Skocz do zawartości

midimariusz

Społeczność Astropolis
  • Postów

    745
  • Dołączył

  • Ostatnia wizyta

Odpowiedzi opublikowane przez midimariusz

  1. Luneta soczewkowa powinna mieć co najmniej średnicę 70mm, to absolutne minimum. Niestety żaden z przedstawionych przez carconosh sprzętów tego nie spełnia.

     

    Poszukaj 70/700 np.: SkyLux. Cena oscyluje w okolicy 300 zł - może nieco więcej.

  2. Współpraca z teleskopem i aparatem fotograficznym.

     

     

    Możliwość współpracy z teleskopem, w tym z enkoderami to główny powód, dla którego kupiłem ten program.

     

    Konfiguracja Palm + Astromist obsługuje nie tylko teleskopy skomputeryzowane, ale także systemy DSC - obsługujące wszystkie inne systemy teleskopów w tym popularne u nas Synty.

     

    O samym systemie DSC napiszę osobny artykuł, a tutaj zajmę się tylko samą konfiguracją programu.

     

     

    WSPÓŁPRACA Z TELESKOPEM.

     

    Program współpracuje z różnymi montażami. Mamy tutaj do wyboru montaż paralaktyczny, azymutalny oraz azymutalny osadzony na platformie paralaktycznej.

    Rodzaj montażu wybieramy we właściwościach Preferences 2/6 -> Mont Type.

     

    3793d8d2b4d60a89.jpg

     

    Dodatkowo należy wybrać dany system naprowadzania/systemu w Preferences -> 1/6 Scope Drive.

     

    3d239b7a2dd71c9e.jpg

     

    d2b6e0b9ad1cb049.jpg

     

     

     

    Metody Aligmacji.

     

    Są dostępne dwie metody dla Aligmacji.

    Pierwszym z nich jest całkowicie niezależna.

    Astromist dokonuje dostosowanie używając 2 gwiazd, a zatem może zastąpić funkcję dostosowania teleskopem. Możliwe jest dodanie innych gwiazd przy kolejnej aligmacji, uzyskując doskonałą precyzję (teoretycznie błąd mniejszy niż 15 minut). Jest to metoda Alignment 2 Stars.

    Druga metoda wykorzystuje ponowną regulację teleskopem. W tej metodzie dostosowuję się wskazując kilka różnych punktów Niestety precyzja jest mniejsza niż 15 minut. Jest to metoda Alignment N-Stars.

    Jeśli masz montaż Dobsona i używasz enkoderów pierwsza metoda jest wręcz konieczna!

    Druga może byś stosowana do montaży skomputeryzowanych.

     

    Metoda 2-Stars Alignment.

     

    Montaż Azymutalny

     

    Opiszę tutaj współpracę z systemem Digital Settings Circles (DSC) opartym na enkoderach. System taki oprócz samych enkoderów i Palma posiada także układ elektroniczny przetwarzający sygnał z enkoderów do palma.

     

    d113b4277fac8227.jpg

     

    9a1bdee9daf9179e.jpg

     

    W osobnym artykule opiszę dokładnie cały system DSC i jak go sobie zamontować w teleskopie. Obecnie posiadam Syntę 12” o do tego teleskopu mam podłączony taki układ.

     

    Przygotowanie.

     

    Na początku trzeba porządnie ustawić poziom teleskopu. Ja swój montaż Dobsona wyposażyłem dodatkowo w nóżki do mebli kuchennych (Castorama) z regulowaną wysokością oraz dokupiłem niewielką poziomnicę. To bardzo ważne. Nie wypoziomowanie prowadzi do wielkich pomyłek rzędu nawet 20 stopni w naprowadzaniu!

    Proponuję jako pozycję początkowa ustawić teleskop pionowo do zenitu i w kierunku północnym.

     

    Po odpaleniu palma powinno pokazywać w obu osiach po 180 stopni.

    W menu Wizard wybieramy Scope Assistant 64ecbbba74235c34.jpg

     

    I otwiera nam się takie okno:

     

    84df4c22665fa3e4.jpg

     

    W pierwszej kolejności sprawdzamy pacę enkoderów

     

    Przy poruszaniu teleskopem powinny zmieniać się wartości „Encoder Information” w takim zakresie, w jakim ustawiliśmy to w Preferences 1/6

     

    d84a294c84d49fc8.jpg

     

    Jeżeli przy poruszaniu teleskopem z lewej na prawą stronę oraz z dołu do góry zwiększają się wartości w polu „Hor & Elv” to wszystko w porządku.

     

    f9f99b0dd71b7339.jpg

     

    Jeżeli jednak nie - to trzeba zmienić znak w „Preferences 1/6 Encoder Step” na przeciwny, czyli na -8192.

     

     

    Wybieramy z menu górnego Tools -> 2-Star Alignment

     

    7e03d1c5aa5edaf6.jpg

     

    Wybieramy wpierw pierwszą gwiazdę. W dokumentacji pisze, że powinna to być gwiazda polarna. Ja dodam, że musi (!) to być ta gwiazda. Inaczej jest mała dokładność przeliczania.

    Drugą gwiazdę dobieramy w następujący sposób:

    - aby była ta gwiazda najlepiej po przeciwnej stronie nieba, – czyli na południu.

    - dodatkowo nie może to być gwiazda o wysokości powyżej 70

    - nie może to być gwiazda na wysokości gwiazdy polarnej, bo wtedy nie ma różnicy wysokości.

    - nie może to być gwiazda na wysokości poniżej 25 stopni nad horyzontem.

    - najlepiej dobieramy gwiazdę na południu na wysokości powiedzmy około 30 stopni nad horyzontem.

     

    Dobór gwiazd do aligmacji, (czyli przeliczenia systemu) ma kluczowe znaczenie dla dokładności naprowadzania teleskopu.

     

    Podczas obserwacji zauważyłem też, ze system z czasem się „rozjeżdża” i najlepiej, co 40-60 minut profilaktycznie ponowić aligmację. Zajmuje to około 1 minuty.

     

    Postępowanie:

     

    Wybieramy pierwszą gwiazdę. Klikamy „Star 1” pojawia się przez chwilę komunikat „Checking Bright Star”. Pojawia się mapa, na której możemy ręcznie wybrać szukaną gwiazdę.

     

    35850bb7ba3610d6.jpg

     

    Po zakończeniu wybrania wciskamy 9392b7d7bc353729.jpg

     

    W ten sam sposób postępujemy z drugą gwiazdą.

    Po wybraniu tych dwóch gwiazd wybieramy „Align” i program przeliczy aktualną pozycję teleskopu do wyglądu nieba.

    Teraz możemy się cieszyć cyfrowym naprowadzaniem teleskopu!!!

     

     

    Otwieramy mapę nieba. Wystarczy wybrać szukany obiekt i kliknąć na ikonę z teleskopem 64ecbbba74235c34.jpg

     

    Pojawi się okno z naprowadzaniem, w którym trzeba ustawić teleskop tak, aby dwie najniżej położone wartości pokazywały zero.

     

    18eaca1a8f302509.jpg

     

    Zaleca się okular o najdłuższej ogniskowej.

    Zwykle obiekt znajduje się w polu widzenia okularu. Jeśli nie – to trzeba powtórzyć aligację.

     

    Dokładnie to pokazałem na filmie:

     

     

    Dodam jeszcze, że Palm OS z Astromistem może służyć za pilot do skomputeryzowanego teleskopu. Przyciski na PDA posiadają te same funkcje, co oryginalny pilot do sterowania.

     

    26de6eb6434f288bmed.jpg

     

     

    Współpraca z aparatem.

     

    Program posiada narzędzia do współpracy z aparatami Canon DSLR.

    Do komunikacji z aparatem trzeba mieć dedykowany kabel, ewentualnie użyć konwertera Bluetootch.

    Gotowy kabelek można kupić tutaj:

     

    http://www.hapg.org/astrocables.htm

     

    lub wykonać go samemu.

    Schemat połączenia:

     

    d8f303993f48443fmed.jpg

     

    Lub taki:

     

    6a65d991b739df30med.jpg

     

    Przykład połączenia:

     

    1b15ed087e8328dfmed.jpg

     

    Po podłączeniu możemy ustawić w programie podstawowe parametry ekspozycji zdjęcia, czyli ilość zdjęć w sesji, czas, odstęp miedzy zdjęciami oraz czułość w ISO. Zapisywane są także dodatkowe informacje (data, czas) do każdej sesji fotograficznej.

     

    4fdf24235ab95028.jpg

     

     

    Obsługa CCD.

     

    Jedna z funkcji programu służy do współpracy z matrycami CCD.

    Mamy do wyboru z listy rozwijalnej 14 różnych modeli:

     

    162ad837762548a2.jpg

     

    d1c108bade1d53d4.jpg

     

    W oknie ustawiamy podstawowe dane, jak informacje o chipie, teleskopie (ogniskowa) oraz optyce w CCD.

     

    525ba93426539d5emed.jpg

     

     

    Niestety funkcji Camera i CCD osobiście nie sprawdzałem (brak sprzętu).

     

    --------------------------------

    W części 8 – Planowanie i cyfrowe zapiski z obserwacji. Dodatkowe katalogi użytkownika, czyli Astromist „na sterydach”.

  3. I. Komety i Asteroidy.

     

     

    Astromist został zaprojektowany także do wyświetlania danych w postali tabelarycznej i graficznej dotyczących komet i asteroid. Program pokazuje ich pozycję na niebie oraz w Układzie Słonecznym.

     

     

     

    Ephemeris (Efemerydy)

     

    Program pokazuje Efemerydy wybranej Komety lub Asteroidy w postaci tabelarycznej.

     

    caa07f82ab7e0e86.jpg

     

    Po wybraniu znaku zapytania 377fa03989776de8.jpg otrzymujemy dodatkowo informacje

     

    d6c4af714fdeda39med.jpg

     

    Na dole możemy zmienić odstęp czasowy przedstawiania efemeryd obiektu od 1 do 90 dni.

     

    a2be8a83110de1b0med.jpg

     

     

    Best Date (Najlepsze daty)

     

    Astromist pokazuje najlepszą datę do obserwacji każdego z obiektu, Komety i Asteroidy. Pokazuje datę, kiedy dany obiekt jest najjaśniejszy tzn., kiedy odległość miedzy Ziemią, a obiektem jest najmniejsza. Można ustawić odstęp czasowy od 1 do 90 dni.

     

    9f138db8d3b902d4med.jpg

     

     

    Brightest (Najjaśniejsza)

     

    Program pokazuje najlepszą datę do obserwacji z Ziemi Komet i Asteroid. Obliczana jest data, kiedy jest największa jasność danego obiektu. Lista jest sortowana wg jasności obiektu. Można ustawić odstęp czasowy od 1 do 90 dni.

    c39894775388db26med.jpg

     

     

    Solar 3-D View (Widok w 3-D)

     

    Przedstawiany jest trójwymiarowy widok Układu Słonecznego wraz z orbitami Planet i Komety lub Asteroidy. Jest dostępnych sześć różnych powiększeń. Możemy także poruszać się płynnie w trzech osiach układu. Za pomocą przycisków na Plamie możemy zasymulować ruch Komet/Asteroid oraz Planet i przeprowadzić animację.

    Można ustawić odstęp czasowy od 1 do 90 dni.

     

    6147ce6b5f793510med.jpg

     

     

    Sky View (Widok na niebie).

     

    Ta funkcje pozwala zobaczyć aktualną pozycję Komety/Asteroidy na niebie.

     

    Można ustawić odstęp czasowy od 1 do 90 dni.

     

    f5596a633b563832med.jpg

     

    Można dowolnie obracać mapą, a także zmieniać pole widzenia od 0,5 do 180 stopni, co pozwala bardzo precyzyjnie określić miejsce na niebie

     

    557a9340991a85e2med.jpg

     

     

    Data (Dane)

     

    Opcja to pozwala zmienić parametry orbity Komety lub Asteroidy. Dostępna wyłącznie w wersji zarejestrowanej. Można także ręcznie wprowadzić dane nowego obiektu.

    Po modyfikacji należy koniecznie zapisać zmiany!

     

    9165dddd10952176med.jpg

     

     

     

    II. Aktualizacja Komet i Asteroid.

     

     

    Astromist umożliwia aktualizację baz danych. Dotyczy to Asteroid i Komet, ale nie tylko.

    Aktualizacja polega na podmianie oryginalnego pliku z danymi na plik, który sami sobie skompilować. Ja przygotowałem wcześniej aktualizację i pod koniec artykułu podam stronę, z której będzie można je ściągnąć.

     

     

    Asteroidy

     

    Strona do bazy asteroid:

    http://www.cfa.harvard.edu/iau/Ephemerides/Bright/2009/Soft00Bright.txt

     

    pojawia się plik tekstowy z aktualną zawartością asteroid.

     

    aaa1dcc349774686med.jpg

     

    Kopiujemy całą zawartość i zapisujemy do pliku tekstowego. Nadajemy mu koniecznie nazwę:

    Comet_list.txt

     

    Następnie wchodzimy na stronę z kometami:

    http://www.minorplanetcenter.org/iau/Ephemerides/Comets/Soft00Cmt.txt

     

    I zawartość Komet dopisujemy na końcu do wcześniejszej listy Asteroid.

    Program korzysta z jednej wspólnej listy i nie ma możliwości rozbicia jej na dwie osobne listy dla komet i Asteroid.

     

    Plik zapisujemy powiedzmy na Pulpicie.

    W tym samym miejscu kopiujemy i wklejamy plik cometdb.exe z Astromista.

    Znajduje się on w:

    Astromist\astromist pc tools\PC Tool CometDB

     

    Uruchamiamy tryb DOS

    Start -> Programy -> Akcesoria -> Wiersza polecenia

     

     

    01dd0f07515aca07med.jpg

     

    Mamy tryb DOS.

     

    Wpisujemy polecenie:

    cd pulpit (Enter)

     

    Przechodzimy w ten sposób do plików znajdujących się na pulpicie.

    Aby wygenerować nowy plik z aktualną bazą danych wpisujemy polecenie:

    CometDB.exe

     

     

    1e87299be12c3533med.jpg

     

    Zostaje utworzona nowa baza danych Astromist_comet.pdb.

     

    8412e77419ee4ae0.jpg

     

    Teraz wystarczy podmienić ją z oryginalną bazą w Astromist/data/…

     

    Można to zrobić nagrywając bezpośrednio na kartę SD Palma, albo bawić się przez kabelek HotSync i aplikację Palm Desktop. Sugerowałbym pierwszy sposób.

     

    Teraz możemy się cieszyć aktualną bazą komet!

     

     

     

    III. Satelity

     

    Astromist zawiera odpowiednie narzędzia do obserwacji Satelitów.

     

    Na stronie:

    http://www.celestrak.com/NORAD/elements/

    znajduje się kompletna lista Satelitów.

     

    Tutaj zaś:

    http://www.celestrak.com/NORAD/elements/visual.txt

    znajdują się najjaśniejsze satelity.

     

     

    Info

     

    Przedstawione są informacje, lokalizacja i orbita poszczególnych satelitów.

    Można szybko zobaczyć, czy dany obiekt przelatuje nad naszą lokalizacją, czy nie.

     

    e7dc2964fe008ce7.jpg

     

    Mamy tutaj kilka informacji:

    - Earth Location – długość, szerokość i wysokość n.p.m., gdzie aktualnie znajduje się satelita

    - Sky Location – gdzie znajduje się z tego miejsca na niebie

    - Information – informacje użyte do obliczania przez Palma (obciążają procesor).

     

     

    Sky (niebo)

     

    Funkcja pokazuje, gdzie na niebie i o której godzinie będzie przelatywał nasz obiekt.

     

    cfbcda39190d386a.jpg

     

    Jest możliwość zmiany interwału czasu, co 30 sek. 1 min, 2 min. lub 3 min. Domyślnie jest ustawiona opcja Auto. Pozwala to w łatwy sposób ustalić trasę Satelity.

     

     

    Pass

     

    Pokazuje, kiedy i w jakim czasie będzie następnie widoczny jeden wybrany satelita z Twojej lokalizacji.

    Informacje:

    - wschód/pojawienie się (AOS)

    – o której godzinie będzie znajdował się satelita najwyżej (MAX)

    - zachód/znikniecie (LOS)

    - Alt - jego maksymalna wysokość.

    - AZ – położenie na horyzoncie

     

     

    31dad32b03da2f80.jpg

     

    Opcja Visible, pozwala dodatkowo ustawić, nad jaką wysokością ma być widoczny przelot. Od zera do 45 stopni nad horyzontem. Te obliczenia zajmują nieco czasu (zależy od procesora) i można je przerwać jakimkolwiek przyciskiem.

     

     

    Next

     

    Ta funkcja pozwala określić nadchodzące widoczne satelity. Jej zachowanie jest bardzo podobne do funkcji Pass, ale koncentruje się głównie na następnej godzinie przelotów satelitów. W odróżnieniu od Pass, funkcja Next pokazuje przeloty wielu Satelitów. Wyniki są sortowane od najwcześniejszych przelotów do późniejszych na podstawie obliczeń z Pass. Są to czasochłonne dla Palma obliczenia i mogą potrwać kilka minut (Zależy od mocy procka).

     

    125be322d3b48609.jpg

     

     

     

    IV. Flary Iridium.

     

    Flary Iridium - dla przypomnienia, to odbicie promieni słonecznych od anten Satelity.

     

    Aby móc korzystać z tej opcji trzeba najpierw pobrać dane Flar Iridium z Internetu i skompilować odpowiednio plik bazy danych.

    Wchodzimy na stronę:

    http://celestrak.com/NORAD/elements/visual.txt

    Mamy tutaj standardowa listę jasnych Satelitów. Kopiujemy je i wklejamy do pliku tekstowego.

    Następnie wklejamy do tego samego pliku bazę Iridium

    http://www.celestrak.com/NORAD/elements/iridium.txt

     

    Plik zapisujemy pod nazwą satellite_list.txt.

    Umieszczamy go w tym samym miejscu, co plik SatelliteDB.exe.

    Standardowo kompilujemy plik TT jak opisałem to wcześniej:

    Start -> Programy -> Akcesoria -> Wiersza polecenia

    Wpisujemy polecenie:

    cd pulpit

    SatelliteDB.exe

     

    Program oblicza dane dla ponad 80 satelitów komunikacyjny Iridium.

     

    Otrzymany plik astromist_satellite.pdb podmieniamy w Astromist/data/….

    Gotowy skompilowany plik można też pobrać z mojej strony.

     

    Przykład ze strony http://www.heavens-above.com/

     

    4ab9d96576bad593med.jpg

     

    Obliczenia z Astromista

     

    df9bf43a44dcfdf6.jpg

     

    Widok na niebie:

     

    b8de0682442e7c87.jpg

     

     

    Transit.

     

    Funkcja pozwala określić nadchodzące tranzyty jednego wybranego Satelity ISS na tle tarczy Księżyca. Obliczenia wymagają ogromnej mocy obliczeniowej Palma.

    Do oglądania samego tranzytu można użyć też funkcji Sky 186a71d49dc1a579.jpg

     

    e9fbc0490d34f42cmed.jpg

     

     

    Globe

     

    Funkcja ta pozwala zobaczyć trasę obiegu Satelity wokół ziemi. Mamy tutaj widok nad ziemią oraz na niebie.

     

    f1d5a0f52d40a443.jpg

     

    Data

     

    Ostatnie okno zawiera szczegółowe informacje o satelicie. Umożliwia tez eksport i import danych, a także zmianę istniejących wartości. Opcja dostępna tylko w zarejestrowanej wersji.

     

    bce62a32df05fbb5.jpg

     

     

     

    V. Dodatki.

     

     

    Zdjęcia.

     

    Teraz informacje, których nigdzie nie znajdziecie, w żadnej instrukcji, ani dokumentacji.

     

    Istnieje możliwość dodawania zdjęć Komet i Asteroid.

    Zdjęcia Komet lub Asteroid musza być skopiowane do katalogu

    Astromist/img/misc/…

    Nazwa zdjęcia musi mieć taki format - Cometnnn.jpg, gdzie nnn jest numerem komety na liście. Numeracja zaczyna się od zera, a nie od jedynki.

     

    Przykład:

    Pierwsza na liście jest Asteroida Ceres (1). Numeracja zaczyna się od zera więc ma numer 0, nazwa pliku – Comet0.jpg

     

    Kometa 103P/Hartley jest na 85 linii wiec nazwa zdjęcia to Comet84.jpg

    Wszystkie zdjęcia są w rozdzielczości 319x319 pix. Drugi bok może być krótszy.

     

     

    Do pobrania.

     

    W ten sposób przygotowałem zdjęcia kilkunastu Asteroid i komety 103P/Hartley, które to można pobrać z mojej strony

    http://chomikuj.pl/midimariusz

    Folder Astronomia -> Programy ->Astromist -> Palm OS -> img -> misc

     

    Znajdują się tam tez przygotowane aktualne katalogi Komet, Asteroid, Satelitów, Flar Iridium.

     

     

    -----------------

     

    W 7 części: Współpraca z teleskopem i aparatem fot.

    • Lubię 2
  4. KSIĘŻYC

     

    Po wybraniu ikony Księżyca mamy taki widok:

     

    6ff7382f6c88c3edmed.jpg

     

    Możemy tutaj wybrać wiek Księżyca oraz widok.

     

    Mapa

     

    Wybierając opcję „Map” przenosimy się do widoku mapy.

     

     

    f404710e1ac81a40med.jpg

     

    Mapa umożliwia wyszukanie ponad 950 różnych obiektów powierzchni Satelity. Terminator jest reprezentowany przez czarną linię. Nieoświetlona strona Księżyca jest ciemniejsza, ale wciąż widoczna.

    Mamy dostępny 3 różne powiększenia (od modelu T3 w górę). W starszych modelach jest dostępne tylko jedno podstawowe powiększenie.

    Po wybraniu ikony b80a224cd898ee60.jpg otrzymujemy dokładne informacje o danym kraterze – aktualna pozycja krateru oraz jego średnica.

    Przycisk 22ea9243d0dec0d1.jpg pokazuje zdjęcie kratera.

     

    fdc4894b0f444a50med.jpg

     

    W ten sposób mamy 1800 zdjęć kraterów i powierzchni Księżyca i Marsa.

    Dodatkowo można obrócić widok Księżyca zgodnie z tym, co widać w teleskopie 900881bba90d7cb8.jpg

     

     

    Rise & Set (Wschody i zachody Satelity)

     

    Pokazuje fazy Księżyca, wschody i zachody naszego satelity w kolejnych dniach i o określonych godzinach.

     

    2fd9b1db644a61e8.jpg

     

     

    Ciemne godziny (Dark Hours)

     

    Coś dla DS-owców.

    Harmonogram pokazuje ciemne godziny. Można dzięki temu zaplanować sobie obserwacje DS-ów. Program bierze pod uwagę pozycje Słońca – poniżej 18 stopni pod horyzontem,oraz brak Księżyca na niebie.

     

    6fbcb75ced8cec25.jpg

     

     

    Features

     

    Oprócz mapy Księżyca program pokazuje najlepszą datę i czas do obserwacji danego kratera. Ma to miejsce dwa razy podczas doby Księżycowej: podczas wschodu i zachodu Słońca nad obiektem.

     

    810096559c885968.jpg

     

    Dodatkowo można przefiltrować obiekty:

     

    26abdf3d84cccab9.jpg

     

     

    Terminator

     

    Wskazuje na niego Czarna linia. Po prawej stronie wyświetla się lista z obiektami, nad którymi akurat znajduje się terminator. Można ją dodatkowo posortować wg rozmiaru, nazwy lub pozycji.

     

    40bed61ccf5f164d.jpg

     

     

    Visibillity (Widoczność)

     

    Przydatne narzędzie dla obserwatorów Księżyca. Pokazuje datę i godzinę, kiedy jest dobrze widoczny nasz satelita (znajduje się powyżej 20 stopni nad horyzontem).

     

    e67944e541726b90.jpg

     

     

    JOWISZ

     

    Po wybraniu Jowisza mamy podgląd aktualnych pozycji księżyców Jowisza.

    Jest widoczna także Wielka Czerwona Plama, tranzyty oraz cienie satelitów Planety.

     

    d6d865ddca92c110.jpg

     

    Jest możliwa także animacja ruchu Planety i księżyców.

     

     

    Red Spot (Czerwona Plama "GRS")

     

    Narzędzie pokazuje, kiedy będzie tranzyt GRS. Tylko czas wyświetlany na czerwono wskazuje na widoczną Plamę.

     

    d4435f96696f2ab3.jpg

     

     

    Evens (wydarzenia)

     

    Pokazuje początki i koniec tranzytów satelitów, a także ich cieni.

     

    5492b91236085f35.jpg

     

     

    Saturn

     

    Satelity Saturna.

     

    Podobnie jak u Jowisza.

     

    f2c73ccfe696e143.jpg

     

     

    Rings (Pierścienie Saturna)

     

    Pokazuje ustawienie pierścienie Planety przez następne kilka lat.

     

    c266fcec85816c73.jpg

     

     

    Evens (wydarzenia)

     

    Podobnie jak przy Jowiszu, narzędzie pokazuje początki i koniec tranzytów satelitów, a także ich cieni.

     

    7cac348c79d92fd8.jpg

     

     

    Mars

     

    Satelity Marsa

     

    3be84189ac87c25b.jpg

     

     

    View (Widok )

     

    Pokazana jest aktualna pozycja Marsa względem lokalizacji. Po prawej stronie znajduje się aktualna położenie satelitów planety

     

    965021ef8ced7b8dmed.jpg

     

     

    Mapa

     

    Mapa powierzchni planety, na której znajduje się ponad 950 obiektów, a także ich zdjęcia

     

    8e51e015a49a0f42med.jpg

     

    Przykładowe zdjęcie Mons Olympus:

    7004ab6c501d7e11.jpg

     

     

    Size (Rozmiar Planety)

     

    Narzędzie pozwala znaleźć najlepszy okres widoczności przez kolejne lata.

    Animacja pozwala zobaczyć, jak zmienia się średnica Marsa.

     

     

     

    Układ Słoneczny

     

    Narzędzie pokazuje różne informacje o planetach, a także ich widoczności.

     

    Ekliptyka.

    Możemy dzień po dniu prześledzić zmianę ruchu planet na ekliptyce.

     

    735afd0f65630cc1.jpg

     

     

    Sun View (Widok układu Słonecznego)

     

    Animacja pokazuje położenie planet przez następne 30 dni.

     

    4b7580aba7074d7b.jpg

     

     

    Position (Pozycje)

     

    Zestaw podstawowych pozycji ciał Układu Słonecznego.

     

    ffc211fd15506b4a.jpg

     

     

    Sky View (Widok na niebie)

     

    Narzędzie pokazuje widok planet na niebie w określonych odstępach czasowych.

    Najlepiej wybrać, co:

    1-5 dni dla Merkurego, Wenus, Marsa

    7-14 dni dla Marsa, Jowisza, Saturna

    30-90 dni dla Jowisza i dalszych Planet.

     

    e2e71f399a77b97dmed.jpg

     

     

    Info

     

    Informacja o zwykłych parametrach Planet.

     

    1ffcbcdd21330fa3med.jpg

     

    Rise&Set (Wschody i zachody)

     

    ab4668cbb8b8b633.jpg

     

     

    Charts (Wykresy)

     

    Narzędzie pokazuje różne wykresy ciał Układu Słonecznego.

     

    Elongation – elongacje planet

    Magniutudo - jasności

     

    3b3ed39eb29441c1med.jpg

     

    Jest także:

    Apparent Diameter – średnice kątowe

    Phase – Fazy planet

     

     

    Evens (wydarzenia)

     

    Różne wydarzenia np.: zaćmienie, koniunkcje planet, złączenia, zbliżenia, pełnia i nów Księżyca itp.

     

    6a941886c57be089.jpg

     

    Można ustawić czas od 1 miesiąca do 1 roku, a także przefiltrować wyniki np.: tylko koniunkcje, opozycje, zaćmienia itp.

     

     

    Phase (Fazy)

     

    Pokazuje fazy trzech Planet: Merkurego, Wenus i Marsa.

     

    3e561b7644f1db8e.jpg

     

     

    Więcej można znaleźć na filmie, który umieściłem na youtube:

     

     

    ------------------

     

    W szóstej części: komety, Asteroidy, Satelity.

     

    Pokażę jak zaktualizować bazę komet. Jako przykład dam plik do kompilacji oraz udostępnię skompilowany już - gotowy plik *.pdb po podmiany w programie.

     

    Przeprowadzę symulację ruchu komety 103P/Hartley u Układzie Słonecznym w układzie 3D. Pokażę jak dodać także rzeczywiste zdjęcie komety do Astromista.

    Ponadto zdradzę kilka trików, których nie ma nigdzie w żadnej dokumentacji. Przeprowadzę także poszukiwanie jasnych Satelitów i pokażę, jak znaleźć Flary Iridium w zadanym czasie.

  5. MAPA NIEBA

     

    Mapa nieba stanowi najważniejsze narzędzie tego programu. Interfejs nie jest ani ubogi, ani skomplikowany (przeładowany). Jest tutaj dokładnie to co powinno się znaleźć.

     

    Uruchamiamy mapę nieba.

     

    6e4e6b052095aedb.jpg

     

     

    Górny pasek narzędziowy:

     

     

    da250903ff5fa910.jpg

    Narzędzia:

     

     

    7364273879ea82bb.jpg

     

     

    Mamy tutaj kilka podstawowych opcji jak na górnym zdjęciu.

     

    Możemy tutaj wybrać 4 rodzaje widoku: układ horyzontalny lub taki jak w Sky Map. Dodatkowo opcje z widocznymi gwiazdami całego nieba lub tylko te, które są aktualnie widoczne w danej chwili.

     

     

    89d2f7f876e61848med.jpg

     

     

     

    Drugim narzędziem jest pole widzenia.

     

     

    dd865581c7371486med.jpg

     

     

     

    Krótki film z funkcjonowania zoomu i programu:

     

     

     

    Po lewej stronie pojawia się pasek porównawczy magniutudo. Na minimalnym polu widzenia (0,5 stopnia) jest do 14 mag. Oczywiście zasięg zmienia się w zależności od pola widzenia. Jak dobrze ustawimy pole widzenia to powinno być widać to co w okularze teleskopu. Ja najczęściej korzystam z pól 60/2,5/1/0,5 stopnia. Trzecie narzędzie – teleskop omówię w osobnym dziale.

     

    Wyszukiwarka.

     

     

    d2beb2b01acc7e4b.jpg

     

     

    Lepiej jest wybrać wyszukiwarkę z WIZARDA. Różnica jest dość subtelna. .Z Wizard po wybraniu opcji Sky program od razu pokazuje obiekt na mapie. A w tej opcji obiekt jest umieszczany na dole listy rozwijalnej i dopiero wtedy trzeba wskazać obiekt z dołu listy ręcznie. Ale jest to - to samo narzędzie.

     

     

    313117d39e350100med.jpg

     

     

    Po lewej stronie należy wybrać katalog. Jest ich dość sporo, około pięćdziesięciu.

     

     

    53084f8bf2619de1med.jpg

     

    d50ca4c989922b85med.jpg

     

     

    Po prawej stronie wybieramy lub wpisujemy szukany obiekt np.: M13

     

    67024c89adb92ac9med.jpg

     

     

     

    Teraz małe objaśnienie:

     

    5da1f89aa3bb07d6med.jpg

     

     

    Po wybraniu znaku zapytania otrzymujemy dodatkowy opis (po angielsku):

     

     

    85322f21a544c35emed.jpg

     

     

    Możemy też zobaczyć okres widoczności i inne dane obiektu:

     

     

    cbaf472c202922e3med.jpg

     

    230c8c2131058a92med.jpg

     

     

     

    Przycisk GOTO – naprowadzanie teleskopu

    SKY – widok na mapie

    FIND – wyszukuje informacje

    OK. – zakończ

     

    No i na koniec możemy zobaczyć fotkę naszego obiektu:

     

    773fe25d334c9324med.jpg

     

     

    Ostatnia z opcji Menu górnego to filtr. 54bf7b4e4dd637e3.jpg

    Po wybraniu np. katalogu Messiera możemy przefiltrować listę pod kątem różnych obiektów.

     

    1d3ff2d78b755eb5med.jpg

     

     

    MENU po prawej stronie.

     

    2ca26c384848fd4c.jpg skrót do Preferences 5/6 (są tutaj dostępne wszystkie opcje startowe z tego menu)

     

    f8cadd80da1f19fd.jpg Pozwala odwrócić obraz tak jak w twoim teleskopie.

     

    000f3e44754808d7.jpg Notatnik z obserwacji. Zapisuje dany obiekt. Warto korzystać z tego narzędzia, ułatwia ono zapiski z obserwacji. W domu wystarczy tylko przestudiować co, gdzie i o której obserwowaliśmy.

     

    b82751e1a550bcc5med.jpg

     

     

    be05b2d66044587a.jpg Włącza nazwy obiektów

     

    017292193a39960d.jpg Zwiększa ilość wyświetlanych ds.-ów

    linie siatki na mapie

     

    8b9bf3c5e2969554.jpg Telerad, (średnice kola w Preferences 5/6)

     

    a494710e3d8e2577.jpg Mierzy odległość między dwoma obiektami.

     

    b8a3abbaa3db7b13.jpg Wycentrowanie obiektu.

     

    e47705ac2df212ec.jpg Szybka nawigacja po mapie

     

    db91a242def2ed42med.jpg

     

     

    RA i RZ – ręczny odczyt współrzędnych

     

    7f242c81ec1824f9.jpg Naprowadzanie teleskopu na obiekt (omówię w osobnym artykule).

     

     

    Menu na dole.

     

     

    867cf7aa7f89c762.jpg Wyłączanie/załączanie Menu bocznego

     

    801db695a14f2d2d.jpg Informacje o obiekcie

     

    bea608242184d1c9.jpg Ustawienie czasu

     

    36d5ad60e97f17bcmed.jpg

     

     

    8d358ef8f89c3614.jpg koła AZ

     

     

    Na koniec porównanie map z różnych atlasów.

    Porównanie gwiazdy Polarnej, pole widzenia 5 stopni.

     

     

    e7d939cb3c97bdc6.jpg

    Wielki Atlas Nieba P. Brycha 2010

     

     

    e0b5a792e356010d.jpg

    Atlas Nieba Star-Guide 2000

     

     

    e7bf109328cf5582.jpg

    Uranometria

     

     

    d1300ba29d64ed36.jpg

    Triatlas do 13 mag.

     

    554a626e97421068.jpg

    Astromist

     

    Jak widać Astromist i Triatlas mają taki sam zasięg do 13 mag. i jest to największy zasięg z wszystkich przetestowanych przeze mnie do tej pory Atlasów. Pozostałe zaprezentowane tutaj mapy pozostają niestety nieco w tyle z zasięgiem.

     

    ***********************

     

    Dla wytrwałych bonus! Widok h i chi Persei na zdjęciu i Mapie Astromista.

     

    4f38f3326d8e3ccfmed.jpg

     

    ---------------------------------------

     

    W piątej części: Księżyc i Planety.

  6. PIERWSZE URUCHOMIENIE.

     

    Najpierw trzeba wybrać lokalizację

     

     

    dc115b2ea3fc5854.jpg

     

     

    Latitude i Longitude można wpisać bezpośrednio z ręki.

    Można także lokalizację wybrać sobie z listy lub wskazać na mapie.

     

    0a93d040b1b13a66.jpg

     

     

    6b915a5dbe240ae3.jpg

     

     

    Pozostałe wartości jak GMT (czas lokalny), Temperatura., czy ciśnienie (P) możemy pozostawić bez zmian. Niestety w wersji Free trzeba za każdym razem wybierać lokalizację.

     

    GŁÓWNE OKNO PROGRAMU

     

     

    5aaab338c33d74f0.jpg

     

     

    Menu WIZARD jest bardzo intuicyjne. Mamy tutaj więc po kolei:

     

    Planety, galaktyki, mgławice, gromady, komety, jasne gwiazdy, Księżyc, Jowisz, Saturn, Układ Słoneczny, obiekty z katalogu Caldwella, obiekty z katalogu Messiera, Tryb nocny, katalog własny, lista obserwacyjna, szukacz, program do obsługi aparatów (Canon), program do obsługi różnych teleskopów (GoTo i współpraca z enkoderami), notatki z obserwacji i ogólna mapa nieba.

     

    Poszczególne aplikacje będę szczegółowo omawiał w kolejnych częściach.

     

     

     

    MENU

     

    Na górnym pasku mamy menu

     

    d3952d1f43c0b4e8med.jpg

     

     

    W większości są to odpowiedniki funkcji w Menu Wizard.

     

    Zajmiemy się najważniejszymi ustawieniami Settings -> Preferences.

     

     

    PREFERENCES 1/6

     

     

    b0dbd84e27bb3f7fmed.jpg

     

    Interfaces:

     

    Scope Drive – napęd teleskopu, lub jaki system enkoderów.

    Jest tutaj do wyboru 21 różnych montaży teleskopów i enkoderów. Ja używam systemu Dave Ek.

    Connection – połączenie, Persistant – trwałe lub Upon Need – na daną chwilę.

    Encoder Step – tutaj wprowadzamy wartość kroku enkodera, Az i, Alt

    U mnie jest to 4096.

    Scope port – port komunikacji, Serial – przez kabel, Infrared – podczerwieni i bluotooth

    GPS Port – port komunikacji dla GPS

    Camera port – port komunikacji dla aparatu.

     

     

    COMPUTATION (Obliczenia)

    Correction - Astromist może obliczyć pozycję obiektu do obserwatora umieszczonego:

    - geocentric – obserwator w środku ziemi

    Topocentric – obserwator znajduje się w aktualnej lokalizacji.

    Zależności od wybranych parametrów korekty, pozycje obiektów użyte podczas prowadzenia teleskopu są obliczane dla układu topocentrycznego + tryb refleksji.

    Horyzont – jest używany do obliczania wysokości i wyboru obiektów. Domyślna wartość 0 jest używany do porównania wyników Astromista z innym oprogramowaniem. Gdy ustawimy większą wartość program będzie brał ją pod uwagę przy pokazywaniu obiektów na niebie.

     

     

    PREFERENCES 2/6

     

     

    a7d4bfaa22863b1fmed.jpg

     

    User Information – informacje o użytkowniku

    Experience – doświadczenie

    Age – wiek

    Vision – widoczność

    Warto ustawić opcje wiek (Age). Program pokazuje obiekty do wieku użytkownika.

    Scope Information – informacje o teleskopie.

    Diameter – średnica

    F-Ratio – światłosiła

    Mont Type – rodzaj montażu.

    Program dobiera widoczne obiekty do możliwości danego teleskopu.

    Other – inne

    Max Selected – maksymalna ilość zaznaczanych obiektów na liście, w wersji Free mamy tylko 5 obiektów. W wersji zarejestrowanej , aż 500.

    Time update – odświeżanie czasu, auto lub ręczne

    Night Mode – tryb nocny, do wyboru 3 tryby

     

    7010111af1fe56a4med.jpg

     

     

    PREFERENCES 3/6

     

     

    d58e46f8d8033d45.jpg

     

     

    Tutaj mamy szczegóły wyświetlania różnych rzeczy: kolor gwiazd, tła, linii, wielkość czcionki i z jakiego głównego katalogu ma korzystać program.

    Star Color – mamy dwie możliwości: kolor lub czarno-białe np.: do Palmów Vx.

    Background – kolor tła: biały, czarny lub granatowy (ciemnoniebieski).

     

    90fd03990f9e963bmed.jpg

     

    Line Color – kolor linii – Niebieski, czerwony, szary, czarny.

    Card Catalog – wybór katalogu gwiazd. Proponuje Tycho 2.5 Mlillion. Program korzysta w danej chwili tylko z jednego katalogu.

    Const. Lines – mamy do wybory linie klasyczne, lub Ray linie – lepiej reprezentują kształt konstelacji.

     

    6524e71020e8862bmed.jpg

     

    Eyepiece – wybór okularu

    Chart Type – jaka mapa nieba ma być wyświetlana: niebo tylko widoczne, układ horyzontalny, czy taki jak w Sky Map.

    Font Size – rozmiar czcionki.

     

     

    PREFERENCES 4/6

     

     

    b4ea4be83fd355ca.jpg

     

     

    Ustawiamy zasięg pokazywanych Gwiazd i obiektów w zależności od kąta widzenia.

    Dla kąta 10 stopni i mniej proponuję ustawić na „Scope”. Wtedy program pokazuje obiekty zgodnie z możliwościami średnicy naszego teleskopu. Po odpowiednim wybraniu pola widzenia powinniśmy zobaczyć taki sam obraz jak w naszym teleskopie.

    Romb z czerwonym trójkątem w górnym prawym rogu f8cadd80da1f19fd.jpgsymbolizuje pokazywanie obrazu prostego.

    Natomiast trójkąt w lewym dolnym rogu to obraz odwrócony - jak w Newtonach.

    W sumie mamy 4 kombinacje.

     

     

    PREFERENCES 5/6

     

     

    2e108c6d33dd0b78.jpg

     

    Tutaj mamy szczegóły pokazywanej mapy nieba.

     

     

     

    PREFERENCES 6/6

     

     

    545d1f78e9f23b6a.jpg

     

     

    W ostatnim oknie mamy ustawienia stałe oraz formaty pokazywanych informacji.

    Constans – stałe - proponuję ich nie zmieniać.

    Output format – format wyświetlanych danych.

    RA Format – format wyświetlania czasu

    Dec Format - format wyświetlania stopni/minut

    23.75 lub

    23:45:00 lub

    23h45m00 lub

    23h45.0

    Dist. Format - format wyświetlania odległości.

    Parsec (pc) lub

    Light Lear (ly)

     

    -------------------------

    W IV Części: Mapa nieba.

  7. INSTALACJA

     

    Astromist jest dedykowany do iPodów, Pocked PC i Palmów.

    Programu nie obsługuje system Windows – żadna wersja! (oprócz Mobile).

    Obsługiwane systemy to: Palm OX powyżej 5.0, Windows Mobile.

     

    Aby zainstalować program na Palma (Dedykowane T3 lub wyżej) trzeba podłączyć go specjalnym kabelkiem hotSync z komputerem.

    Trzeba też ściągnąć i zainstalować program Palm Desktop na przykład stąd:

     

    http://pobierz.pl/programy/mac-os-x/obsluga-urzadzen-mobilnych/pozostale/palm-desktop-4-2-1

     

    W pierwszej kolejności instalujemy główny program

     

    873ba5e53db04f8f.jpg

     

    Znajduje się on w głównym katalogu Astromista.

    Klikamy prawym przyciskiem myszy na ten plik i wybieramy:

    Wyślij do -> Palm Power -> (nazwa użytkownika) ->

     

    74da3e69ec540b62med.jpg

     

     

    9d208dec818da610med.jpg

     

     

    Opcja „Add..” – dodajemy kolejny plik.

    „Remove” – możemy usunąć plik.

    „Done” – zatwierdzamy instalację.

    „Change Destination” - umożliwia wybranie miejsca instalacji – pamięć palma lub pamięć karty.

    Pozostawiamy standardowe ustawienia. Potem „Done”.

    Aby zainstalować musimy teraz w Palmie uruchomić program HotSync i po chwili mamy zainstalowany program w wersji podstawowej.

     

    039c9bb333e5c304med.jpg

     

    W ten sam sposób instalujemy jeszcze dwa potrzebne programy:

     

    MathLib.prc - do obliczeń matematycznych programu

    oraz

    pnoJpegLib.prc – do wyświetlania plików JPG.

     

    Całą resztę tj. wszystkie pliki, katalogi i zdjęcia producent zaleca zainstalować na karcie pamięci (np.: SD 1 GB).

    Najlepiej wgrać całą strukturę plików i katalogów bezpośrednio z PC-ta. Potrwa to dużo szybciej.

    Katalog Astromist wgrywamy bezpośrednio w główny katalog Palma, a nie jak podaje instrukcja

     

    PALM/Programs/Astromist/…(katalogi..) – źle.

     

    Astromist/…(katalogi..) – dobrze.

     

    Ma być bez PALM/Programs.

     

    Dopiero teraz można odpalić program.

    --------------------

    W III części opiszę: Pierwsze uruchomienie oraz Właściwości programu.

  8. Postanowiłem przybliżyć nieco mało znany program astronomiczny Astromist.

    Artykuł podzieliłem na kilka części i będą one sukcesywnie umieszczane.

     

     

    **************************************

     

    Atromist – opis programu.

     

    d0f75fba2114f432.jpg

     

    cz. 1

     

     

    WSTĘP

     

    Niedawno stanąłem przed wyborem, co wybrać na obserwacje?

    Dotąd korzystałem z atlasu Atlas Nieba STAR-GUIDE 2000

    http://astromaniak.pl/viewtopic.php?f=8&t=4229

     

    Uważam, że jest on świetny.

    Miałem także Wielki Atlas Nieba Piotra Brycha 2010 r., ale on z powodu gigantycznych rozmiarów nie nadaje się do wypadów w teren.

    Następna możliwość to Laptop + Stellarium, ale to także trochę nieporęczne. Dodatkowo laptop nie jest zbyt odporny na wilgoć.

    No i wybór padł w końcu na Palma T3 + program Astromist.

     

    Dlaczego Astromist?

    http://www.astromist.com

    Porównałem inne bezpłatne programy (Astromist kosztuje 29E) i po jego przetestowaniu zdecydowałem się właśnie na to konkretne oprogramowanie. Mówiąc krótko ten program to prawdziwy „Kombajn” jak mawia jeden z forumowiczów.

    Pokazy nieba typu, planetarium, obszerne bazy danych gwiazd – łącznie z katalogiem Tycho, i do tego wszystkie dostępne ds-y z katalogów: Messier, Caldwell, Hershell, SAC, SAO, NGC, IC, Hipparchos, Abell, etc.

    Jak podają na stronie program zawiera 2.5 milionów gwiazd i 19 000 DS.-ów razem z ich zdjęciami (!).

    Wędrówka po księżycu to prawdziwa przyjemność. Program pokazuje, gdzie jest, jaki krater wraz z dodatkowymi informacjami jak np.: średnica, a także zdjęcia tych kraterów.

    Dodatkowo jest wyposażony w narzędzia do GOTO, DSC oraz coś dla astro-fotografów - obsługa Canonów.

    Zawiera także animację przejść księżyców na tle Jowisza, Saturna, dokładną mapę Marsa wraz ze zdjęciami i ze sto innych rzeczy, których tutaj nie wymienię.

    I co najlepsze to wszystko mieści się w dłoni Palma!

    Chyba nie da się już zrobić nic bardziej funkcjonalnego i zminiaturyzowanego. Ale to moje prywatne odczucie.

     

    Koszty.

     

    Palm np.: T3 kosztuje 100-150 zł, do tego karta SD 1 GB 20 zł, program 29Euro.

    Będzie potrzebny także kabel HotSync, cena do 40 zł (np.: na eBayu).

     

    Co dostajemy od producenta?

    Oprócz programu w wersji podstawowej dostajemy szereg innych dodatków.

     

    Podstawowy zestaw:

    35993f78cf8e379emed.jpg

     

    W folderze data mamy:

    7ce15f7609c19bcdmed.jpg

     

    No i dodatki

    FULL TYCHO CATALOGS

    DEEP SKY OBJECT IMAGE LIBRARY

    Ponad 17000 zdjęć ds-ów

    Zdjęcia zrobione przez Roba Gendlera

     

    Wysokiej jakości zdjęcia (319x319 pixels):

    -Messiera, 4.9MB

    - Planet, 0.2MB

    - Konstelacji, 4.2MB

    - IC obiekty 107MB

    - NGC obiekty 174MB

    - Obiekty abellala

    - Galaktyki 55MB

    - Zdjęcia Gendlera DSO photos 11MB

    - Zdjęcie Marsa (IMAGE LIBRARIES). Ponad 1000 zdjęć

    - Zdjęcia kraterów księżycowych. Ponad 1100 zdjęć.

     

    Dokumentację programu można pobrać z oficjalnej

    http://www.astromist.com/pages/support.html

    lub z mojej strony na chomiku:

    http://chomikuj.pl/midimariusz

    --------

     

    W drugiej części opiszę proces instalacji.

  9. Mogę się podpiąć do tematu?

     

    Szukam także taniego Laptopa, na którym poszło by Stellarium.

     

    Co powiecie na takie typy:

     

    http://allegro.pl/item1174837471_ibm_t23_1_13ghz_256_rs232_gwar_nakl_licencja.html

     

    http://allegro.pl/item1167320917_super_ibm_t23_p3_1_13ghz_256mb_30gb_win2000.html

     

    Procek 1,13 GHz nie będzie za wolny?

     

    (Pod Win XP)

  10. Tak, da się stabilnie zabezpieczyć po zsunięciu.

    Ale dobrze nieco dokolimować, bo wiązka ucieka nieco ( około 1 cm) na bok.

     

     

    Napisz jeszcze jakiej nasadki chciałbyś używać?

     

    Wiem z opinii, ze z barlowem 2X na pewno ostrzy bez problemu.

    Z 1,6 x nie wiem.

     

    Dodam, że obrazy z bino PZO są lepszej jakości (lepiej widać np.: Marsz. Księżyc, Epsilony lutni) niż w LVW 8 mm.

    Więc jest o co powalczyć.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.