krukarius

Temat jest powiedzialbym "i stary i nowy". Dlaczego stary? - Znany juz z okresu megalitycznego, a potem najwyrazniej...zapomniany. Wrócil do tego Tycho Brahe w obliczeniach fluktuacji orbity Ksiezyca, natomiast najwieksze rozslawienie tematu nalezy zawdzieczac prof. A. Thom, który w swojej publikacji opisywal to przesilenie "calkiem niedawno" bo w 1970 roku (przesilenie w 1969). Potem byly jeszcze tylko 2 do dzisiejszego, wiec zjawisko dosyc rzadkie. Szkoci okreslali go mianem nawet "once a generation", co w zasadzie moglo odpowiadac rzeczywiscie jednemu pokoleniu jezeli wezmieny pod uwage przypuszczalna dlugosc zycia tamtych ludów. Sam pamietam jak ksiezyc wschodzil na eksremalnym polnocno-wschodnim horyzoncie gdy uczylem sie do matury zima 2006 roku Tak mi to zapadlo w pamieci

Masz racje. Kolejna pelnia, nawet nieco nizsza bedzie 11 czerwca 2025, ale niestety wtedy minimalna deklinacja bedzie osiagalna gdzies w poludnia, totez w Polsce nie bedzie on juz "az tak" nisko. Jezeli wybierasz sie za ocean, to wtedy i owszem. W gruncie rzeczy przesilenie bedzie "utrzymywac" sie do powiedzmy jesieni przyszlego roku. Jego moment jest wprawdzie obserwowalny w styczniu, ale z racji fluktuacji orbity ksiezycowej (odchylenie o blisko 18' czyli ponad polowe tarczy Ksiezyca) to owe ekstrema wystepuja w okolicach marca i wrzesnia.

W artykule zawarlem te kwestie. Z uwagi na zmiany nachylenia osi Ziemi i tgym samym ekliptyki Ksiezyc nie osiaga juz tak ekstremalnych deklinacji jak czynil to jeszcze ok. 3000 lat temu. Stad Stellarium pokazuje 3 stopnie. Poza tym ja analizowalem przypadek na Szetlandach, w notabene najdalej na pólnoc wysunietym punkcie Wielkiej Brytanii. Do tego doszlo jeszcze nieznaczne obnizenie widnokregu, które Peakfinder obliczyl na az pól stopnia. Szacuje, ze Ty wpisales podobna lokalizacje, ale bez obnizenia widnokregu oraz z czasem obecnym moglo wyjsc 3 stopnie.

Chciałbym poruszyć temat zjawiska, jakie w zasadzie już się rozpoczęło, choć jego kulminacja przypadnie dopiero na styczeń. Jest to wielkie przesilenie księżycowe (major lunar standstill), które charakteryzuje się przede wszystkim ekstremalnymi deklinacjami naszego naturalnego satelity, a co za tym idzie jego bardzo wysokiego lub bardzo niskiego górowania. W związku z tym, pragnę poinformować iż warto zaobserwować górowanie Księżyca w różnych fazach miesiąc po miesiącu w momencie gdy ten osiąga ekstremalne deklinacje. JUŻ ZA TYDZIEŃ! Najniższa pełnia od 2006 roku! Taka sytuacja zdarza się raz na ok. 18-19 lat podczas wielkiego przesilenia księżycowego. Warto zaplanować tę noc pod takim trywialnym kątem aby sfotografować swój cień i porównać go potem z cieniem podczas przesilenia zimowego. Wielkie przesilenie księżycowe to był szczególny czas dla starożytnych pokoleń, które na bazie tego zjawiska umiejscawiały konstrukcje kamienne, a nawet odbywały niektóre poganskie rytuały, jak np grzebanie zmarłych z głową zwróconą do azymutu wschodu lub zachodu "Wielkiego Słońca" jakim okreslany był Księżyc górujący ponad 5 stopni wyżej od Słońca i nie zachodzący praktycznie wcale w okolicach 60 równoleżnika. Księżyc ten gwarantował jasność od razu po zapadnięciu zmroku i trwał aż do samego świtu wysoko nad horyzontem - tak go pamiętano w czasach megalitycznych (mowa o pełni). Najbardziej zapamiętywano jego ekstremalne azymuty wschodu i zachodu. Na północy Szkocji Księżyc był ciałęm okołobiegunowym przez pewien okres czasu, co najprawdopodobniej pozwoliło zorientować się mieszkańcom iż orbita Księżyca jest zmienna. Zmiana ta dokonywała się w przedziale "jednego pokolenia", co dziś jest zaiste nad wyraz, ale biorąc pod uwagę długość życia człowieka przed 3000 laty można byłoby śmiało stwierdzić, iż to powiedzenie było całkiem realne i dana osoba mogła co najwyżej 2x w życiu takie zjawisko widzieć. Teraz żyjemy dłużej, ale nie zmienia to faktu, iż nie tylko pełnia, która będzie miała miejsce za tydzień ale i cały okres przesilenia, w którem ekstremalne azymuty wschodów i zachodów Księżyca będą zdarzać się seriami. Dzięki temu warto zainteresować się nad jakimi odległmi obiektami będzie nasz naturalny satelita wschodził lub zachodził. Artykuł bierze za studium przypadku góre Pilsko możliwą do zobaczenia ze św. Krzyża, ale takich miejsc jest dużo więcej. W obliczu analiz danych deklinacji Księżyca nasuwa się jeszcze jedno zjawisko związane z cyklem Milankovica, w wyniku którego systematycznie zmniejsza się nachylenie ziemskiej ekliptyki, a co za tym idzie recesja ekstremalnych azymutów księżycowych. W konsekwencji niektóre dalekie obserwacje na tle zachodzącego Księżyca był możliwe jeszcze w czasach starożytnych, a inne nie będą już możliwe w perspektywie najbliższych stuleci. Dowiedz się także jak zaplanować dalekie obserwacje pod kątem tego niepowtarzalnego okresu, na jakie aspekty zwrócić uwagę i jak ocenić, że azymut, który obieramy będzie dobry. Zachęcam do lektury! https://astro-geo-gis.com/major-lunar-standstill-and-moonrise-moonset-azimuth-fluctuations/

Zdjecie komety okolo maksimum zacmienia podhoreyzontalnego w Hiszpanii. Widoczna golym okiem bez problemu i faktycznie musiala miec ok. 3.7-3.8 mag jak wspominali przedmówcy bo nawet malutki warkocz sie zalapal, a uzywalem jedynie 18mm (Sigma 18-35mm Art f/1.8). Zdjecie surowe. Po prawej cien Ksiezyca uchodzacy juz w kosmos (spotyka sie z cieniem Ziemi). Slonce (zakrycie 94,2% dla miejsca obserwacji, a faza calkowita 200km na polnoc na Zat. Biskajskiej) niecale 9 stopni ponizej horyzontu czyli zmierzch zeglarski w najlepsze. Parametry zdjecia: 18mm 1s ISO 1600 f/1.8 Sprzet: Nikon D5300 + Sigma 18-35mm f/1.8 Art W przyszlosci bedzie wiecej z tego dnia (poniedzialek 8.04 ok. 21:50 - 22:30) ale musze je obrobic dopiero po powrocie do kraju wiec musicie poczekac

W ponizszym artykule: https://astro-geo-gis.com/12p-pons-brooks-comet-during-2024-total-solar-eclipse/ Zaprezentowalem mozliwosci obserwacji komety 12P/Pons-Brooks najlepsze od stycznia 1888 roku czyli ostatniego okresu, w którym widocznosc komety byla sprzyjajaca w stosunku do polozenia Ziemi. Zarówno w 1954 ani teraz nie bedzie takich mozliwosci poza "okienkiem obserwacyjnym" podczas podhoryzontalnego zacmienia Slonca w Europie Zachodniej. Jezeli ktos przebywa w UK (Kornwalia), Francji (cale zachodnie wybrzeze, a zwlaszcza Nowa Akwitania) lub Hiszpani (cale polnocne wybrzeze czyli Kantabria, Asturia, Galicja) to goraco zachecam do obserwacji w poniedzialkowy wieczor. Jeszcze wiecej szczegolow tutaj: http://eeq.astro-geo-gis.com/2024-2/

Dla lepszego zobrazowania jak zjawisko bedzie wygladac na Atlantyku w okolicach zachodu Slonca polecam artykul oraz nagranie ponizej: https://news.alaskaair.com/alaska-airlines/eclipse-flight/ Zacmienie z 9.03.2016 bylo obserwowane glownie w Indonmezji, ale konczylo sie na Pacyfiku. Lot z Anchorage do Honolulu byl jedynym któremu odalo saie "wleciec" w pas zacmienia. W efekcie calkiem przypadkiem pasazerowie mogli podziwiac zjawisko. Nie ma tu mowy o "sciganiu sie " z cieniem (celem wydluzenia zjawiska) bo to nie jest lot samolotem wyczarterowanym na zacmienie. Tutaj samolot moze poruszac sie tez prostopadle albo naprzeciw do przebiegu cienia, gdzie w konsekwencji zjawisko moze trwac krócej niz na ladzie. Fakt jest jednak taki, ze cien na wysokosci przelotowej jest widoczny nawet z 300km, a juz na pewno jezeli mowa o opcji podhoryzontalnej. Tej przykladow jeszcze nie ma, co tym bardziej podkresla zasadnosc tego typu obserwacji. Zatem -> zachecam, prosze, nawoluje...

Dodaję ten temat, gdyż nie znalazłem nigdzie wcześniej żadnego wątku, który byłby poświęcony temu, co możemy zobaczyć z pokładu samolotu poza oczywiście odległymi cechami krajobrazu (góry morza, itp), co jest już poruszone w innych wątkach. Chciałbym abyśmy zaczeli dzielić się przemyśleniami oraz relacjami z obserwacji zjawisk pogodowych (o które łatwiej) oraz astronomicznych z naszych podróży samolotem. Wiem, iz z tymi drugimi jest ciężej, ponieważ światła świeca się wewnątrz samolotu podczas lotu toteż ciężko jest fotografować niebo, ale są sytuacje szczególne, które wydaje mi się mogą przybrać spektakularny charakter i dostarczyć niezapomnianych wrażeń zwłaszcza gdy patrzymy na nie właśnie - z wysokości. Takim bezprecedensowo topowym zjawiskiem astronomicznym, które może być obserwowane z samolotu jest zaćmienie Słońca, a w zasadzie cień Księżyca przemieszczający się po powierzchni Ziemi lub w atmosferze. Tak się składa, że w zasadzie już za tydzień - w poniedziałek 8 kwietnia będziemy mieli całkowite zaćmienie Słońca w USA, które skończy się na Atlantyku, a jego optyczne "znamiona" dosięgną krajów Europy Zachodniej, a co za tym idzie - strefy wzmożonego ruchu lotniczego. Mozna powiedziec iz "prezedarlem" sie przez mniej wiecej wszystkie samoloty, które ok. godz. 19:50 UTC znajda sie w bezposrednim sasiedztwie lub wrecz w obrebie pasa calkowitego zacmienia Slonca. Mapa obrazuje sytuacje z Flightradar24.com dla 25 marca godz 20:50 UTC (jeszcze "starego" czasu) Nie chodzi tu jedynie o jego geometryczne przedluzenie w obrebie strefy zmierzchu nad Zatoka Botnicka i Europa Zachodnia, gdzie z oczywistych wzgledow w powietrzu bedzie najwiecej maszyn, ale takze o strefe calkowitosci nad polnocnym Atlantykiem. Kilka transatlantyckich polaczen bedzie realizowanych m.in. przez TAP Portugal (LIS-JFK), Emirates (IAD-DXB), Ethiopian Airlines (ORD-ADD) czy Qatar Airways (IAD-DOH). W zaleznosci od miejsca pasazerowie beda miec po prostu extra widok! Jezeli samolot bewdzie odbywal lot w kierunku Ameryki, wtedy najlepszym bedzie miejsce w rzedach H lub I. Jezeli z powrotem to rzedy A i B. Podobnie bedzie wygladac w przypadku ruchu nad Europa. Dla kierunków z poludnia na polnoc beda to rzedy A i B przy oknach, zas w odwrotnym kierunku rzedy E i F (uwzgledniamy samoloty typu Boeing 787 jak EasyJet czy Ryanair). Wiecej szczególow na temat tego jak fotografowac z samolotu tutaj: https://astro-geo-gis.com/how-to-capture-a-landscape-from-the-middle-of-the-plane/?fbclid=IwAR3C8Uib8TU49zEz2FIP0lzr7tmMcjbkqVgygRUuGccSixkTOh30vHXe7hU_aem_ARe2VqVesoLq_yuqSSSIbjT85N69BsGdJBn-tWmhRw28lH8k4L9c8tVJ_loPdYzZppOeOjASSSB0DVpl7ZVdhjOY Ponizszy screenshot zawiera wszystkie 65 samolotow, ktorych dane zebralem w oparciu o loty rozkladowe. Nie uwzglednilem ewentualnych spoznien, aczkolwiek te któe byly juz w powietrzu mialy nawet do 45min poslizgu. Zasadniczo nalezy miec na uwadze równiez obnizenie widnokregu ok. 3 stopnie na wysokosci przelotowej. Pasazerowie lecacy nad polnocna Hiszpania np z Teneryfy do Szkocji zapewne beda widziec cien Ksiezyca jeszcze na oswietlonych przez Slonce chmurach! Jezeli ktos planuej badz kupil juz lot na jedna z linii lotniczych wymienionych ponizej - prosze o kontakt. Przeszkole taka osobe, ktora bedzie bardziej swiadoma zjawiska i bedzie mogla dokonac w zasadzie pierwszej w historii fotografii zacmienia podhoryzontalnego z wysokosci przelotowej. Sam rozwazalem taki pomysl, ale biorac pod uwage ryzyko potencjalnego spóznienia sie samolotu wybralem inna opcje. Tutaj kieruje prosbe/zainteresowanie do osób, które maja juz zaplanowana podróz w poniedzialkowsy wieczór 8 kwietnia nad Europa Zachodnia. Jezeli nie lecisz, udostepnij dalej - moze ktos akurat... Sfinalizowałem listę samolotów, które w dniu 8 kwietnia wieczorem znajdą się na przecięciu bądź w bezpośrednim sąsiedztwie pasa zaćmienia tudzież jego przedłużenia. pasażerowie 65 maszyn całkiem przypadkowo zaobserwuje niebywałe i szalenie rzadkie zjawisko jakim jest podhoryzontalne zaćmienie Słońca. Wprawdzie jest ono tak samo częste jak całkowite, ale nie zdarza się często w takich regionach gęsto zaludnionych jak Europa Zachodnia. W konsekwencji skutkuje to dużo mniejszą ilością albo wręcz brakiem połączeń lotniczych w momencie zaćmienia, gdy ma ono miejsce gdzieś hen na oceanie. Tutaj będziemy mieli do czynienia z niecodziennym zjawiskiem, a z racji wysokości przelotowej pogoda gwarantowana! Czy ktoś ma kupiony bilet na jedno z wymienionych połączeń? Jeśli tak to jakie ma miejsce? Czy ktoś reflektuje na taką obserwację?

Alternatywna opcja to zacmienie podhoryzontalne do zaobserwowania w tym samym czasie w Galicji (Polnocno-zachodnia Hiszpania). Program wycieczki w dniach 4-14.04 zostal zaprezentowany tutaj: http://tour.astro-geo-gis.com/solar-eclipse-below-the-horizon-spain/ z tym, iz tutaj podobnie. Glownym celem jest obserwacja PODHORYZONTALNEGO ZACMIENIA SLONCA, której plan zostal zaprezentowany w tym artykule: https://astro-geo-gis.com/solar-eclipse-below-the-horizon-the-observation-guideline/ Zacmienie konczy sie na Atlantyku ok. 1000km od wybrzezy Polwyspu Iberyjskiego. Jego poczatek bedzie do zaobserwowania z najwyzszych klifow na Polwyspie Iberyjskim - Vixia de Herbeira, po czym Slonce zanurzy sie pod horyzont wedlug schematu zaproponowanego przez J.Meeusa. Obserwacja bylaby dwuczlonowa. Pierwszegfo dnia (niedziela 7.04) dokonujemy pomiarow i obserwacji "normalnego" zmierzchu, a dzien pozniej w dokladnie tym samym czasie zmierzchu "zacmieniowego". Dzien sie wydluza, zachod Slonca w dniu 8.04 jest 2m pozniej. To daje dodatkowy element porównawczy. Obserwacja jest rekonesansem tego, co zobaczymy w duzo wiekszej skali w sierpnmiou 2026 roku we Wloszech, Tunezji, na Malcie i pld Grecji. Kulminacja zjawiska z zakryciem ponad 96% dokladnie w polowie zmeirzchu, kiedy Slonce bedzie 9 stopnni pod horyzontem. W zalaczniku to, co zrenderowalo najnowsze Stellarium 23.4. W szczytowej fazie zjawiska spodziewany jest wedrujacy cien Ksiezyca, który podzieli jasna poswiate horyzontu na 2 czesci. Niestety z uwagi na odskok ok. 130km od dokladnego przedluzenia pasa podzial nie bedzie idealny, ale powinien byc niezle zauwazalny! Oprócz tego jest planowana obserwacja spadku natezenia swiatla w celu zarejestrowania zjawiska jakim jest twilight standstill - czyli moment, w którym zmierzch "swoi w mierze". Takie pomiary byly przeprowadzane tylko raz przez Niemcow w 1990 roku, o czym szerzej tutaj: https://www.academia.edu/27068400/Influence_of_a_solar_eclipse_on_twilight Szczegoly calego przedsiewziecia opisalem tutaj: http://eeq.astro-geo-gis.com/2024-2/ co dotyczy w gruncie rzeczy calej Europy Zachodniej, która tego wieczoru doswiadczy zaburzonego zmierzchu przez gleboka faze czesciowa (Francja ponad 90%, UK, Niemcy 75-80%), w tym takze (do skonczenia) rozklad kamer internetowych rejestrujacych na zywo obraz z tamtych rejonow, a takze lista przelotow/rejsow operujacych w okolicach godziny 21:54, w której kulminacja zacmienia bedzie miec miejsce. Ostatnia rzecz to kometa 12P/Pons-Brooks, ktora wyglada na to osiagnie podczas zacmienia podhoryzontalnego najlepsze warunki widocznosci od stycznia 1888 roku! Szczegoly tutaj: https://astro-geo-gis.com/12p-pons-brooks-comet-during-2024-total-solar-eclipse/ Tej najlepsze warunki obserwacji beda na wybrzezu Zat. Botnickiej w Nowej Akwitanii, lecz tam zacmienie ma miejsce prawie 13 stopni pod horyzontem, wiec troche "za gleboko". Sprzet jaki ja biore to Nikon D5300 + Sigma 18-35mm Art oraz Tokina 11-16mm f/2.8 Do nabycia luksomierz klasy min B z dokladnoscia do 0.01Lux oraz Sky Quality Meter Na miejscu obserwacji nieboi w kieruinku zachodnim jest czyste, aczkolwiek usredniajac jest to skala Bortle 3. Nawet dla glebokiego zmierzchu nie bedzie zle, gorzej moze byc z pogoda... Jezeli pogoda zawiedzie to bedzie jazda wzdluz wybrzeza w kier. Santander, Bilbao. Tam zacmienie bedzie juz glebiej (11-12 stopni ponizej horyzontu) ale blizej pasa (Santander 98%, Bilbao 98,3%). W skrajnym przypadku zostanie nawet Francja (900km od Carino) albo ewentualnie region na poludnie od Kordyliery Kantabryjskiej (Leon, Valladoid, Zaragoza?) gdzie o widoku przedluzenia cienia raczej trzeba byloby zapomniec, ale pomiary natezenia swiatla weszlyby w gre. Wszystko zalezy do pogody ----------------------------------------------------------------- Podsuimowujac: Wycieczka z 3-ma opcjami Najdrozsza przeloty KRK-AMS-BIL 4-14.04 w cenie ok. 3200zl (wszystko czyli noclegi, auto, samolot) dla 3 osob Optymalny 5-12.04 KRK-STN-SRD SRD-BER-KRK ok. 500zl tanszy (Santander) Najtanszy 5-10.04 KRK-CRL-SCQ SCQ-BER-KRK zamkniecie w ok. 1500zl - wtedy realizacja podstawowego programu wyjazdu z Santiago de Compostela, A Coruna i ewentualnie Lugo + Cathedral Beach i region wokol Carino gdzie docelowo obserwacja ma nastapic. Ktos chetny?

Kalendarze dotraly z lekkim opóznieniem, ale sa! W zalaczniku kilka zdjec! Bardzo prosze o kontakt na priv w sprawie wysylki. Pozdrawiam

Jezeli ktos jest chetny na oferte "last minute" to oferuje wyjazd do Texasu za jedyne 8500zl z przelotem. Szczegoly wraz z mapka i opisem, a takze "rozbiciem" cenowym mozna znalezc pod tym linkiem. http://tour.astro-geo-gis.com/packages/solar-eclipse-2024/solar-eclipse-texas-long/ Najwazniejszym motywem wyjaazdu jest calkowite zacmienie Slonca, do którego (w przeciwiestwie do niektórych "organizatorów") podchodze powaznie. Interesja mnie obserwacje, które pózniej beda wykorzystane w publikacji naukowej, dlatego tez mile widziani byliby uczestnicy o podobnej pasji i "zacieciu", ktorzy nie potraktuja tego zjawiska jako dodatek tylko jako glowny cel wyprawy. Czas wyjazdu to 10 dni (4-14.04) podczas którego chcialbym zobaczyc jeszcze Nasa Space center, Obserwatorum Mc Donalda, a jak czas pozwoli (na poczet rezygnacji z Guadelupe Mountains National Park) takze stairbase Elona Muska. Podkreslam jednak iz interesuja mnie osoby, ktore beda miec fajny sprzet i wezma czynny udzial w obserwacji tego zjawiska. Nie chce "przypadkowych" towarzyszy. Zamykam sprawe pod koniec przyszlego tygodnia.

Kalendarze sa zamowione W piatek licze je otrzymac. Pozniej beda wysylki.

Witam ponownie: Cena kalendarza to 110zl (kolor) lub 85zl (czarno-bialy).

OK. Rozumiem, iż dla tych Panów należy realizować zamówienie? Ja aktualnie "przepycham się" przez drukarnie, gdyż okazało się, że one nie dysponują formatem który ja przygotowałem, a to był tylko taki prościutki A4. Zobaczymy co z tego będzie, ale jestem przekonany że do końca tego tygodnia dowiem się już wszystkiego i będę mógł wysyłać.