łunochod-1 i 2 znajdziesz pod linkami:

http://www.planetology.ru/panoramas/lunokhod1.php?language=english

http://www.planetology.ru/panoramas/lunokhod2.php?language=english

Ponadto polecam jeszcze:

http://planetology.ru/panoramas/materials.php?language=english

Życzę owocnego oglądania.

25 lat po katastrofie wahadłowca CHALLENGER w szczególny sposób upamiętniono siedmioro tragicznie zmarłych astronautów. Nazwiskami: Scobee, Smith, McAuliffe, Resnik, Jarvis, McNair i Onizuka nazwano kratery położone we wnętrzu krateru APOLLO (524km średnicy), który z kolei leży w centrum ogromnej depresji AITKEN BASIN na niewidocznej z Ziemi półkuli Księżyca.

http://wms.lroc.asu.edu/lroc_browse/view/challenger

http://lroc.sese.asu.edu/

Ciekawym przykładem, potwierdzający zaleganie na powierzchni księżycowych mórz warstw osadów o zróżnicowanym albedo, jest niewielki krater (2km), położony wewnątrz krateru DAGUERRE, na MARE NECTARIS. DAGUERRE K otoczony jest jasnym wachlarzem materiału, wyrzuconego z głębszych warstw. Wachlarz jasnych osadów wyrzutowych o kącie rozwarcia ~270 stopni zalega w kierunkach WNE, od południa widzimy nienaruszoną, grubą warstwę ciemnego materiału, który zsunął się do wnętrza krateru w postaci skalnego gruzu. Świadczy to o tym, że ciało kosmiczne które utworzyło ten krater, prawdopodobnie nadleciało ukośnie z kierunku południowego. Pierwsze bliskie ujęcie tego krateru uzyskano kamerą panoramiczną wyprawy Apollo 16 latem 1972r.

Nieco dalej na wschód o tego miejsca, znajduje się mniejszy krater, o podobnej morfologii.

Użytkownikom ASTROPOLIS i czytelnikom "Bliskiego Księżyca" nowych księżycowych wrażeń w nadchodzącym roku - życzy i pozdrawia - Juram.

Ciekawym przykładem erozji są kratero-podobne depresje ze śladami osuwisk i odsłonięciami jaśniejszych warstw osadów wewnątrz. Prawdopodobną przyczyną powstania osuwisk, mogą być lokalne wstrząsy gruntu.

Ostatniego dnia mijającego roku mam okazję przybliżyć rzadki rodzaj kraterów o specyficznej - koncentrycznej budowie. Z grubsza rzecz biorąc, wyglądają one jak dwa kratery w jednym. Typowym dla tej grupy reprezentantem jest krater HESIODUS A, położony na południowym skraju MARE NUBIUM. Podobnych tworów jest na Księżycu więcej, choć osobiście znalazłem ich na szczegółowych zdjęciach nie więcej niż dziesięć. Twory te nie przypominają kraterów uderzeniowych a zaokrąglone, obwałowanie koncentrycznych wałów skłania do przypuszczeń o ich wulkanicznym pochodzeniu.

19 grudnia też zauważyłem to "zjawisko"!

Co jakiś czas przeglądam zasoby LROC pod kątem nowych ujęć lądowisk Apollo. Dziś przedstawiam kolejną porcję zdjęć miejsca, gdzie spoczywa podstawa lądownika LM "INTREPID" wyprawy APOLLO 12. Pierwsze zdjęcie z 22 czerwca 2010 zostało wykonane w identycznym oświetleniu jak te, które istniało tuż po lądowaniu modułu LM. Wówczas z lewego okna dowódcy statku widać było wystający z zacienionego zbocza krateru maszt bezzałogowego lądownika SURVEYOR 3. Ponadto, na zdjęciu z LROC widać cienie statku, flagi i anteny.

Drugie zdjęcie z 5 lipca 2010 wykonane przy zachodzącym Słońcu i cienie ścielą się w przeciwną stronę. Na trzeciej fotografii wykonanej 1 sierpnia 2010, mimo wysokiego Słońca, cienie pozostawionych na lądowisku elementów są dobrze widoczne. Czwarte ujęcie wykonane dokładnie miesiąc później (29 sierpnia 2010) obejmuje niemal cały obszar wędrówki, która odbyli Conrad i Bean. Zwracam uwagę na południowy odcinek śladów wydeptanych przez astronautów, tuz przed dojściem do wału krateru SURVEYOR. Ślady mają postać jednej, pogrubionej linii. Na tym odcinku Conrad i Bean szli blisko siebie,połączeni krótka liną, na wypadek gdyby wewnętrzne zbocze krateru okazało się strome i luźne. Lina miała ich zabezpieczyć przed upadkiem ze zbocza.

Opublikowano nowe zdjęcie lawowej studni w obszarze "MARIUS HILLS". Tym razem widzimy ten twór z ukosa, dzięki czemu dostrzegalne jest uwarstwienie pokładów lawy oraz początek tunelu lawowego, częściowo zasypanego skalnym gruzem.Dla przypomnienia dodaję wcześniejsze ujęcie z góry.

Wracam na krótko do wyjątkowego obiektu na Księżycu, jakim bez wątpienia jest "INA". W szerszym ujęciu, okoliczny teren nie ujawnia jakichś szczególnych cech wyróżniających. Leży on na wschodnim stoku Apeninów, pośród niewysokich, łagodnych wzniesień. Nieregularnej formy bąble znajdują się poniżej otaczającego terenu a ich albedo jest podobne. Cechą wyróżniającą strukturę bąbli są liczne kraterowe zagłębienia, być może zastygłe ślady odgazowania pod wpływem wyższej temperatury podłoża. Szczególną fakturę bąbli uwidocznia zdjęcie wykonane przy niskim, zachodzącym Słońcu.

Znalazłem kilka ciekawych zdjęć z chińskiej sondy Change-2, aktualnie działającej na biegunowej orbicie wokół Księżyca. Zdjęcia ukazują północne obrzeża Mare Imbrium z kraterem PLATO oraz SINUS IRIDUM. Kolorowy model topografii obszaru SINUS IRIDUM powstał w oparciu o laserowe pomiary altimetryczne.

Dla utrwalenia wyglądu miejsca lądowania Apollo 11 - kolejne trzy ujęcia tego obszaru Mare Tranquillitatis w szerszym ujęciu z kamer WAC i NAC.

Czas znowu przybliżyć Księżyc!

W lipcu tego roku LRO dwukrotnie przelatywał nad lądowiskiem Apollo 11 i wykonał po dwie pary zdjęć kamerami NAC. Pierwsze wykonane 2 lipca przy średniej wysokości Słońca, jest podobne do wcześniejszych - mało urozmaicona powierzchnia z kilkoma charakterystycznymi kraterami. 29 lipca LRO przesłał zdjęcia wykonane przy rekordowo niskim położeniu Słońca. Powierzchnia jest ciemna, pełna nierówności i chropowata. Zupełnie nie przypomina tej z pierwszego zdjęcia i oddaje rzeczywisty charakter topografii tego miejsca. Gdyby nie wyjątkowo długi cień podstawy LM "Eagle", miał bym spory problem z jego odnalezieniem.

Po zakończeniu testów kamera Change 2 będzie z pewnością wysyłać całe gigabajty danych, tylko jaką ich częścią chińczycy będą skłonni podzielić się nami?

Z wielką chęcią popatrzę na poprawioną rozdzielczość mozaiki tego obszaru. http://wms.lroc.asu.edu/lroc_browse/view/20101015

No i tu nas zaskoczyli !!!

To, co widać na tej stronie, dorównuje rezultatom Kaguya/Selene i LRO!

http://www.novosti-kosmonavtiki.ru/phpBB2/viewtopic.php?t=11054&start=75

proszę zagłębić się w temat i polegać jedynie na obrazkach.

Znakomite są mozaiki różnych rejonów Księżyca z kamer WAC. To idealny materiał do poznania topografii, ułatwiający wyszukiwanie szczegółowych obrazów z kamer NAC.

Dziś (26 październik)chińska sonda księżycowa CHANGE-2 ma przekształcić swą kołową orbitę 100x100km na eliptyczną na wysokości 100x15km. Periselenium orbity (najniższy jej odcinek) ma przebiegać między 40 i 50 stopniem szerokości północnej, w obszarze Zatoki Tęczy (SINUS IRIDUM). Manewr ten jest standardowy, jeśli chodzi o formowanie orbity przed właściwym podejściem do lądowania. Podobne manewry na podobnej wysokości wykonywały załogowe statki Apollo oraz radzieckie bezzałogowe lądowniki ŁUNA 15-24. CHANGE-2 ma realizować manewry orbitalne pod kątem przyszłych misji aparatów lądujących oraz fotografować wybrane obszary, dla wyboru ewentualnych lądowisk. Obecnie trwa 3-stopniowa faza testów kamery CCD, która z wysokości 100km może obrazować teren z rozdzielczością ok. 6m/piksel a z wysokości 15km osiągnie rozdzielczość ok. 1m/piksel. Ciekawe, czy zobaczymy jakieś fotki TĘCZOWEJ ZATOKI?

Nie wnikam, jakich sposobów użyto dla uzyskania takiej rozdzielczości, lecz efekt jest zadziwiający. Oto kilka skrinów:

Widzieliście to video? Nie? No to zobaczcie, koniecznie na pełnym ekranie. Warto!

http://www.youtube.com/watch?v=VxpfQTpeRts&feature=player_embedded

Tworów podobnych do "INA" i do tych, które pokrywają nieckę krateru "HYGINUS, jest więcej. Kolejny obiekt tego typu znajduje się na wschodnim brzegu "MARE VAPORUM", jakieś 30km na zachód od krateru MANILIUS. W nieregularnym zagłębieniu widać tam kilka "odkrywek" gładkiego terenu, otoczonych grubszą warstwą lawy.Współrzędne miejsca: 15N /6.5E

Na południe od znanego krateru Messier A, położonego na Mare Fecunditatis, znajduje się obszar lawy, pokryty dziwnymi zagłębieniami. Być może, są to ślady erupcji gazów, uwolnionych z głębszych warstw w skutek czego wyrzucone zostały na zewnątrz drobne kamienie i pył a teren wokół kanałów wylotowych osiadł w formie kolistych zagłębień? Zapewne mamy tu do czynienia z jakąś mało znaną formą aktywności wulkanicznej. Współrzędne tego miejsca: 46.55E/2.95S.

Link do zdjęcia: http://wms.lroc.asu.edu/lroc/view_lroc/LRO-L-LROC-3-CDR-V1.0/M113650327LC

Coś dla poszukiwaczy tajemnic "RUPES RECTA". Cały fot z kamery WAC w linku:

http://moonscience.yolasite.com/wac_mosaics6.php